San Andrés de Eibar
Berandu aillegan nintzan arren ixa ekitaldi osua ikusi eta entzun neban. "Marko inkonparable" horretan ixa edozer da ederra. Azpixan ekitaldixan irudi bat, nere bankutik edo hartuta.
Gaztienetakua izango nintzan. Aurreratxuago neskatilla batzuk zeguazen, baiña ixa danak berrogeta hamar urtetik gorakuak. Bestiondako ez ete da interesgarrixa herrixan dakagun artelan bakarrenetakua
Mezetara juaten nintzanian askotan begiratzen gelditzen nintzan erretaulari. Itzela pentsau jata beti. egixa esan, urrunetik ez dira hain ondo apreziatzen dittuan biharrak.
Beti galdetu detsat nere buruari zelan ete daguan lotuta hormara ez jausteko, haiñ haundixa izanda. Eta gehixenetan hausnartu dot garbiketan gaiñian. Zenbat hauts eukiko ete dauan goiko edozein irudik; ez dot uste iñr goraiño igoko dabenik hautsa kentzera. Hala bada, nere rekonozimendu osua daka, sekulako lana izan bihar da eta.
Bada ordua eibartarrok gure patrimoniuan kontzientzixa hartzeko. Gauza gitxi dakaguz, baiña joia bat edo beste be bai. Igual honek lagunduko dau horren arduria egitteko eta zaintzeko premiñia edukitzeko.
Hala bedi!
Gehixago jakin nahi izan ezkero, hona hemen egoibarraren webgunia http://www.egoibarra.com/Egoibarra/Hitzaldiak/satur_pena_sanandres
Gure Eibar koittaua!
Jakiñekua da gure herrixan soluziñua gatxa dala, espaziuak gitxi, estuak eta aldapatsuak dirala. Halan da be, zeozer egin zeikiala, argi dakat. Ointxe zan gure aukeria, baiña ihes egitten laga detsagu. Betikua, ointxe hilletia joten, ura juan eta presia egiñ!
Aspaldixan Eibarren egon ez danak ez dau herrixa ezagutuko. Hainbeste bota-eta-barrixa-egiñ-ekin, bonbardeautako herrixa dirudi, barren! Kanpotar bat etorriko balitza zergertatzen dan jakin barik horixe pentsauko leuke, seguru!
Zaindu bihar zana, Alfako ofiziñak, adibidez, botata. Arnasia emoteko bihar zana erdigunian parkiak, esate baterako, espekulaziñuan bende. Merkatu plaza barrixa (izen ridikulo autogorrotuan erakusle, sasi-moderno guran) multinazional eta makro denden esku Eroski, Zara), basarrittarak hotzak akabatzen (ez daittezela kejau, danen bistan dagoz-eta). Anbulatorixoko parkia, deseginda, arbola barik, espaloi bihurtuta (zer da hori? Ze nesezidade zeguan hori egitteko?).
Porlana nunahi, eraikitze-lanak edonun. Hori bai, espaloiak zuloz eta koskaz beteta. Calbeton kalia konstruktorien muestrarixo bihurtuta “ze etxe gustatzen jatzu? Eraikitta dakazu gure muestrarixo osua Eibarko Calbetonen, juan eta aukeratu!”
Juan jaku hobetzeko aukeria. Ez dago bueltatzerik. Igual berrogei urte barru, edo ehun, edo auskalo noiz izango dogu/dabe guk galdu dogun oportunidadia!
Hori, baiña, ez da gertatuko dana eskillara mekanikuekin konpontzen dala pentsatzen dogun bittartian. Eta sensibilidade puntu bat garatzen ez badogu.
Herrixak ez dakitt, guk geuk ez dakagu erremedixorik!
Berogailua
Tipula formatoa zen niri gustatzen zitzaidana: kamiseta, alkandora, jertsea (bat edo bi), txamarra eta bufanda. Berotu ahala, poliki-poliki kentzen hastekoa. Ez zen erraza klaseak aguantatzea ia berogailurik gabe. Horregatik gure geruza guztiak.
