Ingelesen hilerria

Donostiako Udalak Herritarrekin Harremanaterako Zerbitzu bat dauka. Web bidezko formulario batean utzitakoa erantzutera dedikatzen dira. Ahal bada, galderak eskibatzen, Neok Matrixen bezala. Nire kontu partikularrarekin, behintzat, ixkin egitea beste erantzunik ez daukate. Lagundu, batere ez.

Telefonoz inorekin jartzea zaila edo ezinezkoa da. Eta epostaz erantzuten dizutenean web bidez utzi duzunari honela sinatzen dute:

 

 

 

Ez erantzun mezu honi, igorleak ez du e-postarik onartzen.

 

 

Twitterren... Donostia Kulturak erantzuten du. Pertsona baten meritua delakoan nago. Turismo bulegoan, adibidez, muzin egiten diote zentzuzko kexuei erantzuteari ere. Azken kontu honekin beste aproba bat egingo dut, Facebook bidez orain, Euskara Patronatuarekin.

Ea zorterik den.

 

Mesedez: harremana, zerbitzua, partaidetza.

Josi Sierra zibersaltsero euskaldunak elkarrizketa bat egin zidan bideoz grabatua CodeSyntax-en bulegoan, duela aste batzuk. Zortzigarren Lurraldea deritzon bere proiekturako lau bideo atera ditu harekin: bat, bi, hiru, lau. Itxura eta ile ezin narrasagoekin irten naiz. Zentzuzko zeozer esango nuen akaso!

Eskerrik asko Josi arreta eskaintzeagatik.

Bide batez, blog honen gaztelaniazko bertsioa, El Cementerio de los Ingleses, berriro berpiztu dut. Udaberriko pizkundea ez zen izan oso bizigarria, ea oraingo udakoa.

Gero eta *sarao* gehiago dago. Edo errezelo hori daukat nik. Era bateko edo besteko jardunaldi edo topaketak biderkatzen dira, berrikuntza edo teknologia dutenak ardatz, eta uste dut ez dela txarra. Gauza batzuk instituzionalak izaten dira, herri-erakundeek antolatuak, edo baita enpresa eta klusterrek babes publiko handiarekin; baina beste batzuk herri-ekimen itxurakoak dira, edo pribatuak, nahi bada. Donostian daude, kategoria horretan, Pintxos & Blogs, Pecha Kucha Donostia, The Melee, Donostweets...

Euskarak oso leku murritza izaten du Donostian izaten diren gauza hauetan. Nire sailkapen bikoitzean, multzo pribatu horretan jarritako saraoetan ez badago euskararik, kexatzeko aitzakia gutxi. Ez besteei begiratu, geure buruari baizik. Beharbada euskaldunen ekimen faltagatik da, gizarte zibilari gauzak irteten zaizkio irteten zaizkion bezala... Ekimen instituzionalago edo ofizialki babestuetan, ordea, desoreka zuzendu egin beharko litzateke, eta euskal hedabideen taldeak egindako eskaeretan bezala, agian, adibide bat jartzeagatik, esijitu behar da Euskadi Innova bezalako ekimen batek bideratzen dituen gauzetan, euskarazkoak izatea % jakin bat (horixe uste dut nik).

Sarao hauetan gauza interesgarriak entzuten dira. Ez beti, baina askotan bai. Networking egiteko ere onak dira, eta hori izan daiteke askotan Komando Kanape estiloan lagunartean elkartzeko aitzakia, eta baita kontaktu profesionalak lantzeko ere, negozio eta proiektu aukerak. Euskarazko saraolariak askotan "errepikatuak" gara, entzule edo hizlari, gehienok ezagutzen dugu elkar, eta baita elkarren diskurtso edo harrikadak, eta are gehiago, gure powerpointetako irudi jakin batzuk ere (ni bekatari). Errepikatuak izanagatik ere, uste dut, ideia haztegi onak daudela saraolari euskaldunen zerako zer hauek. Gorka Julio Teketen-en *matxinatze atalasearena* entzun izan dut behin baino gehiagotan, edo Ana Malagonen sarkasmo politikoak, baina errepikatuagatik ere, uste dut horiek direla euskal intelektual berriak, Malagon eta Teketenek produzitu zutela, urgentziaz produzitu ere agian (baina beharra zegoen), #15m plazetako mugimenduaren inguruko lehen hausnarketa euskaldun interesgarriak. (Gorka Bereziartua eta Beñat Sarasola literato bollazoek ere bai, eman dute berea jarraian, aitor dezagun).

