Oihartzun aldrebesak

Unai:

Euskaldunok hizkuntza komunitate bat osatzen dugu: bai. Baina ez da komunitate homogeneo eta isolatua, irizpide horrekin soilik bereizi daitekeena. Adibide pertsonala jarriko dizut: nik euskaraz egiten dut eta hizkuntza komunitate horren kide naiz. Baina gazteleraz ere egiten dut, eta euskaraz baino maizago eta errazago; nire etxeko hizkuntza da gaztelera, eta bizi naizen esparru gehienetan ere nagusia. Beraz, gazteleraz hitz egiten dutenen komunitate horren kide ere banaiz. Pertsona bat, bi komunitate. Hasi dira gauzak konplikatzen (ai, errealitatea oso konplexua da).

Eta hizkuntza faktore bat besterik ez da. Banketxeetako exekutiboen eta eraikuntzako langileen artean dagoen aldea, adibidez, indartsuagoa izan daiteke gizartea sailkatzeko hizkuntza baino. Eta kontutan har litezke geografia (mendialdetik kostalderantz bizi garenok eta mendialdetik lautadarantz bizi direnak), erlijioa (kristauak eta islamdarrak, sinestunak eta sinesgabeak), aisialdia (subentzioak idazleentzat nahi dituztenak eta Athleticentzat eskatzen dituztenak), ingurugiroarekiko jarrerak (todoterrenoak debekatu nahi dituztenak eta aire giroturik gabe bizi ezin dutenak), eta, adibide txatxuagoak jartzen jarraitu aurretik, infinituraino.

Zure arrazoiketari, beraz, akats hori ikusten diot: gutasuna soilik hizkuntzaren bidez erabakitzea. Gu, euskaldunok. Bai, ni euskalduna naiz, eta gutasun horren barnean nago. Baina beste mila gauza ere banaiz, gutasun ugari dauzkat. Hizkuntzarena gutasun bat baldin bada, nik arlo honetan bi dauzkat.

Ez dut sinisten ez Espainiaren batasun santuan ezta Euskal Herriarenean ere. Baina badakit arrazoi praktikoengatik errealitatea nola edo hala sailkatu behar dela, ezinbestean, funtzionatu nahi badugu. Eta ni ez naiz gai erantzun bete-betea emateko, ez zait horretarako errezeta definitiborik bururatzen. Gutxi gora beherako ideia zehaztugabe bat: gizartearen gehiengoak dituen hurbiltasunek, parekotasunek, interesek moldatu beharko lukete egitura politikoa/administratiboa, beti ere inperfektua izango dela jakinda. Ez genuke arkadiatan sinistu behar.

Eta, gaiaren mamiari azkenean helduz, euskara zaintzeko lege hobeak bilatu beharko dira, noski, baina gizartearen egituraketarako hizkuntza hain erabakigarria izatea ez zait egokia iruditzen. Hizkuntzan oinarritutako sailkapen horrek ez lukeelako gizarte nahaspilatuaren tuttifruttia modu egokian moldatuko.

Barkatu sermoia! Futbolaz hitz egiten ere badakit.

Aupa Ander! Ea honekin konpontzen garen...

Euskaldunok hizkuntza komunitatea bat osatzen dugu, komunitate horren eta hizkuntzaren biziraupena ziurtatu eta garatzeko legedi propioa oso garrantzitsua da (ezinbestekoa ez dut jarriko, hori gabe ere hizkuntza bizirik mantentzea lortu dugu eta). Baina galdera da, nola lortu euskararentzat horrelako lege bat, euskaldunoi hori egiteko eskubiderik ez bazaigu aitortzen? Azken finean, guk geure buruari lege egokiak jartzeko, Madril zein Pariseko legeen menpekotasun gabe beharko genuke egin (orain arteko hauen bideak ez dit beste aukerarik egon daitekeenik ikusten uzten). Eta oraingoz hori lortzeko bide bakarra euskaldunon hizkuntza komunitateak kudeatuko lukeen egitura baten sorreratik etorriko litzatekeela iruditzen zait. Autodeterminazio linguistikoa lortzeko, autodeterminazio politikoa beharrezkoa dugula iruditzen zait.

Eta arrazonamendu hau hizkuntzari lotua dago, baina badaude beste hainbat arrazonamendu euskal herritarren batasun politikoaren beharraz apologia egiteko. Nik hizkuntzarentzat ere ona litzatekeela defenditu dut, beste eskubide askoren lorpenerako ere batasun politikoak lagunduko lukeela uste dudan bezala. Beti ere noski euskal herritarrek erabakitzen dutena errespetatuz.

Kaixo, Unai:

Eskerrik asko zure iritzi eta kritika guztiengatik. Blog honetako ohitura da, batetik, norberak libre duela nahi duena esatea, eta, bestetik, ni isilik gelditzea. Hala ere, zuzenean galdezka zatozkit eta gizalegeak agintzen dit, beraz, hitz pare batez bederen erantzutea.

