Ez fidatu titulu onegiekin

Orain dela hilabete batzuk liburu bat erosi nuen, izenburuak erakarrita: "Las mujeres deberían llevar libro de instrucciones". Ironikoa eta zirikatzailea zirudien, kontrazaleko komentarioari erreparatuta. Gogotsu nengoen zabaltzeko, beraz. Irakurketak zapuztu egin ninduen, ordea. Erdipurdikeria, errazkeria eta eskaskeria. Mendian geunden: nire ondokoa eguzkitan, eta ni itzalpean, liburuarekin. Ez dakit purrustadak entzun zizkidan edo nik neukan kritika ozena egiteko gogoa, kontua da azaldu egin niola lagunari nire haserrearen berri.

"Onegia titulua, gauza onerako", bota zuen epaia.

Beharbada arrazoi zuela pentsatu nuen. Izenburua hain biribila denean, gero ezin maila berari eutsi. Gogoan daukat Joserra Garziak idatzi asmo zuen liburu bat, izenburu jeniala zeukana: "ETA, ETB, ETC". Jenialaren jenialez, ez zuen barrukorik idatzi, nik dakidala.

Harri berean bigarrenez estropezu egiten duenaren antzera, joan den astean berriro erosi nuen liburu bat izenburu kilikagarriaren amuak erakarrita: "L'amour dure trois ans" (Maitasunak hiru urte irauten du) Frédéric Beigbeder-ena. Polita zen hasiera ere. Horra, euskaratuta:

"Aldez aurretik galdutako borroka da maitasuna.

Hasieran, dena da ederra, baita zu ere. Ezin sinets dezakezu horren maitemindurik zaudenik. Egun bakoitzak dakar bere mirari-sortatxoa. Munduan ez da inoiz izan zu baino zoriontsuagorik. Zoriontasuna existitzen baita, eta oso sinplea da: aurpegi bat. Unibertsoak irribarre dagi. Urte batean, goiz eguzkitsuen segida da bizitza, baita arratsaldean elurra egiten badu ere. Liburuak idazten dituzu horren gainean. Ezkondu egiten zara lehenbailehen: zertarako hasi pentsatzen horren zoriontsua bazara? Pentsatzeak tristura dakar; bizitzak irabaz dezala.

Bigarren urtean gauzak aldatzen hasten dira. Samurragoa bihurtu zara. Harro zaude zure bikote-bizitzan lortu duzun konplizitateaz. Hitz erdi bat aski duzu zure emaztea ulertzeko; hau zoriona, biak osotasun bat izatea. Kalean, zure arrebarekin nahasten dute zure andrea: laudoriotzat hartzen duzu, baina nekatu ere egiten zaitu. Gero eta gutxiagotan jotzen duzue larrua, baina ez zaizue larria iruditzen. Sinistuta zaudete oso urruti dagoela munduaren amaiera. Ezkontza goratzen duzue zeuen lagun ezkongabeen aurrean, eta hauek ez zaituztete ezagutzen ia. Zuk zeuk ere, ezagutzen ote duzu zeure burua buruz ikasitako lezio hori errepikatzen duzunean, edo kalea argituz doazen neskatxa arinki jantziei begiratzeko tentazioari eusten diozunean?

Hirugarren urtean ez diozu eusten kalea argituz doazen neskatxa arinki jantziei begiratzeko tentazioari. Andrearekin ez duzu ia hitz egiten. Orduak pasatzen dituzue jatetxeetan, aldameneko mahaietan zer esaten duten aditzen. Gero eta gehiago ateratzen zara kalera: aitzakia ederra, larrutan egin beharrik ez izateko. Laster iristen da zeure emaztea begien bistan ikusi ezin duzun unea, beste batekin maitemindu baitzara. Gauza bakarra dago huts egin ez zenuena: bizitzak irabazten duela. Hirugarren urteak berri bat dakar ona eta bestea txarra. Ona: zurea andreak, nazka-nazka eginda, utzi egin zaituela. Txarra: beste liburu bati ekiten diozula."

Topiko samarra, baina bixia. Tamalez, ideia horiexen inguruan jira eta bira dabil liburu ia osoa, kostunbrismo sentimentala eta txiste on batzuk eginez baina ganorazko ezer erantsi gabe. Iragarkietan trebaturiko zinemagileei beren filmek bideo-klip kutsua dutela leporatzen zaien moduan, Beigbeder-en lanak aldizkarietarako artikulu-sorta bat dirudi: txinpartaduna, baina errepikakorra. Eta guk literaturari zer edo zer gehiago eskatu nahi.