Eibartik

Munittibartarreri esker, Eibarko komertzioak euskalduntzen ahaleginduko da udala.

Holaxen diño gaur Miguel Lopez de Gereñu zinegotzixak Correon

Eibarko komertzioa euskalduntzea komeni da, "(porque los nuevos proyectos comerciales de Eibar) van a suponer la llegada a la localidad de un importante contingente de nuevos clientes procedentes de zonas proximas como el Alto Deba, Urola-Kosta o el Duranguesado. Unos clientes a los que hay facilitarles la posibilidad de comunicarse en euskera en los comercios."

Badatoz Yanomamiak! Kontuz! Dialekto hori ikasi behar!

Gure inguruko elgetar, mallabiar, azpeitiar eta munittibartar guztiori, eskerrik asko, bihotzez.

Gorka Aizpurua Serrano eibartarrak irabazi dau sanfermin jaixetako kartel-lehiaketia. Aurtengo leihaketa horretara 600 lan aurkeztu dira, eta guztien artian eibartarraren lana aukeratu dabe.

Lehenago be aurkeztu izan da Gorka lehiaketa horretara, beti "elementu tipikoak erabiliz", eta aurtenguan zeozer desbardiña eittia erabagi dau: ez zezenik, ez santurik, ez pañuelo gorririk... Betiko elementu guztiak falta dira kartelian. Eta horixe sarittu dau epa-mahixak.

Gorkak 26 urte dakaz eta Bartzelonan bizi da. Hainbat lehiaketa irabazi dittu honezkero; kartel-lehiaketak be makiñatxo bat. Eibarren ixa urtero irabazi izan dau lehiaketaren bat, oso gazterik hasitta, gainera. Hau be ez da azkena izango.

Famelixan be badaka zeini jarraittu, beran aitxitxa, Juan Serrano, margolari eta grabadore ezaguna dalako Eibarren. Eibarko Artisten Elkarteko presidentia be bada.

Epa-mahixaren iritzixa

"Pese a no contener ningún motivo iconográfico hemos elegido el cartel más musical, más abierto y sugerente. Precisamente porque al no tener ningún icono que lo identifique es un cartel múltiple, que tiene que ver con lo popular, con lo festivo y con lo musical. Es un cartel que se puede cantar, se debe cantar y se canta desde el principio".

"El cartel elegido trasciende fronteras, es elemental y básico pese a no representar a un toro o la figura de San Fermín y el jurado, además de valorar los aspectos técnicos, se ha guiado por un criterio emocional. Lo importante es que hable el corazón y en este caso resulta más comunicativo el son que cualquier icono".

Artikulo osua Diario de Navarran

» JO-TA-PASA (Adb.) • trabajo de batalla; trabajo realizado sin ningún cuidado.

Honek bihar merkiok jo-ta-pasa egin bihar dittuk.

Kontu edo ardura gitxikin egindako biharra. Gogorik edo astirik euki ez, eta gainetik egindako biharra. Azkar eta halamoduz, ganora barik. Biharginen artian asko erabili izan da.

Herri bateko hizkera jaso eta aztertzeko orduan, arazo handienetako bat transkripzioak egitea da. Orain dela urte batzuk arte transkripzio ertsi-ertsiak egiten ziren, laburdura eta kontrakzio guztiekin. Ttranskripzioak ziren hizkerak jasotzeko eta ikertzeko aukera bakarra. Gaur egun, herrietako hizkerak Minidisc, DVD eta DCRom-etan gordetzen dira. Transkripzioak, beraz, hizkera aztertzeko erabili beharrean, dibulgaziorako erabiltzen dira gehienbat.

Herri bakoitzak bere hizkera du, eta hizkera bakoitzak bere ezaugarriak. Eibarren aspaldi zehaztu genituen zenbait irizpide. Orain Zarautzen ere badihardugu lanean, eta Zarautzerako beste batzuk moldatu behar. Oinarri berekoak (Euskal Herri osoan hainbat lanetan finkatutakoak), baina Zarauzko hizkeraren ezaugarrietara moldatuta.

Kontuan izan ez direla transkribapen filologiko edo fonetikoak; tesi linguistiko baterako ez lukete balioko, jakina. Baina helburua dibulgazioa denean (bai aldizkari batean pasarte batzuk argitaratzea, bai Interneten zerbait kaleratzea, bai CD batean bildutako grabazioen lagungarri izatea) ulergarritasuna ere kontuan izan behar dela uste dut. Alderdi filologiko hutsa baino, irakurlea da garrantzitsuena niretzat. Irakurleak testua irakurri ahal izatea, ulertzea, gozatzea, eta identifikatuta sentitzea.

