Indigena paioak running away
Alde batetik ulergarria da euskalduna, batez ere euskarari dagokionez kili-kolo dabilena, inguru erdaldun batean euskarak ihes egingo diola dakiena, beste euskaldunekin elkartzeko joera izatea. Nahastea polita baita, baina lehoia eta oreina nahasten direnean lehoiarentzat izaten da batez ere polita.
Bestetik gertatu egiten da etorkinak seme-alabak euskaldundu nahi baina ez duela bertoko inor aurkitzen bere seme-alaben ikaskide izateko prest.
Esaterako, nire lagun batek, Joxe Mari De la Peña margolari handiak, alaba biak, bost eta bi urtekoak, Eskola Publiko batean ditu EAEko hiri bateko auzo merke samar batean.
Eskola horretan orain dela lau urte arte A eredua baino ez zen eskaintzen. Bi urtekoen gelan A eredua kentzea lortu dute eta aurrerantzean progresiboki A eredua desagertu eta D eredua baino ez da geratuko. Erresistentziak izan zituzten hasiera batean Klaustroan, baina gaur egun badirudi prozesua atzeraezina dela.
D ereduaren aldeko guraso eta irakasleek etorkinei hizkuntza ereduen gorabeherak azaldu ondoren, hauek ez dute A eredurik nahi izaten.
Ordea, eskola D eredukoa izan arren, etorkinak eta ijitoak baino ez dira matrikulatzen ia, auzoko ume gehienak indigena paioak badira ere
(Eskola kokaturik den auzoan hauteskundeak Batasunak irabazten zituen.)
Arazoa da etorkinek ez dutela norekin integratu. D ereduan ere ez. Orotara, etorkinak eta ijitoak % 80 dira Herri Eskola horretan, ikaskide euskaldunak nahi baina ezin aurkiturik dabiltzanak, ihes egiten baitiegu.
Hori bai benetako arazo. Eta endogamiazko jarrera lepenianoekin ez da konponduko.
Zaunka gehiegi egiten dugu gure trintxeran ondo babesturik errealitateak erakusten dizkigun arazo benetan mingarri eta itxuraz konpongaitzei ezikusi eginez.
Nor hurbiltzen zaio gehiago hirurogeiko hamarraldian Ikastolak sortu zituztenen eskuzabaltasun eta ausardiari, etorkinekin eta ijitoekin euskaraz elkarbizitzen ahalegintzen direnak ala haurra esne-mami gutxi-asko histerikotan hiperbabesten dutenak (haurra ergel huts bilakarazteko biderik laburrena bestalde)?