Europako Konstituzioaren itzulpen euskaldun ofizial-samarra: Erdi-aroan bezala gaude

Euskaltzaindiak bere burua eskaini dio Espainiako Gobernuari Europako Konstituzioa itzultzeko. Ooo! hori ohorea dagokiguna euskaldunoi, testu horren euskarazko bertsio bat itzuliko dugu. Gero kopia hori Bruselara eroango da, ofizialki, leku ofizialean gordeta izaera ofiziala izan dezan.

Itzul zerrendako mezu baten haritik idatzi nuen jarraian datorrena:

Benetan negargarria iruditzen zait, euskarari Europako instituzioetan emango zaion tokia konstituzioa behin itzuli izanarekin beteta egongo dela jakitea. Iraingarria ere bada, eta ez Euskaltzaindiak ez EIZIEk ez lukete bere burua ESKAINI behar nere ustez. Del Olmok erdi txantxetan bota du berea, eta ni ez naiz EIZIEkide, baina, Karlos, egitekotan, mesedez, ordainduta gomendatutako tarifarik zorrotzenean ahal bada, edo inola ere ez bestela.

Horrez gain, konstituzioaren itzulpen euskaldun horrekin egin behar dutena ere aipatzeko modukoa da. Ale bat eroan behar omen da instituzio zentralera (ez dakit Brusela, Estrasburgo ala Salamancako artxiboa den hori), eta han gorde.

Erdi-aroan egiten zen hori, Europan hain zuzen. Inprentarik ez zegoen garaian, legeak-eta kopiaz kopia edo ahoz aho zabaldu ahala, edukia guztiz aldatzeko arriskuan egoten ziren, zer esanik ez interpretazioan. Horregatik, lege bakoitzak bere kopia ORIJINALA zeukan, BAKARRA eta ondo gordea errege-jauregiko kutxaren batean. Carta Magna haiek, hortaz, zehatz karta bat eta bakarra izan ohi ziren. Eta legearen letra edo izpirituaz zalantza zegoenean, metodoa izaten zen zalantza argitzekoa kutxa ireki eta gutun demontreko hark zehazki zer esaten zuen irakurtzea. Kopia bakar sakratu eta gordearen izaera zen legearen zehaztasunaren bermea.

Orain ere, horretan gaudela ematen du. Europako jauntxo feudalek horrela tratatzen dituztela, gu, euskaldun jopuon eskubideak. Ale sakratua gordeko da Bruselan gure eskubideak euskaraz idatzirik izango direlarik! ooooooo! eskerrik asko, hau da ohorea!

Ameriketan duela bi mende beste modu batean pentsatzen hasi ziren. 1778 inguruan Estatu Batuen sorrera erabaki eta beren konstituzio propioa egitea erabaki zutenean hango batzuek, justo kontrako estrategia erabili zuten: konstituzioa inprenta bidez masiboki banatu, batetik independentismoaren propaganda gisa, eta bestetik, egiazki, kopia masiboa zelako, kopia bakarra baino gehiago, zalantza faltaren bermea. Estatu Batuetan, zailagoa izan zen, orduanik bertatik, inork herritarrari esatea, "aizu, legeak hau eta hau dio", herritarrak ere bere kopia eskura eduki zuelako, eta bere kopia beste mila kopiaren berdina zela ere jakin bazekielako, eta testuaren literaltasuna zein zen ondo zekielako herritarrak...

Baina hemen, mediabelenek ere Internet darabiltenean (buru-mozketak web bidez transmititzen omen dituzte), Europa teknokratiko honek jopu feudaltzat hartzen gaitu.

Zaldi Eroak Berrian hain ederki marrazten duen Laugarren Xedapen mediebalaren mendean daude Txosten eta Emendakiña, euskal super-zeozer edo super-heroiak.

--- Mezu honek halaber, erantzun argigarri bat jaso zuen HAEE-ko IZO-ko zuzendariaren partetik.