Euskararen klonazioak ez ote dauka etenik?

Berben klonazioaren ideia hori Ibon Sarasolari jaso diot Orotariko Hiztegiaren aurkezpenaren inguruan eta, egia esan, arras interesgarria begittandu zait kontzeptua. Izan ere, arrain handiaren erreferentziara, espainerara, lasterregi, erreparo barik eta gure tradizioa eta sortzaile gaitasuna alde batera lagata. Hiizkuntz komisarioa izan nahi barik, ez orduan ez orain, duela urtebete inguru, Argia astekarian egin nuen artikuluan nire kexua azaldu nuen euskara maila konpetente samarra dugun euskaldunok, muntaia poliziala, putxerazua, lintxamendua eta gisa horretako berbak, errazkeriaz, txertatzen ditugu eta, gure jardueran. Badira, hala ere beste batzuk azken bolada honetan nagusitzen dihardutenak. Hala nola, planteatu, prekarietatea, desalojoa, atentzioa deitu, esate baterako.Erabilera desegoki horrek, neurri batean, alferkeria eta, sarritan, euskaraz gero eta gutxiago pentsatzen dugula adierazten duelakoan nago. Eta, horrez gain, sentsibilitate falta eta arestian aipatutako aldagai eragileak kontuan ez hartzea. Gainera, asko errepikatzen direnez zabalkundea samure eta abiadan egiten da, zuzenketa eta berbideratzea ezinezkoa egiten delarik. Insumisio hitzarekin gertatuak jakitera ematen digunez. Horrek guztiak, demaseko eragina dauka hizkuntzaren kalitatean, menpekotasun horrek espekulazioetan jarduteko eukera ematen baitiete, maiz, kritika erreaktibo zaleei. Beste alde batetik, Sarasola berari entzuna diot, modu horretan jarduten dugun neurrian euskalki nagisi bi dihardugula sortzen Hego aldekoa eta Iparraldeko. Horren harira, gogoratzen dut Itxaro Bordak, bere ezaugarrietakoa den ironia fina erabiliz, hitzaldi batean zelan esan zuen, “planteatu” berba ez zela ulertzen Iparraldean eta bere esanahiaz jabetu arte “plan” hitzarekin lotua zegolea uste zuela. Beraz, argi dago, hizkuntzak dituen funts hitzak, lexikoa, klonatzen dihardugula eta baita ere funtzio hitzak; esaterako “si berak esan dit ez etortzeko” esaldiaren antzekak takian potian entzuten baititugu. Nahiz eta hauek beste era bateko hiztunekin egon lotuta. Sarrionaindiak hitzenondo ezaren gainean hainbat gauza esan ditu eta, duela gutxi Egañari irakurri diot, euskara okerrena egiten ez dena dela. Hala da zalantza barik, baina euskaldun “konpetenteok” erreferente garen edo bihurtzen garenez, erreparo gehiago izan beharko genuke. Bestela egin dezagun aproba ea zenbat denbora garen gai berbetan jarduteko, gaiak planteatu eta atentzioa deitu gabe. Esandako guztiaz gain, bada beste era bateko klonazioa. Behi eroen kasua gertatu arte txuleta txuletoia bihurtu zaigu eta litrona boteiloia, gauza berdinak ez diren arren. Horrek arrain handiaren eta bere komunikabideen eragina adierazten du.