Ingelesen hilerria

Gonbidapen batekin joan nintzen atzo Gernika Bajo Las Bombas telefilmearen estreinaldira. EITBk eta ekoiztetxe pare batek produzitu dute, eta lagun batek lan egin zuen bertan, Ane Muñoz zinegile eta zutabegileak (script gisa). Duela hilabete batzuk etxetik gertu (Aieteko jauregian, Donostian) filmatu zituzten eszena batzuk, eta horretara gonbidatu gintuen ni eta umeak Anek; esperientzia bitxia izan zen guretzat. Orain doble eskertu behar diot Aneri estreinaldirako gonbidapena.

Telebistek euskal historiaren inguruko pseudofikzioekin egindako lanekin apur bat mesfidati joan nintzen, baina tira, hainbestean. Gertu sentitu nituen, etxean ere entzun ditudalako, gerrako gogorraren miseriak, eta hunkitu egin ninduen horrek pentsatzen nuena baino gehiago. Kaleko andre-gizonen eta pertsonaia historiko batzuen agerpena ere ondo nahastua dago.

Huts asko ere baditu filmak, baina uste dut hobeto emango duela bi ataletan telebistan, zineko atzoko bertsioan baino. Pelikula espainolez da, eta Gernikako kaleetan 1937an bizkaieraz espero zitezkeen elkarrizketak, hortaz, faltsu samarrak suertatzen dira horretan.

Ñabardura historiko bat: Amaierako azalpenen artean diote Mola handik hilabete batzuetara hil zela. Ba ez. Hilabete batzuk ez baizik eta aste gutxi batzuk (Gernika apirilaren 26an, Molaren heriotza ekainaren 3an), gogoan baitut aitak kontaturiko pasadizoa: oraindik Euzkadi libre eta errepublikarrean zirela, Bilbon errefuxiatuta, egun batean kaleko egunkari saltzaileak entzun zituen aitak, "Euzkadi Roja con la muerte de Mola! Euzkadi Roja con la muerte de Mola!". Euzkadi Roja egunkariaren titular hura entzutean gerra irabazi zutela ere sinetsi zuen 15 urteko nerabe hark, nire aitak... Ez zen hala izan. Nik uste dut gerrako kontu asko itxi barik daudela oraindik. Adibidez, filmaren amaieran, Alemaniako enbaxadorearen barkamen-eskaera ageri da, duela urte batzuk gertatutakoa. Espainiak halakorik ez du egin oraindik. Nik uste dut beharrezkoa den erredentzioa erasotzaileen bandera hori eta gorriak Gernikan ofizial izateari uzten dionean izango dela.

ETBn urriaren 2an eta 9an emango dute bi ataletan Gernika bajo las bombas.

Nire seme-alabek (8/14 urte) jokatzen dute gauza honetan, eta ematen du inguruko neska-mutilek ere hala egiten dutela. Nik ere umeekin denbora guztian nago honetan denbora galtzen eta... ondo pasatzen dugu!

Zera da jokoa. Auto hori bat, Mini bat edo matrikula kapikua duen bat ikusten duzunean, esaten duzu "Mini txerto" edo "Kotxe horia txerto" eta aldamenekoari toke bat ematen diozu, kolpetxo bat. Behin kotxe bat hala ikusita, indargabetua geratzen da, taldeko beste inork ezin du aldamenekoa ikutu (bueno, hurrengo egunera arte edo). Bi zirkunstantzia bateratzen badira, hala-nola Eibarren ikusitako Mini hori honekin, bi kolpetxo dira.

Ez dakit zein den jokoaren jatorria, ezta izenaren zera ere. Italierazko "certo" ote zen pentsatzen nuen hasieran (auto marka italianoen garrantziarekin, eta Cars filmeko erreferentzia posible batzuk tarteko, nire irudimenean), baina mutiko batek iradoki zidan "Txertoa" jartzea ote zen, euskarazko terminoa alegia.

Ba horixe. Zuen inguruan jokatzen da Txerto joko honetan?

Apalabrados jokoa euskaratu izana notizia inportantea dela iruditu zait aurtengo udan, baina jokatzeko probetan (beta bertsioa da irtendakoa, esan daiteke) hobetu daitekeela uste dut. Maite Goñi bultzatzaileak hemendik egitea proposatu du, eta han ere utzi ditut ideia batzuk.

