Poeten uharan
ERRAIAK HOZKA
1
“ bang / puto vasco / krak-krak”
Garai eta egun erabakigarriak hauek,
-hori uste dugu beti-,
euskaldunon historia
hil ala bizikoa izan da beti
euskaldunontzat
2
“Etsaiak asmatu burutapenen harian,”
Egun grisak bizi ditugunak,
etsaiak asmatu amarruen amaraunetik
nola ihes egin,
izan beharrekoak urruti,
etorkizunera irteera korapilatsua,
basatiak izan ginenekora
bultzatu nahi gaituzte.
3
“ba al dago karreterarik orain / hiri honetatik kanpo?”.
Argiaren zirrikitua ikusi genuen,
bestaldean etorkizunera norabidea aldatzeko kantoia
aurkitua uste genuen,
arnasa hartzen hasian ginen,
biderako ustez lagun berriak urreratu zitzaizkigun,
errepide berriak irekitzen hasiak zirela esaten ziguten,
baina lehengo hiri berean harresi berdinen barnean preso diraugu.
4
“Itzuliko da zioen / ispilu ondoan eseritako agureak”
Itzuliko dira,
utopian zaildu gara
“egunak joan egunak etorri”,
mamuaren ziegetako kateak hautsi itxaropenez,
baina, “agurea agureago”,
magiak ez du misteriorik apurtu
ezinaren sareetan ainguraturik diraugu.
5
“Abesti bat zegon hiretzat hor / goazeman goldatzera”
Ez dinagu etsi.
Ez etsiko ere.
6
“ Haruntzago sirenak daude / eta beltzak paseatzen …”.
Beltzak ibai ustelak dragoiak
etxe eta gose erraldoiak …
daude atzerrian ere
“hemen bezalaxe”,
edo hemen berdinean diraute
jatorrian bezalaxe.
7
“… guztietan pobreziaren ihintza / kale gorria”.
Nabaria da pobrezia hemen ere,
atzerritik eguzki gose etorri garenongan
bertako eskaleengan adina.
Pobreak hemen, pobrezia marratik urrun arren.
Zut daude beltzak,
zorua salgaien erakustoki,
putreak agertuz bat desagertzeko
lipar batean jasotzeko eroso zabalduak,
Gizakiz lepo dagoen kale-arte basamortuan gorde dira,
putreak alde egitean berriro bizibideari ekiteko.
8
“zarpailak zorionaren bila”
Holakoren zerbait otutzen zait garela
neure eta besteen taxuari begiratuz.
Garai honetan behintzat,
gaurko Rasputinen menpekoek
mila arrazoi ditugu Rasputin guztiak asasinatzeko.
Baina ez ditugu hiltzen.
Gizarte honetako misterioetako bat.
Denok gara harzack harzach harzac edo harzak,
hemen gabiltzan atzerritarrak edo bertakoak,
gure odol gose nazka gorroto oroimen eta muga guztiekin,
munduko trenbide guztietan irristatuz.
Denok gaude preso,
eguneroko ihesean,
bizitzari ihes egin ez nahian,
esmeraldetan lilura bila,
amaiera dugun eternitateari muzin eginez.
Jadanik ezagutzen dugu patua:
herri osoa gara generazioz generazio
pauso beroz joan eta
ilara nekatuetan bueltatu garenak
lur hautsian hauts,
oraindik bizitzaren pauso zoriontsu baten amets.
9
“ez balego lekurik non nekea pausatu ahal?”
Ez litzake familiartekorik ez lagunik
kartzeletan bisitaz egonen
10
“Gaur ez zeukeagu sapairik non babestu”
Norbera babesleku ez duenak,
ez dik sekula santan
non babestu aurkituko.
11
“hire arrastoaren bila”
Arrasto bila beti,
antzarrak bezala,
Iparra edo Hegoa non aurkitzea
zaila den honetan.
12
“berriro ekarri zaituzte sorterrira”.
Etzi bueltatuko gara sorterrira,
loa arantzez landatzen diguten
mamu agerikoen artera,
oinak erreko dizkiguten
deserriko kilometroak egitera,
oinak zoli betiko etsaiei aurre egiteko prest,
ihesa baino indarberritzeko
pausaleku izan zaigun
neonez apaindutako hiri honetatik.
13
“Hitzetan bada ere / kontatzea zilegi”.
Ez dut helbururik idaztean,
ez dut hitzetan ezer kontatzeko,
ez zilegitasunik errebindikatzen,
bidaietan idaztea ohitura bat dut,
tik bat bezala.
14
“erabat eroso bazegoen ezin zuela ondo idatzi”.
Patxada eta urduritasun puntuaren oreka
hori behar dut nik idazteko,
baina batez ere barne oreka.
15
“Bela-oihalak berriz, toles-toles eginda saldu bide zizkion dirutza baten truke Joyce deitura zuen dublindar bati”.
