Kulturalistaren ajeak

Kulturistak giharrak lantzen dituen bezala, bere burmuinak etengabe estimulatu behar ote ditu kulturalistak? Garunak erkindu egiten ote dira jaki espirituala eman ezean? Ez dakit. Dena dela, nik behintzat zaletasuna daukat, liburuen bizio utziezinezkorako ez ezik, aldian-aldian bestelako ikuskizunetara joateko: dela antzerkia, dela erakusketa edo bertso-saioa.

Kultur produktu, emaitza eta ikuskizunetarako jarrera aldatuz joan zaidala esango nuke ordea. Hala komentatu nion behin aspaldiko lagun zahar bati, gero eta esijenteago bihurturik nengoela, zorrotzago epaitzen bainituen ikusten nituenak. Are zorrotzagoa izan zen lagunaren epaia: “Kontua ez da esijenteago bihurtzen zarela: kontua da, denbora pasatu ahala, gero eta gauza gehiagok aspertzen gaituztela”. Horra, denboraren ezpata krudela.

Hala ere, ahal dudala astero jarraitzen dut emanaldiren batera behintzat joaten. Noizean behin sortzen baita espero ez zenuen txinparta, arima zabaldu eta bizitzari berri begiekin begirarazten dizuna.

Askotan, baina, zaputzaldiak pilatzen dira bata bestearen atzetik. Orain dela pare bat aste, zine-klubera joan nintzen ostegunean, Takeshi Kitanoren “Zatoichi” ikustera; kritikariek jeinuen pare jarri ohi dute beti zuzendari, aktore eta showman japoniar hau, eta, aurretik ikusi dizkiodan bi filmak askorik gustatu ez zitzaizkidan arren, neure borondate onenarekin joan nintzen, beste behin. Bortizkeria liriko hori ez da niretzat egina, nonbait, honakoa are aspergarriagoa iruditu baitzitzaidan, Bruce Lee-ren ostikoketak bezain merkea.

Ostiralean antzerki-emanaldi batera joan nintzen, iluntzean. “Vampyria” zuen izena ikuskizunak, Teatro Corsario talde entzutetsuak emana. Helduentzako txotxongiloak ei ziren, banpirismo istorio bat kontatuz, eta kritikaren txalo eta bedeinkazio guztiekin zetorren. Berriz ere kale, teknikaren aldetik dena primerakoa izan arren, obra bera kaxkarra eta eskasa iruditu baitzitzaidan. Besteetan ikusitakoaren kritika idatzi ohi dut, baina harakoan hobe isilik geratu, zaborra banatzen hasi gabe.

Gau horretan bertan bertso-saioa geneukan herrian, eta, apur bat nekatuta nengoen arren, bestela ere bertsozaleak gure herrian gutxi direla-eta, joan egin nintzen. Peñagarikano, Lujanbio, Iturriaga eta Colina ziren bertsotan, Aitor Sarriegi gai-jartzailearen agindutara. Bertsolari txukunekin ere saio erdipurdikoak ikusten ohituak gaude; bertsoak balekoak izanda ere giroa berotu ezinda geratu izan gara gure herrian sarritan, eta, hortaz, ez nuen gehiegi espero. Baina ez: ondo hasi zen saioa eta hobeto segi, primerako giroan. Tamalez, aste osoan egunero zazpietan jaikita, logurak hartu ninduen mendean, eta nik kontra egin arren itxi egiten zitzaizkidan betazalak, beheraka erori burua.

Lo egin nahi eta ezin egina sufrikario latza den bezala, egoera barregarri samarra da logurari eutsi nahi eta eutsi ezina (bolantean joanez gero tragikoa izan litekeena). Eta halaxe ibili nintzen ni: saioaren heren bat ongi aditu nuela esango nuke, beste heren bat erdizka, eta azkenean seko lo geratu nintzen puska batean, ordu laurdenean edo. Hortik aurrera, berriro ere pixkortuta, amaierako agurrak aditu nituen, eta bertso-paperen lehiaketako sorta irabazlea kantaturik (Alaitz Sarasola idazle, Eñaut Agirre kantari).

Gaitz erdi: ondoan suertatu ziren lagun batzuei galdetu, eta ez omen nuen zurrungarik egin.