Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Mispillibar

Idazleeen mintzoak. Adberbioak

Jon Etxabe 2019/12/27 18:13
Hiztegian datoz gehienak. Baina zerrendan sartu ditut. Deigarriak egiten zaizkidalako eta noizbehinka eskura izateko. Erabat galduta aurkitu naiz sail honetan, nire garaian ikasi ez nuen sailkapen eta bereizketa handia aurkitu dut gaia aztertzen hasi naizenean. Ulertzen dudan modu xinplean jarri ditut soilik nik. Esaldi eta egituretan sartu ditudan asko edo zenbait seguruenik iritzi-adberbioak dira segurenik. Hitz bakarrekoak soilik jaso dut adberbioen zerrendan.

Modu-aditzondoak

A

Abaila batean

Abailan

Abegitsuki

Abondo

Absolutistaki

Adigabeki

Adinonez

Agiraka

Ahagoitik

Ahalara

Ahapeka

Aho azpiz

Aho zabalka (lo)

Ahoz behiti

Ahoz goiti

Aintxintxika

Airez aire

Alda-maldaka

Aldaezinki

Aldamenka

Aldaroka

Alderantzira

Aldi berean

Alimaleki

Aliritxira

Antsika

Antxiti

Araiz

Araoka

Aratinik

Ardurenean

Are hobeki

Arean (agian)

Argiki

Arian-arian

Arin batean

Arnasoska

Arneguka

Arrapaztan

Arrastan

Artoski

Astiki-astiki

Astinka

Astiro-astiro

Astiz

Atabalka

Atseginki

Atzenerako

Atzera-aurrera

Aurkian

Auriaka

Aurretiaz

Ausarkiro

Aztarrika

B

Bakanka

Bakankiro

Bakar-bakarrik

Barkeske

Barrandan

Barre-murrika

Barreiduriz

Batezbeste

Bazter joka

Begipean

Begiratuki

Beldurka

Beregainki

Bereturik

Berez-berez

Bero-bero

Besomotzean

Bestela bezala

Betaro

Bete-betean

Begiratuki

Beldurka

Ber-bertan

Berrogeikaro

Besagainka

Betan

Betitik

Bidenabarrean

Bihurdika

Bihurka

Bihurrika

Bilinbolaka

Bilintzi-balantxa

Bilintzi-balantza

Bilintzi balantzaka

Biribilka

Biribilki

Biribilkolika

Birri-barra

Birundaka

Bitxiro

Bizi-bizi

Brastakoan

Bueltan bueltan

Burbuilaka

Burrustan

Burueraginka

Burua alde batera okerka

Buruz buruka

Buruzut

D

Damurik

Dandarrez

Dardaraka

Dardarati

Dandarrez

Dar-dar

Dardarka

Deklaratuki

Demasiaz

Dirdaika

Dirdiraka

Duinki

E

Ebaska

Ekaska

Egundo

Ekinki

Ele-mele

Eleka-meleka

Elestan

Elkar gainka

Elkarzut

Elkargainka

Emanka

Engoitik

Emenduan

Eraman onez

Eratxiki

Erditzirik

Erdiz-erdi

Erlastuki

Erakuska

Eramaki

Erasiaka

Eresian

Erlastuki

Eroso-eroso

Erpeka

Erreskan

Erronkati

Eskusartaka

Eskutadaka

Eskutaketan

Estu-estu

Etenka

Etsimenduz

Etsiturik

Ezkutuka-mizkutuka

Ezpainka

Eztiro

F

Firrindaka

Firrindan

Firurika

Frijituki

Fulian

Furiadan

Futaka

G

Gaindika (bularrak)

Gaitzesgarriki

Galdu-gordean

Galgarriro

Gan-jinean

Geldi-geldi

Geruzaka

Gezur-mezurretan

Gibelka

Gizagaindi

Gizonkiro

Gopor betean

Goitikin

Goiztiarki

Goraki

Gormantki

Gorrian aritu

Gozaro

Gudalki

Gurguilaka

H

Halabeharrean

Harrigarriki

Histan

Ikus-ukika

Inguru-minguruka

Iruztan

Itsuka

Iztapeka

Hagitzez

Harrigarriki

Hazbeteka

Hitz-estalika

Hondopean

Haserreka

Haztamuka

Hatsanka

Hega-biraka

Heiagoraka

Herren txikian

Hiki-ohiki

Histurik

Hitz-erdika

Honaindi

Hotsandikiro

Hotsandiro

Hotzik

I

Ibaika

Ibili eta buelta

Ihalozka

Ihauska

Itzalgaizka

Ikaraka

Ikus-pasara

Inbuluzka

Inguruka

Inpentsan

Intziri-mintziri

Irri-ajarika

Irri-mirrika

Irrintzi-ajarika

Isil-gordean

Isil-gordeka

Isil-misilka

Isil-ostuka

Ixil-ostuka

Isilka

Isilki

Istapeka

Itoan ari

Itoka

Itokarrean

Itsu-itsuan

Itsuski

Itsumandoka

Itsumustuka

Itu-ituan

Itzalgaizka

Itzarririk

Izengabetan

Izerdika

Izpitan

J

Jakinki

Jasanezinki

Joan-etorrian

Joan-etorka

Joka

Jostetan

K

Karaskan

Karenka

Karkailaka

Karrez

Katamarka

Katuka

Keinuti

Kiraski

Komenigarrikiago

Kordokan

Kriketki

Kriski-kraska

Zuzen-zuzenean

Kuku-gordeka

Kuku-mikuka

Kukubilko

Kukuruska

Kulunka

Kurika

L

Larriro

Lasai-lasai

Lauoinka

Lerro-lerro

Lerro-lerroan

Lerro-lerro

Lo betean

Lo-kaikuka

Loa joka

Loakartuta

Loberritan

Lo kukurruka

Lore-loretan

M

Maiteka

Mainguka

Makakorroka

Makurka

Maratz-maratz

Mingarriki

Minki

Mozkorrik

Murrusan

Misterioski

Mokorka

Moldegaizki

Mutik (aritu)

N

Nahas-mahasean

Nabasiki

Nagiro

Nahasgarriki

Nahi bezala

Nahitara

Negar-anpuluka

Negar-antsika

Negar-megarka

Negar-murrinka

Negar-intzirinka

Neke-penaz

Nerbiosturik

Neurritsuki

Noiz eta ez edonoiz

Noizteinka

Nolanahika

Nondibait

Nor norka

O

Ohartuki

Oin-puntetan

Ointopoka

Okika

Oldarka

Omenka

Oneski

Ontsalaz

Orgataraka

Osoro

Osotoro

Osteka

Otzanki

Ozta-ozta

Oztarik

P

Pikotxean jarri

Pikotxean jesarri

Pilpiraka (bihotza)

Pilpiran

Pirrilaka

Pirritaka

Pirritan (joan)

Pixkaka-pixkaka

Pol-polka

Predikuka

Pusaka

Putarka

S

Saiatuki

Saihestezinkiago

Salbueski

Saingaka

Sakon-sakon (lo)

Sasoika

Seriorik

Seriotan

Sinesgogorki

Sino-mino

Soilki

Sokorruka

Suilka

Sukarkiegi

Sumakabe

Surmur batean

Surmurka

Susmati

Susmatzeki

T

Tanpez

Tindika

Tipus-tapas

Tirrika-tarraka

Totoriko

Tranpalahara

Trebeska

Trionfan

Tsumandoka

Tulubioka

Tupuski

Tupustez

Txehe-txehe

Txikimilipusika

Txilinka

Txinalka

Txintxalinka

Txipli-txapla

Txukun-txukun

Uharka

Txirrioan

U

Ulertezinki

Urratsa handitan

Urtsuki

Uztaika

Uztarrika

X

Xerka

Xilintzan

Z

Zalantza-malantzan

Zalantzati

Zaldunkiro

Zalutasunez

Zangarteka

Zapalka

Zapasaltoka

Zarrapataka

Zealdoka

Zehar-mehar

Zeharoan

Zeharrez (ikusi)

Zehazgabeki

Zelanbait

Zalantzakiro

Zarrapoka

Zehazkiro

Zenbatnahi

Zelataka

Zergatika

Zertanbait

Zikiztan

Ziltzi-maltza

Zipa-zipa

Ziraldoka

Zirkinka

Zirtzartki

Zirurika

Ziztu eta ziztu

Zoko-miran

Zokomiran

Zoroki

Zulomiaka

 

Non-aditzondoak

Airearen gainean ibili

Barru-barruan

Haraindian

Hemendik goitik

Honatx

Nontsu

Hor-hemenka

Horratx

Kale-arras

Lur-arrasean

Noranzbait

 

Denbora-aditzondoak

Aspaldikoz

Bartko

Betitik

Biharamunagoan

Denboragarrenean

Denboragarrenera

Egunero-egunero

Garaitsu berean

Geroenak

Geroenean

Goiz goizik

Haraindian

Hasiera-hasieratik

Noizdanik

Noizean noiz

Noiznolako

Noiztanka

Nonoiz

Oraino

Ordubetetsura

Idazleen mintzoak. Aditzak

Jon Etxabe 2019/12/20 12:35
Izenekin izan dudan irizpidea erabili dut, ordenagailuak gorriz azpimarratzen dizkidanak jarri ditut soilik. Niretzat aberasgarria da hitzak aditz bihurtzeko jokamoldea, askok oraindik murritz darabilen arren.

