Modaz pasatako hitzak: fina, alferra...
Julen Belamuno azpeitiarraren lehenengo nobela da "Gaueko zaintzailea", iaz "Ukabilak eta loreak" ipuin-bilduma kaleratu ostean datorrena eta idazlearen trebezia berresten diguna. Oso ondo idatzitako liburua da hau, oso interesgarria da alde askotatik, eta hala ere, goian aipatutako hitz horien antzera, apur bat modaz eta garaiz kanpoko literatura egin du.
Batetik, klasikoa da idazkera, perfekzioz zizelkaturiko paragrafoak uraren naturaltasunez doaz aurrera. Bestetik, baina, ezer gutxi kontatzen du. Protagonistaren bizitza hutsaren hurrengoa da interesaren aldetik: bere ekintzak beti berdin eta errepikatuak dira, eta barne-mundua ere araberakoa du: hotza eta hitsa.
Motibo figuratiboei uko egin zien pintura eta melodiari uko egin zion musika klasikoa bezala, argumentuaren xarmari uko egiten dion nobela modernoa da (XX. mendeko sailkapenean behintzat), baina ahalegintxoa eskatzen dio irakurleari, ezinbestean. Zer topatuko du ahalegina egiten duenak?
Gizon gris --gaur egungo hitzez esanda, kutre-- bat, aluminio-fabrika bateko zaintzailea, bizitzan beste ezer egin ez pentsatu ez duena, lanetik kanpo utziko dute, segurtasun-sistema modernoek ordeztuta. Gizon horren laneko azken gauaren lekuko izango gara, baita --oroitzapenen bitartez-- gizonaren bizitza osoarena ere.
Literaturazko erreferentziak bilatzen hasita, Melvilleren "Bartleby eskribatzailea" datorkit burura, edo --zehatzago seguru asko-- Robert Walserren "Benjamenta institutua" (Jacob Von Gunten izenaz ere ezaguna).
Irakurleak (nik neuk bai behintzat) zalantza egiten du pertsonaiarekiko jarreran: une batzuetan pena, errukia, maitasun apur bat sentituko du, hain da gizona xaloa, xinplea, koitadua; beste batzuetan, berriz, amorrazioa, baita gorrotoa ere, hain da morroia, mozoloa, motza, esklaboa...
Tira, ez dakit Belamunori publizitatea edo antipublizitatea egin diodan komentario honekin, baina zinez uste dut liburuak merezi duela.