Panfletoak direla-eta

• Hona Espainiako Hizkuntza Akademiak dinoena (www.rae.es):

panfleto. (Del ingl. pamphlet). 1. m. Libelo difamatorio. 2. m. Opúsculo de carácter agresivo.

• Eta hau, aldiz, www.dictionary.com-en:

pam·phlet n. [Middle English pamflet, from Medieval Latin pamfletus, from Pamphiletus, diminutive of Pamphilus, amatory Latin poem of the 12th century, from Greek pamphilos, beloved by all : pan-, pan- + philos, beloved.]

1. An unbound printed work, usually with a paper cover. 2. A short essay or treatise, usually on a current topic, published without a binding.

• Ondorioak:

Gaztelerak "panfleto" berbari oso zentzu negatiboak baino emoten ez badeutsazan bitartean, ingelesak askoz neutralagoa jokatzen dau eta greziera klasikoak, azkenik, amodiozko ezaugarria (pan + philos) be emoten deutsa.

Hemetik aurrera amodiozko gutunak, maitasunezko SMS-ak eta eleberri arrosak be "panfleto"tzat hartu behar izango ditugu. Behin despolitizatzen hasita...

Nere iloba mendizalea da, oso. Iraultzailea, oso. Baina etxetik Gaztelekura juteko (300 metro) kotxea hartzen du. Eta San Adriango koba azpian beste 200 kotxeren ondoan utzita berea, ez da asaldatzen (porlanezko autopista ipini dute Otzaurtetik San Adrianeraino. 200 kotxerena ez da esajerazioa. Egia da.)

Garraio publikorik ez da esistitzen. Garraio publikoa guztiz testimoniala da. Arrazoi guztia ematen dizut.

Hala ere, garraio publikoa ideala balitz ere, Kapritxorako bakarrik erabilita ere, autoa gauza ederra da. Autoak askatasuna ematen du (jende gehienari kendu. erabilera arrazionalaz ari nintzen)

Nere ustez ez dezu egiten pekatu, Kepa. Kontsekuente izateak zentzua dauka, helburu bat dagoen bitartean. Helbururik ez badago... Zer zentzu dauka?

Erabiltzea egozten dizunari, erantzungo nioke: Nik sekula ez ditut AHT aren abantaila apurrak ukatu. Ni txikizioaren kontra nengoen. Txikizioa zuk egin dezu, eta gainera ez didazu utzi behar abantaila apur hoietaz aprobetxatzen?

Tontoa zu izan zinen, txikizioa onartuta. Ez eskatu neri orain tontoa izatea.

Patxi, bete betean asmatu duzu esagerazioaz (ironia kaxkarraz) esan nahi nuena... Azken batean panfletoak oso demagogozaleak izan daitezke ere. Aurreko nerea panfleto txarra izan da, aproposa egindakoa.

Adinekoa nauzu, eta behekoa, Patxi, eta gogoan dut nolatan nijoa Lemoizera protesta egitera lagunekin : autobusetik trenera, trenetik autobusera, beti ordutegien menpe, garraio publikoen aldekoa nintzen eta naizelako. Eta nola beste gehienak auto pribatuaz joaten zirela... Horregatik aipatu dut pegatinarena.

Noski Patxi, badira zauri batzuk ezinbestekoak... Baina harritzen nau batzuei besteei baino garrantzi haundiagoa emateak (ematen du derrigorrez autogidariak izan behar dugula den denok...)

Trenezalea nauzu autozalea baino. AHT buruz nik ez dut botako lehenengo harria. Gustora oso banoa Paris aldera , edo Sevilla aldera hoietako batetan. Teorian AHTren kontra nago erabat baina ez dut nahi hipokrita agertzea. Aste Santuaren ateetan gaudenez ozenki aldarrikatzen dut nere pekatua: Nik erabiltzen ditut. (Portzierto: Suzko Deabrua deitzen omen zuten gure larre berdeak lehedabiziz zeharkatu zuten hainbeste maitatzen ditugun aspaldiko trenak.)