Saraolarien diskurtsoak eta eragite kultural-intelektualak, oro har, euskaraz zein gaztelaniaz, abantaila bat du gaur egunean gainera, eta da elkarrizketak jarraitu egiten duela, kanapeetatik haratago ere bai, elektronikoki Interneten, Twitterren batez ere, baina baita blogetan ere. Entzuleen galderen txanda, ohikoan isila euskaldunon artean, luzatzen ahal da Twitterren bazaude, adibidez.

Hala ere, badago saraolarien multzotik kanpoko intelektualtasun euskaldun bat. Zaharragoa, agian, edo apur bat uzkur legokeena teknomunduarekin (hau da nire harrikada errepikakor horietako bat, badakizue ezagutzen nauzuenok). Eta uste dut pentsamendu eta hausnarketa agian tradizionalago horren premia ere badagoela, diskurtso saraolariarekin bat egin beharko lukeela.

Alde horretatik, azken asteetan, entzun izan ditut saraolariak ez diren zenbait euskaldunen hitzaldi benetan bikainak. Are gehiago esango dut: diskurtso espektakularrak, gu saraolariok errepikatu ohi ditugun ideiak baino mila bider zorrotzagoak. Aipatuko ditut batzuk, ni entzule izan naizenak, kronologikoki:

Odriozola eta Arrieta.

Joxe Manuel Odriozolaren liburuaren aurkezpena, elkarrizketa gisa eramana Joxe Austin Arrietaren laguntzaz. Odriozola ondo egon zen, baina Arrieta, bueno, aurkeztuaren gainetik aurkezlea. Arrieta totala da hizketan, benetan. Gaiztoa eta gozagarria.

Koldo Izagirreren hitzaldi bat.

Honetaz hitz egin nuen Sustatun.

Itziar Laka hizkuntzalaria.

Joan den asteazkenean, Donostian, BCBL zentroak antolatua Kutxarekin batera. Andia kaleko Kutxa aretoko hitzaldietan izaten den bezala, entzule erretiratu zaharrunoak gehienbat, eta hitzaldia ere erdaraz izan zen, baina hala ere, hizkuntzaren inguruko hausnarketa ikaragarri polit eta inpaktantea izan zen. Gainera Lakak teknologiarekin tratu apur bat gehiago du Odriozolak edo Arrietak baino, eta powerpoint oso landua ekarri zuen, audioak eta bideoak txertatuta, eta publikoa ariketak egiten ere jarri zuen ("orain itxi begiak eta entzun hau, gero ireki eta..."). Benetan, Lakak eman zigun hitzaldi bat hor TED Talk nazioarteko mailakoa. Urteetan Donostian ikusi dudan aurkezpenik onena, eta diodan bezala, erdaraz izan zen arren, euskaraz edo ingelesez berdin edo hobeto moldatuko den ikerlari eta komunikatzailea da Laka.

Maite Arroitajauregi, Mursego.

Laka bezala, Powerpointarekin hau ere, joan den ostiralean. Hau, bueno, sarao horietako batean izan zen, Pecha Kutxa Donostian. Formatu bitxi hori, non powerpoint batean 20 edo 30 diapo dauden, eta programatzen den 15 segunduero pasa daitezen, denbora finkoa duen 5 minutu berotan erre dadin esan beharrekoa. Hala ere, Mursego ez da batere Internetekoa, bitxia bada ere, haren lehengusina baten mutilagunak eramaten dio Facebookeko orria, eta bertan agertu ere ez zen egin Pecha Kuchakoa ze neskak ez zion abisatu community manager horri!
Hala ere, aurkeztu zituen 5 minutu horiek izan ziren marabilla bat. Eskuz egindako marrazkiekin, autobiografia bat kontatu eta ilustratu zigun Maitek. Euskara hutsez erdarazko ebento batean, haretxek jaso zituen txalo handienak iluntze horretan.

