N-1 erabiltzeagatik kobratuko dizuete

(Goierriko aisialdi gidarako idatzitako artikulua)

Baditut nik Bilbo-Behobia autopistaren ondoan bizi diren lagunak, eta beti kexatu izan dira edonora mugituta ere ordainsaria pagatu beharraz: “Bilbora zoazela, Donostiara, Gasteiza peajetik pasatu behar aurrena. Zuek goierritarrok berriz”. A-8aren kontzesioa noiz amaituko zain zeuden garai batean, baina Diputazioak jabetza hartutakoan kobratzen jarraitzea erabaki zuen. Beste lagun batek hala zioen, marmarka: “Hara, niri berdin zait bizitza osoan ordaintzen segitzea, baina zuei ere N-1 hartzen duzuen bakoitzean kobratuko balizuete”.

Purrustada moduan botatako horrek egia bihurtzeko itxura dauka ordea. Orain hauteskundeak datozela-eta ez da komeni jendea ikaratzea, botoek beste norabait alde egingo duten beldurrez, eta arazoa isilpean gordeko digute, baina pixkanaka eta erremediorik gabe datorren kontua da: Europako errepide nagusietan dabiltzan ibilgailuek ordaindu egin beharko dute erabiltze hori, eta kamino horietakoa da, noski, Goierri zeharkatzen duena (eta baita Zumarragara doan bide berria ere).

Plan horrek badu noski bere azalpena: milaka kamioi dabiltza egunero batetik bestera, eta garraioak ere lagundu behar luke bideen eraikuntza eta mantentze-gastuetan. Logikoa da, ezta? Hala ere, gu ez gara kamioilari txekiarrak edo portugaldarrak: hemen ordaintzen ditugu geure zergak; bigarren aldiz pagatu behar ote dugu kaminora ateratzeagatik (edo bosgarrenez, autoen, erregaien eta abarren zergak kontuan hartuz gero)? Gainera, ze alternatiba dugu batetik bestera mugitzeko N-1 alde batera utziko bagenu?

Beste alde batetik, peaje garestia ekologikoa dela esango digute beharbada, jendea garraio publikoa erabiltzera bultzatuko duelakoan. Ba ote? “Gipuzkoa Hiria” eslogan zoragarria da, baina nola moldatuko da, esate baterako, Zarautzen lan egiten duen ataundarra, autoa baztertu eta garraio publikoa erabili nahi badu? Tren berrietan (eta autobusetan) egundoko inbertsioa egin beharko litzateke autoaren alternatiba egiazkoa bihurtzeko, baina arlo horretan aurreikusitako bakarra zer da? AHT: inbertsio ikaragarria daukana, baina ez barne garraiorako, ezpada Madril eta Parisa joateko.