Urrunekoa eta bertakoa

Bi zine-aukera guztiz desberdin ekarri dizkigu asteartean sail ofizialeko egitarauak: Xu Jinglei zuzendari eta aktore txinatarraren "Yi feng mo sheng nu ren de lai xin" ("Emakume ezezagun baten gutuna"), eta Robert Guédiguian frantziarraren "Mon père est ingénieur".

Joan-etorriko bidaiak

Stefan Zweig idazle austriarrak XX. mende hasieran idatzitako nobela labur eta aski ezagun bat izan zen hasieran "Emakume ezezagun baten gutuna"; pantailara ere azkar samar egin zuen jauzia, 30eko hamarkadan zinema-bertsio gogoangarria egin baitzuen Max Ophüls-ek. XXI. mendean, berriz, bertsio berri bat datorkigu Txinatik, hango girotzea beste berritasun nabarmenik gabe.

Istorioa ezagutzen ez duenarentzat, erraz labur daiteke argumentua: emakume batek gaztetxo zenetik maite du gizon bat eta hura maitatzen jarraituko du bizitza osoan, gizonak emakumea badenik ere erreparatzen ez duen arren, eta inoiz elkar topatuta ere ahaztu egingo duen arren. Xalbadorrek kantatu zuen bezala, esperantzarik gabeko amodioaren gaia dugu beraz, gai erromantikoa inon bada, tristura eta oroiminaren putzuan igeri egitera garamatzana.

Déjà vu txinatarra

Xu Jinglei emakumezko txinatarra gidoilari, zuzendari eta protagonista izan da film honetan, eta denetan ondo moldatzen dela aitortu behar. Europara iristen zaizkigun film txinatarren ohiko perfekzio teknikoa du honek ere, dotorezia handia ere bai, baina hortik aurrera ezer gutxi, nire ustez. Amodioa sentimendu unibertsala dela konstatatuko dugu, Europan nahiz Txinan klabe berdintsuekin funtzionatzen duela, neskatoari errukia izango diogu eta berak maite duen idazle snob horri gorroto...

Filmaren une onenetako batean "déjà vu" baten sentipena duela azaltzen dio idazleak neskari, baina ikusleok ere ezin kendu gainetik sentipen hori.

Zinema ulertzeko modu berezia

"Mon père est ingénieur" ikusteko gogoz nengoen. Guédiguian-en zinema berezia baita, izan ere. Hogei urte baino gehiago daramatza filmak egiten: beti Marseillan, beti talde tekniko berarekin, eta beti aktore berekin! Goi-argiaren zain egonean dagoen artista inspiratuaren aurrean, berea ofiziotzat aldarrikatuko balu bezala, ofizio horren emaitza lan artistikoak izan arren.

Horrek ez du esan nahi istorioak errepikakorrak direnik, konstante batzuk badituen arren: giza izatearen zuloetan murgiltzea maite du, pertsonalak izan nahiz sozialak; jendearen egunerokotasuna azaldu ohi da, beren etxeak, familia, lana... Eduki ideologiko sakona izan ohi dute, ikuspegi ezkertiar batetik, baina pertsonaiak ez dira inoiz prefabrikatuak, ezta tesiak agerikoak ere.

Konpromisoa fede gisa

Berezitasun horien barruan, zertxobait desberdina da azken film hau. Lan-taldearena mantendu du, baina kontaera aldatu, errealismoa istorio honetarako motz geratzen zitzaiolako-edo. Natacha (Ariane Ascaride, Guédiguian-en film guztietako emakumezko protagonista) auzo osoari lagundu ohi dion pediatra bat da, bat-batean egoera katatonikoan geratu dena, ez mintzatu ez ezer egiten ez duela. Bere betidaniko maite Jérémie datorkio laguntzera, eta apurka joango gara denok historiaz jabetzen, hainbat hariren bitartez.

Gertaerekin batean, Jesusen jaiotzaren antzezpen moduko bat garatuko da obran zehar, hainbat modutara interpreta litekeen sinboloa. Pertsonaia nagusien militantzia komunistaren eta kristautasunaren arteko sinbiosi bat izan liteke, edo utopia komunista ez dela jadanik sinesten langile-masaren borrokaren emaitza historikotzat, ezpada jarrera eta konpromiso pertsonal gisa, inguruko jende guztia alienatua, arrazista eta solidaritatearen aztarnarik gabekoa izan arren.

Gizarte-justiziarako itxaropen-zirrikituak estutzen diren garaiotarako proposamena izan liteke, nork daki.