Beste hobekuntza bide bat letra banaketa hobetzea izan daiteke. Hasieran J asko agertzen ziren, eta ez zen oso naturala. Orain hori hobetu dela dirudi, baina TS, TZ, TX eta RR digrafo moduan agertzea ez zait oso egokia iruditzen.

Hortaz, pentsatu dut testeatu daitekeela letra banaketa hoberik, gaztelaniazko joko analogiko batekin, eta arauak nolabait aldatuz. Seme-alabekin jokatu dut, eta tira, Z mordo bat agertu zaigu...

Aproba hauetarako erabili dudana zera da, gaztelaniazko Scrabble bat, post-it, artazi eta boligrafo baten laguntzaz. Euskarazko hitzekin jokatzea da koxka, baina arauak aldatuta:

• Bost bokalak bere horretan erabili, baina...
• Kontsonante guztiak sorginak dira, beste edozein kontsonanterekin ordezka ditzakezu, baina ez bokalekin.
• Berezko sorgin biak, edozein kontsonante edo bokalekin ordezka ditzakezu.
• Puntuaketan, ez dago puntu bereizketarik, denek 1 balio dute, sorgin zein bokal izan.
• Zazpi letrak jartzeak 20 puntu ematen ditu.

Nik uste dut balio dezakeela ikertzeko ea ze letra komeni diren euskaraz jarri, ze kopurutan, eta zein puntuaketarekin. Lehen aproba da. Nagusien artean egin beharko genituzke aproba gehiago. Edo beharbada ez, ez du balio Apalabrados hobetzeko. Baina akaso arau berezi hauek balio dizute erdarazko Scrabble analogiko bat edukita, euskaraz jokatu nahi baduzu.

Lehenago ere komentatu izan dut arte modernoa dibertigarria dela. Bada, arte modernoaren bi ikono handienetakoen erakusketak ikusi berritan, berresten dut esandakoa, barregarria eta barrez lehertzekoa da, zentzurik onenean.

Bi irudi hauen konbinazioak algarak eragin zizkidan Londresen. Lehena Damien Hirst-en puntutxoen adibide ugarietako bat, Tate Modern galerian. Azpian, Banksy kale-artistak egindako moldaketa sarkastikoa.

Oporretan Maider Unda ikustera joan Londresko Joko Olinpikoetara eta domina irabaztearekin disfrutatu! Sekulakoa izan da, ikurrinarekin arazorik eduki barik gainera. Baina turismo kulturala ere egin dugu. Musikal bat ikusi, adibidez. Eta erakusketa interesgarriak.

Bereziki, gogoa neukan erakusketa bat ikusteko Tate Modern-en: Damien Hirst-ena.

Artista terrible hori… Behiak, txahalak eta marrazoak formoletan. Instalazio biziak ikaragarriak iruditu zitzaizkidan. Behia usteltzen, eta eulien bizitza zikloa kutxa batzuetan haren inguruan. Eta tximeleta bizien gela, umeentzat ere zirraragarri. Horra tximeleta semearen bizkarrean, eta alaba inbidiatan (gero berari ere jarri zitzaizkion):

Dozena bat gelatan, laburra egin zitzaidan. Gustatu zitzaidalako. Heriotzarekin eta higuinarekin artea egin daiteke, edo epatatu, bederen, eta Hirst maisu bat da horretan. Bere lanaren alderdi mediko-farmakologikoa (eta zigarrokinekin egindako instalazioak) ez nuen ezagutzen, eta harrigarria egin zitzaidan.

Beldurgarriaren eta barregariaren artean, hor nonbait dago Damien Hirst.

 

Baina ez bakarrik Hirst. Gehiago ere ikusi genuen Tate Modern-en. Batetik, buelta bat eman nuen Poetry and Dream bilduma surrealistatik, eta baita klasiko batzuk han ikusi ere (De Chirico eta beste).