 

A

Abaldu

Abaritu

Abarrikatu

Adinondu

Agurikatu

Ahokatu: piezak

Ahaldu

Ahaleztatu

Ahapetu

Aharkatu

Ahomentatu Aireberriztatu

Alderantziratu

Alderantzizkatu

Alderatu (apartatu)

Aldigaiztu

Altibotu

Altzaritu

Antzigartu

Aratindu

Arbitu

Arkutu

Arrazpiztu

Arrotzeztu

Askestu

Ateratu

Atsedetu

Azpitu

B

Baitatu: bere baitatu

Basogabetu

Bategin

Begiztu

Beiztu

Berbaitatu

Besterrendu

Bidebanatu

Bikotekatu

Biraoztatu

Birbaieztu

Birrumetu

Bizigarritu

Biziraun: biziraungo diagu

Breaztatu

Burubakartu

Burukomindu

Burutandu

D

Desatxiki

Desatxikitu

Desbildu

Deshezurtu

Desitsastu

Deskiribildu

Desuntziratu

Dindilikatu

Dirutu: garestitu: liburuak dirutu

Drakulatu

Durditu

Durduzarazi

Dzistatu

E

Eginestali

Ekaiztu

Ekitatu

Eleztatu

Enferratu

Entxapatu

Eirriatu

Eretu

Ernalaraztu

Eroraratzi

Eraginkortu

Erreginatu

Errekula

Erreldu

Errepixkolatu

Esestu

Eskuerakutsi

Eskupilatu

Esmaltetatu

Espetu

F

Faltetsi

Frangatu,

G

Gainbizitu

Gainbabestu

Gainbetatu

Gaingorritu (ogia)

Gazteberritu

Gaititu

Geugandu

Ginarratu

Gizuztatu

Gogobahitu

Gogobaitu

Gogoberotu

Gogoetatu

Gogotxartu

Googleatu

Goraztu

Gosanditu

Gristu

H

Haizeatu

Harremandu

Haurgitu

Hazkatu

Hietaratu

Hotsegin

Hotzitu,

Hoztokatu

Hutsetsi

Hutsestu

I

Iazkotu

Iboildu

Ihardoki

Ileztu

Ilusitu

Ipoxtu

Irakitu

Iratzi

Istriputu

Itxiagotu

Itzauzi

Itxulipurdikatu

Itzurtu

Ixurbatu

Izpikatu

Izulaborritu

J

Jolastatu

K

Kakatu

Kamusatu

Karrakaraztu

Katonatu

Kondu

Kontraerasotu

Kontukorronteratu

Kontutu

Kukurtu

Kurbilkatu

L

Lamiztatu

Lanmindu

Lapatu

Lasterkaratu

Latzikaratu

Lauspetu

Legratu

Leihoratu

Lerrendatu

Letralarritu

Leziatu

Lixartu zatiak

Lotsagorritu

Lotxartu

M

Malbizi

Matxardatu

Merlatu

Marmarikatu

Modorrotu

Mordokatu

Mormorxatu

Mukutu

N

Nahikitu

Narritu

Nerbioztu

Ñ

Ñiñartu

O

Odol-berotu

Odolgoritu

Oinaikatu

Ontzi-bizkarreratu

Orobatu

Orrikatu

P

Parkinatu

Pedalkatu

Pendu

Perdeatu

Pinkartu

Piru-pirukatu

Presakatu

Putzitu

S

Sabaigabetu

Salbuestu

Sorbaldatu

Sorprestu

Suminagotu

Surprenitu

T

Totorikatu

Trikutu

Trudiztatu

Turditu

Turrindu

Txantxarratu

Txeatu,

Txin-txinarazi

Txintxostatu

Txipatu

Txoritu

U

Ultu

Umoretxartu

Usaingozotu

Ustetu

X

Xortu

Xuhurtu

Z

Zabukatu

Zabunkatu: erreka zanbukatu

Zabukaraztu

Zaharkotxatu

Zahitu

Zalangatu

Zankatu

Zenbaetsi

Zeregindu

Zezelkatu

Zipatu

Zirrimargotu

Zirrindu

Ziurtu

Zokotu

Zulokatu

Zuribidetu

Zurztatu

Zuztu

 

Idazleen mintzoak. Izen-izenondoak. Izenordainak

Jon Etxabe 2019/12/13 13:09
Arreta pizten dit idazleek izenordeak hautatzerakoan duten joera, irudimen, sentipen eta ukitu ezberdina; izenok zehaztu edo zedarritzerakoan idazleek duten abilezia edo sentiberatasunak erakartzen nau. Horregatik jarri diet sail berezi bat. Jatorrizko testuak berak eraginda ala itzultzailearen abileziaren ezaugarria soilik ote den ere galdetzen diot neure buruari itzulpenetan. Gazteleraren itzulpen zuzenak dira asko.

A

Abalduraz betetako isiltasuna

Adiskide mamia

Agur lausoa

Agur mutua

Ahalegin epela

Aho hortz murriztua

Aita urrunegi bat

Aizto borobildua

Aldaketarainoko botak

Aldarte iraunkor

Algara mutua

Alkondara laburra

Alkandora laukiduna

Alkandora maiztua

Apaintze mahaia

Ardo zeta

Argi arrea

Argi birakaria

Argi hotza

Argizko ametsa

Arku-forma arina

Arnas ketsua

Arnasa etena

Arrasto soildua

Arreta eutsia

Arreta zabalekoa

Arte konbentzigarria

Argiztapen urdin ilunpetsua

Astinaldi elektriko jarraitua

Asturu gaitzeko

Ate beiraduna

Ate beiraztatua

Ate birakaria

Atearen orpoa

Atorra hertsagarria

Atzealdedun aulki

Aulki gurpildun

Aulki tolesgarria

Aurpegi itzaltsua

Auto baratuak

Auto gotortua

Azentu akitua

Azentu horzkaria

Azentu indartsua

Azken burukoa

B

Baba azkarra

Baiezko mutua

Baieztapen ukatzailea

Balkoi mugakidea

Banako ohea

Barre-antz ubela

Barre behartua

Barre hotza

Barre indartsua

Barre lodia

Barre mina

Bazka berdea

Begirune zirkularra

Beharriko gerezia

Behi begiak

Belar laburra

Belaunetarainoko soineko zuzena

Berbaro mutua

Bero lotaratua

Betaurreko ispiluekikoa

Bide adarkatua

Bihika jatekoa

Bihotz emangarria

Bihotz karraskaria

Bihurgune itxia

Bizi grina

Bizipen zakua

Bular erreka

Bularren uztarria

Bizimodu hotza

Bolumen txikia

Bultzada etena

Burdin sare berreskuratzailea

Burlaise doia

Buru uztaituta

D

Dardara arina

Denbora sumarisimoa

Desafiozko begirada

Deskantsu behartua

Desorekatuzko unea

Dieta  ez askotarikoa

Diru-paper maiztua

Diru xehea

E

Edari logarria

Egin zaharra

Egoera deabrua

Egun horizontala (etzanda egondakoa)

