Arrepentidak

arrepentidak. iz. Garai batean izan ohi ziren damututako emakumeentzako komentuak. Komentu horietan egon ohi ziren delitu bat egin ondoren, edo kartzelatik pasatu ondoren, edo egin behar ez zuten zerbait egin ondoren, bete beharreko zigorra bete eta lehengo bizimodu okerra baztertu nahi zuten emakumeak. Horrez gain, ospe txarreko emakumeak ere joan ohi ziren (edo bidaltzen zituzten) komentu horietara. Beren borondatez joandakoak (arrepentidak) aukera omen zuten tarteka komentutik irteteko, eta urtebete pasatu ondoren ezkontzeko edo lekaime egiteko. XX. menderaino izan ziren horrelako komentuak Euskal Herrian, eta gurasoek bazuten eskubidea komentu horietara bidaltzeko bide okerra hartu zuen alaba. Hortik neska bihurriei esan ohi zitzaien esamolde hau: arrepentidetara bidaliko haut!
Manuel Chiapusok Los anarquistas y la guerra en Euskadi. La comuna de San Sebastian liburuan kontatzen digu bazela arrepentiden komentu bat Donostian 1936. urtean, zezen plaza zaharretik hurbil, Ategorrietako etxe eta txaleten artean, nonbait, eta Siro Alcain-ek (La revista vascongada Euskal-erria) argitzen digu: En los terrenos llamados de Gros (se encuentra) el convento de las Oblatas ó arrepentidas y varias casas de campo.
1931. urtean, bozketen ondoren eta emaitzak ikusita, hiri askotan errepublikazaletasuna piztu eta handitu egin zen (are gehiago zurrumurruek esaten baitzuten Alfontso XIII. ihesi joan zela). Espainiako bandera errepublikanoa udaletxe askotan jarri zen, Eibarkotik hasi eta Sahagun, Bartzelona, Sibilia, Vigo… ordena horretan. Norbaitek (Juan Bautista Aznar jenerala) esan zuen, gutxi gorabehera, herria erregezalea ohera joan eta errepublikazalea esnatu zela, baina aldaketa lehendik zetorrena izan, eta “trantsizioa” nahikoa baketsu egin zen, orokorrean, eta umore (beltz) punttua ere ez zen faltatu. Madrilen soka lodia ezarri zioten gorbata gisa Primo de Ribera jeneralaren estatuari eta jendeak arrastaka eraman zuen Sol plazaraino. Handik gutxira, Isabel II.aren irudia bere erroetatik atera eta Arrepentiden komentura eraman zuten; izan ere gure Maria Isabelak mottin-bero eta sexu-arin ospea omen zuen…