Hona hemen irizpide nagusien laburpena:

• Arau orokor bezala, ahal dela hitzak osorik eta banatuta adieraziko dira. Atal dibulgatiborako den heinean baturako hurbilpena egingo da ulermena ahalbidetzeko, baina Zarauzko euskararen ezaugarri nagusiak gordez, morfologian eta hitz barruko fonetikan. Ez horrenbeste hitzen arteko loturetan.
• "H" erabiliko da.
• Z/S eta TZ/TS bereizi egingo dira.
• Bustidurak adierazi egingo dira, hiztunak hala erabiltzen baditu. Eta bustidura sortzen duen bokala idatzi egingo da. –iñ / -ill / -itt
• Deklinabide kasuan hiztunak esaten dituen bezala adieraziko dira, esate baterako, genitiboan: "Santo kriston eskia".
• Azentua bereizgarria denean, jarri egingo dugu. Adibidez / sémian (pl).
• Mugatzailearekin sortzen diren aldaketa fonetikoak ere adieraziko dira: etxia, txikiya, ensayua…
• Bokalarteko –r- galtzen denean, ez da idatziko: zea, bea, etxea...
• Bokalarteko –g- galtzen denean ere ez da idatziko: eiteko, ezautu... Dena den, azken kasu hau zailagoa da, kasu askotan –g- leundu egiten delako guztiz galdu gabe (gogorra, sagarra…). Horrelakoetan, hiztunak dioena errespetatuko da.
• d»r bilakaera. Hiztunak dioena gordeko da: trenbirian
• Gainontzeko aldaketa fonetiko guztiak ere, hiztunak esaten dituen bezala emango dira: ebiya (ez euriya), iyo (ez igo)...
• ETA / TA / DA. Lehenengo bi kasuetan, hiztunak dioena erabiliko da. "DA" idaztea nahasgarria da, aditzarekin nahasten delako. Beraz, ez da horrela idatziko, baina oharretan adierazi egingo da. Azterketa linguistikoan, aldiz, adieraziko da Zarautzen noiz erabiltzen den bata eta noiz bestea.
• ERE: hiztunak dioena idatziko da: ERE / RE / E. Azken bi kasuetan hitzari loturik, baina apostrofe batekin adieraziko da: horiŽre / haiekŽe bai...
• Aditzak: hiztunak erabiltzen dituen formak erabiliko dira inolako aldaketarik gabe: "haiek eiten zuen" (eta ez zuten).
• Aldiz, aditzen loturen ondorioz sortzen diren aldaketak ez dira adieraziko, ez aditz nagusiak galtzen dituen kontsonanteak ezta aditz laguntzaileetan sor daitezkeen aldaketa fonetiko puntualak ere: etzan etorri»ez zan etorri / esate zun»esaten zun.
• Gaztelaniazko hitzak:
  a) Hitz solteak direnean, hiztunak beregain hartutakoak euskal grafiaz adieraziko dira.
  b) Gaztelaniazko esaldiak direnean, berriz, erdal grafiaz eta kakots artean hizki etzanaz azalduko dira.
• Hizlariak beste inoren aipamena egiten duenean, esandako hori kakots artean eta hizki etzanaz emango da.
• Ulertzen ez diren hitzak kortxete artean adieraziko dira, zalantzazko hitza bera agertuz edo hitzaren ordez hiru puntu jarriaz: [...]

Hona hemen adibide bat. Uste dut irakurtzeko nahiko erraza dela, eta hala ere, Zarauzko hizkeraren ezaugarri nagusiak gordetzen dituela. Ez dago zalantzarik berriketan dabilena Zarautz ingurukoa dela.