Baina gehiago disfrutatu nuen abangoardia hutsarekin. Batetik, turbinen gela esaten dioten espazio huts handi bat dago, eta han jendea zegoen/zebilen… kostatu zitzaidan konturatzea hura zela erakusketa, jende multzo bat, tarteka modu gutxi gora-behera koordinatuan mugitzen zena, erdi performance, erdi koreografia, erdi sorpresa… Ez zenekien oso seguru zenbat ziren aktoreak eta zenbat publikoa, ze azken batean gu ere sartu ginen pausoz pausoko dantza moduko hartan, urrats bat aurrera, buelta bat, beste urrats bat, denak batera mugitzen. Harrigarria eta gozagarria.

Source: coolhunting.com via Luistxo on Pinterest

Baina tira, artea zen, eta izen bat zuen pieza hark: Tino Sehgal-en “These associations”.

Turbinen gelatik gertu, espazio berri bat ere ireki da Tate-n, Herzog eta Meuron arkitektoek diseinatua, The Tanks, eta han zenbait pieza ikusi genituen, zentzu sozial eta feminista omen zutenak, baina oso ondo ulertu ez genituenak.

Source: domusweb.it via Luistxo on Pinterest

Lehen irudi sortan, bi lan, lehenik bertako argazkietan, gero gero neuk ateratako argazkiak umeekin. Lanak dira Suzanne Lacy-ren The Crystal Quilt zeinak bideoa, soinuak, eta olio tanke erraldoi bat nahasten zituen, eta bestea Lis Rhodes-en Light Music argi eta soinu instalazioa.

Source: Uploaded by user via Luistxo on Pinterest

Azkenik, The Tanks ingurune horretan beste pieza bat ere ikusi genuen, Tania Bruguera kubatar epatatzailearena. Surplus Value zuen izena instalazioa, eta beheko irudiko zera ikusi genuen, baina eskala ilunago eta ikaragarriago batean. Langilea han ari zen, Auschwitz-eko sarrera ateko burdina letreroa soldatzen (Arbeit Macht Frei), baina areto ilun eta oso handi batean zen, eta ikusleak bakarrik bi/hirunaka sartzen uzten zigutenez, inpresioa eragiten zuen.

Source: kadist.tumblr.com via Luistxo on Pinterest

Londresko arte-eszena aurkitu genuen hurrengoa ustekabekoa izan zen. British Museum ikustera gindoazela, metroaren eta museoaren artean zegoen eraikin handi hau… Old Sorting Office almazen hutsa zen, New Oxford Street kalean.

Mr Brainwash jartzen zuen, Exit To The Gift Shop Banksy-ren film bitxian agertzen den fake-artista da Mr Brainwash hori. British-etik irtetean, berriro bertara itzuli eta irekia aurkitu genuen.

Oso ona da Banksy. Umorea eta irreberentzia. Txiste sinpleak (taxi bat jostailu kaxan), eskala hutsaren lilura (neumatikozko gorila), eta batez ere artearen auto-fagozitazioa, pop artearen pop fagozitazioa batez ere. Elvis eta Kalashnikovak, Campbell zopa espraian, Warholen mila aldagai, klasikoen berregiketa (Hopper eta Apple nahasketa gustatu zitzaidan), markak eta iraultza, pintura zipriztinak, brit-pop kitsch mordoa…

Amaieran, Banksy Van Gogh koadroa, Exit to the Gift Shop filmari erreferentzia eginez. Eta gift shop horretatik egin genuen exit, bai, opari eta guzti: postalak eta posterrak oparitu zizkiguten (sarrera doan zen!).

Hirst-ek heriotzarekin jokatzen duen bezala, umorearekin jokatzen du Banksyk. Biak dira barregarriak.

Lehengo batean Intouchables filma umeekin ikusi nuen. Ona iruditu zitzaidan. Amaitzean, jatorrizko istorioaren benetako protagonistak azaldu zirenean filmean, umeek esan zidaten: Hara, beti gertatzen da berdina!.

Beti? Schindler's List besterik ez dut nik gogoan, erantzun nuen.

Ba, bai, Soul Surfer eta 127 hours aipatu zizkidaten. Ok. Seme-alabek jakintza zinematografikoan gainditzen zaituzten une deseroso hori...

Gero elkarrekin ikusi genuen beste film bat gogoratu nuen, Rabbit Proof-Fence, Australiako aborigenen zapalkuntzaren inguruan. Han ere, filmeko umeak, amaieran, zahartuta...