Euskal Herrian Euskaraz-en alde mila gauza dauzkat, baina ez ditut hemen zerrendatuko. Eslogan hori iruditu zitzaidan eztabaidagarria, baina lehen momentutik esan nuen ez nintzela mamiaz ari, esaldiaren tankeraz baizik, nire buruan behintzat (eta beste batzuenean ere bai, akaso) sortzen zituen oihartzun desegokiengatik. Dena dela, oker irakurri nuela argitu didazue eta, hortaz, barkamena eskatzen dizuet.

Hizkuntz politikaz hitz egiteko, han edo hemen topo egiten dugunean aprobetxatuko dugu, izango da aukerarik eta.

Ba futbolaz hitz egin beharko genuke... gainontzean zail ikusten dut eta adierazpen guztietan fintzea...

Nire arrazonamenduan akatsak ikusten omen dituzu, baina zuk esandako batzuei ere ikusten dizkiet hutsuneak neuk ere.

Baina ez dut uste eztabaidagune hau horretarako erabili beharko genuenik. Egunen batean beharbada edukiko dugu beste nonbait honetaz jarduteko aukerarik.

Faltan bota dudana blogariaren iritziren bat izan da... zer Xabier? ez diogu ezer interesgarririk aportatu zure blogari? Barkatuko didazu horrela izan bada, baina bidali zenuen mezuak erantzuna merezi zuela uste izan dut.

Adierazpen askatasuna gauza bat da, baina gauzak edozein eratara ezin direla esan uste dut (eta horretaz dezente dakizu, ezta?). Eta Euskal Herrian Euskaraz, Alemaniar Naziekin konparatu behar baduzu, mesedez argumentatu ezazu eta heldu mezuaren mamiari. Arinkeria galanta iruditu zait konparaketa hori besterik gabe, burura etorri zaizulako bakarrik idatzi izana.

Eta bueno isiltzera noa. Ea hurrengoan bestelakorik irakurtzeko paradarik izaten dudan...

Euskara ez da lurralderik gabeko hizkuntza, Mikel, baina Euskal Herria ez da hizkuntza bakarreko lurraldea. Herri bat, hizkuntza bat? Elebakartasuna aldarrikatzea tristea iruditzen zait.

EHEk aukeraturiko leloa alemaniar faxistekin alderatzea benetan izugarria iruditzen zait. Euskara zer da, lurralderik gabeko hizkuntza ala? Egungo legedien bitartez euskararen normalizazio osoa lortzerik dagoela sinesten al duzue benetan? Euskararen berreskurapen osoa lortzeko egiturazko aldaketak beharrezkoak dira. Orain ez bada, aurrerago izan beharko du. Egungo egoeran eroso bizi den jende gehiegi dago Euskal Herrian.

Batzuetan beldurgarria da lelo batzuen sinplekeria. Aukera bi:

1. Leloen asmatzaileak sinpeltzarrak dira. 2. Leloen asmatzaileek inozentetzat gaituzte beste guztiok.

Batzuetan lotsatuta bizi naiz: Ukan birusa, halako sinplekeriak... Tontotzat gaituzte denek ala?

Ea ba, konstruktiboak izan gaitezen. Beste proposamen batzuk:

"Herri bat, zortzi hizkuntza, zazpi kolore ta patata tortillana bi gehigo".

"Nihilismo, cinismo, sarcasmo y orgasmo" (Con ese eslogan yo podría ganar las elecciones en Francia, W.A.).

Unai, arrazoi duzu, aurtengo lelo hori ez zait hain gaizki iruditzen ("herri bat, hizkuntza bat" totalitario samarra zen).

Euskararentzat komenigarria litzateke politikoki banatuta dauden lurraldeetako legediak bateratzea edo, gutxienez, koordinatzea: hori ulertzen dut, eta oso arrazoizkoa iruditzen zait.

Hala ere, "hizkuntza bat, lurralde bat" ekuazio hori ez dut hain garbi. Kontua da "lurralde"-rekin zer esan nahi den, zertaz ari garen. Geografia hutsaz harago, batasun politikoa duen lurralde bat aldarrikatzen du lelo horrek? Estatu bat?

Horretaz ari bagara:

Euskal estatu bateratu bat aldarrikatzea zilegi da, noski. Baina horretarako arrazoia hizkuntza izateak ez nau konbentzitzen. "Hizkuntza bat, lurralde bat": eremu jakin batean hizkuntza bera izatearen ondorio ezinbestekoa batasun politikoa da (edo beharko luke). Ez nago ados. Politikoki zatituta dauden lurraldeak batzeko arrazoi nagusia, nire ustez, hiritarren borondatea da. Hiritarrek erabaki behar dituzte egitura politikoak, ez hizkuntzek.

Xabier, alde batetik ez dakit pankarta hori nun ikusia duzun, baina EHE-k ondorengo leloa darabil aurtengoan "hizkuntza bat, lurralde bat, legedi bat" eta ez "herri bat, hizkuntza bat, legeria bat". Beharbada edota norbaitek gaizki jaso du mezua, edota pankartan agertzen zena ez duzu egoki irakurri. Begiratu helbide honetan: http://www.flickr.com/photos/99747892@N00/315941488/

Nik uste argibide horiekin, bai Xabierrek, bai Ander rek eta abarrek esandakoei erantzuten zaiela, edota argibide gehiago behar duzue?