EPIC 2014. Komunikabideen etorkizunaren historia
EPIC 2014, gaur egun Google, Microsoft edo Sony-k egiten ari direna extrapolatuz, komunikabideen etorkizunaren historia ezagutzeko aukera paregabea da, Aaron McLeran -en musikarekin Robin Sloan eta Matt Thompson-ek egin duten bideo labur batean.
Creative Commons lizentziapean transkribitu egin zuen Robin Good -ek bere blogean. Interesantea iruditu zaidanez eta Prospektiba izeneko blog honetan jorratzen diren gaiekin zerikusia duenez euskaratu egin dut.
EPIC 2014 edo komunikabideen historia 1984tik 2014era atera zen "The Museum of Media History"-tik eta Internet-en bueltaka dabil, toki askotan kokatuta dauden zerbitzarietan dago bideoa ikusteko eta historia irakurtzeko aukera ...
Nola ez, kritikak plazaratu dira. Oso sinplea dela Google eta Microsoft-en arteko leiara mugatzea. Hor daudela Yahoo, eBay, AOL, Fox, Technorati, Bloglines, Daypop, 20six, Sixapart Flickr eta Userplane, eta bereak egingo dituztela. e-paper edo paper elektronikoak ez duela arrakastarik izango. Edo ADN informazioa eta nanoteknologiei esker informazioa gizakiok eramangarria egiteko joerak ez dituela kontutan izan.
Halere, interesantea delakoan, hor doa etorkizuneko historia edo eszenategi hau:
Museum of Media History 2014 - 2014 Komunikabideen Historiaren Museoa
Ordurarte jendeak imagina ezin zuen informazioaren dimensio batera akzesoa du 2014 urtean.
Mundu guztiak, era batean edo bestean, parte hartzen du.
Hau da, mundu guztiak parte hartzen du komunikabide dinamikoen sorreran. Baina, Prentsa, gaur egun ezagutzen dugun moduan, ez da existitzen. Laugarren Boterearen indarra eta fortunak bertan behera egin dute. XX mendeko albisteen erakundeak alperrik joandako urak dira, duela gutxiko aztarnak baino ez.
XX mendearen bukaeran hasi zen 2014 urterako bidea...
Suitzako CERN partikula fisikaren laborategiko informatikari batek, Tim Berners-Lee , World Wide Web sarea asmatu zuen 1989 urtean.
Geroago, 1994 urtean, Amazon.com -en sorrera ezagutu genuen. Bere fundatzaile gazteak den-dena salduko zuen denda batean amesten zuen. Amazon eredua, Internet bidezko salmenten eredua izango zena azkenean, automatikoki egindako gomendio pertsonalizatuetan oinarritzen da. Iradokizunak egin ditzakeen denda bat.
Bi urte beranduago, 1996 urtean Standford-eko bi programatzaileek Google sortu zuten. Bere algoritmoak gomendio bezela tratatzen ditu loturak, eta printzipio honek munduko bilaketa motore efektiboena indartzen du.
Denbora eta publizitateen mugak gaindituz TiVo -k telebista aldatzen du 1999 urtean. Frogatu duen ia inor ez da bueltatzen ohizko sistemara.
Urte berean, Pyra Labs izeneko punto.com batek blogger asmatzen du, argitalpenerako tresna pertsonala.
Friendster 2002 urtean hasten da eta milaka gazteek sinistu ezinezko bere bizitzen, bere interes eta bere sare sozialen mapa zehatzekin osatzen dute. 2002 urtean ere Googlek Google News kaleratzen du: albisteen atari bat. Albisteak sortzen dituzten erakundeak dardarazka daude. Google News ordenagailuekin editatzen da erabat.
Googlek Blogger erosten du 2003 urtean . Googleren planak misterio hutsa dira, baina Blogger gainean erakutsi duen interesa ez da arraroa.
Hurrengoa, 2003a, blogaren urtea da.
Dena hasi zen urtea bezala gogoratuko zen 2004 urtea.
Reason Magazine -k bere harpidedunei azalean bakoitzaren etxearen satelite bidezko argazkia eta barnean informazio pertsonalizatua duen alea bidaltzen dizkie.
Sony eta Philips-ek serietan egindako lehen paper elekronikoa kaleratzen dute.
Google-k GMail ateratzen du, gigabyte bat erabiltzaile guztientzat.
Microsoftek Newsbot kaleratzen du : albiste zerbitzu eta filtro bat.
Amazon-ek A9 kaleratzen du, bilaketa motorea Googleren teknologian oinarrituta eta Amazon-en gomendioak gehitzen dituena.
Eta orduan Google publikoa egiten da .
Kapital berriaren uholdearekin, konpainiak erosketa handiagoa egiten du. Google-k TiVo erosten du.