Egunkari mintzatua

Entzun ez entzun muga

Eri hiletsia

Errealitate txatala

Errekrutamendu bizkortuak

Eserleku barrubiguna

Eserleku lakarra

Esne Bidea

Espartzu ahotza

Estalki irazgaitza

Estepa inor gabea

Etorrera prozesioa

Etsipen hedatsua

Euri isila

Euste horma

Esklamazio ebakia

Ezagukizun den tokia

Ezkon bizitza harremana

Ezti koloreko begirada

F

Fraka nahasia

G

Gabe gorria

Gaitzeko abaila

Gaitzeko gizasemea

Gaitzeko gogoa

Gaitzeko sabela

Gaizkilearen dama

Galtzak xerrendekin

Galtzen hankak

Garaitsu hau

Garrasi sorra

Gela gotorra

Gela itsutua

Gerezi oholezko komoda

Gihar bikiak

Gizon betea

Gizon erantzuna

Gogaitezko keinu

Gogo bahitua

Gogoeta muda ezinak

Gona ezdeusa

Gorputz adarra

Gorren mintzo zakarra

Grazia demoniozkoa

Gris-urdin iztua

Gurutzatzeko poltsa

Guztizko sentimendua

H

Haize bulartsua

Haize ebakitzailea

Haize hila

Haizezko hitzak

Handi jendea

Haize joagoagoa

Hanka-gorria

Haragizko gaubeila kresala

Hari lauso

Hari singlea

Harrizko egoera

Hats laburra

Hatz mami

Heriozko gudua

Herren doi bat

Herrixka kaskarina

Hil beila

Hiletari negartia

Hitz idorra

Hitza listuka

Hizkuntza isila

Hizkuntzaren mehetasuna

Hiztegi irudiztatua

Hotsandi-garaia

Horma beiratezkoa

Horma-lanpara

Hotsandiko hitzak

Hots mehea

Hots mehea

Hots urragarria

Hots zolia

Hotz errea

Hotzezko keinu

I

Ibili makala

Igeri jaka

Ikara motza

Ikus-eremu irekia

Ile sarria

Ileetarainoko lepo luzeko jantzia

Indar mendrea

Ingeles ertaina

Idatzi-altzaria

Iraupen zolia

Irinezko orbanez betetako gona

Irizpide zabaleko jendea

Irudiaren ertza, lausotasunik gabea

Irrati eramankorra

Irri murritza

Irri pinpirina

Irribarre ederra

Irribarre etorkorra

Irribarre etorkorra

Irribarre loratua

Irribarre zuria

Isiltasun arnas gabea

Isiltasun elizkoia

Isiltasun iluna

Isiltasun lixibatsua

Isiltasun lodia

Isilune gogor eta hotza

Isilune pisua

Itsaso agerra

Itsasoaren urdintasun laua

Itxura adigabea

Itzal antzu

Itzal uhinkaria

Izen aldakorreko plaka

Izotz ozena

Izotzezko kristala

J

Jaka barrubiguna

Jaka maiztua

Jakinarazpen sintonia

Jarrera behartua

Jaurtitzeko makila

Jendetasun handikoa

K

Kafe gogorra

Kapela hegalduna

Kapota tolesgarria

Karelez kanpoko motorra

Katagorri arrastodun

Katuen alderako isuria

Ke bihurra

Keinu murritza

Keinu urduria

Kezko biribila

Koaderno karratuduna

Koloredun etxea

Komunaren tanga

Kosta prezio

Koskor handikoa

Kristal lurrundua

Kristoren tipoa

Kuadrozko alkandora

L

Lagun mamiena

Lagunarekiko gosaria

Lan pisutsua

Lanpara doiegia

Larru korapilatsua ilun eta tantaka

Lau beso zotzeko (lanpara)

Lauhazka handia

Lehorreratze igarobide

Leiho alanbratua

Leiho etzana

Lepo luzeko kamiseta

Lerro okerrak

Lerro zeihar

Liburuaren bizkarra

Liburutegi beiraztatua

Likido lijerra

Litxarreria koloretsua

Liztor burrunba

Lo handia

Lo idorra

Lo jarraitua

Lo pisua

Loaldi pisutsua

Loaren putzua

Lur urpetua

Lur axedrezatua

Lurra birrin-birrin

M

Malguki indartsua

Margo ihartua

Marmar egonkorra

Materia gris hilezkorra

Mauka-bikia

Mendi gaitza

Mendi larrutua

Metalezko zorroztarina

Min isila

Min sorra

Mugimendu urria

Muki mintz

Murtxa erabilia

N

Nekezko so halako bat

Neskato luzanga eta laua

Noiz-nola zabalagoa

O

Ogi ertaina

Ohitura-gizona

Oihal ziratua

Oihu arrastatua

Oihu itoa

Oihu mintzogabea

Ordu berantiar

Orgasmo jarraikiak

Orrazkera doia

Orori ez-axola

P

Pago zurezkoa

Paisaia akustikoa

Paper bilkaria

Pauso astuna

Pauso uherra

Pieza umezurtza

Pikotxeko langile

Poeta astuna

Poz erregarria

Punta-lepodun jertsea

Puntada ahula

S

Sabel laua

Sandwich arina

Sentsazio azala

Soinu barru-hutsa (kanpaiak)

Soinu erraldoia

Soinu idorra

Soinu lodia (eztarriak)

Soinu zolia

Suzko lanbroa

Suzko ura

T

Tabako bortitza

Tanto berdeekiko pijama

Teila beiraztatuak

Teilatu maldatsua

Tonu erantsia

Trafiko gizena

Trafiko sarria

Tratu jarraitua

Txalo ahulak

Txibia iheskaria

Txirri txoria

Txori burlatia

Txorrotxo itzaltsua

U

Ufada basamortuar

Ukabil kizkurtua

Umore laua

Ur joana

Ur lainoztatua

Ur loa

Ur lodia

Ur mindua

Urrats astitsua

Urrats itxiak

Urrats laburra

Usain entzungarria

Usain kengarria

Usain uherra

X

Xaboi arrotza

Z

Zain adarkatuak

Zakur onbera

Zango makola

Zango mamia

Zarata isila

Zarata kamutsa

Zarata lausoa

Zeharreko aholkua

Zekien ingeles motza

Zeru irekira: “a cielo abierto” obra bat

Zingira ihiduna

Zoru harriztatua

Zoru zeramikoa

Zurbiltasun halogenoa

Zuri erikorra

Zurrupaldi txikia

Zutabe ildoduna

Izenordainak

Ia ezerk ez dit atentzioa deitu.

Altuenez:

 Hek

Nornor

IDAZKEEN MINTZOAK. Izenondoak

Jon Etxabe 2019/12/06 10:25
Izenekin erabili dudan irizpide bera erabili dut orokorrean izenordeekin. Zenbait izenondo badatoz hiztegian baina deigarri egin zaizkit arrazoi ezberdinengatik eta jaso egin ditut

A

Adigabe

Adiskidekor

Aizpantzeko

Aizerotsu

Antsigabe

Argizaritsu

Arraso (raso)

Askodun

Aberrigabe

Adislagun

Aginterazko

Aldeanitz

Algoritmo-zale

Arabarba

Atezaindun

Atoskor

Atxikor

Atsegabegarri

Aurrebero

Aurreikusezin

Adiskidekor

Aiazpantzeko

Atzemangaitz

Antsigabe

Aurrebero

Atzigaitz

Aurreikusgarri

Azalatsu

Azkenburuko

B

Badigarri

Barnagoko

Barrenuts

Basa-basa

Basago

Bat-bateko

Bazkalduzalea

Behejoa

Beiratsu

Bekozkodun

Belakitsu

Beltsuzka

Beraldiko

Berde-gorrixka

Berehalakoagoa

Bereiziezin

Betialai

Betiberdin

Bezal-bezalakoa

Bihozkor

Bilkari

Bixarguri

Bosnatsu

Buruments

Burlaizetsu

D

Durduzakor

Desgiro

Despare

E

Egonerre

Egurasgarri

Eikor

Erraboilkara

Errazkoi

Errukigogor

Esku-bete

Eskuzuri

Espresiogabea

Ezhistorikoa

Ezineutsizko

F

Fidabera

Fungatsu

K

Kremakara

G

Gainaldedun

Gaitasungabe

Gaitzierraz

Garaipenezko

Garerdi

Geragaitz

Gereziondozko

Gertatuzko

Gogoetatsu

Gogorrunetsu

Goratsu

Gozo-gozoa

Gurazko

Gutxitakoena

H

Handiskat

Hargose

Haurkara

Haurretakoa (haur garaikoa)