Eta berriki, beste film bat azpidatzi dut (Harkaitz Canoren laguntzarekin): Howl, Ulua, Allen Ginsberg-en poemaren inguruan. Eta amaieran, bai, Allen Ginsberg agertzen da.

Irudi hauek gordeta ditut Azpitituluak Euskaraz proiektuaren Pinterest-eko bilduman.

Getariako Cristobal Balenciaga museoan umeentzako doako jarduera batzuk antolatu dituzte udan. Hasiera batean, badirudi hizkuntza irizpiderik gabe zirela, "en bilingüe" (gerturatukoen arabera, ba galdera egin eta hala... erdaraz, gertatu ohi den bezala). Honetaz idatzi izan dut Sustatun.

Baina museokoekin Twitter bidez elkarrizketa absurdo samar baten ondoren (ikus irudia), gauza bat esan zidaten: apuntatzen den lehen haurrak euskara aukeratuz gero, bisitaldia euskaraz izango dela.

The Smiths – Hatful of Hollow (1984)

Eskuak ugatz-guruinetan

Gogoan dut C-60 bat izan zela. Nola ez. Pirateria analogiko zaharraren misterio hauek ondo deskribatu ditu Iban Zalduak Biodiskografiak liburu berrian (2011, Erein); kantu izenak punta fineko arkatzarekin idaztearen zergatiak adibidez. Rellenoaren kontua ere azaltzen du Zalduak. Disko grabaketarako formaturik arruntena zen C-60, alegia, hirurogei minutuko kasetea, eta ohikoa zen zuk ematea grabatzaileari diskoa eta grabatzaileak, bere borondatez, rellenoa esakintzen zizun, LParen soinuak betetzen ez zuen zatia osatzen zizun bere gustoaren araberako beste zerbaitekin, zuk prezeski eskatu zenionaz aparteko zerbait, apropos estilo desberdinekoa ere sarri... Hark bazuen mistika polit bat. Kantu bat ere badut gogoan, baina gogoan bakarrik, ez baitut haren berririk beste inon aurkitu, ez Google ez kristo, eta pentsatzen hasia nago amestua ote den: ce-sesenta izena zuen kantu bat, eta neure aburuz, Donosti sound esaten zioten estilotxo hartako talderen batek jotzen zuen... Ce-sesenta, ce-sesenta, ya no eres virgen, ya no eres pura...

Harira. C-60 hura pasatu nion beraz Epelderi edo Osorori. Alzelai ere biltzen zen tratuetan, eta haren bidez beste hura... ez naiz gogoratzen, Ugarte deituko diot, Casablancako trafikantea bezala. Baina nik uste dut Epeldek grabatu zidala The Smiths-en Hatful of Hollow. Modan zeuden eta haien berri jakin nahi nuen. Bada, Epeldek disko hau zeukan eta halaxe izan zen hau The Smiths-en lehenengoa niretzat. Eta sorpresa izan zen, bueltan eman zidanean C-60 hura, han ez zegoela rellenorik. Izatez, B aldea kantu eder eder baten erdian amaitzen zen. Fifteen minutes with you, I wouldn't... STOP. Hamabost minutu zurekin, eta gero zer? Disko hark 60 minutu baino gehiago irauten zituen! Sekula ikusi gabekoa zen hori. Izan ere, errekopilazio bat zen, baina taldea sortu berritan egina eta kantu errepikatu berkonposatuekin ere (Peel sessions batzuk tartean), bitxikeria, harrokeria...

Nolanahi ere, berehala kapturatu ninduen C-60 hartakoak. Gaurko egunera arte, Morrisseyren bakarkako istorioaren jarraitzaile ere banaiz eta. 18-19 urte nituen orduan, The Smiths-ekiko maitemintze zoro hark harrapatu ninduenean. Mutil patetikoa nintzen. Tira, teenager kategorian nengoen oraindik, etimologia ingelesari jarraiki, baina 18 urterekin adin nagusiko bihurtzen zarela suposatzen da, ez jada hain nerabe-nerabe, baizik eta, "gazte" edo. Ba ni post-nerabe patetikoa nintzen, guztiz, suposatzen dut...