Benita Eizagirre, Zarautz

• Eta, zenbat anai-arreba ziñaten baserriyan?
• Gu, hamar izan ta zortzi hazi, bi txikitan jayo ta berehala hillak.
• Zenbat neska eta zenbat mutil?
• Ba...bizi giñan lau neska ta lau mutil, zortzi.
• Eta zein gehio bizi zan baserriyan zuekin ?
• Pues, amona eta aita-amak.
• Eta, gogoratzen dituzu txikitan, zure txikitako urte haiek baserrikuak? Ze ite zenuten ta?
• Ba, eskolan hasi nitzan kumuniyo txikiya ein ta seituan, eta zortzi urte nitunian jun zan maistra, bakaziyuak hartu zitun, ta gehio ez zan etorri. Hurrena etorri zan hamaika urte nitunian, ta orduan ere, ez zitun harek, zenbat ingo zitun, ba? Urte pare bat edo. Albisturkua zan gañea, ta berriz e alde in zun, ta geo, aitona zahar bat bazan, hola, eskian ez baña, zea, Parrokiko Santo Kriston eskia, ta Urtetako San Sebastianen eskia, bi, neguan bi txandetan ibiltzen zan. Zeakua zan, hor, Lasartetikan, Añorgaldeako horkua, zea, etorrita, ta sei duro entregatzen zitun Urtetan. Ez dakit beak, gizajuak, zenbat irabaziko zun! Ta hua're tartietan, hillabetian bat eta, zean, baserri batian ta, besten ta, ta guri eskola ematen jardutzen zan, baiña ez zekiyan zean, dotriña erakusten ziun, baiña kuentetan ez zekiyan beak, eta... hola zeatu giñan. Eta geo, nik zenbat urte nitun?... Hamahiru, hamabost urte o. Mugika maistra etorri zan, azkoitiarra bea izatez. Gizona Bergarakua zun, eta pintoria, ta Ameriketa junda ta ibiltze zitzayon. Harek in zitun bastante urte, harek ingo zitun dozena erdi bat urte, bai. Ta, geo, aldi batian beste maestrik ez zan izan.

Gaur apirilak 18. Efemeride ugari dituen eguna. Besteak beste, 1968an Toribio Etxebarria idazle eibartarra hil zen Caracasen.

Eta bueno, urtebete beranduago, 1969ko apirilaren 18an ni neu jaio nintzen. Nire eguna da gaur, beraz, eta nire eguneko opari moduan-edo, hementxe, Toribioren biografia labur bat.

Uda aurretik kaleratuko da Viaje por el pais de los recuerdos liburuaren hirugarren edizioa, eta argitalpen horretarako sarrera bat eskatu zidaten: idazlearen biografia, pentsakera, bere idazlanen laburpena...

Ahal dudana egin dut. Beharbada sakonegi ez, alderdi literariotik begiratuta kaskarra, baina maitasun osoz egindakoa, hori seguru, San Toribiok hori eta gehiago merezi du eta.

Ez da asko, baina hor egongo da, liburu horretan, eta hemen ere bai. Oraindik PDF formatuan. Testura pasatzea ere espero dut. Astirik?

Hemen dago:
Toribio Etxebarria

(oh.: ez dut nahita egin, baina hauxe da blog honen 100. mezua; eta 100. mezu hau ere Toribiori eskaintzen diot, eta batez ere berak egindako lan handiari, zelan ez)

Hauteskunde eguna eta blogarien batzarra Elgetan. Azken hileotan behin eta berriz aipatu dugu blogen kontua: 2004. urtean bloge urtea izan dela, blogak perretxikoak baino ugariago bihurtu direla, eta euskal blogosferak sekulako aurrerakada egin duela oso denbora laburrean. Gaur Elgetan elkartuko gara euskal blogari asko eta asko, eta euskal blogosfera osasuntsu dagoela esango dugu. Ondo.

Baina horrela da? Hauteskundeak dira gaur. Azken hilabeteotan eguneroko albiste bihurtu dira hauteskundeak, eta kanpainako azken 15 egunotan zer esanik ez. Eta zein izan da euskal blogosferak horren aurrean izan duen erantzuna? Hutsa, aizuek. Edo hutsaren hurrengokoa, bederen. Egin dezagun osteratxo bat, hauteskunde kanpaina honek zer eman duen laburtuz.

Internet pilpilean

Hauteskunde kanpaina honen inguruan Internetek eta blogek sekulako zeresana izan dute. Sekula baino handiagoa. Hautagai guztiek euren webgunea izan dute, eta kasu batzuetan landuak eta onak; orain dela 4 urteko panoramarekin alderatuta, sekulako aurrerakada. Alderdi eta hautagaiek, nire ustez lehen aldiz, serio hartu dute Internet.

Komunikabideetan ere Internetek zeresan berezia izan du. Hau ere uste dut primizia dela. Komunikabide nagusi guztiek euren webgunean hauteskundeei buruzko atal bereziak sortzea, eta dinamikoak izatea, gainera (blogak, elkarrizketak online, eta abar).

