Pou anaien euskara
Irratian entzun dut Pou anaiak Euskal Herrira bueltan datozela, gaur edo bihar, kontinente guztietako beren eskalada proiektua amaitu ondoren. Zorionik beroenak. Dena dela, barka nazatela horretaz gehiago esaten ez badut, ez bainaiz kirol kontuetan jantzia.
Beste zerbaitetaz hitz egin nahi nuen gaur. Politikarien ondotik, edo beharbada aurretik, kirolariak dira gure komunikabideetan tarterik handiena betetzen duten profesionalak. Etengabe jartzen diete mikroa aurrean, eta haiek hitz egin behar. Zer esaten duten, berriz, nik bezain ondo dakizue interes gutxikoa, errepikakorra eta topikoa izaten dela hamarretik bederatzitan. Errua haiei ez baizik galdetzen dietenei leporatu behar, edo protesta egiten ez dugun hartzaileei.
Edukiak eduki, alde handia dago hitz egiteko moduan. Euskara gazbako, txepel eta erdipurdikoa izaten dute gehienek (ez dut esan nahi kirolariak beste edozein ogibidetakoak baino okerragoak direnik: gizartearen ispilu zuzenak dirateke, tamalez), baina badira, zorionez, jarioz, naturaltasunez eta egoki hitz egiten dutenak ere. Horiexei entzuten pozarren egon ohi naiz ni, zeinahi euskalkitan ari direla ere: Txikito Bolibarkoari edo Markina aldeko puntistei ulertzeko lanak izaten ditut, baita Arretxe luzaidarrari ere; Lotina meñakarra ez da erraza, baina bai euskara jatorra berea, Mendilibar edo Manix Mandiolarena bezala; zerrenda luzatu liteke: Aranburu futbolari azpeitiarra, Panpi Laduxe pilotari azkaindarra, Janmixel Gonzalez errugbilari saratarra (ez nago herriaz ziur)... Euskaldun kaxkarren adibideak, berriz, nik bezain erraz topatuko dituzue, ez dakit haiei aditzen nik bezain gaizki pasatzen duzuen baina.
Aurrekoak irakurrita, badirudi euskalkiz hitz egitea dela ondo egiteko modu bakarra, eta itxi samarra baldin bada, hobeto. Baina ez. Pou anaiek (ez dakit izena nola duten ere, barka nazatela) euskaldun berriaren ahoskera tipikoa dute, Kutsidazutar guztien irribarrea pizteko moduko doinu horrekin, eta hala ere, egundoko soltura daukate hizketan, bixitasuna, abiada, zehaztasuna eta oparotasuna. Euskalduntze masiboaren ondorioz gure ondorengo guztiek horrela hitz egingo dutela hitz emango balidate, ni naizen talibantxo hau ez nintzateke izutuko; aitzitik, berehala izenpetuko nuke, hala izan dadin.
Kutsidazutar bat zer den ez dakit, euskaldunberria ere zer den ez dakit zehatz-mehatz. Nik uste dut badela garaia zuk erabili dituzun sailkapen merke horiek bazter batera uzteko. Gaur egun, zer da euskaldunberri izatea? Eta zer euskaldunzahar? Jende asko ezagutzen dut euskara nagusitan edo etxetik kanpo ikasi duena: horietatik asko txarto moldatzen dira, baina bagara beste asko ondo moldatzen garenak, gure azentua eta guzti (Bizkaian hobeto ibiltzen gara, zergatik ete?). Eta euskara etxean ikasi duen asko ere ezagutzen dut: gehienak ondo moldatzen dira, baina haietako batzuk ere ez dira oso ganoraz moldatzen. Kategoriak kategoria, bada garaia etxetik kanpora ikasi dugunontzat errespetua aldarrikatzeko, kutsidazutar eta holako lerdokeria politikoki zuzenak baztertzeko.
Tonua garratza dela badakit, baina mindu egin nau. Sentitzen dut horren bortitz jardutea, baina ezinbestekoa da.