Herabetiago

Herdolgaitz

Herdoilezinezkoa

Hitzepel

Horzge

Hostorezko

Hurbilgaitz

I

Iatsu

Ilarango

Ildaskatuzko

Ilezto Isilkoi

Iragandako

Irri-emangarri

Irtetun

Isilkako

Itugarri

J

Jaiotzatiko

Jangartsu

Jendartezale

Joanago

K

Kariago

Koipelustre

Koloregaldu

Kontragarri

L

Laudun

Lepatente

Lohargarri

Lokarrigabea

Lotsa-emangarri

Lotsamangarri

Lurjoa

M

Merkezur

Mingar

Moztaka

Mugarrigabe

Mugitun

Muinotsu

Munstrogarri

Musukoi

Musumerke

N

Neurezkoa

Ñ

Ñañar

O

Ohartun

Oinazetsu

Olibakara

Onberagarri

Ondikoizko

Ohartun

Onberagarri

Ondoantsu

Oroinguratzaile

Oroimin

Otatezko

P

Pairamentsu

Pasamoduko

Pazientziatsu

Petekial

S

Sarberri

Sentigogor

Serba

Sigi-sagatsua

Sinestesikoa

Subordinaziozko

T

Talaka

Tantakari

Tapaukadun

Txabolamodu

Txilipotoitsu

Txortagarri

U

Ukipenezko

Ulerbera

Ulukaria

Umekara

Umetiar

Umetatiko

Ustegabekoegi

Urtetsuko

Uzpapera

X

Xeniladun

Xirol

Z

Zahartzenagoa

Zauli

Zeharrargitsu

Zirkolatsu

Zuri-beltz

Zuri-zuri

Zurimin

Zut zuta

Idazleen mintzoak. Izenak

Jon Etxabe 2019/11/29 10:50
Marraz lotutako izenak Bi hitz askeko izenak

Marraz lotutako izenak

 

Zehatza eta nahiko zabala da hitz elkartuen osaera eta idazkerari buruzko arautegia, mailaketa luzea dute. Ez dut basobera horretan sartu nahi izan. Aurkitu ditudan ez dakit denak baina bai pila bat sartu ditut. Bere horretan, azpi-mailaketarik gabe.

Marraz lotuak eta berezituta edo aske idatziak banatu ditut soilik. 

 

A

Abisu-txartel

Aginte-gela

Ahari-joko

Aho-bizar

Aho-larria

Aho-lore

Aho-uhal

Ahuntz-bizar

Ahur-babes

Aingira-belarra

Ala-jokoa

Alarma-soinu

Aldizkari-modelo

Aleman-sagar

Altzo-txakur

Amarra-leku

Amore-mina

Anfetamina-gau

Apain-mahaia

Arantza-hurria

Arbazta-ebakin

Arnasa-airea

Argazki-lauki

Argazkia-jartzekoa

Argi-estalki

Argi-giltza

Argi-urte

Arrain-saltzaile

Arreta-gosea

Arropa-esekitoki

Asentsio-belar

Aste-letra

Arta-zukua (morokila)

Atari-txakur

Ate-laukia

Ate-txoria

Ate-uztaia

Atze-oihal

Atzera-bista

Atzera-buelta

Aulki-birakari

Auri-sari

Auto-garaje

Auto-zigorkatze

Auzo-abeltzain

B

Bake-epaile

Barrabas-belarra

Basa-belar

Bazkide-eskabidea

Begi-bazterra

Beira-leiho

Begirada-lagun

Behi begiak

Bekain-karga

Belar-jalea

Belarri-zulo

Berdin-puntu

Bero-metagailua

Bertaratze-dieta

Bibitegi-auzo

Bide-aldatze

Bide-arroila

Bide-seinale

Bizar-birbix

Bizi-ezina

Bizikleta-argia

Bizi-sena

Bolo-joko

Botere-harreman

Brokoli-lore

Burko-zorro

Buru-estimu

D

Dardara-segida

Dardarizo-segida

Den-dena

Denbora-bidaiaria

Denbora-esparru

Desafio-ahotsa

Dinbilin-dantza

Diru-itzulkin

Diru-laguntza

Diru-lapur

Disko-jogailu

Domina-xafla

Dunbal-jotzaile

E

Eguzki-errezel

Ehiztari-aitzindari (soldadua)

Eira-ate

Ele-mele

Elektronika-pieza

Ema-biska

Engranaje-hortza

Entzun-erne

Eraikuntza-elementu

Erakusketa-mutil

Erasu-urrats

Eraztun-hatz

Erbi-ezpaina

Erbi-txakur

Erlijio-gizon Erresumin-zama

Errebelo-aldi

Erran-merrana

Erregai-tanga

Erreskate-lan

Esku-eskailera

Esku-langile

Esku-ohe

Esku-sartze

Esne-gaina

Esne-kartoi

Esne-saltzaile

Espiral-eskailera

Etorri-berri

Etxe-aldaira

Etxe-bloke

Etxe-lerroa

Etxe-mediku

Euri-jasa

Euri-oihal

Euste-dike

Ez-emakume

Ez-hitzeko

Ezkon-bizitza

Ezkon-hornia

Ezpain-zapi

F

Fabrikatze-arduradun

Familia bizitza

Finantza-krisi

Fruta-arbola

Fruta-kutxa

G

Gaizki-nahi

Gaizki-ulertu

Gal-berria

Galga-hotsa

Garbiketa-poltsa

Gau-mahai

Gazta-plater

Gernu-ongarri

Gerra-preso

Gerrikoaren belarria

Gida-oina

Gin-tonic

Gizarte-laguntzaile

Gizon-bitarte

Gogo-giro

Goiko bizkarra (itsasontziarena)

Golf-pilota

Gizarte-laguntzaile

Gorputz-enborra

Gorputz-tenperatura

Granada-ezpal

Guardia-alda

Gurdiaren etxalekua

Guda-oina

Gurpil-uztai

H

Haize-ebakidura

Haize-korri

Haize-tresna

Haizetako-garbigailu

Hari-laukote

Hatz-arrasto

Hatz-koskorra

Hedatze-gasa

Hega-motz

Herio-sustoa

Heriotza-zigor

Herio-zuhar

Hil-agurra

Hil-gurdia

Hil-orbanak

Hilobi-zanga

Hitz-debeku

Hizketa-mina

Hondar-edukigailu

Hondar-erlojua

Horma-paper

Hornigai-gordetegi

Hotel-gau

Hotzeko-zizel

Hozkagura

I

Idazki-ondo

Idi-gurdi

Igeltsu-azala

Ihes-hodi

Ile-sorta

Iltze-bozelketa

Ilun-bista

Ilun-txinta

Ilustrazio-liburu

Ipurdi-milikatzaile

Irakin-borbor

Irakurketa-argia

Iraulki-kamioi

Irrati-meza

Irri-programa

Irribarre-firfirra

Irudi-kaleidoskopioa

Isil-lan

Isil-mandatari

Isil-mandatu

Ispilu-irudi

Istorio-anabasa

Itsas-urdin

Itzal-argia

Izeba-osaba

Izeko-osaba

Izotz-ziztor

J

Jakin-mina

jaki-ontzia

Janari-banatzaile

Jantzi-erantziak

Jarduera-klub

Jauzi-soka

K

Kable-mordoilo

Kako-kolpe

Kafe-etxe

Kakorratz-lan

Kale-arrasa

Kale-argi

Kanpai-loreak

Kantoi-taberna

Karel-kanpokoa (leihoan)

Kantu-zerrenda

Katu-maina

Katu-mingain

Ke-ahokada

Ke-zutabea

Kezko-zutabe

Kirol-egunkari

Kirol-jaka

Kirol-jertse

Kirol-oinetako

Koaderno-laukidun

Koipe-argia

Kuku-erloju

L

Labore-lastoa

Lanabes-entziklopedia

Lanbide-eskola

Langa-zuloak

Langile-klase

Lapa-belarra

Lapatx-lorea

Leiho-tapa

Leiho azalak

Leiho-ertz

Leiho-hegal

Leiho-koska

Liburu-bizkar

Lizun-sunda

Labe-txigorgailu

Lege-emakume

Leiho-sareta

Lohi-babes

Lo-ibiltaria

Lo-kaikua

Lo-suma

Lo-kaiku

Lore-begi

Lore-hazle

Lore-sorta

Lotinant-koronela

Lurreratze-pista

M

Mahats-parra

Mandio-leiho

Mando-loa

Mari-katilu

Mari-ustel

Mauka-bikia

Meza-liburu

Mihi-laster

Montzoi-haizea

Mortero-oskol

Mozkor-loa

Muino-gain

Muki mintz

N

Nezka-laguna

Neska-mutil

O

Obus-ezpal (metraila)