Euskarazko hedabide nagusiek egin dute horrela: Berriak, Argiak, edo EITBk

Eta gaztelaniazko gehienek ere bai, jakina: Garak, Deiak, Diario Vascok, Correo Espanolek, El Mundok, Tele5 telebista kateak, eta abar.

Blogen mundua ere pilpilean. Blogen mundua ezin geratu atzean. Hemen ere berrikuntzak eta aukera zabala. Hasteko, hauteskundeetarako apropos sortutako blog bi badaude, gutxienez: Elecciones Vascas eta Euskadi elecciones 2005. Horiez gainera, Ibarretxek eta San Gilek ere izan dute eurena. Diario Vascok politikoei ere tarte bat eman die: Elecciones, Cuaderno de Bitacora.

Gaztelaniako blogosferan ere etengabekoak izan dira hauteskunde honi buruzko aipamenak. Batzuetan iritzi politikoa plazaratuz (batez ere eskuindarren artean): Bye bye Spain, Asinosonlascosas.com, Como ser de derechas, El liberal vascongado, Ser de derechas. Bloglinesen "ibarretxe" bilatu eta ehundaka erreferentzia aurkituko dituzu.

Beste gai batzuk lantzen dituzten blogetan ere, erreferentzia mordoa. Alderdien eta hautetsien webguneen analisiak, diseinuaz eta alderdi teknikoaz iritziak, eta abar. Esate baterako:

• Las webs de los candidatos a las elecciones Euskadi 2005
• Elecciones vascas en la red
• Ibarretxe.com gana a patxilopez.com
• La guerra de los Blogs
• Ibarretxe.com, accesible

Eta euskal blogosfera? Euskal blogosfera lo

Erdal blogosfera beti bezain azkar mugitu den bitartean, blogen kontua puri-purian dagoen sasoi honetan, esango nuke euskal blogosfera oso gutxi mugitu dela. Gaztelaniaz gutxi, eta euskaraz bat ere ez. Aipamen txikiren bat blogen batean edo bestean, kanpaina oso zeharka aipatuz, baina ez iritzirik, ez kritikarik, ez hautagaien webguneen azterketa teknikorik, ez ezer.

Euskal blogosfera mutu euskal hauteskundeen aurrean. Politika gure eguneroko bizimoduan hain sartuta dugun gizarte honetan, harritzekoa. Ala ez?

Horixe da niri geratu zaidan pena edo kezka. Azken urtean euskal blogosfera asko indartu eta aberastu da, harrotasun puntu batekin hitzegin dugu horretaz, baina hauteskundeak bezalako garai batean ez badu ezer esateko, heldutasuna falta dela esango nuke. Hau da, oraindik ez dugula pentsatzen genuena bezain blogosfera indartsua edo zabala.

Hautagaien eta alderdien webguneen azterketa.

Internetez, diseinuaz eta politikaz nik baino askoz gehiago dakiten blogariak baditugu inguruan, baina ezjakintasunak ematen duen ausardia baliatuz, nik neuk nire iritzia botako dut.

Juan Jose Ibarretxe. Ibarretxe.com

Diseinu ona eta webgunea ondo antolatuta dago. Baita sarrera orria ere. Arina eta azkarra da. Eduki gehien duen webgunea. Albistegia eta bloga. Teknikoki onak, eduki aldetik zainduak. "Lehendakariari galdetu" atala ere badu. RSSak eskaintzen ditu, estandarrak betetzen ditu, eta HTMLa balidatzen duen webgune bakarra. Euskararekiko jarrera ona, kalitatean zein kantitatean.

Alderdi negatiboei dagokienez, portada astunegia du. Headerrak 50 Kb ditu, eta modem normal batean kosta egiten da kargatzea. Gainontzeko guztia erraz kargatzen da. Googlen ez da agertzen, eta hori hankasartzen izugarria da.

Maria San Gil. Msangil.com

Diseinua ona da, eta webgunea ondo antolatuta dago. Baita sarrera orria ere. Webgunea arina eta azkarra da. Googlen oso ondo posizionatu dute. Eduki aldetik nahiko ondo dago.Partehartzea sustatzen dute: foroa, bloga eta "San Gili galdetu" atala.