Eta ataka hartan, zenbat lagundu zidan musika hark. Neure ingeles apurrarekin dezifratzen nituen kantuen puska partzial gordin haiek... Kantu bat amaitzen da you will leave me behind, you will leave me behind, atzean utziko nauzu... eta beste bat berriz amaitzen da, I'll probably never see you again, I'll probably never see you again, ez zaitut seguruenik berriz ikusiko. Eta ez nekien zer esan nahi zuen hark guztiak, egia gordinak zirela bakarrik. Beste kantetan ere pusketak baizik ez nituen ulertzen, erraietatik sortutako haiku pop bortitzak.

• And everybody's got to live their life / and God knows I've got to live mine / denok dugu bizitza bizitzeko eskubidea / ta Jainkoak daki nik neurea bizi behar dudala

• Oh the devil will find work for idle hands to do / oh deabruak aurkituko du lanik esku alferrentzako

• William, it was really nothing / Guille, ez zen benetan ezer...

• He said "return the ring" / he knows so much about these things / eraztuna itzultzeko esan zuen / hainbeste daki gauza hauetaz

• I was looking for a job / and then I found a job / and heaven knows I'm miserable now / lan bila nenbilen / eta lana aurkitu nuen / eta zeruak daki miserablea naizela orain

• The dream is gone / but the baby is real / Ametsa amaitu da / baina haurtxoa benetakoa da

• Does the body rule the mind / or does the mind rule the body? / Gorputzak agintzen du buruan / ala buruak gorputzean?

• Please, please, please / let me, let me, let me / mesedez mesedez mesedez / utzi, utzi, utzi... (tira, hau 60 minutuetan ez zen kabitu! Hilabeteen buruan ezagutu nuen kantuaren jarraipena, beranduegi, modu aski sintomatikoan kantuaren gaia kontuan hartuta)

Hainbeste bueltarekin, ingelesa ere hobetu nuen, eta ez gutxi. Baina beste gauza bat izan zen neure irakasgai nagusia, disko hark eta The Smithsek eman zidaten argia: nor izateko beste bide bat bazegoela ikasi nuen nik Morrisseyren poesian eta rock melodramatikoan. Inguruko eredu matxote kirolzale panparroi hartatik haratago bazegoela anbiguoago agertuta gizon jokatzerik, bruto bat izan barik sentiberarasunez gaiztakeria lantzerik, frakaso txiki baina krudelen hondarrean inteligentziaren garaipen ironikoa (intimoki beharbada) dastatzerik. Eta irakaspen horietatik, hazi, nor izan, norberaren bidea egin.

Urteak igaro dira eta seme pre-nerabe bat dut. Hauskor eta deseoroso nabari dut urte zail hauen atarian. Topatuko ahal du argi bat nik disko hartan ikusi nuenaren parekoa. There is a light... beste disko batekoa da hori, barkatu.

Bizitzak buelta asko ematen ditu. Ustekabekoak ere, eta bihotzarekin ikasi duzunak balio dizula jakingo duzu orduan. Gertatu daiteke 20-25 urte igarota zita bat izatea igande gau batean eta zaudela, bezerorik ez apenas, Donostiako Be-bop-en, 80ko musika maite duen DJ batekin eta The Smiths jartzen ari dela, behin eta berriro, eta kantu guztiak dakizkizu eta abesten eta antzezten dituzu gladioloak bazenitu bezala bakeroen atzeko poltsikoan eta orduan, Handsome Devil jartzen du kabroi horrek. Bai, debekatua beharko luke, baina Handsome Devil jartzea legala da nonbait. Eta une horretan, let me get my hands on your... bai, badakit ez dela esaten "titiak", esaten da "bularrak", baina hori ere ez da, politori, ez bular eta ez titi monina,let me get my hands on yout mammary glands, eta ez didazu komentzituko Euskaltermek ugatz-guruin esaten diolako horri ze, ez, ezin dut ebitatu eta glandula mamarioetan jarri behar dizkizut eskuak, ya-lo-kreo, oh you handsome devil.