Ogi-txigorgailu

Ohe-jantzi

Ohe-tapakia

Oilasko-gibel

Oin-aska

Oin-zola

Olatu-eraztun

Olio-arbia

Onddo-kapelu

Ontzi-garbigailu

Ontzi-lasterketa

Ontzi-mutil

Orbel-tontor

Orburu-bihotz

Orga-zaldia

Orpo-hotsa

Orratz-ahots

Ostargi-belar

Otarrain-hagin

Otso-txakur

Pagakizun-agiri

Paper-bibibilkia

Pintura-erakuskari

Plater-tiroa

Posizio-alda

P

Pagakizun-agiri

Paper-bibibilkia

Paper-hauts

Pendulu-mugimendu

Piano-irakasle

Pintura-erakuskari

Plater-tiroa

Poltsiko-liburu

Posizio-alda

Pospolo-kaxa

S

Sabel-zorria

Sable-ukaldi

Salba-gerriko

Sarrera-ontzia

Sasofoi-mihi

Senar-emazte

Soinu-handitzail

Su-adar

Su-eskailera

Su-eten

Su-hesi

Su-itzalgailu

Suge-heste

Sudur-zubi

P

Panda-hartz

Pistoi-eraztun

Poltsiko-erloju

Proba-saio

T

Taberna-zulo

Taxi-gidari

Telebista-kate

Telefono-aurkitegi

Telefono-zutoina

Telegrafo zutoina

Tiradera-altzaria

Titi-kontzaile

Tonto-buru

Trenbide-lotura

Tristura-kolpea

Tristura-tolesdura

Txakur-jana

Txanda-alda

Txartel-ate

Txibia-eraztunak

Txikor-belar

Txingar-ziri

Txiro-zopa

Txitxi-burruntzi

Txupa-txup

Txutxu-mutxu

U

Umetoki-lepoa

Ur-bazter

Ur-hotsezkoa

Ur-maila

Ur-tanta

Ur-irristailu

Ur-suge

Urka-bilur

Urte-aldia

Urtebetetze-pastel

Uso-aldra

X

Xurga-marka

Y

Yoga-estai

Z

Zahar-etxe

Zaharki-denda

Zaharkin-saltzaile

Zain-adar

Zain-belar

Zaldi-ahoko

Zango-berogarri

Zartailu-ukaldi

Zereal-kaxa

Zeru-lerro

Zigarreta-pizgailu

Zigilu-eraztuna

Zigor-aurrekari

Zilbor-heste

Zintzur-sagarra

Zizka-mizka

Zudur-zubia

Zulo isilgailu

Zurgin-itsasgarria

Zuri-beltz

Zutabe-gidagailu

 

9.- Hitz berezituz edo askez idatzitako izenak

 

 

 

Nahasmen handia dut hitz horiekin. Gazteleraz esan nahi zehatz bakarra adierazten dute bi hitzez askok. Zenbait beste sailkapen batean joan daitezke edo joan behar dute. Agian marraz lotuak behar lukete.

Hor uzten ditut nahasian.  Balizko irakurleak aurkituko die toki egokiago bat.

 

 

Aho soka (animaliena)

Aire lastaira

Asperen kiratsa

Ate bokala

Azken burukoa (postrea)

Barre karranka

Beira leihoa

Bi uretako teilatua

Biztarate irekidura

Buru etzangarriko ohea

Buru keinua

Elikatze bobina (zinekoa)

Gorputz osoko ispilua

Haserre isila

Hasperen mantsoa bota

Irabazi arau

Irri karkara

Izar besta

Izar uxoa

Jabetzekiko muga

Ke zurrupa

Kezka keinu

Kuskuetako ehuna

Leiho koxka

Liburu bizkarra

Maindire zerrenda

Mauka marratua

Mihiztatze tokia

Modelo giltzatua

Musu alegia

Oihal etxola

Sabel zorri

Santu aurpegia

Trenbideak adirkatu

Tripetako zirrarakoa

Zehar-mehar

Suteetako mauka

Uzta ilargia

 

 

 

IDAZLEEN MINTZOAK. Izenak

Jon Etxabe 2019/11/22 10:19
Asko izan dira irakurketan hiztegira begiratzera eraman nauten hitzak, ezezagunak niretzat, bitxiak zenbait… Jasotzen joan naiz nirekiko ariketa bezala. Hainbat izen, hiztegian arren, erabiltzera ausartuko ez nintzelako jaso nituen. Beste zenbait, batez ere bi hitzez osatuak, loturik idatzitakoak edo elkartuak, idazlearen irudimena adierazten didatelako. Jabetu naiz ordenagailuak gorriz azpimarratzen didan hitz asko oso normalak eta erabiliak direla. Aspaldikoa da nire hiztegia, bai liburua, bai ordenagailukoa, agian gaurkoratutako hiztegietan badaude nire ordenagailuan gorriz azpimarratuta duden hitzok, Zuzentzaileak gorriz azpimarratuta datozkidanak edo agertzen ez direnak jarri ditut. Gorriz, okertzat edo ezezaguntzat, agertzen zaizkidan hitz asko seguruenik konposatuak direlako da, loturik idatzitakoak, elkartuak, alegia, osagai biok marratxoz banatuta ez lirateke marratxo gorriz okertzat azpimarratuta agertuko, nik horrela aurkitu ditut eta aurkitu bezala jaso. Jolas bat ere bihurtu zait zenbait hitzen nondik norakoa asmatzea. Nik uste izen horietako asko hobeto leudekeela itzulpenetan, baina hor uzten ditut.

A

Abazuri

Abereska

Abespelu

Abrozidu

Abuin

Adiurri

Adostaile

Afroi

Afruntu

Afrusa

Agintegailu

Aizin

Ahadia

Ahakari

Ahokoa (boquilla)

Ahoskorda

Ahurtada

Aizkolta

Aliritzia

Airelinea

Aisura

Aitaberri

Aitazgoa

Aizkun

Aiztope

Akare

Alargungin

Alazo

Albiente

Aldabe

Aldetasun

Alerziri

Aliritzi

Alkebelar

Altzamahai

Ameskizun

Andalari (anda eramailea)

Andrakileta

Amoltze

Andaila

Anguri

Arautia

Argazkigarri

Atzegurda

Aurkatasun

Apargailu

Apuña

Araindikotasun

Arboldegi

Arboreto

Areola

Argigile (bengala)

Argilun

Argisenti

Argitzal

Arkanbel

Aroail

Arrado

Arrakontru

Arrantzazain

Arrautresne

Arrindia

Arrosekila

Artanor

Artxakur

Asertibitarte

Asets

Askaltegi

Aszetgia

Ataize

Atauta

Atezaintegia

Atsedenondo

Atseginezatsegina

Atzegal

Atzegale

Atzemaile: adivino

Atzentu

Atzeraguardia

Atzerakoak (diru bueltak)

Auhenkari

Aurkintze

Aurreargi

Ausibiartza

Autoatsegin

Autogutxiezpen

Axolbe

Axu

Azafrikara

Azkenburu

Aznahia

Azpierliebe

B

Babalasto

Bahietxe

Bahobaba

Baldintze

Balus

Banabar

Banagailu

Bankiza

Banpa

Baralda

Baratasun

Baratzearte

Barnezoko

Barreiagailu

Barreirudi

Barrengaizto

Basafruitu

Basaindar

Bedats

Begiezpen

Begiklixka

Begiziloa

Begista

Behagai

Belarrezkonakoa

Belaunaulki

Berbatza

Berezkoi

Berezkun

Berroi

Besarkada (brazada-igerian)

Besarkagailu

Besatada

Besaurre

Betarte

Betiberdin

Betzilo

Bibil

Bidaidetza

Bidarri

Bidekorrikari

Bidemuga

Biderdi

Bilkari

Bilkor

Bindili

Biribilkara

Bisabisa

Bistadizo

Bitango

Bizarguri

Bizarkin

Bizarnabal

Bizikizun

Biziogai

Boketa

Botakin

Briko

Brintxu

Brisaldi

Buganbile

Bugainbil

Bularki

Buloi

Burdingi

Burdinkako

Burgoa

Burlaize

Burugaoi

Buruntz

Buruxkagabe

Buruztanka

D

Dabordu

Darde

Denboratasun

Desaru

Desatxikimendu

Desausagailu

Desberdingo

Desibili

Desitxaropen

Dindila

Dirugose

Donearo

Donga

Duranzana

Durdimen

E

Edeku

Egitati

Egotetxe

Eguserdi

Egunerokoa: diario

Egutaro

Ehokera

Ehortetxe

Ehorztatze

Ekintzailetza

Elemen

Elexuria

Elkarmin

Eliztiar

Elkargaintza

Elurbustia

Emaziringa

Emekara Erdoka

Enpo

Epata

Erabakimen

Eraduki Ergiketari

Erakarbide

Erditari

Erlaino

Erlamando

Erlekutxa

Erotomano

Errafia

Erredize

Erredurta

Errekardaritza

Errepikaezintasuna

Erretximenta

Erriatu

Errigoros

Errukigura

Errukimedu

Errutoki

Esamain

Ezbaigai

Eskalapoin

Eskisto

Eskubanda

Eskuerrikitsu

Eskuizkirio

Eskulaburra

Eskutarma

Eskuzuri

Eslinga

Esnagailu

Esnaldi

Espatingarri

Estore

Ezerabilia

Ezpabehar

Ezpainlapitz

Ezpunitasun

Eztoki

Estami

Etoin

Etorkotasun,

Etxaberea

Etzabide

Etxekondo

Eulbera

Ezagukizun

Ezo

Eztarritasun

Eztimerke

F

Faneka

Ferrategi

Firu

G

Gailurralda

Gainbikin

Gainjario

Gaintxigor

Gajotalo

Galdekari

Galdemodu

Galtzamantal

Galtzazuloa

Ganderailu

Garadaizka

Garakalde

Garerdi

Garrazilari

Garrastada

Gatzune

Gaubete

Gelazulo

Gezu

Gibelarri

Gibelgaldua

Gibista

Giderra (eskopetarena)

