Euskal Herriko 7 mirariak
Duela gutxi entzun nuen ekimen berri bat sortu dela interneten: munduko zazpi mirari berriak aukeratzea. Jendea bozkatzen hasi, eta zerrenda luzea irten da, baina, jakina: zazpirentzat baino ez dago lekurik, eta batzuek kontu pertsonal bezala hartu dute hau. Esate baterako, Espainiako telebistetako informatiboetan jo eta ke ari dira azkenaldion, Alhambraren alde bozkatzeko eta bozkatzeko esaten. Izan ere, Alhambra 13. postuan dago, eta zail dauka zazpi aukeratuen artean sartzen.
Zerrenda osoa hemen dago, baina aipatu dezagun zeintzuk diren lehenengo zazpiak une honetan:
1- Txinako harresia (Txina)
2- Potala Jauregia (Tibet)
3- Taj Mahal (India)
4- Koliseoa (Italia)
5- Chichen Itzako piramideak (Mexiko)
6- Bazko Uharteko estatuak (Txile)
7- Pisako dorrea (Italia)
Eta zerrenda berritu nahi dute, beti-betiko zazpi mirarietatik bat baino ez delako geratzen, Egiptoko piramideak. Zeintzuk ziren beste seiak? Gogora ditzagun, labur-labur: Halikarnasoren Mausoleoa, Rodako Erraldoia, Babiloniako Lorategi Zintzilikatuak, Alexandriako Faroa, Zeusen estatua, Artemisaren tenploa eta aipatutako piramideak.
Bada, kontu hauek entzunda, eta ikusita Euskal Herriko mirari bakarra, Guggenheim Museoa, 46. postuan dagoela, pentsatzen ibili naiz zeintzuk izango liratekeen Euskal Herriko zazpi mirariak, holakorik balego. Mila leku eta bazter bururatu zaizkit, baina kontuan hartu behar da gizakiak egina izan behar duela: ondare naturalek ez dute balio, eta herri osoak miraritzat hartzea ere (esate baterako, Hondarribi, Biasteri...) erraz samarra iruditzen zait.
Beraz, elementu isolatuak izan beharko lukete: eraikin jakin bat, nola edo halako osotasuna duen konjuntoa (asko jota, kale edo auzoren bat) eta abar.
Hasi naiz pentsatzen eta... aizue! edo laburregi geratu eta ez naiz zazpira heltzen, edo zazpitik gora noa eta ezin zerrenda mugatu. Baina tira: azkenean ausartu naiz zerrendatxo bat egiten, eta, badaezpadan, beste batzuk ere utzi ditut kanpoan.
Hauek dira nire aukeratuak, ordena alfabetikoan.
Euskal Herriko 7 mirariak
1) Añana-Gesaltzako gatz-plataformak
2) Arantzazuko santutegia
3) Gaztelugatxe
4) Loiolako basilika
5) Oliteko gaztelua
6) Orbaitzetako ola
7) Zumarragako Antiguako ermita
Denak ez ziren kabitzen, eta hauek kanpoan geratu zaizkit...
Abadia gaztelua
Igartubeiti baserria
Gorbeiako gurutzea
Lekeitioko Andra Mari eliza
Portugaleteko zubia
Urkuluko dorrea
eta beste mordotxoa...
Zazpitik, beraz, elizarekin erlazionatutako lau daude (Gaztelugatxekoa ere ermita da). Eta kontuan hartzeko moduko datu bat: Añana-Gesaltzako gatz-plataformaren kasuan eta, batez ere, Orbaitzetako olarenean, Gobernuetako Kultura Sailek ez dute oso jarrera eredugarria erakutsi. Erabateko utzikeria dago Euskal Herriko hainbat monumenturen inguruan, esate baterako Orbaitzetako ola eder horretan.
Askotan pentsatu izan dut honetan, eta gaur berriro: adibidez, monumentu hauek Frantzian egongo balira, zer? Zenbat folletotan ikusiko genuke eurei buruzko propaganda? Ez ote lituzkete bertara heltzeko errepideak asfaltatuko? Ez ote lukete euren ondarea guk baino mila bider hobeto salduko? Noiz espabilatuko gara?
Ondare artistiko interesgarria dugu Euskal Herrian, baina ez dugu saltzen. Ez dakigu edo ez dugu nahi. Baina ez naiz ari kanpokoei saltzea, turista madrildarrez betetzeko Olite edo Igartubeiti, ez: ari naiz esaten ez dakigula saltzen geure artean ere, eta ez dakigula hortxe bertan ditugula Mirandaola, Agorregi eta gizakiaren eskutik sortutako beste ehun monumentu eder. Zer esanik ez naturak sortutako monumentuei buruz. Ez dakigu ezertxo ere. Ez dakigu saltzen edo ez dugu nahi. Utzikeria galanta dago gure kulturaren inguruan.
mirari bat el peine de los bientos a otra kosa busko nobio de 12- pa arriba