EPIC 2014, gaur egun Google, Microsoft edo Sony-k egiten ari direna extrapolatuz, komunikabideen etorkizunaren historia ezagutzeko aukera paregabea da, Aaron McLeran -en musikarekin Robin Sloan eta Matt Thompson-ek egin duten bideo labur batean.
Creative Commons lizentziapean transkribitu egin zuen Robin Good -ek bere blogean. Interesantea iruditu zaidanez eta Prospektiba izeneko blog honetan jorratzen diren gaiekin zerikusia duenez euskaratu egin dut.
EPIC 2014 edo komunikabideen historia 1984tik 2014era atera zen "The Museum of Media History"-tik eta Internet-en bueltaka dabil, toki askotan kokatuta dauden zerbitzarietan dago bideoa ikusteko eta historia irakurtzeko aukera ...
Nola ez, kritikak plazaratu dira. Oso sinplea dela Google eta Microsoft-en arteko leiara mugatzea. Hor daudela Yahoo, eBay, AOL, Fox, Technorati, Bloglines, Daypop, 20six, Sixapart Flickr eta Userplane, eta bereak egingo dituztela. e-paper edo paper elektronikoak ez duela arrakastarik izango. Edo ADN informazioa eta nanoteknologiei esker informazioa gizakiok eramangarria egiteko joerak ez dituela kontutan izan.
Halere, interesantea delakoan, hor doa etorkizuneko historia edo eszenategi hau:
Ordurarte jendeak imagina ezin zuen informazioaren dimensio batera akzesoa du 2014 urtean.
Mundu guztiak, era batean edo bestean, parte hartzen du.
Hau da, mundu guztiak parte hartzen du komunikabide dinamikoen sorreran. Baina, Prentsa, gaur egun ezagutzen dugun moduan, ez da existitzen. Laugarren Boterearen indarra eta fortunak bertan behera egin dute. XX mendeko albisteen erakundeak alperrik joandako urak dira, duela gutxiko aztarnak baino ez.
XX mendearen bukaeran hasi zen 2014 urterako bidea...
Suitzako CERN partikula fisikaren laborategiko informatikari batek, Tim Berners-Lee , World Wide Web sarea asmatu zuen 1989 urtean.
Geroago, 1994 urtean, Amazon.com -en sorrera ezagutu genuen. Bere fundatzaile gazteak den-dena salduko zuen denda batean amesten zuen. Amazon eredua, Internet bidezko salmenten eredua izango zena azkenean, automatikoki egindako gomendio pertsonalizatuetan oinarritzen da. Iradokizunak egin ditzakeen denda bat.
Bi urte beranduago, 1996 urtean Standford-eko bi programatzaileek Google sortu zuten. Bere algoritmoak gomendio bezela tratatzen ditu loturak, eta printzipio honek munduko bilaketa motore efektiboena indartzen du.
Denbora eta publizitateen mugak gaindituz TiVo -k telebista aldatzen du 1999 urtean. Frogatu duen ia inor ez da bueltatzen ohizko sistemara.
Urte berean, Pyra Labs izeneko punto.com batek blogger asmatzen du, argitalpenerako tresna pertsonala.
Friendster 2002 urtean hasten da eta milaka gazteek sinistu ezinezko bere bizitzen, bere interes eta bere sare sozialen mapa zehatzekin osatzen dute. 2002 urtean ere Googlek Google News kaleratzen du: albisteen atari bat. Albisteak sortzen dituzten erakundeak dardarazka daude. Google News ordenagailuekin editatzen da erabat.
Googlek Blogger erosten du 2003 urtean . Googleren planak misterio hutsa dira, baina Blogger gainean erakutsi duen interesa ez da arraroa.
Hurrengoa, 2003a, blogaren urtea da.
Dena hasi zen urtea bezala gogoratuko zen 2004 urtea.
Reason Magazine -k bere harpidedunei azalean bakoitzaren etxearen satelite bidezko argazkia eta barnean informazio pertsonalizatua duen alea bidaltzen dizkie.
Sony eta Philips-ek serietan egindako lehen paper elekronikoa kaleratzen dute.
Google-k GMail ateratzen du, gigabyte bat erabiltzaile guztientzat.
Microsoftek Newsbot kaleratzen du : albiste zerbitzu eta filtro bat.
Amazon-ek A9 kaleratzen du, bilaketa motorea Googleren teknologian oinarrituta eta Amazon-en gomendioak gehitzen dituena.
Eta orduan Google publikoa egiten da .
Kapital berriaren uholdearekin, konpainiak erosketa handiagoa egiten du. Google-k TiVo erosten du.
Googleren mugimenduei erantzunez Microsoft-ek Friendester erosten du 2005 urtean.
Urte bete beranduago, 2006 urtean, Google-k bere zerbitzu guztiak konbinatzen ditu, TiVo, Blogger, GMail, Google News eta denak, Google Grid-en bilatzen dituzte. Mota guztietako edukiak gorde eta trukatzeko eskaintzen duen plataforma unibertsala sortzen du: informazioa gordetzeko mugarik gabeko banda zabalera eta espazioa. Beti On Line eta edozein tokitik eskuragarri. Erabiltzaile bakoitzak bere pribatasun maila erabakitzen du. Norberak erabaki dezake dena modu pribatu eta seguruan Google Grid-en gorde edo mundu guztiak ikus dezan publikatu. Inoiz ez da izan hain erraza, mundu guztiak berdin-berdin edukiak sortu edo kontsumitu ditzake.