Gilo

Gizamando

Gizatza

Gizonantza

Gizonkilo

Glizini

Glutamato

Gogoase

Gogorkidetasun

Gorgontzola

Goitxinta

Goiztur

Gonazulo

Gordari

Gordegu

Gorotzaletasun

Gorpuzge

Gorsadura

Guatu

Gurasokeria

Gurbe

Gurdilari

Gurgurra

Gurmatxa

Gurtabere

Gurtabereko

Gurtitxia: gurdi itxia-karroza?

Gurtola

Gurutzadar

Gurutzegune

Gurtzeru (Armadako ontzia)

H

Hairekirria Harekarri

Haitzarri

Hamarraska

Handietsu

Handikapa

Handizu

Hanuztai

Harmasa

Haratz

Harmin

Harrandis

Harrizida

Hartualdi (zinean)

Hartzeme

Hasbera

Hasegorritu

Hasgora

Hasmenta

Hastialkeria

Hatsankari

Hazkirri

Hazteritsu

Haurgaltze

Haurraide

Hauspoto

Haztanga

Heganeska

Hegazkinari (pilotu)

Heldukada

Hemendikalde

Herdolgaitz

Heriokizun

Heriosugar

Herrigune

Hesorma

Hezkai

Hilagin

Hilatorra

Hilduratzaile

Hilgogor

Hiltzer

Hilurren

Hiriuste

Hirtz

Hirualdi

Hirueledun

Hitzeztalia

Hitzurri

Hormarri

Hortzadur

Hortzore

Hozmundu

Hurrupaki

Husgune

Husmin

I

Ibaikada

Ibarbaso

Iburiki

Igarlari

Ihidi

Ihurri

Ijera

Ikasletza

Ikusarlo

Ikuseremu

Ilela

Ilendi

Ileondo

Ilezto

Ilezu

Ilgor

Ilitz

Ilunantzpe

Ilunbista

Indigo

Indiskra

Infinizio

Iniskar Inuntzi

Ingerada

Inguratz Ipiliku

Inobre

Inpentsu

Ipurmamin

Ipurtsarde

Irabe

Iraize

Irauntza

Irazgaiztasun

Iraztontzi Irizil

Irentsaldi

Irrari

Irratilari

Irrinarte

Isilbial

Isilkide

Itatxura

Itsaslamin

Itsazabal

Itzulerdi

Ixkira

Izerdilari

Iztape

Iztiku

Izuikara

Izumin

Izuna

J

Jaiogaia

Jaitonu

Jaiton

Jakinaldi

Jakingosea

Jangar

Jardunaide

Jaungela

Jazki

Jendeki

Jendemas

Jendeoste

Jolasordu

Jostontzia

Judutargo

K

Kaila

Kakol

Kalamastra

Kalamastrari

Kalapatxa

Kalaxka

Kaliginefogo

Kaliope

Kamarari

Kanelaire

Kapibara

Kapito

Kargulant

Kaneka

Kardala

Karrenape

Karrikadantza

Kauri

Kaxkaldu

Ketzetoki

Kitsikapen

Klinkateko

Kolpekaria (gatiloa)

Konda

Kopetile

Korkots

Kuretaje

Kaponar

Karaskots

Karraskil

Karrobide

Kasail

Katakurtxintxa

Katxutxa Kiskero

Kefai

Kixkil

Klarezi

Kliskagailu

Koita

Kolpebabesa

Komisariotza

Kondu

Kontsolu

Kontrargitasun

Korrokio

Kudu

Kukri

Krupe

Kukurra: paumen kukurra

Kukutxestul

Kurkuilu

Kurlin

Kurrumara

L

Labiltasun

Lainaje

Lakitz

Lakrin

Lamizkaldi

Lamizulo

Landa mapa

Landaresi

Lanjantzi

Lanjeroso

Lankin

Lanurdin

Lariakin

Larrumintz

Lastasu

Lastazuzi

Lastoziri

Lasturin

Latontzi

Latsagia

Latxorta

Laurdenkatzaile

Laukizun

Lazta

Lehenerdia

Lehenmin

Lehiate

Lehiska

Lentzabidu

Lepazamarra

Lepoak (zamarrakoak)

Lerrakura

Letralan

Librakin

Lipitz

Lipu

Lizeizu

Loantz

Loberri

Loeroa

Logorreiko

Lorautsa

Lotieder

Lotoki

Lotsagorritu

Lubasa

Lukuma

Lunula

Lurbirrina

Lurremate

M

Mahukaluze

Mahuka (mangera)

Mainaitxura

Maitabide

Maite jolasa

Maku

Malilla

Malkobide

Malobra

Maltso

Mandrin

Manguts

Mankazio

Mantsokeria

Mardel

Maribargasta

Maribide

Marikiseilu

Markapauso

Martorri

Masadera

Mastalerro

Mastezur

Matalas

Matelas

Matxinkontra

Measaski

Medelin

Mehaztasun

Mentz

Merkezur

Metalauts

Metaleztarri

Metiar

Mundunahiko

Murmurxeta

Mitazarro

Motsondo

Metrailagailu

Metrailatzaile

Mikroiratzarraldi

Miku

Minxka

Mirabekeria

Mistagogo

Moie

Motokultor

Motsondo

Moztade

Musaje

Mustegin

N

Nabal

Nabela

Nahitari

Nargile

Negarkatilu

Nerdago

Neurekoikeria

Nigabetasun

Nitaldea

Nitalkeria

Nonahikotasun

Nontzeberri

Norai

Nutatxa

Ñ

Ñañar

O

Ohara

Ohieza

Oholhesi

Oinazkal

Oinohol

Oinzola

Ondorengotza

Ongieza

Ontor

Ontziraleku

Orizea

Oroikizun

Orolateral

Orpoa (armairuarena)

Oskarbide

Oskilasu

Ostore

Ostotza

Otsaien

P

Pagaburu

Pagotxerris

Palaxu

Pamerial

Paperoleta

Paperxagu

Partxo

Pekamen

Perfumista

Perrekaitz

Pikudi

Pinatz Pizgailu (txiskeroa)

Pinpalet (begiak)

Plantoso

Potetsa

Pozkide

Pozune

Presoteri

Probasaio

Pundabi

Punpulaño

Punttalakurlo

Puting

Puxkil

R

Rapantzu

S

Sabelizkuntza

Sabelzorro

Sagarra (sablearena-eskumakilarena)

Sakilburu

Salbagailu

Saleri

Saltokigune

Sareki

Sarepala (elurretako oinazpikoa)

Sasibarre

Sasilarru

Sasoilari

Sastahar

Sikulusaltsa

Sirenots

Sobrania

Soinatal

Sopiku

Soraune Suber

Sorbatsa

Sorkari

Sormarka

Sorprestu

Subauzo

Sujario

Supiztekoa (txiskeroa)

Supiztu

Sustut

T

Taino

Tangarro

Tapauki

Tastar

Tastarro

Tatxanka

Taupakara

Teleagingailu

Tendrezia

Tenkagailu

Teril

Terkadura

Ternezia

Tirabeke

Tiradizo

Tirapoto

Titxerta

Toilo

Tontopalo

Tornuzil

Txanga

Traganarru

Trajebuzoa

Tranpale

Tresonda

Trikaleku

Tronpil

Trufosa

Truxa

Tuio

Turdidura

Turnadiska

Txalkor

Txangolari

Txantxur

txarakadi

Txaranbel

Txario

Txegosketa

Txegotu

Txerbeldu

Txerro

Txikartu

Txikimilipausa

Txilinlore

Tximajario

Tximindegi

Txingoma

Txinoldu

Txipisko

Txirdol

Txispagin

U

Udaro

Ukel Ureztailu

Uhartetasun

Umezurtegi

Urbero

Urleize

Usainkari

Ureztodia

Urrutimin

Urbaña

Urdaña

Urrail

Urtegun

Urubio

Uzle

Uztaia (zerbeza potearena)

