Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Mispillibar / Poeten uharan

Poeten uharan

Jon Etxabe 2016/12/16 09:02
Bizitzaren mekanika

BIZITZAREN MEKANIKA

 

 

I                                                                   

 

Gu geu

Gu geu gara mundua,

ekarri-etorri sentipenak

-erlijioak badu eraginik-,

konkistatzaile egin gaitu,

armonia, oreka, hautsiz.

 

Ihesa

Geroa asmatze jolasa,

orainari ihesa.

 

Harria ari du

“Nirea” bizipena izan zen lehen harria,

hirea gurea zuena norena inorena …,

niretzat hiretzat guretzat, norentzat …

etorri ziren ondoren.

Harrez gero harria ari du gizartearen zeruan,

likinduz doa gizakia,                                           

bidezidorretan lorratzak utziz,

maitasun hitzezko poesia mintzez

babestu nahi badu ere harri zaparradatik.

 

Jin-joan

Bizitza erdia joanean,

beste erdia itzuleran,

berdinak ez diren bi erdi,

-agian joanekoak biak-.

Lauso autobuseko kristalak,

gorgarria motor hotsa,

labirintoa da gizakiaren barnea.

Bidaia ulergaitza gizakiarena,

bizitza hamar minutuz luzatuta ere.

 

Idaztea I

Idaztea ez dut amets,

idaztea ez dut ezinbesteko,

idaztea ez dut bizibide,  

ez dut inorentzat idazten,

ez dut jende aurrera azaldu nahi,

ez dut ezer erein behar.

Baina idatzi egiten dut,

bizipoz zait noizbehinka,

ezinbestekoa tarteka,

arnasbide aldizka.

Bizitzaren taupada bat delako,

bizirik segitzea inolaz ere ergelkeria ez delako.

 

Idaztea II

Ahozko hitzak airean galtzen dira,

hitz idatziak, aldiz, orrian irauten.

Orrietako zirriborroak,

bizipenen luzapen,

oroitzapenen euskarri,

lagunen gordeleku.

 

Eraiki

Geroa dugu erantzukizun,

oraina esperantza.

Inork ez du eginen

nik egiten ez dudana.

Hori da egia.

Gaurko nire ausentzia,

geroari ukoa da.

Bakoitzaren gaurko erantzukizuna

herriaren geroa da,

geroa dugu erantzukizuna,

oraina esperantza.

Gezur guztien gaindi,

egia eraiki,

gaurkoa eta geroa.

 

Geroa

Ez dira berriak jaioko,

erditzen ez baditugu.

gu gara  herria,

gu gara geroa.

 

Zertarako

Zertarako kartazala nori bidali ez baduzu,

zertarako jauregia bertan bezero bazara,

zertarako jabetza zer egin ez badakizu,

zertarako ordularia unea bizitzeko ezik.

Izan zaitez zu zeu,

nor zaren jakin ezazu,

non nola bizi izanen duzu.

 

Hitzordua

Ordu txiki bakartietan

lorik gabeko izarrarteetan

basoko ibili lasaian

liburu baten konpainian

gogoeta bezatu horiek

ze bihurri batzuetan

ze barnerabide bertsutan,

salatari zein lasaigarri

norberarekin hitzordua beti

 

Garena

Taldean edo bakarrik

ardi galduak gara beti,

zerurainoko  dorrean

igogailu matxuratuan zintzilik

auskalo ze solairutan.

 

Eraikinez

Herri bat eraiki, Geroa on ahaleginean,

egurtuak arren,

behin eta berriro ekinez.

Proiektua, hipotesia, utopia.

 

 

II

 

Poema bezain

Bizitza

poema bezain ulerzaila 

poema baino bizierrazagoa

poema baino ulerterrazagoa

poema bezain gaitza

 

Giroa

Norbanakoa da giroa

Norbera da giroa

Beste dena aldagaiak da

 

Geroa

Gu geu gara geroa

 

Nire burutapenak

Niri otu zaidana

beste norbaitek esana du,

argiago, txukunago, dotoreago.