(...)

Eta benetan, hauen ondoren berriz pentsatu dut, beri bezala, pertsona hauek zelan ez daude kanapeen ondorengo tekno-elkarrizketan... Zergatik ez da sartzen Koldo Izagirre #murielkeriak idazten Sarasola eta Bereziartuaren arteko tuit-trukeetan? Non jokatzen du petankan Joxe Austin Arrietak omenaldi baten zain dagoen bitartean? Zergatik ez dago Twitterren Mursego, Tracey Thorn dagoen bezala?

Sarao asko dago, saraolariak gero eta gehiago ere bai, agian. Baina gehiago behar ditugu. Denak behar ditugu.

Zarauzko Putzuzulo gaztetxean antolatutako gauza batera joan nintzen joan den larunbatean. Imanol Epelde 27zapatak deitu zuen, eta Gorka Julio Teketenek jarri zuen edukiaren muina: sare sozialen aurrean (edo barruan, edo gainean), tresna eta estrategia beregainak izatearen garrantziaz. BlogSoviet esperientzia azaldu zuen neurri batean Teketenek, Zarautzen halakorik sortzea edo piztea zen akaso Epelderen nahia, baina ez zen aborigen asko hurbildu, lastima. Han zeuden ostera Bacalhau konspirazioko batzuk (Teketen repe dago beste ekimen horretan ere), eta haien zerako zera hobeto ulertu nuen. Azkenean, sovietak, sare sozialak, bacalhau esperientzia eta beste hainbat osagarrirekin, goizeko saioaz gain, bazkaria eta gauera arteko tertulia ere bai lagun artean, mundua konpontzen (gainera, susmatzen dudanez, ni Donostiarantz despatxatu ondoren, jarraitu egin zuten).

Gogoa eman zidan mundua konpontzen jarraitzeko, lagun horiekin, eta beste batzuekin ere, eta proposatu diet batzuei beste mundu-konponketa saio bat non izan daitekeen, eta zertaz: Igeldon, jaien inguruan (Sanpedroak, ekain amaieran), gai hauen inguruan hausnartzeko: independentzia, lurraldetasuna.

Deialdiak ez du beste zehaztasunik oraingoz. Ez toki jakin bat, ez egunik, ez asistentzia baieztaturik, ez edukirik (nik hitz egingo nuke akaso, neure astakeriak botatzeko, baina neuk bakarrik jarduteak ez du zentzurik).

Beraz, deskonferentzia hau (des)antolatzen jarraitzeko, proposatzera nator erabiltzeko aurreko mundu-konponketa saioan Teketenek eta Asier Artsuagak azaldu ziguten tresna: StatusNet. Twitterren bertsio lokal bitxi bat, librea, informazio-truke beregainak izateko balio dezakeena, eta era berean, Twitter zabalagoarekin lotzeko aukera ematen duena. BlogSoviet komunitatean jarri dute StatusNet instantzia bat, eta bertan eman dut izena. Eta bertan sortu dut, halaber, Mundu Konponketarako taldea, Mundukon,

Orduan, ekain amaieran Igeldon independentziaz jarduten mundua konpondu nahi baduzu, proposatzen dizut:

• Eman izena Blogsoviet-eko Status-ean (Twitterreko erabiltzaile-izen bera jartzea, lagungarri), eta lotu ezazu kontu hori konfigurazio edo settings-etan zure Twitter kontuarekin.
• Ondoren, eman alta Mundu-Konponketa taldean.
• Idatzi mezuak Status-net, !mundukon konbentzioa erabiliz, eta han pilatuko dira.

Aurreko guztia oso konplikatua iruditzen bazaizu (oso posiblea), edo oztoporen bat topatuko bazenu Blogsovieteko tresna horretan (doiketa lanetan dihardute, spam arazo batzuk tarteko) eta hala ere, interesa baduzu, utzi erantzuna hemen bertan, edo egin aipua @luistxo-ri edo #mundukon gakoa erabili Twitterren.

