Txinatarren ipuina

Asteleheneko Goienkarirako

"Dendari txinatarrek kezka dute Jaurlaritzak onartuko dituen merkataritza ordutegiekin.- “Inori ez diogu kalterik egiten”. Euskadiko Txinatar Elkarteko idazkari Zhong Jing Yangenak dira hitzok. “Inguruko dendek merkataritza gune handiengatik saltzen dute gero eta gutxiago”. Besterik uste du Eusko Jaurlaritzak, eta 400 metro koadrotik gorako muga berberak ezarri nahi dizkie 150 metro baino gehiagoko guztiei. Bazar txinatarrei, alegia". Berria, 07-11-3.

Gizartean aldaketak oso azkar ematen diren garai honetan, inor gutxi akordatuko da norbere herrian lehen denda txinatarra noiz zabaldu zuten. Gogoan daukagu denda txinatarra ez zegoenekoa, nola zapatu arratsaldean ez zegoen modurik herrian bertan errotulagailu batzuk, zeloa, gabonetako zuhaitzarentzako argiak, plastikozko kaxa bat edo tarta bat egiteko molde bat erosteko.

Ordea, txinatarrak etorri ziren eta jauzi handi bat eman zen aurrera: halako batean, posible egin zuten aste osoan etxean egin ezin duzun hori egiteko beharrezko duzuna erostea. Etxetik salto batean eta zapatu arratsaldean. Nik behintzat eskertu egin nuen.

Gero herrian beste denda txinatar bat zabaldu zuten, eta beste bat. Hurrengoak aurrekoa baino handiagoak. Baita ere jatetxe bat. Mesfidantza sartu zitzaigun orduan: konturatu orduko denaren jabe egingo dira, lokalak “takatá” erosten dituzte auskalo zein dirurekin… Komentario onik ez, susmo txarra barra-barra. Nola ez, ez dago amaren alabarik txinatarren berbetan ulertuko dituenik, eta gainera denak berdinak dira.

Saltokien ordutegiak arautzea ez da kontu erraza izango. Aurrera doan herriak lehenik erraztasunak ipini zizkien egun osoa zabalik dauden megadendei, hirigintza planak aldatu zizkien, errepideak eta sarguneak egin zizkien, dena erraztasuna beraientzat. Gerora konturatu zen lelo berriaren premiaz: denda non, bizitza han. Herriguneak jendez husten ari zirela, alegia. Debagoieneko herriren batetik zapatu arratsaldean osteratxoa egingo ondoren, ziur.

Eta herriak aurrera segi dezan dendak eta bizitza suspertu nahian dabiltzan horretan, kale kantoiko denda zerbitzu-publiko txinatarrari, egurra. Saltoki handien muga berberak ordutegi aldetik. Honez gero nahastuta gaude, zein ote zen helburua? Aurrera joan, bizitza suspertu eta herri erdian dauden denda txiki eta ertainei erraztasunak eman, ala hesiak ipini?

Gizarte aldaketetara azkar ohitzen garenez, nekez akordatuko gara urte gutxi direla herrietan domeketan ogirik ez zegoela, zapatu edo domeka arratsaldetan aldizkari edo egunkaririk erosterik ez zegoela. Gaur egun aukera horiek eusten diote kale giro apurrari. Denda txinatarrek, lagatzen bazaie, lagun dezakete bila gabiltzan herri bizitza hori berreskuratzen, gaur egun errealitate delako denda (txinatarra) non, bizitza han.

Gerora bururatua

Bazar txinatarrak ordu gehiegi zabaltzeari muga. Mugak ere izango ote ditu kapital txinatarrak Realeko akzioak erosterakoan?