Horregatik hain ezerez dira

nik esan idatzitakoak,

horregatik gelditzen dira esan idatzi gabe

nire burutapen gehienak.

 

Haurtzaroa

Galdu behar zen eta galdu nuen

haurtzaroa.

Oroimenaz atzera egiten dut

zahartzaroan.

Aro motel honetan berreskuratu dut

bizitzako pintzelada koloretsu hura.

 

Maitaleak

Ez dut bilatu beharrik

hor daude presente beti.

Ez dut  hartzen kartazalik

ez dietela idatziko baitakit,

ez da eldarnio, irrits bizia baizik,

etxabean hor daude bizirik

maitale izanak oraindik.

 

Nahia

Ni neu izan nahi dut nik,

zaharra eta eroria,

nire bihotz nekatuarekin

nire ahots saltzailearekin,

-beti dut zerbait salgai

edo saldu beharreko-,

nire azalak bildurik,

nire hezurrek eutsia,

nire ekintzez babesturik,

gizon eta emakumez bildurik,

nire lurra denekin konpartituz,

horrelakoa izan nahi dut nik.

 

Bidean

Turista naiz “Turista”poeman,

edo agente frakasatua,

agian iraultzaile erratua.

Ez ditut  lerroen arteko

ez droite ez gauche riveak bereizten,

inbasore sentitzen naiz

bertan seinaleak ikasi nahian.

Ez dakit bisitari belaxka naizen

ala esku zuri beldurtia.

Baina ez dut desertatuko

eta ubide errimetik

beste poema batera naiz pasako.

 

Kailuen mintzoa

Bizitza osorako kailu mingarria dudala

hori esaten didate niri zapatek

edonon nagoela, edonora noala.

 

Egunkaria

Badut errari ez izateko konpainia,

ez diot beldurrik gauari,

badut bandera bat bihotzean,

etorkizun ametsek biltzen dute nire loa.

pauso sendoz noa bidean

inoren epaile izan gabe,

txingarra dut barnean,

itsasargia garunean.

Beldurra diet egunkariei,

konpainia setatia, lagun banatzailea,

etsaien bandera, ametsen idorlea,

zangotraba, epaile bihozgogor

eguneroko pozoi dosia izan daitezkeelako.

antidoto eraginkorrik ez badaramazu,

aurrez immunizatu ez bazara.

Halaz egunero jartzen dut egunkaria eskuetan.

 

Udaberri etsia

Negu gorriaz mehatxatzen gaitu

udaberri etsiak,

baina itzultzeko asmoz partitu ginenez

aurrera eginen dugu

 

Ordu aldaketa

Ordua aldatzeko unea

heldu zela uste genuen,

baina lokatu egi dira engranajeak,

orratzak ezpata bihurtu,

eta oporretan da esfera

hurrengo tenporak arte,

ordurik gabeko herria gara geroztik. 

 

Iraultza.

Garai txarrak hauek

inoiz baino beharrezkoagoa den

iraultzarentzat.

Langabezia egoerak behar luke

aro erosoena sator lanerako,

dena galduta duenak du

baldintza eragileena

itxaropenerako.

Iraultza ez du justiziak ekarriko,

iraultzak ekarriko du justizia,

baina iraultza krudela izanen da

poetak kantatuko duen arren.

 

Musikaz

Musika jarriko dugu

eta musika hori entzunez

branka jarriko diogu enbatari

eta askatasunaren portura helduko.

 

 

Nahi dut

Espero ez genuen eguzkia,

zabaldu da gaur ere egun berria,

              gauez arrain hezurrak ziztatu arren eztarria

 

Nagoen hemen nahi dut jarrai,

herri honetako izaten iraun,

paradisu batetan erbesteko baino,

neure herritarrekin lan egin,

beraiekin nire betebeharrak gauzatu.