Etzi, ostirala, ekainak 3, Bilboko Visio 2011 biltzarrean. Erdaraz hitz egingo dut, Umap eta adimen kolektiboa; tira, neurri batean Josu Azpillaga lankideak IEB biltzarrean azaldu zuenaren erdaratze bat da, euskaraz egindako teknologia beste audientzia bati helarazteko aukera bat.

Datorren asteartean, ekainak 7, Donostiako KFE topaketan egongo naiz. Kontu honetan sartu naiz Ainhoa Ezeizak zirikatuta, eta ez dakit nik asko laguntzen ari natzaion, ze hezkuntzaren mundu pedagokiko hori apur bat urrun geratzen zait...

KFE izeneko gauza hau hausnarketa kolektibo moduko bat da, eta hainbat hiritan egiten da, egin izan da aurretik ere beste hiru aldiz (datorren astekoa da #Kfe04). Donostian, estreinakoz, euskaraz izango da. Info apur bat Sustatun eta Ainhoaren webgunean. Hiri hezitzaileak da gaia, baina tira, nik sormenak heziketan duen tokiaz zeozer kontatzen saiatuko naiz, ez dakit hiriarekin zerikusia duen ala ez, baina aurkezpentxo bat eroango dut, heterodoxiaren eta probokazioaren artean. Zita izango da Astoria 7 hotelean, 18.00etatik 20.00etara. Animatu, oraindik badago tokirik.

Hurrengo astean, gainera, beste gauza batean ere egongo naiz: Aporta konferentzia, Madrilen izango dena, ekainaren 9an. Datu publikoen berrerabilerari buruzko mahainguru batean izango naiz han.

Amorrua eman dit Donostiako Turismo Bulegoak martxan jarritako azken kanpainak. Donosti, smiling city. :-D

Ze kalitate kontrol (komunikazio enpresarena edo enkargatzaile publikoarena) gainditu du gure hiriaren izena gaizki idatzita dakarren lema horrek?

Ez da irudia bakarrik... Kamisetak ere inprimatu dira. Auskalo zenbat, gure hiriaren izen okerra zabaltzen lagunduko dutena. Berandu da. Baina, kalitate deskontrola non egon den jakitea ondo legoke, hurrengoan ez dadin berriro gertatu.

 

Munduko Snooker

txapelketa hasten da gaur. Hau da nire heroia, Ronnie O'sullivan, munduko makarrarik pertsonalki desatseginena, eta billaristarik onena. Alkondara berria estreinatu du denboraldi honetan, mauketan bordatuta, bi seme-alaben izenak, kamionero baten moduan. Eskumakoan, Lily. Gusto oneko makarra bat.

 

 

 

Ez dago argi baina zer egingo duen Ronniek. Denboraldia ondo hasi zuen, makarrada izugarria egin zuen hasierako torneoetako batean (ikusi lehen bideoa Sustatun), baina gero, lehiaketa batzuk albo batera uzten hasi zen, eta besteren batzuetan, lehen partidan, kaleratua (oso arraroa, bere kalitatearekin). Esan zuen duela egun batzuk ez zela aurkeztuko Munduko Txapelketara, hurrengo egunean baietz... Ikusiko dugu zer egiten duen. Bestalde, sentsazioa orain beste bat da, Judd Trump, 21 urteko gaztekoa, egindako azken torneo profesionaleko irabazlea (Txinako Opena), eta hain zuzen gaur hasten du partida oraingo txapeldun Neil Robertson-en kontra

. Txapelketa interesgarria izango da.

 

Ni Trump-ekin. Eta bestela, Ronnierekin. Ez nuen maiten-maiteena, baina mauka hori ikusi ondoren, irabazi nau, arrazoi aski zentzuzkoengatik.

Mad Men ikusteko gomendatu zidaten, eta lehen denboraldia bukatu dut. Telesail erakargarria da, badu faszinazio puntu bat. Zergatik? Emakumezko/gizonezko harremanak dira haria. Baina batez ere, neure ustez, gizonezkoen gailentasun flipante hori, eta emakumezkoen objetotasuna.

Historikoki, horrela izan dira gauzak "beti". Eta iraganeko edozein une historikotan kokatutako edozein fikziotan, emakumezkoak gizonezkoen mendean dauden egoera marraztu beharko du idazleak, behintzat fikzio errealista bada egiten duena.