Googleren igoerari aurre egiteko, 2007 urtean Microsoft-ek Newsbotster kaleratzen du, albisteen sare soziala eta kazetaritza partehartzailearen plataforma bat. Newsbotster-ek, erabiltzailearen lagunek eta ezagunek irakurtzen eta ikusten ari direnaren arabera albisteak kalifikatu eta sailkatu egiten ditu. Gainera, mundu guztiak ikusten duena komentatu dezake.
Aurten, Sony-k egiten duen ePaper-a paper erreala baino merkeago da. Newsbotster-ek hautatzen duen bidea da.
Baina Microsoft-en askonahiekin lehiatuko den aliantza sortu zen 2008 urtean. Google eta Amazonek bere indarrak batu eta Googlezon sortu zuten. Googlek Google Grid eta bilaketa teknologia mahai gaineratzen du eta Amazon-ek bere gomendio sare soziala eta azpiegitura komertziala. Elkarrekin, erabiltzaile bakoitzaren sare sozialaren ezaguera zehatza erabiltzen dute, demografia datuena, kontsumo ohiturena eta interesena, edukien eta publizitatearen erabateko pertsonalizazioa eskaintzeko.
Albisteen Gerra nabarmena da 2010 urtean, gaur eguneko albiste erakundeak ez zutelako parte hartzen.
Azkenean, Googlezon-ek xake-mate egiten dio Microsoft-i software munduko erraldoiak lortu ezin dituen funtzionalitateei esker. Algoritmo berria erabiliz, Googlezonen ordenagailuek albiste berriak dinamikoki sortzen dituzte, esaldiak eta gertaerak eduki iturri guztietatik atera eta berriz konbinatuz. Ordenagailuak albiste berri bat sortzen du erabiltzaile bakotzairentzat.
Laugarren Boterea, ordurarte lokartuta, altzatu egiten da bere lehen eta azken erresistentzia egiteko 2011 urtean. The New York Times Company -k Googlezon salatzen du, azken konpainia honek dituen "fact-stripping robot" edo arakatzaileak copyright legea zapuztu egiten dutelako. Salaketa Auzitegi Goreneraino doa, eta 2011ren Abuztuaren 4an Googlezonen alde erabakitzen du.
Igande batean, 2014ren martxoaren 9an, Googlezonek EPIC ateratzen du.
Ongi etorria gure mundura...
Evolving Personalized Information Construct deitzen da gure informazio kaotikoa filtratu, ordenatu eta banatu egiten duen sistema. Orain mundu guztiak, bere blogaren bitartez, bere mugikorraren kamararekin hartutako irudiekin, bideo erreportaiekin, edo ikerketa osoekin, parte hartzen du. Googlezonek dituen izugarrizko sarreretatik gende askok kobratzen du zatitxoa, bere ekarpenen popularitatearen arabera.
EPIC-ek erabiltzaile bakoitzarentzat eduki pertsonalizatuen paketeak sortzen ditu: bere gustoak, bere kontsumo ohiturak, bere interesak, bere kokapen demografikoa, bere sare soziala erabiliz, produktoari forma emateko.
"Freelance" editore belaunaldi berria sortu da: EPIC-eko edukiak konektatu, filtratu eta lehenetsi egiteko trebetasuna duen jendea.
Denok Editore askoren harpidetza egiten dugu; EPIC-ekin bere hautaketak nahastu eta markatu ditzakegu guk nahi dugun erara. Laburbilduz, eskarmentu gehien duten irakurleek editaturik, EPIC munduaren laburpena da, inoiz ikusi izan duguna baino askoz sakonagoa eta zabalagoa.
-----------
Zientzia-fikzioa? ez dakit bada, historia honetako zenbait gauza gertatzen ari dira jada, eta ez bakarrik 2004 urterartekoak ...
Sormena, biharko ekonomiaren motorra da Estitxu Eizagirre eta Xabier Letonak Argia astekarian koordinatu duten aste honetako Larrun gehigarriaren izenburua.
Gai interesgarria eta pil-pilean dagoena. Esate baterako, gaur bertan Gipuzkoako Diputatu Nagusiak Politika orokorrari buruzko eztabaidan, Batzar Nagusian , Gipuzkoaren erronka nagusiena berrikuntza dela esan omen du . Baina aurkeztutako jatorrizko dokumentuan (adi .pdf-a) berrikuntza ataltxoa baino ez da. Beharbada gehiago osatuko zuen atala eta errekurtso nahikoak jarri dizkiote gaiari.
Baina tira, Larrunek ohizkoa duen eskemari jarraituz mahainguru batean elkartu dituzte Juan Felix Garcia Fagorreko I+G+B zuzendaria, Jose Ramon Guridi GFAko Berrikuntzarako zuzendaria, eta Anton Borja eta Sabino Ayestaran EHko Unibertsitateko irakasleak.
Gainera, gaiaren inguruan gaur Artelekun ezagutu dudan Josu Amezaga, Luis Otano, Joseba Koldo Bilbao eta blog honetan idazten duenak, mahainguruaren osagarri izan nahi duten artikulu bana idatzi dugu.
Inork interesa badu aste honetako Argiaren alearekin batera paperean aurki dezake, gomendagarria, baina sarean ere dagoenez, hona hemen artikulu guztien lotura zuzenak:
Technorati Tags: sormena, berrikuntza, Argia
Gaur itxi dute Eibarko merkatu plaza. Bota eta toki berean merkatal zentro berria eraikiko dute 2010 urterako martxan egoteko asmoarekin, 200.000 erosle potentzialei zuzenduta: Errebal Center
Ordu batak jota ailegatu naiz merkatu plazara azken egunean, ixten ari ziren eta irekita zegoela azkenetariko argazkiak atera ditut barruan. Egun hauetan erreportero asko izan dituztela esan didate.