Alderdi negatiboak: Euskara: Atal finkoak itzultzaile bati eman dizkiote, eta horrela, Patxi Lopezen agertzen diren hankasartzeak sahiestu dituzte, baina atal dinamiko guztiak gaztelania hutsez daude. Ez ditu Interneteko estandarrak betetzen, eta ez du RSSrik ematen. Blog txarra dute, eduki aldetik, zein alderdi teknologikotik. Mezu gutxi eta erantzunen kalitatea kaskarra. Alderdi teknikotik, ez da benetako bloga: ez du RSSrik, ez da erantzun kopurua ikusten...

Patxi Lopez: Patxilopez.com

Ezin alderdi positiborik azpimarratu. Webgune kaskarra. Alderdi negatiboak dexente. Euskara aldetik negargarria. Webgunea egin dion enpresakoren batek B ereduan ikasi zuen, eta ahal duena egin du. Hala ere, hobetzen joan da kanpainan zehar. Praktika, badakizue. Ez du ez blogik, ez benetako albistegirik. Agenda ere oso kaskarra. Eduki aldetik gutxi, gaizki egituratua, eta eguneratu barik. Programa bera aurkitzea ere ez da erraza. Googlen ez da azaltzen.

Javier Madrazo: Javiermadrazo.com

Denen artean txarrena. Azkenak izan dira. Eduki aldetik gutxi, gaizki egituratuta, eta gehiena PDFetan. Estandarrak betetzen dituela dio, baina ez da egia. Erdara hutsean dago; harrigarria, Atxaga izanik euren defendatzaile nagusia.

Alderdi gehienek euren webguneak berritu dituzte, baina oraindik maila kaskarra

Azken urteetako webgune zaharkitu eta eskasekin alderatuta, aurtengo hauteskundeetarako ahalegin txiki bat egin dute alderdi gehienek. Hala ere, emaitza guztiak ez dira berdinak izan, ezta hurrik emanik ere.

• EAJ-PNV azken asteotan berritu dute; nahiko itxurosoa, RSSak ditu, euskara maila egokia...
• EA hau ere berriki berritu dute; beharbada teknikoki onena, baina ez dugu ulertzen albistegia gaztelaniaz bakarrik izatea. Negargarria. Eta fondoko kolore arroxa hori...
• PPvasco.com Txarra. Kanpainan Maria San Gilen webgunea bakarrik landu dute, eta alderdiarena lotsagarri geratu da. Informaziorik ez, eguneraketarik ez... Eta gaztelania hutsean, jakina.
• PSE-EE-PSOE Teknikoki oso kaskarra, baina kanpainan dagoela igartzen da: kanpainako irudia, eduki ugari, albiste batzuk... Ziurrenik beraien hautagaiaren webgunea baino hobea. Hau ere gaztelania huts-hutsean.
• Orain.info Hauek ere berrikuntza txiki bat egin diote webguneari. Eduki aldetik eskas, baina RSSak eskaintzen dituzte eta euskara txukunean dago idatzita. Askoz gehiago ezin eskatu.
• Ezker Batua - Berdeak Nire ustez, denen artean kaskarrena. Teknikoki txarra, oso astuna, geldoa... Euskarari dagokionez ere penagarria.
• Aralar Hauek ere azken orduan berriztu dute webgunea. Kolorea... nekagarria. Teknikoki txukuna eta modernoa. Eduki aldetik ondo, material dexente eta eguneraketa ugari.
• EHAK EHAK alderdiak ez du webgunerik. Blog ez-ofizial bat azaldu da duela egun batzuk. Hainbat mezu eta iritzi biltzen ditu; elebiduna da.

Juan zan astian aittatu neban hauteskundiak indartsu ibili zirala Eibarren: pare bat egunian Ibarretxe eta Lopez Eibarren.

Atzo eta gaur barriro indartu dala dirudi. Atzo Ezker Batuaren eguna izan zan. Antton Carrerak hitzaldixa Txantxa Zelaixan, umientzat jokuak, antzerkixa untzagan... eta jakina, Errepublika egunaren bezperia izanda, Otxabina mitikua etxetik etara zeben (93 urte inguru dakaz komunista ezagun honek), eta bandera republikanua igo zeben Untzaga plazan.

Ikurriñak, bandera republikanuak, umien jolasak, tren txu-txu bat herrixan zihar... orain arte Eibartik pasau diran alderdixen artian, ekitaldi popular eta koloretsuena antolatu dabenak, dudarik barik.

Errepublika egunian San Gil Eibarren

Ez jata pentsatzen gaur atzoko girorik egongo danik. Ez dot uste, behintzat, ikurriñik eta bandera republikanorik ikusiko dogunik Untzagan.