Orain, ostera, beste muturrera pasatu gara. Kalean 5 gradu, baina barruan 23. Trenean, liburutegian, eskolan, euskaltegian....beroak akabatzen (horrelako esamolderik ez dago,barren, euskaraz!). Jendeak maga hutsean egon nahi du lanean, jertserik barik, eta horretarako jo ta fuego igo berogailua. Ez da normala kalefazioa topera izan eta leihoa zabalik edukitzea beroaren beroaz. Hori bai, egunen batean berogailua hondatu, edo arazoren bat izanez gero, hortzak kriskitinak jotzen ibiliko gara
Zorri hil piztuak gara, aberats berriak. Mutur batetik bestera joan gara, Tropikoan biziko bagina bezala, artilezko galtzerdiak eta alpakazko jertseak alde batera lagata. Makina bat jertse eder eta polit daukat nik armairuan, jantzi ezinda, abandonatuta, toki guztietan ito egiten naizelako; batez ere leku publikoetan...inoren diruarekin erraza da infernuan baino beroago egotea.
Ez berbarik egin aldaketa klimatikoaz, ezta berotze globalaz ere. Are gutxiago energia aurrezteaz. Oilasko lantegi batean bizi direla dirudi. Oiloek erruteko behar duten tenperatura behar dute-eta, lanean jarduteko. koittaduak, gizajuak ilea galdu zuten eta Kantauri alde hau hotzegia da eurentzat!
Txitak hazteko eredua baino nahiago Evo Moralesena, bai horixe!
Blog aldatuan gaiñian
Gure eibar.org barrittuta. Horrekin batera gure blogak be barrittuta dagoz. Hasieran asko gustau jatan aldaketia. Oin ez dot esango gustatzen ez jatanik, baiña lehen babestuago sentitzen nintzan; alde batetik, nere gaiñeko ezer jakitzeko klikau egin bihar zalako, eta erretraturik ez zalako ageri. Kontuan izan, bloga sortu baiño lehen Arrateko Amari eskatu netsala ezkutuan argitaratzia, nere izena agertu barik, pentsatzen nebalako jendiak barre egingo zestala. Arrateko Amak, jakiña, ez zestan laga, eta lotsian lotsaz, atrebidu nintzan. Eta ez jata damutzen. Gustora eta komoda sentitzen naiz. Ni neu naiz. Hori askoltxo esatia da, gero! beti okerreko lekuan daguala sentidu daben baten ahotik etorritta. Hau da nere tokixa, eta bertan sartzen diranena be bai, baiña nere neuria da, neure etxia balitza moduan; hipoteka barik, baiña.
Fotografixia hain agerixan jartziak ez desta grazia larregirik egitten, intimidadia galdu dodala emoten desta. Ezagutzen naben jende askok ez desta siñestuko, baiña holakuetan lotsa haundixa sentitzen dot, nahitta lotsa hori disimulatzen ahalegindu. Erretratu hau nik ez neban ezagutzen. Afarin batekua izango da, ez dakitt-eta nundik etara daben. Kostauko jakuen ganorazko bat lortzia, eta esateko ez nago hain gaizki. Ez naiz bape fotogenikia. Erretratuetan beti agertu izan naiz keiñu arraruak egitten, eta ahua zabalik! Hortaz, ixa beti txarto. Gero dakagun super-maxi-hiper-mega autoestima honek ikaragarri laguntzen desku; hau da, hutsa! Zegaittik ez ginduezen haziko geure buruari siñestu eragitten zoragarrixak giñala, edarra, inportantiak, maittagarrixak? Soziologuendako ikerketa gaixa.
