Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Eibartik / Zanga (Morus bassanus), euskal izenak kostaldeko herrietan: broju, glope, kofre, kopla...

Zanga (Morus bassanus), euskal izenak kostaldeko herrietan: broju, glope, kofre, kopla...

Asier Sarasua 2006/10/14 10:40
Kofra edo kopra (Bermeo, Mundaka, Elantxobe, Ondarroa, Mutriku); Kopla (Lekeitio, Ispaster); Glopea (Getaria, Zarautz); Zanga (Orio, Donostia, Pasaia); Brokua, brojua (Hondarribia, Ziburu).
Zanga (Morus bassanus), euskal izenak kostaldeko herrietan: broju, glope, kofre, kopla...

Zanga, kopra, glopea, brojua.

Zanga (Morus bassanus) dugu gure kostaldeko itsas hegaztirik eder eta handienetakoa. Pelikanoen talde berekoa da (Pelekaniformea). Metro beteko garaiera du eta 1,75 metroko hego-zabalera.

Itsasoan edo kostaldean ikusiz gero ez dago zalantzarako tarterik. Bere hego-zabalera handia, buztan bereizgarria, mokoa, buru horia, hego-mutur beltzak... ez dago zanga beste hegazti batekin nahasterik.

Urteko gazteak nabarrak dira; heldu ahala, lumak argitzen doaz eta ale gazteetan luma zuri eta ilunak nahasten dira. Helduak erabat zuri-horixkak dira, hego-mutur beltzak izan ezik.

Atlantiko iparraldean kumatzen dute gehienek, baina gure inguruan sarri-sarri ikusten dira, batez ere urritik martxora bitartean, euren kumaldi-sasoitik kanpo.

Hegazti ezaguna, hortaz, gure kostaldean, hainbat izen hartzen dituena eskualdearen eta herriaren arabera (ikusi Txoriak.eus webgunean):

  • Kofra, kopra: Bermeo, Mundaka, Elantxobe, Ondarroa, Mutriku
  • Kopla: Lekeitio, Ispaster
  • Glope: Getaria, Zarautz
  • Zanga: Orio, Donostia, Pasaia
  • Broku, broju: Hondarribia, Ziburu
  • Broina?: Hondarribian?

Izen horien jatorriari dagokionez, badirudi gehienak erdarazko cofreren maileguak izan daitezkeela. Halaxe deitzen zitzaion Asturies-Cantabria inguruan hegazti honi (Bernis, 1994) eta horren eraldaketak dira, itxura guztiaren arabera, Euskal Herrian entzun ditzakegun gehienak: cofre > kopre > kople > *gople > glope (beharbada, baita Hondarribia-Ziburuko broku ere).

Zanga edo glopea (Morus bassanus) - 02

Zanga gaztea, urtean bertan jaiotakoa. Lehenengo urtean erabat arreak dira. Hurrengo 2-3 urteetan zuritzen joango dira, helduen itxura hartu arte.

Zanga edo glopea (Morus bassanus) - 03

Zanga heldua. Ez dago beste itsas hegazti batekin nahasterik.

Zanga edo glopea (Morus bassanus) - 04

Zangak, brojuak edo glopeak arrantzaleak dira. Itsasoan bizi dira, bertan elikatuz.

Zanga edo glopea (Morus bassanus) - 05

Zanga edo kofra gaztea, oraindik ale helduen luma zuri dirdiratsuak lortu ez dituena.

Zanga edo glopea (Morus bassanus) - 01

Zangak arrantzan ikustea espektakularra da. 10-15 metro ingurura igotzen dira, une batez orekan gelditzen dira, harrapakinak non dauden begira, eta raus! egingo dute murgil, arraina harrapatzeko.

Iruzkina gehitu

Erantzuna formulario hau betez utzi dezakezu. Formatua testu arruntarena da. Web eta e-posta helbideak automatikoki klikagarri agertuko dira.

Galdera: Idatzi zortzi zenbakiak erabiliz
Erantzuna:
Aurkezpena

Eibar, Euskalkiak, Natura, Etnografia

Asier Sarasua Aranberri

Eibar, 1969. Naturzalea txikitatik; txorizalea joan zen mendetik; euskaltzalea betidanik. Sasibiologoa eta sasifilologoa. Txoriak ez ezik, txori-izenak ere behatzen ditut han-hemen. Blogroll ibiltari bat ere banaiz.

..........................

Blog honetako testu original guztien lizentzia: Creative Commons by-sa.

Somerights20

..........................

Blog honetako gai nagusiak

Sarean

Asier Sarasua Aranberri Twitter

Asier Sarasua Aranberri Flickr

Asier Sarasua Aranberri Facebook

Liburu eta proiektuak
Lehen Hitza Euskaraz