 

Errotarria nahi dut izan

bizipoza ehotzeko,

goroldiorik gabeko harri leuna nahi dut izan

urari bidea emateko.

 

Minorizatua naiz,

hamarretik zortzik ulertzen ez duen hizkuntza

mintzatzen duen hamarreko bi hori naizelako harro

 

 

 

III

 

Pizti zaurituak

Epaiak, isunak, mehatxuak,

presoak,  istripuak, erailketak,

debekuak, makilakadak, beldurra,

kolore guztietako polizia …

pizti larriki zaurituak gara

soldataren zauri arinez harago.

 

Atakan

Borreroaren aulkira lotutako

herri mindua gara,

odol tantoz mugatzen dugu

ibilbide samindua.

Bakarti egin gaitu agian

nahigabe atseden gabeak,

itxi egin bai dizkigute

gizalegezko pasabideak.

 

Geroa

Asmaezina

bihurtu zaigu

etorkizuna

 

Errotik

Norbere hagin denak

lehen bai lehen atera

eta ordezkoak jarri:

errepikatzen zuen

kide erradikalak

 

Doan

Ez dut uste

ezer egiten dugunik,

egin dezakegunik ere,

musutruk

 

Mozprroa

Kanpoeder

garesti ordaintzen dugu

itxurakeria

 

Adina

Sasoian sasoikoa,

joanaren nostalgia da

zaharron aje nagusia,

adin bakoitzak berea.

 

Poltronak

Itxaropena lapurtzen ahalegindu ziren

orain atsedenerako aulkia  dute harrapakin,

politiko zipaioen  laguntzarekin

 

Zaurgarri

Agian zahartu naizelako,

dut iragan-min haurtzaroa.

Pozgarria eta mingarria

zaurgarria nintzen aroa

ume nintzanekoa,

baina aldi kutuna,

nire baitan maitekiro gordea,

fereka goxoa deragidana,

Mutatu nau adinak,

umeen mamu izateko baino

desitxuratuago jada,

ni neu ume bihurtzeraino.

 

Norberekoi

Inork gutxik daki entzuten,

gurea soilik entzuten dugu,

geure galbahetik bahetzen dugu besteen dena.

Norberekoi izateak egiten gaitu

gertakari  tamalgarrien eragile,

besteek ordaintzen dute gure lasaitasuna.

Besteei hildakoei bezala hitz eginez,

gu geu goaz hiltzen. 

 

Inor garaile

Irabazle-galtzaile kulturan,

irabazleak ere galtzaile,

txapelduna bera ere.

 

 

 

IV

 

Amets

Tximeleta bihur zintezke

mundu amestura hegan,

ez zaren hori bihurtu,

atzera jauzi egin,

izan zena gaurkotu,

ezinak ahaldu.

Irudimena, oroimena,

mirarirako aukera.

Irreala, pasakorra dela,

baina zer da erreala,

zer iraunkorra,

ustez materiazko

mundu honetan.

 

Negua

Hozkirri gozoa etxetik ateratzean,

kristal osteko epeltasuna,

tontor zurituen bristada,

elurretan oinen grakada,

neguko jantzien xarma,

arnasa lurrindua,

neguaren arnasa.

 

Galdez

Perbertsio intelektuala da gauzen zergatia galdetzea,

jakintsuagoak eginen gaituelakoan erantzun bila horrek.

Bizi dezagun oparo datorkiguna, eskuartekoa,

horrek egiten gaitu lurrari atxikiok jakintsu.

Baina agian galderak eginbeharra dago

              galdegile narrastiok ortzi-mugan ez galtzeko.

 

Autoan ibiltari

Hausnarketarako bakardadea izan daiteke autoa,

baina joaneko bihurtzen gaitu,

irristatuz joan errorik inon bota gabe,

errekako harrian goroldioa izateko ere astirik gabe,

pasokoa edonon, hurrengo ortzi-mugaren amets,

oinezkoan, hausnarketa konpartituan,

hor dago herri izatea.