Googleren mugimenduei erantzunez Microsoft-ek Friendester erosten du 2005 urtean.
Urte bete beranduago, 2006 urtean, Google-k bere zerbitzu guztiak konbinatzen ditu, TiVo, Blogger, GMail, Google News eta denak, Google Grid-en bilatzen dituzte. Mota guztietako edukiak gorde eta trukatzeko eskaintzen duen plataforma unibertsala sortzen du: informazioa gordetzeko mugarik gabeko banda zabalera eta espazioa. Beti On Line eta edozein tokitik eskuragarri. Erabiltzaile bakoitzak bere pribatasun maila erabakitzen du. Norberak erabaki dezake dena modu pribatu eta seguruan Google Grid-en gorde edo mundu guztiak ikus dezan publikatu. Inoiz ez da izan hain erraza, mundu guztiak berdin-berdin edukiak sortu edo kontsumitu ditzake.
Googleren igoerari aurre egiteko, 2007 urtean Microsoft-ek Newsbotster kaleratzen du, albisteen sare soziala eta kazetaritza partehartzailearen plataforma bat. Newsbotster-ek, erabiltzailearen lagunek eta ezagunek irakurtzen eta ikusten ari direnaren arabera albisteak kalifikatu eta sailkatu egiten ditu. Gainera, mundu guztiak ikusten duena komentatu dezake.
Aurten, Sony-k egiten duen ePaper-a paper erreala baino merkeago da. Newsbotster-ek hautatzen duen bidea da.
Baina Microsoft-en askonahiekin lehiatuko den aliantza sortu zen 2008 urtean. Google eta Amazonek bere indarrak batu eta Googlezon sortu zuten. Googlek Google Grid eta bilaketa teknologia mahai gaineratzen du eta Amazon-ek bere gomendio sare soziala eta azpiegitura komertziala. Elkarrekin, erabiltzaile bakoitzaren sare sozialaren ezaguera zehatza erabiltzen dute, demografia datuena, kontsumo ohiturena eta interesena, edukien eta publizitatearen erabateko pertsonalizazioa eskaintzeko.
Albisteen Gerra nabarmena da 2010 urtean, gaur eguneko albiste erakundeak ez zutelako parte hartzen.
Azkenean, Googlezon-ek xake-mate egiten dio Microsoft-i software munduko erraldoiak lortu ezin dituen funtzionalitateei esker. Algoritmo berria erabiliz, Googlezonen ordenagailuek albiste berriak dinamikoki sortzen dituzte, esaldiak eta gertaerak eduki iturri guztietatik atera eta berriz konbinatuz. Ordenagailuak albiste berri bat sortzen du erabiltzaile bakotzairentzat.
Laugarren Boterea, ordurarte lokartuta, altzatu egiten da bere lehen eta azken erresistentzia egiteko 2011 urtean. The New York Times Company -k Googlezon salatzen du, azken konpainia honek dituen "fact-stripping robot" edo arakatzaileak copyright legea zapuztu egiten dutelako. Salaketa Auzitegi Goreneraino doa, eta 2011ren Abuztuaren 4an Googlezonen alde erabakitzen du.
Igande batean, 2014ren martxoaren 9an, Googlezonek EPIC ateratzen du.
Ongi etorria gure mundura...
Evolving Personalized Information Construct deitzen da gure informazio kaotikoa filtratu, ordenatu eta banatu egiten duen sistema. Orain mundu guztiak, bere blogaren bitartez, bere mugikorraren kamararekin hartutako irudiekin, bideo erreportaiekin, edo ikerketa osoekin, parte hartzen du. Googlezonek dituen izugarrizko sarreretatik gende askok kobratzen du zatitxoa, bere ekarpenen popularitatearen arabera.
EPIC-ek erabiltzaile bakoitzarentzat eduki pertsonalizatuen paketeak sortzen ditu: bere gustoak, bere kontsumo ohiturak, bere interesak, bere kokapen demografikoa, bere sare soziala erabiliz, produktoari forma emateko.
"Freelance" editore belaunaldi berria sortu da: EPIC-eko edukiak konektatu, filtratu eta lehenetsi egiteko trebetasuna duen jendea.
Denok Editore askoren harpidetza egiten dugu; EPIC-ekin bere hautaketak nahastu eta markatu ditzakegu guk nahi dugun erara. Laburbilduz, eskarmentu gehien duten irakurleek editaturik, EPIC munduaren laburpena da, inoiz ikusi izan duguna baino askoz sakonagoa eta zabalagoa.
-----------
Zientzia-fikzioa? ez dakit bada, historia honetako zenbait gauza gertatzen ari dira jada, eta ez bakarrik 2004 urterartekoak ...
