Brooklyngo Xerazade

Biziki maite omen du Paul Austerrek kasualitatea. Kasualitatez atzo bertan bukatu nuen aipatu duzun liburua, bukaera bikaina duena. Kasualitatez pasa den astea beste liburu oso desberdina amaitu nuen: Belen Gopeguirena,(azkena baina ez hoberena, nere ustez). Baina, kasualitatez, bi idazle hauek zinemarekin lotura handia dute. Kasualitatez, zine aretoetan noizbait pantailaratzeko ere osatu dituzte beren azken liburuak ?

Nik dakidala, Auster-en ipuin bat zinemaratu da, "Smoke", eta gero propio zinemarako idatzi zuen "Lulu on the bridge", berak filmatu zuena, oker ez banago.

Gopeguiren kasuan, bi film ikusiak ditut haren nobeletan oinarrituak. Bata "Las razones de mis amigos" edo antzeko zerbait ("La conquista del aire" nobelan oinarritua, baina buruz ari naiz, agian oker), eta beste bat berriki ikusia eta izenburua oroitzen ez dudana (gaia: bi emakumezko, batak arrakasta profesionala du baina etxean gauzak kili-kolo, eta bestea erdi langabezian; halako batean gauzak alderantzikatu egingo dira). Ez dut uste nobelarik dagoenik azken honen atzean, zuzenean idatzitako gidoia iruditu zitzaidan, eta agian horregatik hobea.

Zinemak haien istorioak erabili badituzte ere, ez nuke esango zinemarako asmotan idazten dituztenik beren nobelak. Hitzekin lan egiten dutela eta hitzak maite dituztela antzematen zaie biei.

Oso gustokoak ditut bai Auster eta bai Gopegui.

Gopeguiren literaturak txundituta nauka (adibidez "Lo real" ...Uf.. Izugarria !!!). Agian horregatik "El lado frío de la almohada" nobelan nahiago ditut emakumearen gutun zoragarriak, gidoi politiko-beltza baino.

"La noche del oráculo" nobelan maite dut lurpeko liburutegi-zuloa, ihesbide kafkianoa, edo Kuaderno Urdinaren misterioa eta ez hainbeste nobelaren beste pasarte linealak. Onartu beharra daukat aukeratzekotan nahiago dudala literatura gidoigintza baino. Baina nire aurreko komentario ez zen inolaz ere ez kexu bat ez salaketa bat, ezta gutxiagorik ere. Zinemaren eraginaz bapateko burutapen bat besterik ez zen.

Ondo izan.

Ondo batean azaldu duzu, Xabier, liburuaren nondik norakoa. Ez nator bat baina Austerren lanetan gogoetarik ez dagoela diozun horretan; han-hemenka azaltzen da zer pentsatu nahikotxo. Hori bai, hainbatetan bukaera bakoak direla ematen du. Sotoan utzitako/ahaztutako pertsonaiarena honetan edo 'The music of chance'n -nire ustez bere lan onena- eta 'In the country of last things'en proposatutako amaierak. (Harkaitzen Belarraren ahoa irakurri bitartean In the country... hori izan dut gogoan uneoro). Eta ez da, bestetik, literaturako Woody Allen-a: aipua Europan duten harrerari buruzkoa bada, tira, baina erabat bestelakoak dira batak eta besteak azaldutako kontakizun, giro eta enparauak. Zerikusi gutxi dago, aldian aldiko New York ez bada; eta zer ezberdinak bata eta bestearen hiria.

Oracle night irakurtzean izugarri gozatu dut. Keparen modura neuk ere maitatu ditut liburutegi zuloa eta Portugaleko koadernoen xarma, eta telefono-gida bildumatzailea, eta Bowen-en ihes egiteko modua, eta... ; nahiz eta Sidneyren andrearena eta Trauserena aurretiaz antzeman, liburuak oso-osoan harrapatu nau.

Smoke eta Lulu on the bridge zinemarako propio idatzitako gidoiak dira; lehenengoaren kasuan Wayne Wang zuzendariak eskatua -pelikularen abiapuntua filmaren amaieran kontatzen diguten Auggie Wren-en gabonetako ipuina da eta berorren inguruan asmatu zen gainontzekoa - eta bigarrena Austerrek berak idatzitako eta zuzenduriko gidoia. Blue in the face filma ere zinemarako berariaz idatzi zuen, Smoke sorturiko pertsonaien haritik. Gidoiok Anagramak bere horretan argitaratu ditu gazteleraz.

Ondo izan