Seguruenez goiko solairuan, baserritarrena, egin den azken salmenta
Ez dakit orain arte bezala merkatu berriaren atean eskelak ipintzen jarraituko duten, baina funerariakoa harrapatu dut plaza itxi den egunean lanean, eta argazkia atera diot ohitura berezi hori betetzen.
Azken eguneko argazki gehiago gehiago flickrreko kontuan Adibidez:
Duela hamabi urtw, merkatuaren 50. urteurrena zela eta, idatzi nuen zerbait merkatuaren etorkizunaz, ez zegoen blogik orduan, ea aurkitzen dudan ...
Escola 2018 L'educació que volem izeneko blogean etorkizunean nahi dugun eskolari buruzko hausnarketari ekin diote.
2008 - 2018, hemendik hamar urtera eskolaren etorkizuna nola ikusten dugun galdezka ari dira.
Nolakoa izango den, nolakoa nahi dugun. Prospektiba saiakera kolektiboa egiten saiatu dira eta etorkizuneko eszenategiei buruz ari dira eztabaidatzen aipatutako blogean eta beste askotan. Batez ere, bi aukera kontutan izanda: izan daitekeen eszenategia edo probablea eta gura dugun eszenategia edo desiragarria.
Dena den, gehitzeko bada, era guztiko ekarpenak onartzen dituzte, "Una proposta col·lectiva basada en propostes positives, personals i creatives sobre l'educació que volem d'aquí a 10 anys"diote.
Esate baterako, Dreig-en ekarpena "La escuela en 2018: Penélope (un desvarío posible…)" asko gustatu zait, baina gehiago daude aipatutako loturan. Gure inguruan, besteak beste seguru IKTroak
bueltak eman dizkiotela eskolaren etorkizunaren gaiari.
Jakina da gaur egun Japon, Europa eta AEBak direla ekonomia indartsuenak munduan, baina Z+Blog! emerging futures issues blogean pare bat berri ikusi ditut etorkizunean derrigorrez ez dela horrela izan behar gogorarazi eta adierazten dituztenak.
Azkenengo G7 famatuen bileran, hau da munduko herrialde garatuenen bileran, beste herrialde talde garrantzitsu batzuen ordezkaritza egon zen, azkar garatzen ari diren herrialdeen blokea: BRIC delakoa.
BRIC taldeak Brazil, Russia, India eta Txina batzen ditu eta eremu askotan plazaratzen den aliantza da: ikerkuntza, osasuna, energia , etabar.
Finantzial informazioa eta albisteak eskaintzen dituen Bloomberg News -eko William Pesek-ek International Herald Tribune-eko artikulu batean komentatzen zuen energiaren arazoak eta gehiago.
Oraingoz G7-ko azken bilerara gonbidatu egin dituzte baina badago zeinek esaten duen hurrengo 50 urteetan BRIC taldeko ekonomiek G7-koekin lehiatu egingo dutela. Behintzat, Goldman Sachs finantzial etxe famatuko ekonomistek prestatutako Dreaming with BRICs: The Path to 2050 (adi, .pdf formatoa 580 KB) txostenean, horrelako aurreikuspenak isladatzen ziren.
BRIC delako taldean ematen ari den garapen ekonomikoa eta etengabeko produktibitate igoerak alde batetik, eta indar demografikoak eta energia kontsumoaren joerak bestetik, potentzialki behinik behin, 2050 urtea baino lehen BRIC taldea G6-aren (AEB, Japon, Britaina Handia, Frantzia, Alemania eta Italia), hau da munduko 6 ekonomi aurreratuenen aurretik ipini daiteke. Buru hauste geopolitiko bat baino gehiago ekarriko du, seguru.
Sormena, biharko ekonomiaren motorra da Estitxu Eizagirre eta Xabier Letonak Argia astekarian koordinatu duten aste honetako Larrun gehigarriaren izenburua.
Gai interesgarria eta pil-pilean dagoena. Esate baterako, gaur bertan Gipuzkoako Diputatu Nagusiak Politika orokorrari buruzko eztabaidan, Batzar Nagusian , Gipuzkoaren erronka nagusiena berrikuntza dela esan omen du . Baina aurkeztutako jatorrizko dokumentuan (adi .pdf-a) berrikuntza ataltxoa baino ez da. Beharbada gehiago osatuko zuen atala eta errekurtso nahikoak jarri dizkiote gaiari.
Baina tira, Larrunek ohizkoa duen eskemari jarraituz mahainguru batean elkartu dituzte Juan Felix Garcia Fagorreko I+G+B zuzendaria, Jose Ramon Guridi GFAko Berrikuntzarako zuzendaria, eta Anton Borja eta Sabino Ayestaran EHko Unibertsitateko irakasleak.
Gainera, gaiaren inguruan gaur Artelekun ezagutu dudan Josu Amezaga, Luis Otano, Joseba Koldo Bilbao eta blog honetan idazten duenak, mahainguruaren osagarri izan nahi duten artikulu bana idatzi dugu.
Inork interesa badu aste honetako Argiaren alearekin batera paperean aurki dezake, gomendagarria, baina sarean ere dagoenez, hona hemen artikulu guztien lotura zuzenak:
Technorati Tags: sormena, berrikuntza, Argia
Sormena, biharko ekonomiaren motorra da Estitxu Eizagirre eta Xabier Letonak Argia astekarian koordinatu duten aste honetako Larrun gehigarriaren izenburua.
