Bururapenak KartzelaII
Kartzela II
Xabier Amuriza irakurriz jasotako burutapenak dira batzuk, Ibargurenen poemetatik jasotakoak besteak. Ia hitzez hitz gehienak, nire beraiei buruzko balizko gogoetek baino indar gehiago dutelako eurek. Ez datoz kakotx artean ez nituelako horrela jaso eta ez nuke jada jakingo zehazten nirea eta eurena. Horrela daude ordenagailuan; daudenez eskaintzen diet gogoko dutenei, merezi dutelakoan kartzelaren izaera gordina ezagutzeko.
Xabier Amuriza irakurriz
Kartzela
Grina eta dezepzio enkubritu guztien birringailu gerta daiteke.
“Gu ez gaude irizteko” dio kartzelariak: hala da, uniformez eta egituraz militarrak dira kartzeleroak, ezin dute ordenei buruz iritzirik eman, obeditu besterik ez.
Jauregiak geldiro, espetxeak geldi.
Funtzionario zirina txarra bada, funtzionario aspertua ez da hobea.
Funtzionario berria, gaizto ezaguna baino okerragoa.
Begiz inguratutako zuloa da kartzela.
“kartzela kartzela da” tautologia nahikoa da problema guztiak esplikatzeko.
Erle kolonia bat da.
Tren berrien zain egoteko geltoki txarra.
Kartzelan:
Inoiz ez dakizu aurreikuspenak non huts egin dezakeen.
Zorteak ez du aurpegirik kartzelan ere.
Mugidak beti gertatzen dira bat-batean eta gutxien ustean.
Aise gertatzen da komunikazioaren dohain nagusietako bat: solasa abandonoz utzi, ondorioetara iritzi baino.
Argudioak ez du zentzurik.
Distantzia nanoetan jokatzen da unibertsoa
Eguneroko ogia da eztabaida, ia denboraren propiedade bat
Eguneroko jarduerak, denborak, era sibilinoan garatzen ditu sinpatia eta antipatia pertsonalak
Eguneroko jardueran taldea sarritan banatzen eta armintzen da, baita azpitaldeak sortzen ere
Taldeko azpitaldeak, gai ezberdinen inguruan, jarrera bereizietan, inoiz kontrajarrietan, lerrotzen dira
Suposamenak, zenbait egoeretan, ez dute balio
Ze kontsolapen axalak, insolidarioak, sortzen diren egoera larrietan
Larritasun handitik harako arrakastak gogo beldurtienak ere aditu bihurtzen ditu
Askatasuna indartsuagoa da itomena baino
Ezin da insolidario izan
Lanak astiro joan ohi dira, hots, presoen abiaduran
Denborak kartzelan beste neurri bat du
Ez dago guardia sanorik
Kan-kan atean entzutea baino alarma intriganteagorik ez dago
Edozein lekutan ezkuta daiteke maldizioren bat
Kontradiktorioa badirudi ere, presoen kartzeleroekiko bijilantzia garantia osokoa izan behar du
Ez dago aurrerabiderik bigunetik
Bakoitzak bere buruari erantzun behar dio
Kanpoko lilura emozioek gidari txarrak dira
Egoera estremoetan ere gaiztoak izatera kondenaturik ote gaude?
Bakarraren akats batek talde osoa honda dezake
Bakarraren garrantzia totala da talde bat dagoenean
Bakoitzak bere baitan estrangulatzen du ikara
Zatiak zatiekin enpalmatuz lortu daiteke zerbait kartzelan
Xehetasun txiki askori erreparatu behar zaio eta kontutan hartu
Beti dago mugimendua, ezer mugi ez dadin
Bakarraren garrantzia totala da talde bat dagoenean
Bakoitzak bere baitan estrangulatzen du ikara
Zatiak zatiekin enpalmatuz lortu daiteke zerbait kartzelan
Beti dago mugimendua, ezer mugi ez dadin
Segurantzarik ez dago ezertan, hain gutxi zuzendariaren
Bakoitzak bere baitan estrangulatzen du ikara
Segurantza osorik ez dago ezertan, hain gutxi zuzendarien zentzuen
Ihes nahian dabilenak lehenbailehen nahi du
Batez ere aukerak daudenean probestu behar dira
Aurrea jo ahal duenak ez dio itxaron behar atzetik etorri ezin duenari
Sekula ez da izan modurik ezer egiteko “segurantza osoz”
Linterna kartzelan?, Zertarako?
Zenbait egoeretan, sentimenduak gai radioaktiboak lez tratatu behar dira
Kartzelaren
Gogorrena ez da hainbeste askatasun galdua, nola barruan aurkitzen dena
Ez dago distantzia minimorako aukerarik
Kartzelaren jokabidean zentzugabekeriak nahasten dira, eta ergelkeriak sortzen funtzionariengan
Kartzelak
Berez, asaldu erantsirik gabe, nahiko tentsio eta irritazio dakar
Ezin baitu zernahiren esplikazio izan
Kartzelako
Hizkuntzarik inportanteena isilkuntza da
Bizitza hari inposibleekin iruten da
Debeku gehienak zergatiak ulertzerik ez dutenak dira
Bizitza gozamena da erantzun gabeko galderak maite dituzten filosofoentzat
Elkarbizitza gehiago funtsatzen da zer esanean baino zer isilduan
Presoak
Konstelazio estu bat bezala dira, non distantziei eusteak bermatzen duen oreka, zeina halaber bermaezina den horren espazio mugatuan,
Kondenaturik daude talkara eta tentsiora, onenean tentsiotik ezin dira libratu
Ezin du utzi, tornado batek, edozein dela ere, taldearen oreka lehenik ere zaila kraskatzea
Preso batzuek gara dezakete halako konfiantza bat kartzelero bategaz
Presoaren mehatxuak ez dauka ezertarako efikaziarik kartzelan, ekintzek soilik edukitzekotan. *
Preso batzuekin, zenbait baldintzetan, lagun eta laguntzaile bihurtu daiteke kartzeleroa.