Orduan, jakina den egoera batez ari gara, baina hala ere, beste eszenario batzuk baino gordinagoa da agian Mad Men-ekoa, eta suposatzen dut arrazoi batzuk hauek izan daitezkeela:

• Meatzariaren etxean gerta daitekeen ar/eme desoreka baino glamurosagoa da Manhattaneko mundutxo hori...
• Teknologikoki eta soziologikoki oso gertukoa egiten zaigu: New York hori oso geurea da. Ez dago ordenagailurik, baina idazteko makinak, eta autoak, eta bulegoko gorabeherak, komunikazioa eta publizitatea, eta moda, oro har, objektu sozial modernoak dira, 2011. urteko eszenario batekoa da atrezzo hori gehiena. Horrek are txokanteagoa egiten du emakumezkoaren posizioa bulego teknokratiko horietan.

Bi puntu horiek fantasiarako bide ematen dute... Morboa dauka kontuak. Gizonezkoa nagusi sentitzeko zera hori... Morbo horretan intentzio nolabait politikoa ikusten duenik ere badago. Gomendioa egin zidan lagunak ikuspegi post-feminista bat ikusten du telesailean. Eta azaldu izan dit:

"Postfeminismo" delakoa dexente erabili da azken hamarkadetako hainbat serie aztertzeko orduan. Ally McBeal, Sex and the city... horietan emakume modernoak, independienteak, profesionalak agertzen dira (iraultza feministaren onuradunak, azken finean), baina ez da inongo erreferentziarik egiten feminismoari, are burla ere egiten zaio batzuetan. Postfeminismoa hori baita azken finean: bai, feminismoa ondo egon zen, baina orain ez dugu gehiago behar dena lortu baigenuen, beraz, ez zaitezte kontu horrekin astunak izan.

Mad Men-en ere postfeminismoaren arrasto hori igarri daiteke, bi gauzatan, lagun honen iritziz:

• Garai hura (garai prefeminista) eta gure garaiaren arteko gehiegizko diferentziazioa eginez. Seriea publikoari zuzendutako zaplaztekoz beteta dago. Haurdun dauden emakumeak ardoa edaten eta zigarro bat bestearen atzetik erretzen, adibidez. Ginekologoa bere pazienteak urdangak bailiran tratatzen. Besteen umeak jotzeko eskubidea. Sailari buruzko foro batzuetan esaten ei da, garai hura bizi izan duen jendearen aldetik, hori guztia esajerazio hutsa dela. Baina baita, emakumeekiko mespretxua, lantokian pairatu behar duten sexual harassment hori... ematen du batzuetan seriak modu kondeszendientean jokatzen duela. Hau da: begira ze gaizki bizi ziren orduan, eskerrak iraultza hori egon zela, ezta? Orain bai ondo gaudela, ez dago diskriminaziorik, ez akosorik, denak gara berdinak...
• Aldi berean, eta kontradiktorioa baldin bada ere, garai horrekiko nostalgia bat. Garai ordenatua, argia, gatazkarik gabekoa: txuriak bulegariak eta beltzak aszensoristak, gizonak lantokian eta emakumeak suburbiako etxe politan. Comme il faut. Eta horretan, noski, zerikusi handia dauka seriearen produkzio glamourosoak. Eta Don Draper protagonistaren erakargarritasunak. Zer gertatu da gizon maskulino, dominante, poteretsu horrekin? Bueltan nahi ditugu! Metrosexualek ez digute ezertarako balio!

Ez dakit ni ote naizen ikuspegi post-feminista horrekin engainaturiko tipoetako bat. Baina onartzen dut, Mad Men-eko ar/eme desoreka horrek dominazioarekin fantaseatzeko bide ematen duela. Eta dominazioaren joko horretan, molatzen du Mad Men-eko giroak. Lentzeriak laguntzen duen moduan fantasian, New York-eko glamurra dugu hor haren parekoa; eta rol-jokoak ere zirraragarri direlako, nik uste dut espetxezulo mediebala baino erakargarriagoa dela hain gertukoa den eszenario hori, jefeak eta idazkariak, edo bulegariak eta etxekoandre txintxoak... Nire begirada maskulinoa da, baina suposatzen dut fantasia honek funtziona dezakeela ikuspegi femenino batetik ere, jokotzat hartuz gero.

