Erronda
Aurrekoan, lagun batek esan zidan Bilbori buruz gehien dakien pertsona bere auzoan bizi dela, Bilbo Zaharrean. San Anton zubia zeharkatu eta, ezkerretara hartuta, Urazurrutia kalean. Bada, lagunak esan zidan etxepeko tabernara joaten dela arrastiro, eta agure isil bat egoten dela han, beti idazten. Eta lehengoan agureak kontatu ziola zelan, apurka-apurka, paperak pilatuz, Bilboko historia osatu zuen. Pazientziarekin, liburua ere idatzi zuela esan zion, eta gizonak, hura argitaratzeko nora jo jakin barik, Bilboko abade batengana jo zuela, ea Elizbarrutian zerbait egin zezaketen. Eta egin zuten, bai: liburua argitaratu zuten, baita txukun jarri ere azalean abadearen izena, egiletasuna beretzat hartuta.
Agureak lagunari esan zionez, garai batean, San Anton zubian aduana antzeko bat zegoen, eta, lanik gabeko uneetan, aduaneroak atzera eta aurrera paseatzen ibiltzen ziren, Bilbo Zaharretik Zazpi Kaleetara, errondan. Hortik Erronda kalearen izena, antza.
Erronda bazterreko kalea da, eta bazterreko jendearena. Zazpi Kaleetara noanean, pausoak Erronda kalerantz joaten zaizkit, alboan dauden kale distiratsuago eta jendetsuagoetatik alde eginez, eta gustura ibiltzen naiz eskaparaterik gabeko kale horretan, hormetako txiza eta kale erdiko putzuak saihestuz. Denbora lasaiago dabil hemen, lonjetako pertsianak beti jaitsita. Erriberatik etorrita, ni natorren moduan, Likiniano liburu-denda, bazar txinatar bat eta Herriko Taberna dira kaleari bizitza ematen dioten lokal nagusiak. Bost argazki zuri-beltz eta koloretako ugari parean ditudala, kafea hartu dut Herrikoan. "Esos son los muertos, y esos los presos", esan dit barran zigarroa erretzen ari den emakume burusoil batek, eta baietz egin diot buruarekin.
Haraxeago, Euskal Museoaren atzealdean, kaleko azken tabernak: Soiz, Baste, Muga eta Bi Anaik, larunbat gauetako aspaldiko oroitzapenak. Unamuno plazara heltzen ari gara, eta bizitza, xiringa batetik zintzilik bada ere, biziagoa da.
Atzerago, Unamuno jaio zen etxearen alboan, ijito bat zaborrean arakatzen. Mobila joka hasi zaio, Marsellesa doinuarekin. Askatasuna, berdintasuna, anaitasuna Erronda kalean.
Anekdota polita eta hausnarketa interesgarria, Aritza, eskerrik asko. Zazpi Kaleetan asteazkenero egingo dudan ibilaldi honetan anekdota, hausnarketa, oroitzapen gehiago badituzu, bota beldur barik hona, eta kale horiei buruz dudan ikuspuntu unilaterala aberastuz joango gara.