Uztzegin

V

Volte (boltio)

X

Xanku

Xardango

Xiloka

Xizku

Xokin

Xolobero

Xordura

Xoxoburu

Xukapapera

Xulufrin

Xurmarka

Z

Zadale

Zaharkilun

Zaharkilunkeria

Zaharkotx

Zailu

Zainikara

Zaldabe

Zaldunahi

Zangoker

Zangre

Zanpete

Zaragoil

Zarakar

Zaur

Zauriondo

Zaurkortasun

Zehiar

Zekia

Zerbaixka

Zerbal

Zeregia

Zerizatea

Zezter

Ziberozeano

Zibet

Ziegaldi

Zimaje

Zinitza

Zintzamari

Zio

Ziurgabezia

Zizaurdin

Zoardura

Zokobetailu

Zolazu

Zopaontzi

Zortzidun (otxotea)

Zortzidun (octava)

Zuaker

Zuburu

Zuhaixkadi

Zumarkalea

Zupada

Zurmaila

Zurrukale

Zurrupaldi

Zurztegi

 

 

Idazleen mintzoak. "X"a

Jon Etxabe 2019/11/15 10:47
Deigarria egiten zait x letraren erabilpena, hitz baten esanahia leundu, goxotu, txikitu edo indartzeko. Jasotzen joan naiz eta hemen doaz. txo atzizki txikigarri eta aldi berean leungarridunak ez ditu jaso, egunerokoak ditugulako.

A

Adinaxe

Argalxka

Arrosaxka

Atzeantxe

Aurretixe

B

Baratxe-baratxe igo

Behatzño

Beraxe

Beraxek

Baraxtu

Berex (egon)

Beronelaxe

Bezal-bezalaxe

Bezalaxeko

Bidexka

bixi

Buruxka

E

Eroxka

Eurixka ari

Esageratuxea

Ezongixko

G

Gauentxe

Geroxeago

Gorrixka

Goxoka

Gutxiro

H

Hahortxe

Haizeño

Halakoxe

Halandaxe

Halaxe

Handixko

Hantxe

Hantxe berean

Harantzaxeago

Harekintxe

Haretxek bete baitzuen

Harexen

Harixe

Hauexek

Hementxe

Hementxe berean

Honelakoxe

Honexetarako

Horixe

Horrelaxe

Horretatixe

Horrexen

Horrexetaz

Hortxe

I

Ilunxko

Izutuño

L

Legetxe

Lehenxeago

M

Mendi-bizkartxo

N

Nolaxe

O

Oxta-oxta

Oraintxe bertatixe

Orduantxe berean

P

Pozño

S

Soberaxe

U

Urrunsko

Urrunxko

X

Xoxozka

Xahar-xahar

Xuxen

Idazleen mintzoak. Itzulpenak

Jon Etxabe 2019/11/08 10:22
Gaztelerazko itzulpen zuzenak, hitzez hitzezkoak, dira esamolde asko, edo gaztelerazko esaldi askoren nolabaiteko isla, euskal jitea duten esamoldean itzulita. Hizkuntza baten baliabide eta zirrikituak erakusten ditu. Idazle bakoitzaren aukera, irudimenaren aberastasuna, sarri ausardia ere, adierazten. Konparaketa eta bien arteko aukera egiteko balio lezakete. Ezbaian jartzen ditut zenbait, baina hala idatzi zituzten eta hala jaso ditut.

A

Abiadura aldagaia

Aire estutua

Aire-garbitzaile

Aitaren aldera atera

Akziozko filma

Albo-kaltea

Albo ohar

Albo-ondorio

Aldagailua (telebistarena)

Aldi baterako langile

Aldizkatze erregularra

Alice Lurralde Miragarrian

Amodio propiala

Arbiloretik arbilorera

Argi kontra

Argiak eman (autoak)

Armiarma-lanpara

Arreta ordutegia

Astoen gaineko mahaia

Atake batek eman

Atalkako istorioa

Atorra hutsik

Atzera-begirako erakusketa

Atzerako ispilua

Atzeraldi ekonomikoa

Atzetik jokatu

Aukerako liburuen azoka

Aulki hegalariak

Aurpegia erori

Auzo lotsa

Aziendak itxian sartu

B

Babespeko etxeak

Bakarkako ohea

Balazta ezarri

Barraskilo eskailera

Barruko galtza

Bazkari lasterra

Begi gorabehera batean zenbatu

Begia begi ordain

Begien itxi-ireki batean

Belarritik belarrirako irribarrea

Bereizmen handiko argazkia

Bigarreneko platera

Bira eta bira burua

Birika betean

Bizar itxia

Bizkarren egin igeri

Bolanta hartu

Bolante ukaldi

Burdinazko plantxa

Burua txoritan eduki

C

CD aparatu eramangarria

D

Denbora bonba

Diru xehea

Diskoa paratu

Disko-biragailu

Doitasunezko fusila

E

Ebakitzeko hotza

Eden galdua

Egunez egun bizi

Eraren batean

Errateko moduan = “es un decir”

Errepika-arma

Esaldi gakoa

Esker Emate Eguna

Eskola urteko ikaslea

Esku handiko jendea

Eskua eskuari emanda

Eskukada joka

Esne potoratua

Erriflea mailukatu

Estaldura (telefonoaren kobertura)

Ezintasun paga

Ezpainak irakurri

F

Filma bistaratu

G

Gaizki-ikasia

Gar-jaurtigailu

Gihar bizian hunkitu

Giltza egin

Giltza eman iratzargailuari

Giltza eman ordulariari

Giltzen ordaina

Goi gizarte

Goiko ikasmaila

Gurutz ala pil

Gutik egin zuen: “poco faltó”

Gutti goiti beheti

H

Handizkako eroslea

Handizkako merkatua

Handizkako salmenta

Handizkako saltzaileak

Hari gidari

Hari laukotea

Harri eginda geratu

Harri eginda utzi

Hauts eginda utzi

18 hazbeteko telebista

Hiri hila

Hondar higikorrak

Hotel-atalondo

I

Ipurdi bistan geratu

Irakinaldi bat gehiago behar: le falta un herbor

Ispiluzko betaurrekoak

Itxarote-zerrenda

Izar uxoa

Izena itzuli

Izoztuta gelditu

J

Jan izoztua

Jazminak urdeari eman

Jende-zutabea

Jertse lepo mokoduna

Jostaketa parkea

K

Kafe azkar bat

Kale katua

Kamera geldoa

Kantoia irauli

Kantu bira

Karelez kanpoko motorra

Kartutxoa sartu ganberan

Kartutxo bat sartu gelan (rekamaran)

Kristal likidozko pantaila

Kate motzean lotu

Kolpez geratu

Koma behartua

Korapiloa (nudo:ontzien abiadura)

Korapiloa zintzurrean

Kulunkaulki

Kurutz ala pil

Kutxa gotorra

J

Jatetxe kate

L

Lagun nauzu atsekabean

Lan-elkarrizketa

Lanaldi erdiko (kontratua)

Lanaldi osoko behar bat

Lau koadro eginda:”hecho un cuadro”

Lauki eman

Lehen begi kolpera

Leiho itsutua

Lema-kolpe

Ligeta: eustekoa

Lotura-ofizial (soldadua)

Lur agindua: Tierra Prometida

Lurralde-soldadu

Lurreratze-trena

M

Mahaspaseko ogia

Mendi Harritsuak

Menta-ur

Motz ipini

Moztuta gelditu

Multzokako fabrikazioa

Mutur-hezurra

Noranahiko ibilgailua

N

Noranahiko ibilgailua

O

Ordenagailu eramangarria

Odol hotza galdu

Oilo ipurditan egon

Operazio-basea

Ordenagailu eramangarri

Ordukako tarifa

Orotariko denda

Orpo altuko zapata

Orratz orpoko zapata

Orriak irauli

P

Paper-zorroaren mihia

Papera jokatu

Pasadizoko hotela

Pazko loratua

Pedal-txalupa

Penatako arima

Pertsonan iritzi

Piletako irratia

Piper morro

Postan joa

Printze Urdina

S

Sabai-maldadun

Saileko asasinoa

Salba-gerriko

Saltsatu: salsear

Sarbide etsamina

Serieko hiltzailea

Soka eman

Su-lerro

Zutoin: soldaduen “columna”

