Be jator, be simple, be zuzen
Askotan zuzentasuna sinpliena da. Hamen lau aditz arrotz:
- Ahal gara
- Ahal dogu
- Leikegara
- Leikedogu
Aditz jator bakarrakin laburbildu leikiazenak:
- GEINKE.
¿Zelan egiñ berba ondo egitten erakusteko... baiña bestieri zuzentzen ez deiñ ibilli? Izan be, bakotxak ikusiko dau bere etxian zer egiñ, eta nik ez dot nahi gure semia beste umien artian “listillo” moduan agertzia.
Susmua dakat, gaiñera, forma trinko ridikulo hórrek ez ete dirazen Debabarreneko irakasleren batek Lekeittiora ekarritta izango. Igual halako kuadrotxoren bat banatu biharko litzake maisu ta maistren artian, batzuk aditz forma hónek ezagutzen ez badittuez be.
(Minuskulaz ARROTZA, maiuskulaz JATORRA)
- Ahal naiz – Ahal dot – Leikenaiz – Leikedot - NEIKE
- (hittanua existitzen ez danez, korrupziñorik ez dago ) HEINKE
- Ahal da – Ahal dau – Leikeda – Leikedau - LEIKE
- Ahal gara – Ahal dogu – Leikegara – Leikedogu - GEINKE
- Ahal zara – Ahal dozu – Leikezara – Leikedozu – ZEINKE
- Ahal zarie – Ahal dozue – Leikezarie – Leikedozue - ZEINKIE
- Ahal dira – Ahal dabe – Leikedira – Leikedabe – LEIKIE / LEIKEZ
¿Ez ete da zatixa errezago?
Gai berakin lotuta, ez dakitt nundik ete datorren egunak kontau biharrian “luak” kontatzeko ohittura ergel hori. Bixar barixakua, 3 urteko ikaskide guztiak Mendexako basarri batera juango dira txango, gehixenak bizitzan estraiñekotz: ba astelehenetik dakagu Niko aztorauta, “lau lo” egin eta gero izango dala, “hiru lo” falta dirazela, “lo bi” egin eta orduantxe juango dirala...
Nik ez dakitt euskal ikasliei urrittasun psikikua presuponidu egitten jaken, edo... baiña ez dakitt zeiñi jakiñarazi biharko litxakixon edade horrekin be umiak kapazak dirazela “bixar, etzi eta etzidamu” kontzeptuak bereizten, baitta egunak (ez luak) zenbatzen be, eta gehixago esango neuke, asteko egun bakotxan izenaz konsziente izateko be.
Umiak tontotzat hartzeko joeria oso zabalduta dago.
¿A que bai?