Irriñoz zimurtu zaizkit ezpainak,
hemendik aurrera Etxarriko
lo aurreko irakurraldietako une goxoetan,
Ulisesekin hitzorduan,
belaontziaren bela-oihalean
kandela batez
kapitainaren istorioak irakurtzen dituen
eskifaia-kidea izango naiz.
16
“idazteari uzten dioten idazle horietako bat, eskubide guztiarekin”.
Ez naiz idazlea,
agian horregatik jarraitzen dut idazten,
eskubide guztiarekin.
17
“Baina idaztea ariketa akuiferoa duzue, …”.
Nola interpretatu esaldia!
Idaztea hizkietan igeri egitea dela?
18
“literatura, gezurra esatea baino kaltegarriagoa”
Nire lehiaketetarako esperientzia xumean,
gauza asko kendu eta gordetzen ditut
lan txukun bat aurkeztu nahi badut.
19
“Garai tentela / … / garai lehorra”
Baina, “nire ametsek nonbait kabi,
zenbait hortzetan hainbat lorategi”.
20
“Hiri ilunaren oroimena”
Itsasertz argiaren oroimena,
laba-harkaitz beltzak uhin apartsuetan zuri.
Hemen gabiltzanon oroitzapenak
lekua hartuko balute
itsasoa ez litzateke
denak hartzeko bezain zabala izango.
21
“Satorrak ezkutatu egiten ditun / trumoia datorrenean”
Garai bateko satorrak
isilik zeuden gaur egun,
politikan lekurik gabe
egia garestia bihurtu den honetan,
isileko militantzia hartu behar izan dinate.
Garai zailak ditun hauek.
“Zer gertatuko ote da?” galdera buruan,
ezker abertzaleko zintzo asko geratu dun
galeriako eguzki epelean erdi kikildurik
etorkizunaren zain, agerira berriro atera edo ez.
22
“Non dago ilargia galdetu zenidan”
Ametsa izan da
ikusi uste genuen
argi zirrikitua.
23
“trebea izango haiz beti ezkutaketan”
Zerrenda mozorrotuetan ezkutatzera
behartu nahi gaitiztek milaka euskaldun
hurrengo hauteskundeetan.
24
“ibilian ibiliz errotu gintuan lanbroan”
Aznarren garai zitalenetan paretsu,
kezkaz pizten diagu telebista
zein izango gaurko erasoa.
25
“Ihes egiterakoan ez da jakiten nora jo ”
Iheslari gure herrian
bihurtu gaituzte
berriro ere.
26
“Gasolinaren mamuekin eztabaidan”
Zaila zait gaurko egoera politikoa ulertzea,
mila burutapen, hausnarketa, gogoeta egin ditzakegu
“noiz bazkaldu genian azkenekoz itxaropenarekin?”
galdera da garbi dugun bakarra,
eta / edo
“gelditu ginenean orduan hasi huen ihesa”
kontraesana.
27
“deserturik gabeko leiho honen tristuran”
Presoei idatziko diegu,
desertu garelako beraien ausentzian,
bakarrik gaudelako euren hutsunean,
sakabanaketaren mozkorraldian
ezin daitekeelako betirako izan;
arrotzak direlako gatibutzan,
ekarriko ditugula
trukean bizia galtzen badugu ere, …
gure bihotzetan daudela esango diegu.
28
“hire begien kulunkan / segundu bat baino ez”
20 minutuko bisita,
ordubeteko patioa
eta egun osoko ziega:
presoen errealitate krudela.
29
“Gaua da / eta zurrunbiloa / jabetu da azkenik / gure gorputzez”.
Politikoen eta presozainen mendeku,
gorrotoaren zurrunbiloak irentsita
daude preso politiko euskaldunen gauak.
30
“nola antzeman / ezezagun baten mehatxurik”
Ezezagunen biltegia da Puerto,
ezezagunen esparrua dira
turistagune guztiak.
Mehatxurik ez da,
baina lagunik ere ez.
31
“Mundu aspergarri lauari erliebea ematea bezala”.
Horretan ari gara Puertora turista
etorri garen aldi baterako etorkin denok.
32
“Desorduetan eta deslekuetan, / halaxe ibiltzen dira maitaleak”.
Asteburuko irteerak eta bidaiak dira
elkarrekin egoteko maitaleen amarrua.
33
“Bueltatuko zara mugek nora ezean / berriro ekarri zaituzte sorterrira / …”.
Etzi bueltatuko gara sorterrira,
loa arantzez landatzen diguten mamu agerikoen artera,
oinak erreko dizkiguten deserriko kilometroak egitera,
oinak zoli betiko etsaiei aurre egiteko prest,
ihesa baino indarberritzeko pausaleku
izan zaigu neonez apaindutako hiri honetatik.