Seme-alabak euskal literaturan

Orain dela hilabete parea, "Amaren eskuak" eleberria plazaratu zuen Karmele Jaiok, eta aurkezpenean laguntzaile izan zuen beste eleberrigile bat: Arantxa Urretabizkaia. Urretabizkaiak bere hitzaldian aipatu zuen liburuaren berrikuntza esanguratsua iruditzen zaiola ama-alaba harremanak agertzea eta mintzagaia bihurtzea, alabaren ikuspegitik.

Izan ere, Arantxak zioenez, "ama" behin baino gehiagotan landu dute gure idazleek; baina idazle horiek "seme" ziren; adibidez, gogoratu Artzeren poema lazgarri hura: "Ama hil zaigu" (bide batez, urteen buruan berridatzi egin zuena: horrek ere merezi luke aipamentxo bat, baina beste baterako utzi beharko dut). Euskal literaturako semeontzat ama santa bat da: beti lanean, beti sakrifikatuta, seme-alabengatik edozer egiteko prest eta eginez beti.

Aita aldiz, Urretabizkaiak gogorarazten zuenez, ez da hain izaki akasgabea, ezta horren sinplea ere; batetik, etxetik kanpoko bizitza sozial bat du: lana, ideia politiko batzuk, eginkizun bat herriaren gorabeheretan; eta, bestetik, hori guztia kontuan hartuta "epaitu" egiten du idazleak bere nobeletako aita, bereziki gerra zibilean egin zuena: hala gertatzen da Saizarbitoriaren nobela ugaritan, Atxagaren Soinujolearenean, Sarrionandiaren Kolosala-n...

Emakume idazleak ere iritsi ziren euskal literaturara, zorionez, eta horietako batzuek idatzi ere bai ama-alaba harremanez, baina ama ziren aldetik, amatasunaren esperientziaz eta amaren ikuspegitik. Arantxa Urretabizkaiak ez zuen espresuki aipatu (idazlearen herabetasunagatik), baina ezin ahaztu "Zergatik panpox" eleberri laburra.

Eta horra Jaioren nobela, alabaren alderditik idatzia. "Ama-alaba harremanei buruzko" nobela bat ote da baina? Honetaz, bihar gehiago.