Hankak preso, gogoa dantzan
Eta itzuli egin da. Jarri zuen pianoa eszenatokiaren bazter batean, kokatu zen bera ilunetan, eta argitan utzi zituen taldeko beste kide guztiak. Gonzalo Tejada kontrabaxuan eta Fernan Irazoki baterian, lehendik ere ezagutzen genuen hiruko formazioan. Fondoan, haizeen sekzioa: Andrej Olejniczack saxoan, Ruben Salvador tronpetan eta Alberto Urretxo tronboian.
Eta gozatu egin genuen, lehenengo doinuetatik bertatik, hankak Arriagako butaketan preso dantzan.
Patxik euskararen aldeko 12 orduak goitik behera kontatu ditu, eta aitortu behar dut ni kontzertura baino ez nintzela joan, beste askoren antzera, pentsatzen dut. Baina gozagarria izan zen, gau berezi horretan, lagunak aurkitzea han eta hemen, musika ederraren jiran: Mikel Irizar eta Fatima baserritik hirira jaitsita; Maite Rementeria eta Maialen Araolaza, kontzertuaren saltsa non, perrexil biak han; Patxi Gaztelumendi eta Jabi Zabala aurre-aurreko butaketan, eta Gotzon Barandiaran, Txuma Murugarren, Erramun Landa eta despistez ahaztu zaidan besteren bat, seguruenik. Kontzertuaren aurretik, kontzertuan zehar eta ondoren, gau polita bizi izan genuen lagunekin.
23:00etan hasi zen ikuskizuna: lehenengo, Mikel Martinez eta Patxo Telleria aktoreak agertu ziren oholtzan, eta ez zuten askorik behar izan jendea barreka jartzeko "Lau teilatu" abestiaren inguruan egindako parodia batekin. Abestien hitzak ze puntutaraino izan daitezkeen absurduak ondotxo genekien lehendik ere, baina Bilboko aktore bi hauek ederto zorroztu zuten punta larunbatean.
Gero Amaren Alabak taldeko hiru kide agertu ziren, melodia ezagunak a capella abesteko, Zuberoako tradiziorik onenean baina, gainera, estetika apurtzailearekin. Aginte makila eskuan, koreografia sinple baina erakargarriarekin, oin batean Marteens bota jantzita eta bestea galtzerdi hutsean zeramatela, arrakadak ere bakoitzak bere boten kolore berekoak... eta sekulako ahotsekin. Gogoz geratu ginen taldea bere osotasunean entzuteko, kide guztiekin eta ahotsen doinu guztiekin.
Ondoren, Harkaitz Cano irten zen, pauso lasaiz, txaloak dastatuz. Manifestu bat egin nahi zuela, baina ordenadoreak ez ziola utzi. Horren ordez, Manifesté bat zekarrela. Eta irakurri egin zuen. Eta, beste behin ere, flipatu egin genuen lasartearrarekin. Geniala. Idazteari uzteko tentazioa sartzen zaizu Harkaitzen hitz bakoitzeko: hori du txarra Harkaitzek, eta hori du ona. Erraz egiten du, samur. Genialidadea erraza balitz bezala. Manifestu dadaista biribil hura irakurri zuen, barre egin genuen, eta, hori gutxi balitz, zer pentsa eman zigun euskararen normalizazioaz. Gero joan egin zen, astiro, txaloak gozatuz.
Agertu ziren gero bost musikari, denak JC Perez izan ezik. Eta jotzen hasi eta segituan konturatu ginen larunbat gauekoa desberdina izango zela, oso desberdina entzutera ohituta gaudenetik. Haizeek zuten erruaren zati handi bat: lehenengo pieza hartatik bertatik, tronpetaren sordinarekin eta jazz talde baten espirituarekin, jakin genuen handia izango zela larunbatekoa. Arriaga ez zegoen beteta, San Mames bai. Batzuei damutuko zitzaien katedrala aukeratu izana, antzokia aukeratu beharrean.
Doinu berri batekin itzuli da JC Perez, baina espiritu berberarekin. Ala doinu berberarekin eta espiritu diferentearekin? Ezin izango nuke esan. JC Perezen musikarekin, gozatzen nuen lehen eta gozatzen dut (gehiago, akaso) orain.
Lau urte pasatu dira azkenekoz oholtzetan jo zuenetik, eta nik jazzaren eragina nabarmenduko nuke bereziki. Baina, esango nuke, era berean, ezinbestekoa zela horrela gertatzea: JCren abestietan sarri aipatzen da giro jazzistiko hori, haize-orkestra handien giroa: Benny Moré, Xavier Cugat bere begitxo pekindarrekin... Esango nuke, ez soilik hitz horietan, baizik eta bere musikaren zenbait zertzelada txikitan ere, lehendik ere sumatzen zitzaiola JC Perezi jazz latinoarekiko joera ezkutua, eta orain azaleratu egin duela erabat. Eta azaleratu, jazz ona eginez gainera. Kontzertuaren momentu batean pentsatu nuen ez lukeela inongo arazorik izango udako jazz jaialdiren batean jotzeko, benetan.
"Hiriko istorioak" izeneko emanaldi honetan bere bakarkako hiru diskoetako ("Atlantic River" –1994-, "Hau berua" –1996-, eta "Ikaro" –2000-) piezak jo zituen, eta, sorpresa handi bat: Itoizen lehenengo diskoko ("Itoiz", 1976) "Astelehen urdin batean", Mario Clavell Larrinaga bilbotarraren flautarekin, ordurako Juan Carlos pianotik altxatuta eta gitarra zintzilik zuela.
Gutxitan izaten da aukera holako kontzertu bat ikusteko, Euskal Herrian, behintzat. Itzuleragatik, estiloagatik, espirituagatik, elegantziagatik eta, zergatik ez, euskal musikaririk handienetako baten apustu berriaren lekuko izateko ohoreagatik. Hankak Arriagako butaketan preso, baina gogoa dantzan.
Egunon, Julen.
Neu be izan nintzen Arriagan eta sentsaziño horixe izan neban: hankak preso neukazalakoa.
Ikusi zindudazan bertan eta imajinetan neban blogerako gai erabiliko zenduala.
Eta hementxe izan nozu zapatukoaren kronikaren zain.
JC Perez, jenio; ederra jaialdia; jenioa jenioaren atzetik, parebakoak Mikel, Patxo, Amaren Alabak, HARKAITZ CANO...
"Holango asko emon deiskule gure herri honek..."