Gai interesgarria eta pil-pilean dagoena. Esate baterako, gaur bertan Gipuzkoako Diputatu Nagusiak Politika orokorrari buruzko eztabaidan, Batzar Nagusian , Gipuzkoaren erronka nagusiena berrikuntza dela esan omen du . Baina aurkeztutako jatorrizko dokumentuan (adi .pdf-a) berrikuntza ataltxoa baino ez da. Beharbada gehiago osatuko zuen atala eta errekurtso nahikoak jarri dizkiote gaiari.
Baina tira, Larrunek ohizkoa duen eskemari jarraituz mahainguru batean elkartu dituzte Juan Felix Garcia Fagorreko I+G+B zuzendaria, Jose Ramon Guridi GFAko Berrikuntzarako zuzendaria, eta Anton Borja eta Sabino Ayestaran EHko Unibertsitateko irakasleak.
Gainera, gaiaren inguruan gaur Artelekun ezagutu dudan Josu Amezaga, Luis Otano, Joseba Koldo Bilbao eta blog honetan idazten duenak, mahainguruaren osagarri izan nahi duten artikulu bana idatzi dugu.
Inork interesa badu aste honetako Argiaren alearekin batera paperean aurki dezake, gomendagarria, baina sarean ere dagoenez, hona hemen artikulu guztien lotura zuzenak:
Technorati Tags: sormena, berrikuntza, Argia
Arrakasta izugarriko best-seller eta antzekoen beherakada eta merkatu-zoko edo nitxoen garaiaren etorrera iragarri du Chris Andersonek Bilbon, orain arte ohizkoak izan diren marketin eta ekonomia teorien aurka doan bere Long Tail edo buztan luzearen teoria defendatuz. Aurrekoan iragarri nuen Andersonen hitzaldia hemen eta hor doa hartutako apunteekin sortutako txapie.
Gehien bat aldez aurretik The Long Tail edo Interneteko Buztan Luzea kontzeptua ezagutzen zuen jendearen aurrean aritu da Chris Anderson Bilboko Euskaldunan: euskaraz eta gazteleraz aritzen diren blogari batzuk, Interneteko enpresetako jendea, ikerkuntza eta unibertsitate zentroetako batzuk, Recommenders jardunaldian ibilitako jendea, ... eta, Internet behintzat, merkatuen portaera aldatzen doala nahiko sinistuta atera garela esango nuke.
Andersonen esanetan, komunikabideen hedapenarekin batera eta informazioaren zabalkundearen abiadura handitzearekin batera, XX mendearen bigarren zatian kontsumo handiko produktuen, masako merkatuen, garaian bizi izan gara: best seller, great hits, blockbuster, ... edo denontzat berdinak diren merkatu eta kulturan: denentzat berdin ekoizten, denok berdin kontsumitzen. Berez, merkatuek sortzen ez duten buztan luzeko kontsumo eta banaketa kurba jakin bat eratzen.
Fenomeno honen epe muga edo inflexio-puntua, 2000ko martxoaren 21ean kokatu du Andersonek, NSYNC taldearen No Strings Attached diskaren kaleratze eguna izan zen: inoiz eta inon egun batean eta aste batean, gehien saldu den diska.
Baina gaur egun banatzaile handiak merkatu-kuota galtzen omen doaz, gero eta aukera gehiago dago handietatik aparte eta, lehen ez bezala, gaur egun fenomeno hori garbi neurtu dezakegu Interneten.
Telebista kasua aipatu zuen, 60 hamarkadan I Love Lucy telebistako programak ikusleen %70a lortzen zuen, gauean ikusi eta hurrengo goizean denek zeukaten zerbait amankomuna eta homogeneoa hitzegiteko: gauean emandako Lucyren telesaioa. Gaur egun gehien ikusten den programa CSI da, baina ez du merkatu kuotaren %20a erdiesten. Bestelako audientzia guztia, %80a, sakabanatua dago, besteak beste You Tube bezalakoetan, Internet bidez eta doakoa dena.
Beraz, gero eta dispersio handiagoa dago jendaren aukeretan, lehen ere bazegoen, baina produktuen ekoizpena eta banaketa garestia zenez, konzentrazioa egiten zen produktu gutxi batzuetan.
Gaur egun ekoizpen kostoak jaitsi egin dira eta, Interneti esker, erakusketa eta banaketa gastuak. Lehen, aukera urria zuten produktuak, banaketa kurbaren bukaeran, hau da buztan luzean, geratzen zirenak, ez ziren erakusten, saltzen, banatzen, ... Itogunea banaketan zegoen.
Baina Interneteko merkatuetan kurba hori ez da mozten, askoz ere produktu-gama handiago erakutsi eta saldu daiteke. Denda baten produktuak erakusteko eta saltzeko apalak neurtuak dira, finitoak, dozena batzuk baino ez.
Interneten ez dago apalik, nahi duzun beste erakutsi dezakezu eta, aldi berean, zenbat eta produktuari buruzko zenbat informazio gehiago eman, hobe.
Bere teoria indartzeko, adibide ezagun batzuk erabili zituen Andersonek. Esate baterako, Wal Mart da minorista handiena, baina bere apaletan 55.000 abesti baino ez daude, Rhapsody-n ordea 1.200.000 baino gehiago aurkituko ditugu, Barnes & Noble bezalako liburu denda erraldoi batean, ia liburutegi bat, 100.000 liburu inguru izango dituzte, beraien ustez eskatuenak, Interneteko Amazon-en 3.700.000 liburu, berdin Netflix DVDekin, ...
Kontua da zoko-produktu edo nitxo-produktuen demanda gero eta handiagoa dela, eta itogunea banaketan egon dela, horregatik merkatuaren zati handi bat, buztan luzekoa, gutxien saltzen zena, alde batera uzten zen. Baina, gaur egun egiten daitezkeen kalkuluen arabera, mezprezatzen zen merkatu zati hori izugarria dela konturatu dira, musikan %40a, DVDetan %21a, liburuetan %25a, ... Interneti esker itogune hori gainditu egin daiteke neurri handian.