Beste alderdi batetik ere erakargarria egiten zait Mad Men. Pribilejiatuen mundu bat marrazten zaigu, gizateriaren gailurrean bizi dira Manhattango kale horietan, baina ez da ingurune aristokratiko bat. Ez da, gaztetxotan ikusitako serie eder haiek bezala, Brideshead Revisited edo The jewel in the Crown, aristokrazia britainiarraren mundua... Lana egiten dute Mad Men horiek produktuak saltzen, eta lehengai bakarra dute, adimena. Etika amerikar hori neuri gustatzen zait. Espainian konexio politikoak eta pertsonalak dira dirua egiteko moduak. Estatu Batuetan, injineritzako buru azkarrenak dira aberatsenak, Bill Gates, Steve Jobs, Facebook-eko Zuckerberg...

Totel ala ez-totel, gu sekula ez gara izango Ingalaterrako errege edo queenmother (Oscarretan tamalez gailendu zen film klasista hori aipatzeagatik), baina Manhattanen...

Hortaz, neuk ere gomendatzen dut Mad Men. Eta bide batez, beste bi komedia, The IT Crowd eta Big Bang Theory.

Lagunengandik jaso ditudan beste gomendio batzuk dira The Wire eta Glee ikusteko. Baina oraindik Mad Men dexente geratzen zait.

Rage komiki parea egin dut. Azaldu nuen hemen zer diren. Bestela nabigatu Reddit-eko sekzio honetatik. Komikion motiboa, semea institutuan hasi dela, eta orain nota serioak ekartzen hasi dela.

Horra lehenengo hiruhilekoan gertatu zitzaiguna:

Hemen beheko argazkian aitarekin nago. Durangoko Ezkurdi plazan, 1997ko martxoan. 60 urte betetzera zihoazen Durangoko bonbardaketaren urteurrenekoak eta erreportaia sorta neukan esku artean, Euskaldunon Egunkarian egin beharreko lanetan. Josu Chueca historialariarekin idatzi nituen haiek, eta erreportaia bakoitzerako lekuko biziak aurkitu genituen. Adibidez, bizirik zen lehen Eusko Jaurlaritzako azken sailburua elkarrizketatu genuen, Gonzalo Nardiz (EAE-ANVkoa). Gero liburua argitaratu zen: Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian. Martxoko erreportaia tokatu zenean, Bizkaiko 1937ko ofentsiba kriminalarena, Durangoko bonbardaketaz berba egiteko lekuko errazarengana jo nuen: aitaren hitzak sartu nituen erreportaian, eta argazki hau ere bai, banidade apur batekin (ez dut damurik, dena den).

 

Horra aita eta biok, hegazkinak nondik iritsi ziren kontatzen. Une horretako eszena bizi-bizi zeukan eta dauka orain ere memorian aitak, 89 urterekin (gerran 15, argazki horretan 75). Baina ez genuen susmatzen, ez aitak eta ez neuk, eszena hori, une horixe bera, argazki batean ikusiko genuenik sekula.

 

Eta, hara!, aste honetan azaleratu da argazkia. Gerediaga elkarteak ekarri du Italiako artxibo batetik. Argazkia  puntu kardinalekin lerrokatu dugu Sustatun, eta neuk gero, Ezkurdi plaza markatu dut gorriz beste irudi honetan

. Hortxe bota zen lurrera aita, eta lehen bonba-pasadaren ostean, jaiki zen, zauri barik, hondakinez inguratuta. Irudiari begiratuta, txiripaz irten zen bizirik. Gaur bete da bonbardaketaren urteurrena; argazkia atzo komentatu genuen etxean.

Sustatun artikulua idatzi dugu irudi horren inguruan, eta beste bat Gerediagak azaleratutako beste lauzpabostekin. 100 inguru dira guztia. Pozten naiz publiko egiteko gogoz dabiltzalako Gerediagakoak. Ingelesez ere idatzi dut honetaz, eta espainolez ere bai

.