Blogak, ostera, ausartagua egin nau, eta hori ez dago txarto. Jarraitzen dot, baiña, kokiltzen, jendiak lerro hónek irakorri dittuala esaten destanian, baitta ezagutzen nabenian be. Egunen baten superauko ete dot? Ez dot uste, hori barru-barruan instalauta dakadan zeozer dalako. Izan leike ohitzia, baiña askotan jarraittuko dot ez-gaitzat hartzen neure burua
Fikusak salbatzen
Bai, orain super-heroia bihurtu naiz, eta zaborretatik landara abandonauak salbatzen dittu. Honezkero ez deste barriro "animaliazalea" esango, "landarezalea" baiño! Zapiain, landearefilixaz idatzi zeinke!
Atzo trenetik etxera noiala, gabeko hamarrak ondo jota, eta ni be jota neguala adar anorexiko batzuk ikusi nittuan papelan kontenedorian onduan botata. Nere artian pentsau neban: zetan dabiz, nungo adarrak ete dira? Eta aurrera juan ahala, nun konturatzen naizen fikus bat zala! Eta bizirik zeguala! Rakitiko samar eguan, baiña zittuan ostuak berde-berde zeguazen. Seguramente kalefaziñuak egindako kaltiak. Makurtu nintzan hobeto ikusteko, eta hara nun zekazen sustraixak-eta lur zati batekin, guztia plastikozko poltsa baten sartuta.
Ez bat, ez bi! Poltsa hartu, eta fikus eta guzti etxera juan nintzan. Atzo gabian ikusi bazuenduen zoro bat landara luze, maxkal batekin, ni nitzan, planetako begetaziñua salbatzen!
Ez badakizue zelakua dan fikus benjamina bat goixan espezimen edarra, ez nik salbau dodanan modokua!
Oin arazo bat dakat, badakizue zelako kuziak diran fikus benjaminak. eta nere etxia hain da zabala eta altua!!!!! Ez dakit nun jarri! Toki guztietan egitten desta enbarazu! Tira, lagako dot bentana onduan, ondo zainduko dot nere ospittalian, eta indartzen danian ikusiko dot zer egin
Ze gatxa dan sur-heroia izatia!
Ken Follet, best sellerrak eta euskara
Askotan esan dudan moduan, orain best seller eta nobelitak dira nagusi nire mesanotxean. Burua ez daukat gauza askoz gehiagorako. Hau ez da txarra, nahiz eta oso irakurtzaleak garenok geure burua zuritzeko premia sentitzen dugun. Uste dut, ez diogula hainbesteko garrantzirik eman behar, irakurzaletasuna zaletasun bat da, eta kitto! Baina honetaz jardungo dut prestatzen ari naizen beste post batean
Irakurrita daukat “Los pilares de la tierra”, eta gustatu zitzaidan, beste barik. Entretenigarria da eta kateatu egiten du irakurlea, baina gazapo bat ere harrapatu nion. “Un mundo sin fin” ere irakurriko dudala uste dut, nire liburutegietan hartzeko moduan badago, behintzat. Dena dela, ez naiz zoratuta ibiliko, eta oraintxe momentuan ez dago nire zerrendan. Liburu-dendak goizaldean zabaltzearena mozolokeria iruditzeaz gain, marketing kanpainia erraldoia dela begitantzen zait. Hala ere, askok irentsi zuten amua, eta ateetan izan ziren zabaltzeko zain. Enfin!
Nahiko nuke jakin, ordea, zenbat diru ordaindu dioten Ken Folletin idazleari Gasteizen katedral zaharrean bere liburua aurkezteagatik. Doan ez zuen egingo, horraittiok! Hala balitz, munduko aurkezpena bertan egingo zuen, edizio originala eta gaztelaniakoa batera. Hala uste dut nik.