Horrela, ohizko banaketa sistemaren itogunea gainditzen da, baina horretaz gain beste abantaila batzuk daude Interneten etorrerakin: produktuen informazio askoz gehiago dugu. Erosteko eta aukeratzeko beharrezkoa dugun informazioa da.
Aukera ekonomikoetaz gain aukera kultural berriak sortzen dira eta talentuaren buztan luzea aipatu zuen Chris Andersonek. Interneten banaketa mugak apurtzen direnez, buztan luzean Top-etik kanpo izkutuan geratzen diren bestelako kultura eta talentuentzat aukera berriak sortzen dira.
Nahiko ezagunak diren eta ekoizle tradizionalearekin lehiatzen diren You Tube , My Space, Blogosfera , Flickr , wikipedia , edo Second Life aipatu zituen. Andersonen esanetan, bere aldizkariak ez du lehiatzen beste aldizkari batzuekin, blogosferarekin lehiatzen da.
Long Tail teoriatik bost ikasgai atera behar direla esan du Andersonek:
Gaur egungo merkatuetan, indarra eta boterea erabiltzaile eta kontsumitzailetan dago. Inoiz ez bezala, aukeraketarako ahalmena beraiengan dago eta beste kontsumitzaileei errekomendazioak, aholkuak emateko edo, urrutirago joanez, ekoizteko.
Iragarpen batzuk egin ditu Andersonek: musika kate irratiak ixten ari dira AEBetan gaur egun eta egunkari gehienak itxi egingo dira, aldatz behera doaz, aldizkari eta filmetxeak urte batzuk aguantatuko dute agian, baina auskalo. Berak Wired magazinen kontratupean 100 kazetari ditu plantilan, baina bere lehiakideek etxean, pijaman eta doan lan egiten dute: idazleen buztan luze horri ez dakite nola aurre egin.
Hainbeste aukera anitz egon, eta nolatan politikan hain aukera gutxi, bi baino ez AEBtan, galdetu dio Dansek . Bada, hor ere aukera gehiago aurreikusten zituen Andersonek...
Interneteko handiak (Google, Amazon, Yahoo, ...) ordea, gero eta handiagoak direla aipatu dio beste entzule batek eta baietz, baina hasieran baino ez gaudela eta zoko edo nitxoak daudela edo sortuko direla erantzun dio: bilaketa eta kategoria bertikalak, lurraldeen arteko ezberditasunak erabiltzea, ...
Hor omen dago gakoa: nitxoetan ... baina trukoa, gehienen nahia seguruenez, kurbaren buztanetik kurbaren burura pasatzean.
Argazkiak Microsiervoseko Alvy -renak dira CC lizentziapean
Sustatu blogean publikatuta. Anderson eta Buztan Luzea: Nork behar ditu best-sellerrak?
Arrakasta izugarriko best-seller eta antzekoen beherakada eta merkatu-zoko edo nitxoen garaiaren etorrera iragarri du Chris Andersonek Bilbon, orain arte ohizkoak izan diren marketin eta ekonomia teorien aurka doan bere Long Tail edo buztan luzearen teoria defendatuz. Aurrekoan iragarri nuen Andersonen hitzaldia hemen eta hor doa hartutako apunteekin sortutako txapie.
Gehien bat aldez aurretik The Long Tail edo Interneteko Buztan Luzea kontzeptua ezagutzen zuen jendearen aurrean aritu da Chris Anderson Bilboko Euskaldunan: euskaraz eta gazteleraz aritzen diren blogari batzuk, Interneteko enpresetako jendea, ikerkuntza eta unibertsitate zentroetako batzuk, Recommenders jardunaldian ibilitako jendea, ... eta, Internet behintzat, merkatuen portaera aldatzen doala nahiko sinistuta atera garela esango nuke.
Andersonen esanetan, komunikabideen hedapenarekin batera eta informazioaren zabalkundearen abiadura handitzearekin batera, XX mendearen bigarren zatian kontsumo handiko produktuen, masako merkatuen, garaian bizi izan gara: best seller, great hits, blockbuster, ... edo denontzat berdinak diren merkatu eta kulturan: denentzat berdin ekoizten, denok berdin kontsumitzen. Berez, merkatuek sortzen ez duten buztan luzeko kontsumo eta banaketa kurba jakin bat eratzen.
Fenomeno honen epe muga edo inflexio-puntua, 2000ko martxoaren 21ean kokatu du Andersonek, NSYNC taldearen No Strings Attached diskaren kaleratze eguna izan zen: inoiz eta inon egun batean eta aste batean, gehien saldu den diska.
Baina gaur egun banatzaile handiak merkatu-kuota galtzen omen doaz, gero eta aukera gehiago dago handietatik aparte eta, lehen ez bezala, gaur egun fenomeno hori garbi neurtu dezakegu Interneten.
Telebista kasua aipatu zuen, 60 hamarkadan I Love Lucy telebistako programak ikusleen %70a lortzen zuen, gauean ikusi eta hurrengo goizean denek zeukaten zerbait amankomuna eta homogeneoa hitzegiteko: gauean emandako Lucyren telesaioa. Gaur egun gehien ikusten den programa CSI da, baina ez du merkatu kuotaren %20a erdiesten. Bestelako audientzia guztia, %80a, sakabanatua dago, besteak beste You Tube bezalakoetan, Internet bidez eta doakoa dena.
