Ze ahots dauka zure poemak?
Koldo Izagirrek poema-liburu berri bat atera du, oraindik aurkeztu ez dena: "Teilatuko lizarra". Ez dakit, baina, zenbateraino den poema-liburua eta zenbateraino den berria. Labur esanda: liburu honetan bildu ditu azken hogeita hamar urteetan kantu bihurtu diren bere poemetako batzuk (ez denak), eta neurriz eta egituraz kantagai izan daitezkeen beste hainbat, bere liburuetan sakabanaturik zeudenak.
Emaitza polita da, eta bitxia. Ez da inondik ere Izagirreren antologia bat, baina bai haren lanaren alderdi esanguratsu baten erakusgarria. Horrez gain, hainbat aldiz entzun ditugun kantu eder zenbaiten hitzak pausatuago dastatzeko aukera ematen digu, edo hautsa biltzen geneuzkan disko zahar batzuk berriz jartzeko: Imanolen "Ene haserrea", "Zure begietan"...
Imanol aipatu dut, asko eta ondo abestu zituelako Izagirreren testuak, baina Koldoren poema gehien musikatu dituena Joseba Tapia dugu, eta aurki kantu berriak ezagutaraziko bide dizkigu, liburutik suma daitekeenez.
Horretaz pentsatzen ari nintzela, burura etorri zitzaidan, kantari batek poeta baten hitzak bere egin eta buru-bihotzez interpretatzen dituenean, nortasun berri bat ematen diela, eta, gainera, biak loturik geratzen direla gure gogoan: Izagirre eta Tapia adibidez, "Apoaren edertasuna" erakutsi zigutenez geroztik.
Uztarketa ez da erabatekoa noski: poeta baten olerkiak kantari batek baino gehiagok erabili ohi ditu, eta, halaber, abeslari bakoitzak ez du idazle bakarrarekin lan egiten. Hala ere, berez ez bada ere geure gogoan loturik geratu ohi dira: Kirmen Uriberen poemak Mikel Urdangarinen ahotsean imajinatu ohi ditugu; Patxi Zubizarreta eta Jabier Muguruza sentsibilitatekide irudikatzen ditugu; Atxagaren poemak Laboaren ahotsean datozkigu gogora eta Sarrionandiarenak Ruperrenean, edo alderantziz (Sarrirenak Mikelek abesturik eta Bernardorenak Mikelek). Orain kantari gazteago mordo batek bertsioak eginda ere Lauaxetak Valverderi atxikita jarraitzen du oraindik, eta Gandiagaren ohorea Gontzal Mendibili aitortu beharko zaio.
Zerrenda luzatu nezake, baina zuei ere utzi nahi dizuet tarte bat, imajinaziorako eta eztabaidarako.
Kaixo, Kepa Ele:
Kantariaren eta poetaren arteko lotura irudikatzen dudan kasuak aipatu ditut. Badira kantari batzuk, beste inorenekin ez baizik bere testuekin lotzen ditudanak. Horietakoa da Xabier Lete, eta beste hainbat: Benito Lertxundi, Juan Carlos Perez, Fermin Muguruza, Txuma Murugarren, Anari...
Txomin Artolaren kasua konplexuagoa da: bere lehen diskoetan hiru poetarekin bat egin zuela esan liteke, modu estu eta ederrean: Fernando Artola "Bordari" bere aitarekin, Withman-ekin, eta Gotzon Alemanekin. Hortik aurrerako kantuek ez dut uste hasierakoen indar poetikoa lortu dutenik.
Eta Patzikuren poemez zer esan? Oraindik ez dela azaldu horien mailan egongo den musikaririk.