Nik gustora egingo nuke, ikerketa sakon bat, panfletoen eragingarritasunari buruz. Inoiz egin da?

Kepa Eleri erantzunez, gustora, esango diot neretzako zalantza izpirik ez dagoela: naturaren zauri-urradura batzuk besteak baino beharrezkoagoak direla, jakina! Natura urratzea, ezinbestekoa, eta beharrezkoa da, mesedegarria da. Gizakia ez zan sufritzeko jaio.

Eztabaida litzateke, zer dan beharrezko eta zer ez. Arazoa da sekula ez dela eztabaidarik egon. Orain arte Xabierren aipatzen dituen limusinazaleek erabaki dute, eta segitzen dute erabakitzen. Hiritarrari, ez zaio galdetzen. Eta sekula galdetzen ez zaionez, ez da nekatzen ondo ala gaizki dagoen pentsatzen.

Ezin da konparatu, Kepa, energia nuklearraren arriskuak, bideak ondo asfaltatuta egotearekin, edo bideen gestio eraginkorra eskatzearekin.

Bideak, beharrezko dira. Uste det horretan ados egon gaitezkeela. Daudenak ondo egotea, eskari normala da. Gehiago behar den, edo daudenetatik batzuk sobran dauden, hortan guztiz ados egon gaitezke biok.

Xabierren panfleto honi buruz... Nik ez nuen idatziko. AHT ren kontrako taldeek begiak iriki beharko lituzkete nere ustez. Horretaz nere iritzia emango det aurki, mundua aldrebes blogean, inork irakurri nahi badu ere.

Gustokoa dut XMEk idatzi duen panfletoa, tren "modernoa"ren kontraz gainera edozein bidearen kontra, zaharra zein berria, balio duelako. Kotxea ez dugunok harriduraz begiratzen dugu panfletozale batzuen hipokresia: ziztu bizian dabiltza Euskalerritik Euskalerrira batxeez eta ataskoez protestatzen eta "Nuklearrik ez" pegatina daramate autoaren atzekaldean. Dirudienez ba omen daude naturaren zauri-urradura batzuk besteak baino beharrezkoagoak eta onuragarriagoak.

Nere ustez, idatzi diren idazkirik liluragarrienak lehenengo anarkisten panfletoak dira. Ez dago amesteko, gogoa altxatzeko, eta biziari bete betean eusteko literatura hoberik. Benetan diot: zirraragarriak.

(Hau letra txikian diot: Ez dakit Hasier Etxeberria "divoa" den ala ez. Bere literatura asko gustatzen zait, eta onartu behar dut euskal literatura-panfletaria- errepikorrari buruz aritzen denean (adibideak ugari dira, baina gero eta gutxiago zorionez) arrazoitxoak badituela.)

"Panfletoa" berba ez da belarrira ondo sartzen, berba zatarra dirudi. Baina nik maite ditut panfletoak, idazten duenak argi uzten badu, behintzat, panfletoa dela eta helburu (normalean politiko edo sozial) jakin batekin idatzia dagoela. Maiakovsky in memoriam (seguru gaizki idatzi dudala), adibidez. Nik panfleto marabillosoak irakurri izan ditut nire bizitzan zehar eta, gazteagoa nintzenean, idazten saiatu ere. Behar zelako, eta gura nuelako. Nik miretsi egiten ditut literatura fina, barrokoa, abstraktoa eta sinbolikoa idazteko gai izan eta, jarraian, panfleto on eta potente bat idazteko gai direnak; ta baditut izen batzuk buruan, urrutira gabe. Baina badirudi, gai honekin ere, batzuk akonplejatuta-edo bizi direla: "(...) Segur naiz denok ere antzu xamar gabiltzan seinale dela entretenimendu hau guztia eta, lagunok, horregatik gabiltzala literaturatik panfletora jaitsiak" (Hasier Etxeberria dixit, Gaztelumendin eman zen eztabaida hartan). Gogoan dut bost elkarrizketen bere liburua baloratzen, eztabaidaren batean norbaitek "divo" bezala definitu zuela Elgoibarko kazetari sukaldezalea. Definizio hoberik enuke aurkituko.