T

Tarte hilak

Telebistaren aldagailua

Telefono aurkibidea

Telefono-aurkitegia

Telefono mugikor tolesgarria

Telefonoa gakotu

Toki paradisuzko

Tren lasterra

Turko-buru

Txirrindularien pasaera

Txokorako jolasa

Txori korapiloa

U

Ubeko eskailera

Ur-turrusta

Urrezko betegarria duen hagina

Urrutiko agintea

X

Xaboi isurkia

Z

Zentze tasa

Zigarroaren iragazkia

Zinta isolatzailea

Zisne-lepodun jertsea

IDAZLEEN MINTZOAK. egon, eman, ibili, izan, hartu

Jon Etxabe 2019/11/01 10:58
... egon eman, ibili, izan, hartu

Egon

A

Aiko-maiko egon

Aioan egon

Arte laburrera egon

B

Baturik egon

Berantetsia egon

Biribilean egon/jarri

Bizkarrez egon

Ble-ble egon

D

Dudan egon

E

Egarritua egon

Erreskadan egon

Eskupeko egon

Etzana egon

F

Faman egon

G

Gose egon

H

Hautara egon

Hotzak egon

I

Ikusbegian egon

J

Jardunean egon

Jitoan egon

K

Kirika egon

L

Lo sustan egon

M

Mozkorrik egon

Mutur beltzean egon

Mutur egon

O

Begiz begi egon

Lehorrik egon

Ondotsuan egon

Oso bestela egon

P

Pausan egon

Presatua egon

S

Santu egon

Sapan egon (modan)

Sen-senean egon

U

Urruti gabe egon

Usteko izan

Z

Zainetan egon

Zaintzan egon

 

Eman

A

Ameto eman

B

Bahian eman

Begia eman (zerbaiti)

Beldur eman

Bihotz eman

Buru eman

E

Errietan eman

Errukitik eman

H

Hankei eman

Hozkia eman

I

Itzuli osoa eman lorategiari

K

Kaparrada eman

Kara eman

Kasu eman

N

Nagia eman

Neure iruditan eman

P

Pena eta guzti eman

T

Talaka eman

Z

Zaina eman

 

Ibili

B

Bestela bezala ibili

Bintopa ibili

Zainetan ibili

E

Elkargain ibili

Eskuka ibili

G

Goitik eta behitik ibili … eskaileran

H

Hormari kontra ibili

I

Inalka ibili

Itsuka ibili

Izerdi epeletan ibili

Txirristan ibili

J

Jitean ibili

Jitoan ibili/egon

K

Kiriketan ibili

L

Lo galduan ibili

M

Mukertuta ibili

S

Soko-miran ibili

Z

Zorakilo ibili

 

Izan

A

izan

Alboko izan

Amakoa izan

Atsedengo izan

Aurkez izan

Azkena  izan

Azpiko izan

B

Begi parean izan

Begipean izan

Ber gauza izan

D

Dolu izan

E

Egin gai izan

Ekarki duena izan

Entzun uste izan

Erruki izan norbaiti

Etorkor izan ….ri

Ezin ikusia izan norbaiti

Esku izan norbaitengan

G

Galdutako airea izan

Gizonaren ezik izan

Gose izan

Guztiz gorputz izan

Guztizkoa izan

H

Haize puska izan

Haizu izan

Hastio izan

Hondarra baino sandaliagoa izan

Hotz izan

I

Iduri izan

K

Kari izan

Kontu izan

L

Laneko izan

Laster bateko izan

M

Malkotan izan

Mamala izan

Manu izan

Marmar izan

Mendi gora izan

Muker izan

N

Neke izan

O

Oso gordea izan (sekretuak gordetzen dakiena)

P

Pisua izan norbaitengan

Postekoa izan

S

Sentibera izan larrua

U

Udaminekoa izan

X

Xahu izan

 

Hartu

A

Aitzin hartu

E

Ezker hartu

H

Hisiak hartu

Z

Zoriz hartu

 

IDAZLEEN MINTZOAK. Ari, egin, egon, eman, ibili

Jon Etxabe 2019/10/25 10:25
ari, egin

Ari, egin, egon, eman, izan, ibili

 

Ari

Egiaz ari

Guka ari

Katamar ari

Kirika ari

Kuriketan ari

Makakorro batean ari

Pipa ari

Solaz molaz ari

Txitxi-patxa aritu

Txutxu eta putxu ari

 

egin

A

… beste egin

Abegi egin

Adausi (egin)

Ardoz bete egina

Arnasa egin

Arrandia egin

Arrapostu egin

Asper-buru egin

Astin-astin egin

Astotik mandora egin

Atzarri egin

Auhen egin

Aulkiaren itzulia egin

Aurkako egin

Auzia egin

Azken portu egin

Azukrea egin

B

Baiezkoa egin

Balazta egin (frenatu)

Barre egin

Bazter egin

Beltzuri egin

Bentaja egin

Bide egin

Bil-bil egin (besaulkian)

Bira bat egin

Bira osoa egin gelan

Biribilak egin

Bizitzak huts egin

Bozkarioak egin

Buru egin (taldearen - aurrean joan - aurrena izan erreskadan)

Buru egin egoerari

Buru egin logurari

Buruak gainezka egin

Burutik egin zaik

Burutik egin zaio

Buruz tanka egin

Buruz lurrera egin

D

Desafioa egin

Deitore egin

E

Entzunarena egin

Erantzuki egin

Erdi bi egin

Ez dakielakoa egin

Ezentzun egin

Ezentzunarena egin

Erronka egin

Eurt egin

Ez entzuna egin

Ez hitz egiten

Ez ohartuarena egin

Ezin egin dut

Ez jakinarena egin

Ezker egin bidexkak

Buruaz beste egin

G

Gainez egin

Ortots egin

Pausa egin

Hazbete sakon egin

Pixa etena egin

Gaitz egin

Gauaz eguna egin

Jira erdia egin

Goitika egin

Gor egin

Goratik hitz egin

Gorputzak buru egin

Goxo egin

Gutxik egin

H

Hasbeherapen egin

Hasgora egin

Hausnar egin

Hegiz hegi egin

Hel egin

Hirugarrenarena egin

Hirutan egin

Itzuri egin

Hitz beste egin

Hitzei irrist egin

Hitzei gor egin

Hor konpon egin

Hotzikaratxoa egin

Huts egin afariak

I

Imurtxi egin

Inguru egin

Inguru bat egin

Iritzira egin

Itzuri egin

Izerdi eginez

J

Jauts egin

Jo eta hautsi egin

K

Karrika egin

Kirik egin

Kirika egin

Kirrinka egin gurpilek

Kliska egin

Konpontxo egin

Kordoka egin

Kurik egin

L

Labainean behera egin

Lapa lapa egin

Laster egin (azkar joan)

Lau toles eginda

Leher gaizto eginda

Lepo egin

Lepoa egin zerbaiti

Lerro-lerro egon

Lika-lika eginda geratu

Logaleak bisita laburra egin

M

Makakorro egin

Mamarraska egin

Marrakak egin

Mehe egin

Memoriak flakia egin

Mikelen galde egin

Mila txiki egin

Mozkor eginda

Muker egin

Mutiletan egin

N

Negar beste ez du egin

Nesketan egin

Norbere artean egin

O

Odolez tarteko egin

Oihartzun egin

Ohepe egin

On baizik egin ez

Onezkoak egin

Ontziak egin (garbitu)

Orpoak oin-mutur egin

Oso eta santu lo egin

P

Pauso bat egin

Plaza egin

T

Tatarrez hitz egin

Taupa egin hatzekin mahaian

Tenka egin

Zintzur egin

Topoz topo egin

Trabes egin

Tril egin

Trik egin

Txakada bat egin

Txapaka egin

Txapal-txapal eginda

Txela-txela eginda

Txiki-txiki egin

Txil egin

Txirrist egin egunak

U

Uhuri egin

Ukaili egin

Ura egin loreei

Z

Zabu egin

Zafla egin banderak haizearekin

Zapatekin intziri egin

Zarata egin

Zaunka egin

Zauriak piko egin

Zemai egin

Zigarretari zurrupa egin

Zintzurra egin

Zizpuru egin

Zizta egin

Zuert eginda

Aurkezpena

Jon Etxabe naiz. 1933an jaioa. Jubilatu nintzanean irakurtzea eta idaztea izan zen aukeratu nuen denbora-pasa nagusia. Mota ezberdineko hainbat material pilatu zait ordenagailuan. Haize bolada batek eramango nauen orri bat naizenez, material hori sarean jartzea pentsatu dut. Zatika eta sailka ateratzen joango naiz. Bideak erakutsiko dit zer eta erritmoa. Lotsa eta ridikulu sentipena sortarazten dit. Baina nahikoa zait bakar bati lan hau baliagarri bazaio.