Egunkari bat bularrean

Galibier aurtengo Tourreko mendirik garaiena da, baina, gainera, mitoa da, Tourmalet eta enparauak baino handiagoa. Henry Desgrange Tourraren sortzaileak esan zuen beste mendi guztiak "animaliatxo zurbil eta arruntak" direla Galibierren ondoan. Gaur, baina, Galibier derrigorrez pasatu beharreko mendatetxo bat izan da, eta Ramonek eta biok apenas egin diogun kasu telebistari. Mendia baino lehenagoko esperantzak zakurraren putz bihurtzen dira etapa biren ostean. Pirinioetarako ere ados gaude: ez da ezertxo ere gertatuko; akaso igandean, irabazitakoa galtzeko beldurrik ez duen ziklistaren baten eraso suizidan. Eta, pronostikoak egiten hasita, "amets egin dut" bota dit Ramonek: bihar (zuretzat, irakurle, gaur) Iñigo Landaluzek irabaziko duela etapa. Esan dit, asmatzen ez badu, barra osoa tortillaz bete eta atea barrutik itxiko duela, neuk jan ditzadan denak. Tira: barrutik itxi barik ere, berdin, ze hona ez da arimarik ere sartzen, badakitelako Ramonek huevinarekin egiten dituela tortillak. Hori bai: niri tortillak benetako arrautzekin egiteko abisatu diot, Landaluzek bihar (hau da, gaur) irabazten ez badu.

Bada, Galibier itzela da. 1935eko Tourrean, hemendik gertu hil zen Francisco Cepeda bizkaitarra, eta Tourrean hildako ziklisten zerrenda inauguratu zuen. Ramonek gogorarazi dit kontu hori, txirrindulariak ikusi ditugunean bularrean egunkariak sartzen Galibierreko tontorrean: "nire garaietatik aldatu ez den kontu bakarra" esan du. Haizea kentzen eta izerdia zupatzen duelako, mendateak jaisteko sistemarik onena da egunkariarena. Baina Galibierren, 1947an, afizionatuen karrera batean, zerbait izugarria gertatu zen. Musset karrerista gazteari gertatu zitzaion: zale batek egunkaria eman zion, gazteak maillotaren azpian jantzi zuen eta hankei gogor eragiten hasi zen, ihes eginda zihoazenak harrapatzeko. Briançoneko helmugan haiek baino hobea zen, eta arin zihoan, bihurgune bat bestearen atzetik, ezker-eskuma, zirt-zart. Gero kolpea etorri zen, buelta bat airean. Lurrean etzanda geratu zen, odolik isuri gabe, lotan bezala.

Segituan heldu zen medikua, eta gero kazetariak, flash, flash. Medikuak maillota askatu zion karreristari, arnasa hobeto har zezan, konturatu barik arnasa bizidunen pribilejioa dela. Bularrean zeraman egunkaria kendu zion. Izerdiz bustitako orriek hizki handitan zekarten heriotzaren albistea, argazki eta guzti: argazkian, medikua zegoen ziklista haren ondoan belauniko, eskuetan egunkari izerditu bat zeukala, bertako argazki bati harriduraz begiratuz.