Lo hadi aingürüa... ¡copón ya!

Kontua da, lo kantuak ba dakela alderdi illun bat. Gehixenetan kantu zurixak dittuk, lorak, elefantetxuak hegan, eta halakuak aittatzen dittuezenak. Baiña beste batzutan, errez ikusten da konposatzaille horren atzian guraso atormentatu bat dagoala, gabe toledoar luzietan zihar garuna laskitzeko denporia izan dabena. Halan, mezu larrosa baten azpixan beste gauza siniestruagua topau geinke. Adibidez: aingerutxua laugarrengotz esnatu dok gaba honetan. beste puzkar atrabesau batek eraginda. Histeria atakiak hiru ordu laren dirauenian, etxe illunan zihar atzera eta aurrera n-garren pasiuan gurasuak lo kantu batekin saiatzia pentsatzen jok. Halan, bere ezpaiñetatik aire ezti hau loratzen dok:

“Oi ene ume maitia

lo egizu lo, aingeruen artian

bixar egunsentixan esnatu eta

jolasten egongo gara kalian”

Lerro artian irakortzen dakixanak baiña, ba daki aire ezti horrekin botatzen diharduan mezu subliminala oso bestelakua dala. Lo-kantu doiñuakin hau kantatzen balego legez:

“Lehelengo oiñetatik heldu eta

burua horman kontra lehertuko deuat;

gero laban sartu eta

kiskaldu arte bertan euki;

gero atzeko patixora juango haiz leihotik

ondo zatittu eta gero;

orduan ixilduko haiz bai ederto

ume kabroi putia”.

¿Zeiñ ete dan honen interpretaziño psikologikua? Etxakixat ba. Baiña burura etortzen jataz irribarrez akabatzen zaittuen pallaso hiltzailliak, doiñu gozo eta edukauakin  popatik hartzera bilatzen zaittuan hipokritia... Azken fiñian, umiak txakurren morokuak dittuk: etxuek berbak ulertzen, doiñua bai ostera. Horretara, doiñuakin lasaittasuna transmititzen duanakin batera, gurasuak bengantza txiki hartzen jok, bere sein eskandaloso horrek sortzen detsan amorrua asaskatzeko modu bat billatuta. Zelan ulertu leikez bestela halako letrak:

Bolon bat eta bolon bi

bolon putzura erori;

erori bazen erori,

ezta geroztik ageri.

Dodo ti pitit' maman

Dodo ti pitit' maman

Si ou pas dodo crab'la va mangé

Si ou pas dodo crab'la va mangé

Y si el negro no se duerme

Viene el diablo blanco

Y zas le come la patita

Chacap, chacap, chacap,

Chacap, chacap, chacap,

Lay laray la la laray la

A letto a letto,

dice la farfalla,

chi non va a letto

vada alla paglia.

Aro gaitza dük kanpoan ta aita itxasoan.

Beha zak haize beltza mehatxükaz ari

Zer gaü aldi lüzea, zoinen etsigarri

Harritürik ikara niz lotü kürütxeari

Otoitzez jinkoari egin dezan argi.

Duérmete, niño mío,

que viene el coco,

y se lleva a los niños

que duermen poco.

Duérmete niño

duérmete ya

que vendrá el coco

y te comerá.

Mé cosìn no 'I vol che bala

perché è mort la so cavala

perché è mort el so bobò

per dispeto balerò.

Loa, loa txuntxurrun berde

loa, loa masusta.

Aita guriak diru asko du

ama bidean salduta.

Addormentati bimbina e fa' la nanna

fa' un sonnellino accontenta la tua mamma

accontenta la tua mamma e il papà ancora

fa' un sonnellino brava che è già l'ora

è l'ora di riposare e di dormire

fa' un sonnellino non farmelo più dire

è ora di dormire e riposare

fa' un sonnellino e non mi far penare.

 Que no venga la Mora,
la Mora con dientes verdes,
toda la noche ligero,
mi niño, duerme.
Que no venga la Mora,
la Mora con dientes verdes.
Toda la noche, mi niño,
ligero duerme,
ea, ea, ea.

Duerme ligero, duerme,
que si la Mora viene,
en el sueño escondido
no podrá verte.
Duerme ligero, mi niño,
que si la Mora viene
en el sueño escondido
no podrá verte,
ea, ea, ea.

La Mora grande,
la Mora con dientes verdes,
no llames a mi niño
ni lo despiertes.
La Mora grande,
la Mora con dientes verdes,
no, no llames a mi niño
ni lo despiertes,
ea, ea, ea.

A la ru ru, nene,

a la ru ru ya,

duérmete mi nene, duérmase ya.,.

Duérmase mi negro, cara de pambazo,

que si no se duerme

le doy un trancazo...