Atzerakoiak ote gara?

Atzoko trikiti-kontuekin loturik, kantu bat datorkit gogora, Juan Carlos Perezen "Hau berua" disko zoragarri hartakoa. Hala zioen "Herriko neskak" abestiaren zati batek: "Gelatxok jo zuela San Jeronimoko erromerian atzo esan didate, eta egunsentia arte jarraitu zuela. Eta ni ezin izan nintzen egon zurekin hemen nengoelako, eta han egotea gustauko ziten, zuk ondo dakizu hori...", eta kantuak aurrera jarraitzen du, baina nik hemen utziko ditut kantari eta trikiti kontuak.

Izan ere, joan den larunbat arratsaldean niri ere Idiazabalen egotea "gustauko ziten", Bertsolari Txapelketako saioa entzuten, baina ezin izan nintzen han egon, familiarekin ere konplitu beharra dagoelako eta Urbileko zentro komertzialean nengoelako,

Goazen ba Urbilera: larunbat arratsaldeetan normala da hura gainezka egotea, baina joan den 15ean besteetan baino beteago, autoa ere non utzi ez geneukala, eta bertako arduradunek esanda arauz kanpoko tokian utzi behar azkenean.

Zer gertatzen ote da? Nondik nora halako jendetza? Horrek bakarrik ez du azaltzen, noski, baina bere ekarpena izango zuen sartzean ikusi genuen kartelak: "Miss & Mister Gipuzkoa. Urriak 15, casting-a". Afixak zioen legez, barrura sartu eta hantxe ikusi genituen neska pinpirin eta mutil gihartsuak, pasarela xixtrin batean atzera eta aurrera, lagun, fan, ahaide eta miresleen animo-oihuen artean.

Bitxia da miss eta mister lehiaketen kasua. Halakoekin dudan lehenengo oroitzapena 10 urte nituenekoa izango da, orduan atera baitzen Amparo Muñoz andaluziarra Miss Mundo, 1974an. Edertasun-ikono bat izango zen seguru asko niretzat, eta beste askorentzat. Handik hilabete batzuetara, baina, uko egin zion Muñozek tituluari, eta gero bizimodu nahasi samarra etorri zen, tartean drogak eta beste, Leon de Aranoak "Familia" filmean rol bat eskaini zion arte.

Miss-en kontu horrek gazta zaharrak baino har gehiago zituela esango nuen nik, eta (Amparo Muñozen kasua paradigmatikotzat harturik edo) frankismo garaiko horrelako ikuskizun penagarrien antzera pixkanaka itzaliz joango zela. Aintzat hartzeko edozein ikuspegi seriotatik ez baitago halako zerbait nondik salbatu: mundu ikuskera ezkertiarra edukiz gero, guztiz alienatzailea eta atzerakoia da; feminismoa aintzat hartu nahi duenarentzat, degradante eta lotsagarria; ikuspegi kristau edo humanista soil batetik ere, giza duintasunaren kontrakotzat jo genezake, eta arau estetiko hutsetik epaituta ezin kutreagoa da.

Eta hala ere egundoko arrakasta dute, ez bakarrik gero eta jarraitzaile gehiago dituztelako, eta oihartzun handia komunikabideetan; kontrako ahotsik ere ez da ia entzuten gaur egun. Kontra gaudenak garela atzerakoiak atera behar ote dut ondoriotzat?