Ibarretxe planaren eztabaida (I)
Hiru urte eta erdiko ibilbide luzearen ondoren, gaur goizean hasi da, azkenik, Estatutu Berrirako Proposamenaren eztabaida, "Ibarretxe plana" izenaz ezagunagoa.
Goizeko bederatzi eta erdietan hasi eta, ordubiak eta laurdenean Atutxak bazkaltzeko etena jakinarazi duen arte, ia bost orduko hizketaldi jarraitu eta maiz errepikatuak entzun ditugu Legebiltzarrean geundenok nahiz telebistaz aditu dutenek. Edukiaren laburpenak eta balorazioak komunikabide guztietan egingo dituztenez gero, giroaren berri ematen saiatuko gara kronikatxo honetan.
Floridako naximentua
Floridako parkearen izkina batean dago Gasteizko Institutu zaharra, aurki 25 urte beteko dituen parlamentua. Gabonetan, urtero-urtero, jaiotza dotorea paratu ohi dute Floridako parke horretan: egiazkoen tamaina bereko eskultura ugari daude han-hemen hedaturik, artzainak, erregeak, txerri, zaldi, ardi, asto eta behiak, Maria, Jose eta ninia irudikatzeko.
Belen horren antzera, nork bere rola du Legebiltzarraren barruan ere, urteroko diskurtsoa errepikatu baitute parlamentariek beren txandetan. Juan Jose Ibarretxe lehendakaria hasi da, xehetasunetan sartu gabe, estatutu berriaren zergatiak eta onurak azalduz, bere ohiko estilo eta hiztegiarekin.
Ondoren osoko zuzenketen txanda hasi da. Sozialistena, popularrena eta sozialista abertzaleena ziren aurkeztutakoak, baina lehenengo biak bakarrik eztabaidatu ahal izan dira orain arte. Patxi Lopezek, lehenik, eta Leopoldo Barredak, ondotik, gogor gaitzetsi dute Ibarretxeren plana (gogorrago bigarrenak), batez ere laugarren artikulua kritikatuz, hiritartasuna eta naziotasuna kontzeptuen bitasuna dakarrena.
Zuzenketa bakoitzaren azalpenaren ondoren erantzunen eta kontra-erantzunen txanda etorri da. Joseba Egibarrek eta Elixabete Pinolek hitz egin dute jeltzaleen aldetik, Rafael Larreinak Eusko Alkartasunarenetik, Oskar Matutek Ezker Batuaren txandan eta Joseba Permachek Sozialista Abertzaleen izenean. Beren argudioaren funtsa, laburbiltzearren, herritarrek parte hartzeko duten eskubidearen defentsa izan da, autodeterminazioa demokraziaren mami bihurtuz eta herriaren nahia legezkotasunaren gainetik jarriz.
Burdinazko maskuria
Juan Mari Atutxak fama du, batetik, debatea zorrotz zuzentzeko, eta gaur goizean ere izan du hori erakusteko aukera, legebiltzarkideei nahiz ikusleei errieta eginez tokiz kanpo hitz egin edo txalo joz gero.
Beste zerbaiten fama ere badu Atutxak: inoiz ez altxatzearena saioak irauten duen bitartean. Parlamentari ia guztiak altxatzen dira tarteka, zigarro bat erretzeko, tabernan zer edo zer hartzeko, komunera joateko edo zernahitarako. Berdin egiten dute bisitari eta kazetari gehienek ere, luze eta nekagarri egiten baita hankak luzatu gabe egotea hainbeste orduz, batez ere mintzaldiak aspergarri samarrak direnean, gaur izan diren moduan.
Hala ere, Atutxa bere tokian tente. "Burdinazko maskuria" ere deitu izan diote, txixagurari eusteko dohain horregatik. Ez da puxikaren deiari entzungor egin dion bakarra: gure balkoi-zatian mugitu ere gabe iraun du lerro hauek idazten dizkizuen honek eta berdin Koldo Izagirrek ere, Lizardik Espainiako gorteetan egin zuen bezala Berria egunkariaren berri-emaile gisa etorri denak.
Baina maskuriaren beharrei gosea ere erantsi zaie dagoeneko, eta amaitutzat emango dut kronikatxo hau, arratsaldean jarraitzeko asmotan. Gero arte.