Behin presoak erabaki bat hartuz gero, talde-erantzuna granitikoa da
Presoa beti dago zigortua, zigor-ziegan ez dagoenean ere
Preso sozialak preso politikoekin ez nahasi, garai bateko kartzela politika
Kartzeleroen suspikazia metodikoari eragingo ez dion bijilantzia eta ekina behar du
Inoiz ezin du pentsatu zerbait ezinezko denik
Elkarren gainean bizi dira, asko eta asko toki estuan
Ibargurenen poemak irakurriz
Kartzela:
0. Bizitzak eta pentsamenduak lau ertz dituen gaua.
1. Bihotza ardagai ezin sikatua bihurtzen duen bakardadea.
2. Olaturik gabeko lurraldea.
3. Lurralde enkoadernatua.
4. Lurralde arrotza.
5. Lurralde laiotza.
6. Esperantzaren isiltasuna.
7. Nortasun agiririk gabeko bakardadea.
8. Alanbrezko ostertza.
Kartzelan:
0. Denboraren diktadurak geroaren aldabak apurtzen ditu.
1. Etorkizuna idazteko ere kapaz ezin izan daiteke.
2. Desira gatzatu besterik ezin daiteke eskaini.
3. Oroitzapenak zibilizazio galdua baino ez dira.
4. Presoaren eta munduaren artean giza-has da bere itzala.
5. Bideak idatziz egiten dira.
6. Ez dago ez libertaterik eta libertatea idatzi egiten da.
7. Orainak bakarrik existitzen du.
8. Inork non dagoen ez dakien inoren lurra da oroimena.
9. Unibertsoa zapata-kaxa baten barruan kabitzen da.
10. Ez dago ez mendirik, ez errepiderik ez gasolindegirik.
11. Ez dago etxerik, ez kale-kantoirik, ez ostaturik, ez eta mundurik ere.
12. Mundua beste aldean asten da.
13. Askatasuna titare barruan kabitzen da.
14. Oroitzapenak poltsikoan daramatzate txikitan kanikak bezala.
15. Ez dago ezer eztirik. .
16. Esperantza da inoizka itsasten den lore bakarra.
17. Oroitzea beharrezkoa. .
18. Ez dago zerurik bala batek zulatutako isiltasuna baizik.
19. Ez dakite noiz hasten den biharra, noiz amaitzen iragana.
20. Ez dago zerurik, beltzagoa da beti gaua.
21. Sentipen hitsak berdintzen ditu gauak eta egunak.
22. Hitzak hurbilarazten biharko gaurrera.
23. Hitzak irekitzen zirrikitua mundurantz.
24. Esperantzak egiten du gizakia.
25. Bakardadearen hezea da eguneroko bezero.
26. Harresitzarrek zeruaren ahosabaia atzamarkatzen dute. .
27. Nonbaitetik datozen haur ahotsek gizarteratzen dute nahia eta ezina.
28. Ahotsa ere deserriratua.?.
29. Sarraila hotsak beste egun bat giltzatu duela adieraztera dator.
30. Harrizkoak dira eleak alanbrezkoak etorkizunak.
31. Maitasunak gutun baten forma hartzen du.
32. Esperantza urrunean erdikusten den bandera arrotza da. .
33. Urmael hustuak dira presoen begi ahantzi eta idorrak.
34. Izan gabe gara.
35. Bisitarik ez / mundua begien aurretik joan da.
35. Egunona sarraila hotsen ikara hotsa da.
36. Herrari dabil zazpi metro karratutan presoa.
37. Ezer ez zaio presoari gelditzen ukamena ez bada.
38. Alde guztietan egon nahi eta ezin.
39. Atzo aspaldi da.
40. Huntzak denbora estaltzen du begietan.
41. Itsasoak mezurik ez dakar.
42. Hitzak sobera daude.
43. Maiteminduak elkarren oroimenean bakarrik bizi dira.
44. Denboraren hilabete hustuetan galduz doaz urratsak.
45. Ez daukana da duen guztia.
46. Nork daki non dagoen bertako gauaren mugarria.
47. Letargia kiribildu baten argizaiola bihurtzen da.
48. Lurkara d a presoaren mina.
49. Sarraila hotsek herrimina zauritu nahi dute. .
50. Absentzia besterik ez du aurkitzen.
51. Zaharminez jota dator haizearen uhuria.
52. Ahoz ahoz datoz olatuak oldozmen oinustuetara.
53. Bihotza deserrian da.
54. Bagara edo ez gara ala bagara eta ez gara.
55. Maitearen libertatea amesten da.
56. Isilean maitatzen da abisu eman gabe.
57. Lohiri desabitatua da tristezia.
58. Buztinezkoak dira minak.
59. Beste zerurik galdetzen da. .
Kartzelak:
Leiho-burdina herdoilduzkoak.
Kartzelara:
Metereologoek iragartzen duten eguraldi ona ez da iristen.
Presoa:
0. Urratsez urrats nongura dabilen joalea patioaren ertz batetik beste ertz batera.
1. Nonahi izaterik gabekoa.