Beraz, gero eta dispersio handiagoa dago jendaren aukeretan, lehen ere bazegoen, baina produktuen ekoizpena eta banaketa garestia zenez, konzentrazioa egiten zen produktu gutxi batzuetan.
Gaur egun ekoizpen kostoak jaitsi egin dira eta, Interneti esker, erakusketa eta banaketa gastuak. Lehen, aukera urria zuten produktuak, banaketa kurbaren bukaeran, hau da buztan luzean, geratzen zirenak, ez ziren erakusten, saltzen, banatzen, ... Itogunea banaketan zegoen.
Baina Interneteko merkatuetan kurba hori ez da mozten, askoz ere produktu-gama handiago erakutsi eta saldu daiteke. Denda baten produktuak erakusteko eta saltzeko apalak neurtuak dira, finitoak, dozena batzuk baino ez.
Interneten ez dago apalik, nahi duzun beste erakutsi dezakezu eta, aldi berean, zenbat eta produktuari buruzko zenbat informazio gehiago eman, hobe.
Bere teoria indartzeko, adibide ezagun batzuk erabili zituen Andersonek. Esate baterako, Wal Mart da minorista handiena, baina bere apaletan 55.000 abesti baino ez daude, Rhapsody-n ordea 1.200.000 baino gehiago aurkituko ditugu, Barnes & Noble bezalako liburu denda erraldoi batean, ia liburutegi bat, 100.000 liburu inguru izango dituzte, beraien ustez eskatuenak, Interneteko Amazon-en 3.700.000 liburu, berdin Netflix DVDekin, ...
Kontua da zoko-produktu edo nitxo-produktuen demanda gero eta handiagoa dela, eta itogunea banaketan egon dela, horregatik merkatuaren zati handi bat, buztan luzekoa, gutxien saltzen zena, alde batera uzten zen. Baina, gaur egun egiten daitezkeen kalkuluen arabera, mezprezatzen zen merkatu zati hori izugarria dela konturatu dira, musikan %40a, DVDetan %21a, liburuetan %25a, ... Interneti esker itogune hori gainditu egin daiteke neurri handian.
Horrela, ohizko banaketa sistemaren itogunea gainditzen da, baina horretaz gain beste abantaila batzuk daude Interneten etorrerakin: produktuen informazio askoz gehiago dugu. Erosteko eta aukeratzeko beharrezkoa dugun informazioa da.
Aukera ekonomikoetaz gain aukera kultural berriak sortzen dira eta talentuaren buztan luzea aipatu zuen Chris Andersonek. Interneten banaketa mugak apurtzen direnez, buztan luzean Top-etik kanpo izkutuan geratzen diren bestelako kultura eta talentuentzat aukera berriak sortzen dira.
Nahiko ezagunak diren eta ekoizle tradizionalearekin lehiatzen diren You Tube , My Space, Blogosfera , Flickr , wikipedia , edo Second Life aipatu zituen. Andersonen esanetan, bere aldizkariak ez du lehiatzen beste aldizkari batzuekin, blogosferarekin lehiatzen da.
Long Tail teoriatik bost ikasgai atera behar direla esan du Andersonek:
Gaur egungo merkatuetan, indarra eta boterea erabiltzaile eta kontsumitzailetan dago. Inoiz ez bezala, aukeraketarako ahalmena beraiengan dago eta beste kontsumitzaileei errekomendazioak, aholkuak emateko edo, urrutirago joanez, ekoizteko.
Iragarpen batzuk egin ditu Andersonek: musika kate irratiak ixten ari dira AEBetan gaur egun eta egunkari gehienak itxi egingo dira, aldatz behera doaz, aldizkari eta filmetxeak urte batzuk aguantatuko dute agian, baina auskalo. Berak Wired magazinen kontratupean 100 kazetari ditu plantilan, baina bere lehiakideek etxean, pijaman eta doan lan egiten dute: idazleen buztan luze horri ez dakite nola aurre egin.
Hainbeste aukera anitz egon, eta nolatan politikan hain aukera gutxi, bi baino ez AEBtan, galdetu dio Dansek . Bada, hor ere aukera gehiago aurreikusten zituen Andersonek...
Interneteko handiak (Google, Amazon, Yahoo, ...) ordea, gero eta handiagoak direla aipatu dio beste entzule batek eta baietz, baina hasieran baino ez gaudela eta zoko edo nitxoak daudela edo sortuko direla erantzun dio: bilaketa eta kategoria bertikalak, lurraldeen arteko ezberditasunak erabiltzea, ...
Hor omen dago gakoa: nitxoetan ... baina trukoa, gehienen nahia seguruenez, kurbaren buztanetik kurbaren burura pasatzean.
Argazkiak Microsiervoseko Alvy -renak dira CC lizentziapean
Sustatu blogean publikatuta. Anderson eta Buztan Luzea: Nork behar ditu best-sellerrak?
Dagoeneko nahiko zabaldua dago Interneten Long Tail edo Buztan Luzea izeneko teoria edo ideia.
Iazko maiatzean aipatu genuen blog honetan eta lehenago Luistxok (Buztan Luzearen soziolinguistika edo Blogen buztan luzea eta harpidetza motza artikuluetan ) edo Jabi Zabalak ( Interneteko buztan luzea edota Internet euskadunari buruzko Euskara sareko buztan luzean artikuluetan) ikuspegi ezberdinetatik plazaratu zuten gaia.
Baina duda barik, Interneteko buztan luzearen teoria-ri buruzko artikulu famatuena, Chris Anderson-ek idatzi zuen Wired aldizkarian: The Long Tail izenekoa. Erreferentziarako artikulu luzea, serioa eta ondo dokumentatua.
