Bartali eta elitearen garaia
Gaurko egunez hil zen, duela bost urte, Gino Bartali, 85 urterekin. Ziklista handia, itzela.
Gogoratzen naiz Giroan, etapa amaieran, zelan beti egoten zen gizon zahar bat esponsorraren bisera jantzita, jendeari eskua ematen zoroen moduan. Huraxe zen Gino Bartali.
Tour bi irabazi zituen Bartalik. Institutuetan-eta hori aipatzen dudanean, gazteek purrustada egiten dute. Nik uste dut oso esanguratsua dela hori: sentsazioa daukat (ziklismoa adibide hartuta, baina ez ziklismoan soilik) inork ez zaituela kontuan hartzen Tour bi "baino" ez badituzu irabazi. Zazpi Tour irabazi behar dituzu norbait izateko. Sei irabazi badituzu, hain ona ere ez zara: gehienez, esango dizute onena zarela, baina Armstrongekin enpatean. Ziklismoan eta beste gauza guztietan, jarrera hori zabaltzen ari dela iruditzen zait.
Eta niri jarridazu Armstrong, jarridazu Indurain, jarridazu nahi duzuna Bartaliren ondoan, eta Bartalirekin geratuko naiz duda barik. Tour bi irabazi "baino" ez bazituen ere. Tour bi, bai, hamar urteko aldearekin: hori inork ez du errepikatu. Bartalik 1938ko eta 1948ko Tourrak irabazi zituen. "Eta tartean zer? Potrojorran?", galdetuko du norbaitek. Tartean II. Mundu Gerra egon zen, eta ez zen Girorik, Tourrik ez ezer korritzen. Pentsatu ziklistak zaretela. Imajinatu egoera: urteak aurrera doaz, gerrak ez du amaierarik, Tourrik ez da egiten eta ez dakizu egingo den ere, edo, inoiz egiten bada, ez dakizu parte hartzeko adinean egongo ote zaren. Eta, hala ere, entrenatzera irteten zara. Jakinda aurten ez dagoela Tourrik. Sumatuta hurrengoan ere ez eta hurrengoan ere ez. Horrela zazpi urtez, 1940tik 1946ra bitartean (biak barne) ez baitzen Tourrik egin.
Gaur egun, onena ez bazara, ia-ia txarrena zara. Sentsazio hori daukat. Kontzertuetan ere sumatzen dut hori. Talderik ospetsuena ekarri behar da aretoa betetzeko. Eta zelan bete ere! Sarrerak egunean bertan agortzen dira, danbor eta turutekin abisatzen dizutelako talderik ospetsuena dela (ez derrigorrez onena, baina horrek ez du ardura), eta ibiltzeko adi, ensegida amaituko dira-eta sarrerak. Amaitzen dira, jakina. Eta ensegida gainera. Horren ostean, egin beste berrogei kontzertu talde apalagoekin, eta berrogeien artean ere ez duzu lortuko hainbeste jende.
Elitearen garaian bizi gara, sekula baino ikono gehiago ditugu, sekula baino pertsonalizatuagoak eta sekula baino espezializatuagoak. Eta eliteko idoloetatik behera ez dago inor. Gazteak guztiz sartuta bizi dira elite-nahiaren giro horretan.
Baina nik Bartali maite dut, eta bere moduko bartaliak. Tour gutxiagorekin, baina Indurain baino askoz ziklista hobea. Seguruenik, Armstrong baino hobea.
Hurrengo asteetan Bartaliri buruzko zenbait anekdota kontatuko dizkizuet, gustu baduzue eta astia ateratzen badut.
Ba niri ez zait ba Bartali gustatzen, portzierto zelan jakin dok, Ruperziativ, efemeridea?
Noizko Coppiri buruzko liburua?
Biba Coppi!!!