San Gilen webgunian hauxe diño:

Jueves, 14 de Abril a las 18.15. San Gil realiza un paseo por las calles de Eibar.

Jueves, 14 de Abril a las 19.00. San Gil interviene en un acto político en la casa de cultura Portalea.

Republika egunian Eibarrera etortzia... Kasualidadia? "Probokaziñua"?

Eta Ezker Abertzalia?

Aralar? EHAK? Etorri dira? Ez naiz enteratu. Juan zan asteburuan kartel pilla bat ipini zittuen (bai batzuek, bai bestiak), baina holako ekitaldi haundirik ez dot ikusi.

Hau esakeriau askotan esaten dau nere amak. Eta esaten daben bakoitxian, bardiña gehitzen dau: "hau esakeriau askotan esaten zeban amamak". Katia ez da eten oingoz. Ez deila oin hautsi!

Jaikixa zer dan esan dot aurreko mezuan. Erderaz, "gracia, salero". Ibilkera eta jokaera estilosua.

Eukixan jaikixa, beraz, "eukitziak", diruak emoten daben harrotasun puntua da. Azkarregi aberastu diran batzuek eukitzen daben harrokerixia; erakutsi biharra. Gaztelaniaz "vanidad del nuevo rico" edo antzerako zeozer litzake. "Snob" berbia be ez dago urrin.

Eibarko euskararen esakerak liburuan be agertzen da. Hauxe diño:

» EUKIXAN JAIKI (Iz.)
"Dirua dutelako-edo, euren burua besteen gainetik ikusten dutenengatik esaten da".

Holaxen dakar Toribiok beran lexikoian:

» JAIKI (Iz.) garbo; gracia; salero.

Ikusizu zelako jaikixa daroian zure alabiak.

Gaur egun ez da ixa igaberarik (Lutra lutra) geratzen Euskal Herri osuan. Europa hegoalde osuan be larregirik ez. Badirudi aspaldiko kontua dala igaberen hau, otsua edo hartza desagertu ziranekua, baina ezta hurrik emon bez: orain dala urte gutxira arte Eibar inguruko erreka guztietan bizi ziran.

Ego errekatik aspaldi desagertu ziran, jakina. Eibar erdi-erdixan ezin bizi hainbeste jende eta zikiñegaz. Toribio Etxebarriak diñuana egixa bada (eta beran naturzaletasuna haundixa da), 1890 inguruan hil zan Eibarko azkenengo igaberia edo urtxakurra. Halaxe diño beran Lexikoian

Gu gaztiak ginala hill eben Errebaleko zubipian gure errekako azkenengo igaberia.

Eibar erdittik bialdu zittuenian, inguruko erreketan ezkutau ziran: Zaturixon, Iburrerekan, Eitzagan, Agiñagan... Gezurra badirudi be, 1960 ingurura arte igaberak bizi izan ziran gure artian. Eta inguruko herrixetan be antzera.

Igaberia ala urtxakurra?

Igaberia berbia Toribiok dauka batuta bere hiztegixan, eta inguruko herrixetan be batu izan da hiztegixetan (Arrasaten, Markiñan, Oñatin...). Mogelek be (Peru Abarka-n) "Igarabija" dakar.

Gaur egunian erabiltzen dan berba bakarra "ur-txakur" da, bai Eibarren eta bai inguruko herrixetan be. Holaxe batu dogu Eibarren, Elgetan, Soraluzen, Debagoienian, Markina aldian, eta abar.

Eibarko peskarixen artian ezaguna

Eibar inguruko peskari eta kazarixeri galdetuta, gehixenak ezagutu izan dabe urtxakurra gure inguruan. Baitta sarri ikusi be. Adibiderako, hamentxe Eibarko Hiztegi Etnografikorako jasotako testigantza batzuk:

Azkenengoz Saturixon ikusi najuan ur-txakurra. Eta ez dittuk horrenbeste urte izango bez. Hogei-hogetamar urte? Hortxe, gitxi gorabehera. Lehenago beste toki batzuetan be bai: Aginan, eta Eitzagan... Zaunka moduan eitten juek. Bai, gabian, eta horretxegaittik izena.
(Juan Manuel Jaio)

Hau ur-txakurra dok. Azkena hortxe Saturixo errekan ikusi najuan. Oin hogei bat urte. Umiak eta dana eitten zittuen hor. Ikusitta nagok ni umiak hilda! Bai! Nobera peskan, eta hor! ur-txakurra hilda.
(Roberto Isasi, Cayon).