Bada, egun gutxi barru, irailaren 12an, Bilbon egongo da Long Tail teoria eta negozioen etorkizunaren inguruan uda honetan plazaratu duen liburu berriari buruz berba egiten Bizkaia Enpresa Digitalak antolatu duen hitzaldian .
Sarrera doan da, baina ezin baduzu joan, Chris Andersonek uztailean kaleratu duen The Long Tail: Why the Future of Business Is Selling Less of More bere liburu berriarekin zerikusia (Amazonen salgai ) duten gaiak jorratzen duen www.thelongtail.com bloga jarraitu dezakezu.
Hemen duzue hitzaldiaren informazioa , eta horrela dio erreferentziako oharrak:
Chris Anderson Wired Magazine aldizkariko erredakzio-burua eta The Long Tail izenburuko artikuluaren egilea da,artikulu hau 2004ko urrian argitaratu zen lehenbiziko aldiz Wired aldizkarian, eta liburu bihurtu zen 2006ko uztailaren 11n.
Chris Anderson Berkeley-n (Kalifornia) bizi da, bere emazte eta lau seme-alabekin. 2001. urtearen erditsuan hartu zuen bere gain Wired aldizkariko zuzendaritza, lehenago zazpi urtez jardun zuen The Economist agerkarian Londresen, Hong Kongen eta Nueva Yorken, bertan hainbat kargutan aritu zen, teknologia saileko erredaktore eta AEBetako finantza saileko erredakzio-buru, besteak beste.
Zazpi marinel - sei euskaldun eta Terranobako Micmac (Mikmaq) bat - atera ziren atzo Quebec-eko Yacht Clubeko (www.yachtclubdequebec.com) mollatik 1.000 itsas milia baino gehiago egiteko kubiertarik gabeko ontzi txiki batean, XVI mendeko txalupen tankeran egindakoa. Asmoa Red Bayn (Labrador) amaitzea da, dena ondo badoa uztailaren 15ean.
Le YCQ , Yacht-Club de Quebec map - Tagzania
Kasualitatez, Googlen bilaketa eginez, topo egin nuen Mikmaq (micmac) herriarekin, prospektiban erabitzen dugun programa informatiko batek Micmac (Matriz de Impactos Cruzados Multiplicación Aplicada a una Clasificación) duelako izena.
Programa etorkizuna aztertzeko, txalupa-bidaia iragana eta hartuemanak berreskuratu nahiean. Politagoa seguruenez bigarrena. Behintzat politak iruditu zitzaizkidan Albeolako Xabier Agote patroiak Navigating Pace Irlandan txalupaz egindakoko itsas ibilbideko argazkiak eta filma Kulturalean erakutsi zizkigunian.
Zorte on!
Albeola elkartearen Apaizac Obeto espedizioa (nonbaiten irakurri dut "apaizac obeto!" erantzuten ikasi zutela bertakoek euskaldunak urte batetik bestera bueltan baleen bila ailegatzen zirenean Terranoba aldera.
Prentsa oharra (fr)
Radio Canada-n entzun
Via Moris Dia Basque Micmac
Technorati Tags: bidaiak, itsasoa, bitxikeriak
Software asteburu librea antolatu dute asteburu osoan Zarautzko Putzuzulo gaztetxean eta Software librea enpresan gaiari buruz hitz egitera gonbidatu gintuzten.
Gaur arratsalde igandean egon gara bertan eta CodeSyntaxeko esperientzia kontatu dugu. Norbaitek interesa badu, zuzenean erabili izan ez arren, hona hemen jardunaldirako Gari Araolazaren hitzaldi batean oinarrituta, prestatuta neukana . Gutxi gora bera horretaz aritu naiz ni eta Josu Azpillaga lankideak adibide praktikoekin osatu du.
Aurretik, Patxi Gaztelumendik aurkeztutako hitzaldian Iñaki Alegriak Software Librea eta Hezkuntza gaiari buruz hitz egin du.
Eta eguna eta asteburua bukatzeko Richard Stallman, GNU proiektuaren sortzaileak eta software librearen aldeko mugimenduaren erreferente esanguratsuenak Copyright vs Comunidad, en la era de las redes de ordenadores hitzaldia eskaini du. Stallmanen oihartzun mediatikoari jarraituz, leporaino bete da gaztetxea. Bero egiten zuen eta nekatuta zegoen Stallman, hala ere software eta eduki libretaz aritu da ordu t'erdi batean, bukatzeko galdera erantzunak eta, nola ez, kantuak eta bedeinkapenak.
Putzuzolokoek dioten bezala denok daukagu zer ikasia software librearen munduan. Eta denok hasi behar dugu ikasten, pixkanaka. Batzuetan, gainera, desikastea ere beharrezkoa izaten da gero berriz ikasten hasteko. Ni behintzat, ikasten nabil.
Argazki sorta bat hemen
Eguneraketa: Bestalde, Arraio Irratiak zuzenean eman zituen hitzaldiak eta gainera asteburu osoko hitzaldien grabazioak : Librezale, softwarea euskeratu (47:28m); Catix, Katalunyako banaketa askea; EH librea, mahai-ingurua (90:14m); Iñaki Alegria, software askea hezkuntzan; CodeSyntax, software askea enpresetan (41:13m); eta Richard Stallmanen hitzaldia (116:56m)) :eskuragarri ipini ditu hemen .
Technorati Tags: putzuzulo, Zarautz, Software_Librea, CodeSyntax
Internet Actu aldizkari digitalean deigarri egin zaidan konparaketa ikusi dut: Maslow famatuaren preminen piramidean oinarriturik, informazio kontsumoaren beharren piramidea asmatu omen du Cnet Networks France-ko zuzendaria eta Online Publishers Association Europe-ko azpi-lehendakaria den Julien Jacob-ek.