 

Hegoa

Iparra, Mendebala, Ekia, …

inposaketen ondoren

Hegoa izanen dugu

kirats oro uxatuz

arnasbide amestua,

ez da gehiago

gaitzetsi beharreko

indarkeriarik izango.

 

Bizirik

Idatzi, idazten dut

baina nireak ez dira idatziak

are gutxiago merkaturako salgaiak

nire lerrook ez dira ezeren tranpa

ez naiz ezeren beldur

bizi naizela sentitu nahi dut

naizen taupadak sentitu

 

Egunsentian

Ordu nahasi ilunetan

idatzitako poemak

irakurriko ditugu

bihar egunsentian

 

Norbaitekoak

 “Gu euskaldunak gara, Euskal Herrikoak”,

norbaitekoa izan nahi dugu, 

nonbaitekoak baino harago,

harro gara gaur,

inola ere ez lotsaz,

asteburu-pasa klandestinoan,

norbaiteko izan hori hausnartuz,

Etxarriri herria izatea zor diogulako,

etorkizun koloretsua landatu nahi dugulako.

 

Militantziaren droga

13 gazte eta agure bat,

pinu arteko oasi gordean,

ernai iraun nahiz,

militantziaren  droga bilatzen,

gizarte zauritua loak harrapa ez dezan.

 

Bat bi hiru

Zahar dakusat nire burua,

agure, ilobarik gabeko aitona,

baina behatoki lasaia zait

adin-gailur hau.

Buruz dakit telefono zenbakia,

gogoan dut segapotearena ere,

diru-txartela neronez ateratzen dut,

beraz,

hemen nago oraindik,

ez da c`est finirik oraindik,

bat bi hiru konta ahal dut.

 

Gara  dira

Hil zirelako bizi gara,

hilko garelako biziko dira.  

Zirenen gogorapenak,

hildakoei omenak,

joandakoen akordua,

hutsune erru zor baten

oihartzunak ohi dira.

 

Aberriaz

Ni neu naiz,

hemen bertan

orain,

nire inguruarekin

nire aberri ahaztezina 

 

Lore berrien baratz

Ez dut udaberririk ikusi,

esklabo bizi izan naiz,

usteak baldintzapean,

nire baitan ere esklabo

ametsak soilik aske

atzerriko aberrian,

jaiki ginen ispiluen printzak

izanen ahal lore berrien baratz.

 

Erlojuez

Denok gara erlojugile herri honetan,

denok ere erloju apurtzaile,  

bere erlojua egiten du bakoitzak,

bestearena txikitzen,

erlojurik gabe,

denborarik gabeko herria gara,

erloju hautsien hondakinekin

biharko denbora emango digun erlojua

elkartasunean muntatzen dugunean

izanen gara denbora duen herria.

 

etiketak: Poeten uharan
Serafin
Serafin dio:
2016/12/16 11:02
Poeten uharan zein ibiliko da ba, Jon Etxabe dena bihotz eta sentimentu den poeta. Ederra, zoragarrixa.
Iruzkina gehitu

Erantzuna formulario hau betez utzi dezakezu. Formatua testu arruntarena da. Web eta e-posta helbideak automatikoki klikagarri agertuko dira.

Galdera: Idatzi zortzi zenbakiak erabiliz
Erantzuna:
Aurkezpena

Jon Etxabe naiz. 1933an jaioa. Jubilatu nintzanean irakurtzea eta idaztea izan zen aukeratu nuen denbora-pasa nagusia. Mota ezberdineko hainbat material pilatu zait ordenagailuan. Haize bolada batek eramango nauen orri bat naizenez, material hori sarean jartzea pentsatu dut. Zatika eta sailka ateratzen joango naiz. Bideak erakutsiko dit zer eta erritmoa. Lotsa eta ridikulu sentipena sortarazten dit. Baina nahikoa zait bakar bati lan hau baliagarri bazaio.