Gero estatuarena. Nahiko bitxia iruditzen zait behin bertan egondako idazleari brontzezko irudi bat jartzea. Ez ote dago gasteiztarrik edo arabarrik merezi duenik? Zeharo harrituta laga ninduen. (galdera maltzurra: Alfa-artek egindakoa da? Hala bada, ulertzekoa da. Oso ondo saltzen dute euren produktua, gure herrietako kaleak ikustea besterik ez dago)
Ekitaldi honen inguruan nik faltan euskara sumatu dut, bere liburuak euskaraz. Aurkezpenean “Lurraren zutabeak” ere aurkez zezakeen; hau da, “Los pilares” euskaraz. Gauza minimotxo bat, ez dut “Amaiera gabeko mundua” esan, kontuizu! Askok esango dute ez duela merezi, ez dela maila handiko liburua, beste premia batzuk ditugula…ondo da, ados, konforme, baina best sellerak gehien irakurtzen direnak ere badira, eta euskaldunok horiek ia guztiak gaztelaniaz edo frantsesez irakurtzen ditugu. Penagarria da, nahiko nuke horrelako liburuak euskaraz ere mailegatu ahal izatea. Erreferente horiek guztioriek euskaraz izatea. “Eraztunen jauna” ez dut irakurri, baina hortxe dauzkat, zain, euskaraz.
“El Código da Vinci” Katalunian lehengo katalanez argitaratu zen. Bale, kalatandunak hiru milioi dira. Tira, liburu txarra da, baina baita irakurrienetakoa ere. Kalitateaz gain, kantitatea eta merkatua ere behar ditugu. Gauza errazak eta atsegina, euskaldun alfabetatu euskaraz irakurtzera ohituta ez dagoena erakartzeko. Merkatuan modan dagoena ere behar dugu, eta ez dakit horretaz kontziente garen askotan. Gure mundutxoan gaude sartuta, eta ez ditugu beste errealitate batzuk ikusten
Urte barri-barri
Urte barri-barri
txarri belarri
dekonak ez dekonari
nik ez dekot eta niri
intxurtxu bet
hiru kastañe
Marimontañe
akillando makillando
Urte barri kallando!
Eta era sentimentalaguan nahi badozue, behian power-point politt hau euskeraz
Ikastaruan ikasten
Mitxi triste dago. Zer ete daka Mitxik?
Hamen bidiua
Eta oiñ zuekin Rez jot txili pipers
Ortografia
Aspaldi izan dot gogua blogian bidiuak be jartzeko. Oiñ arte deti esan izan deste gatxa zala, eta hara nun Arrateko amaren akolitto jakintsuak esan destan oso erreza dala. Hamen probia
Ikusi nebanetik desiatzen egon naiz blogian pegatzeko, hortaz asetuta nere desiuak. Bien!
Jai arrotzak
Urriaren 12an eta abenduaren 6an entzuten dugu euskaldunok ez dugula ezer ospatzeko. Ni ados nago, espainiarra ez naizen aldetik, baina nik zer daukat ospatzeko abenduaren 8an, abenduaren 24 eta 25ean, Aste Santuan, uztailaren 31n….
Jai bi baino ez dira ez erlijiosoak: abenduaren 6a eta maiatzaren bata. Beraz, zer Gabon Zaharra eta Urte Berriari kutsu erlijiosoa kendu eta hiru jairekin geldituko gara?
Jai euskaldun laikorik ez daukagu. Pentsatu beharko dugu, bada, gure jai propioetan. Niri ez ekinozioak eta solstizioak etortzen zaizkit ospatzeko moduan. Urtean zehar ondo banatuta daude, eta ia kultura guztietan, baita gurean ere ospatu izan dira. Ilargi beteko gauak ere sartuko nituzke. Zuei burutzen zaizue beste datarik?
Bitartean, dauzkagun jaiei eustea proposatzen dut. Baita festa frantsesak ospatzea ere, zazpi probintziok batera jai egin dezagun, eta festa alemaniarrak edota italiarrak ospatu behar badira, ni konforme. opor egitea beti dago ondo. Ez gaude Europan, ala?