Maslowena bezala, azpiko premiak asetzen dituzun neurrian, piramidean gorago daudenak asetzeko baharra duzula dio Jacobek. Ez dakit, ez dut hain argi ikusten nik, baina baliteke, dudarik gabe gaiaren inguruan aditutzat jo behar dugu Julien Jacob eta.
Dena den, aurkezpen interesgarria aurkeztu zuen UpFing06 bilkuran , komunikazioaren sektoreko datu eta aurreikuspen interesgarriekin: Entre Net et médias, un modèle de medias low-cost ? Ou média 2.0 ? eta hemen dago (Baina ADI: 1,4 MB dira).
Gauza askoren artean, pare bat datu aipagarri:
Technorati Tags: zientzia, kultura, prospektiba
Joan zen astean Ana Agirre Industria Sailburuak eta Juan Jose Ibarretxe lehendakariak, 3E-2010 Euskadiko Energia Estrategia aurkeztu zuten. Ekitaldian, bere aurkezpenak egiten, Europar Batasuneko Fernando de Esteban, IDAE , Instituto para la Diversificación y Ahorro de la Energía delako Jose Antonio Sanchez Quintanilla eta ICAEN , Institut Catala d'Energia delakoaren Ignasi Nieto i Magaldi izan ziren.
Aurkezpenean, Ibarretxe-k 2010. urtean ehuneko 15eko energi aurrezpena lortzea nahi dela, kalitate handiagoko energia, merkeagoa eta garbiagoa lortzea nahi dela eta gas naturala izan dadila erabiltzen dugun lehen energia iturria esan zuen. Gasaren aldeko apustu argia, beraz, orain arte ekonomiaren euskarria izan den sektore honetan.
Ia Europa osoan bezala (Frantziarrek martxan ipini zituzten nuklearrei heltzen diete oraindik) gasa izango da, zalantzarik gabe, hurrengo urteetarako gure energia iturri nagusia, 2000 urtean guztiaren %21a izatetik, %52a izatera pasatuko da. Bikoiztea baino gehiago. Horretarako Boroa, Santurtzi, Zabalgarbi, Bahia Bizkaia Gas eta elektrizitatea, Europako gas konexioa, Gaviota depositoa eta ALGA-1600 instalakuntzak,...
Energia berriztagarrien arloa gehitzearekin batera, %4a izatetik %12a izatera pasatuz, 3E-2010 Euskadiko Energia Estrategiaren helburu nagusiak dira. Helburu garrantzitsuak pixkanaka energia jasangarritasuna bermatzeko. Haize, eguzki, biomasa edo itsas olatuen indarra Baina, oso gutxi aipatzen da energia aurrezteari buruz, eta arlo horretan guztiok zer egina dugu ( I jo què puc fer?).
Bestalde, EVE -k kontsultagarri ipini dituen dokumentuen arabera pare bat kritika:
Aurkeztutako power pointak pisutsuak dira eta gazteleraz daude, baina euskarazko word laburpena Eraginkortasun energetikoa eta energia berriztagarriak dira 2010erako Euskadiko Energia Estrategia berriaren bi ardatz nagusiak izenekoa hemen dago (MS-word formatoa 365 KB). Bestelako aurkezpen guztiak www.eve.es/jornadas/ponencias helbidean kontsultatu daitezke.
Azken boladan Chernobileko hondamendiaren 20. urteaurrena ospatu denez, Energiaren inguruko eztabaidetan gabiltza.
Badirudi epe luzera begira erregai fosiletan oinarritutako energiak ez dutela etorkizun gehigirik eta, iraganean izandako arazo larriengatik eta berriztagarria ez delako, ezta nuklearrak. Horregatik energia berriztagarrietan jarrita ditugu itxaropenak.
Baina azken hauek gaur egun zeharkako arazoak sortzen dituzte energia sorkuntzan. Esate baterako, askoren gustokoak ez diren aerogeneradore titanikoak gure mendietan edota urtegi erraldoiak era zentralizatuan energia lortzeko.
Baina, egun hauetan XCO2 izeneko enpresa britaniarrak Quietrevolution izeneko aero-turbina bertikal berria asmatu du. Propaganda dioenez eta argazkietan ikus daitekenez, haize indar elegantea da. Isila, elegantea eta, gainera, argiarekin (LEDs, Light Emitting Diodes) konbinatu daiteke energia ekoizten duen bitartean argazkian ageri diren diseinuzko efektuak sortzeko. Egia esan, ez dira txikiak, 14 metro inguru, baina batzuren ustez, dotoreak dira eta kaleetan ipintzeko modukoak.
Aurten hasiko dira instalazioekin, baina harrera ona izan dute Quietrevolution delakoak. Generadoreen prezioa 30.000 libra da, bi urteko garantia dute eta urtean 10.000 kW ekoiztuz gero, Ingalaterrako elektrizitate prezioarekin aparatu bakoitza 15 urtetan amortizatuko dela aurreikusten dute.
Seguru nago, etorkizunean aurrerapen asko ikusiko ditugu energia berriztagarrien inguruan... tamaina txikiko ekoizpenen aldera, kontsumotik gertuago, iraunarazpena, nanoteknologiak, errendimendu askoz hobeak,... Horretaz gain, petroleoaren prezioaren igoerekin, martxa honetan biodiesela ekoiztea laster errentagarria izango da.
Aldaketak jarraitzeko World Changing. Another world is here blog gomendagarria da.
Info gehiago Quietrevolution inguruan:
Technorati Tags: prospektiba, energia, etorkizuna