*** ***

(Xerezaderen Artxiboan grabatua ere gelditu da hau; eskerrik asko Ana Moralesi, eta honekin batera irakurri ziren ipuinen autoreari, Iban Zalduari)

(Kafe Aleak liburua laster egongo da kalean. Aurre-salmenta antolatzen ari dira, eta ale batzuk enkargatuz proiektua bultzatzeko aukera duzu. Informazioa horretarako, KafeaEtaGalletak.com webgunean topatuko duzu)

2001eko azaroan martxan jarri zen makina bat datorren astean geldituko da. Sustatu.com, euskarazko lehen bloga, Squishdot izeneko azpiegitura batekin hasi zen lanean 2001. urtean, eta laster, 11 urteren buruan, software hori gelditu egingo da.

2000. urtean hasi ginen CodeSyntax antolatzen hiru lagun, eta Gari Araolazak erabaki zuen Python programazio lengoaia izango zela enpresaren lanabesa, eta zehatzago esanda, Python-ekin garai hartan funtziona zezakeen aplikazio zerbitzari txukun bat: Zope.

Argazkiak.org | Sustatu zaharra © cc-by-sa: sustatu

2000. urte amaierarako, Slashdot, Kuro5hin edo Barrapunto bezalako weblog edo albistegi bat sortzeko ideia mamitzen hasi ginen. Eta 2001. urtean, ideia hori gorpuzten joan zen. Orduko Slashdot-en funtzionamendua Zope-n erreplikatzen zuen software puska batean fijatu ginen: Squishdot (1999an sortua, nik uste).

Beraz, Sustatu martxan hasi zenean, Squishdot-en gainean hasi zen lanean. Gaur arte. Squishdot-en garapena aspaldi samar eten zen, beste blog plataforma batzuek ordezkatuta. Baina software sendoa zen gero, eta ez dio hutsik egin Sustaturi. Gaurko egunera arte, datubaseak 10.838 artikulu eta 19.787 erantzun bildu ditu.

Datorren astean, azken artikulua kargatuko dugu datubase horretara. Sustatu ez da itxiko, baina atseden hartuko du orduan, ordu batzuetarako. Ondoren, azpiegitura berri batekin berraragiztatuko da, Django aplikazioarekin egindako sistema eta datubase batekin. Artikulu eta erantzun guztiak salbatuko dira, sistema batetik bestera migratuko dute, URL originalekin.

Argazkiak.org | Sustatu 2008 © cc-by-sa: sustatu
Editatzeko eta parte hartzeko moduetan aldaketak gertatuko dira, bide batez, erabiltzaileentzat erosoagoak izango direnak, gure iritziz. Sustatu askoz sozialagoa ere izango da, lotuagoa egongo da Twitter eta Facebook-ekin.

Eta uztailean, are aldaketa inportanteagoak gertatuko dira. Adi.

Squishdot, berriz, oraindik bizirik geratuko da webgune batean edo bestean... Sustatun hainbeste lan eginda, tripak ezagutzera iritsi naiz ni bezalako desinformatiko bat, eta kariñoa ere badiot. Halaxe moldatu ahal izan nuen Azpitituluak.com duela urte batzuk, eta dabilen eran ikusita, milaka pelikularen azpidatziak gordetzeko gauza izango dela uste dut. Hamar urte barru ere primeran funtzionatuko duela iruditzen zait.

Squishdot.org, azkenik, softwarearen erreferentziazko webgunea, aspalditik dago iraungita. Gaur egunean, bertan, kastitate maskulinorako BDSM-tresneria saltzen dute.

Argazkiak.org | Sustatu berdetuta © cc-by-sa: sustatu

Hiru lagun ere ikusi ditut azken egun hauetan Crowdfunding delakoari Crowfunding deitzen. Gauza bat da finantziaketa kolektiboa, eta besteak beleak finantziatzea! Azkena, Lorea Agirre Berrian, eta hari tuitak egin dizkioten batzuen mezuak, Loreak ez baitu pertsonalki ezer tuiteatzen.

Txikikeria ortografikotik haratago, Agirrek eta beste batzuek nabarmendu izan dutena da formula hau ohikoa izan dela eta dela gure herrian, euskalgintzan. Jakina ba. Kanpoan asmatutakoa ez da, ez horixe.

Hala ere, auto-indartze militantetik haratago, apurtxo bat gehiago esan daitekeela okurritzen zait. Euskal eredua, gure labela, the fucking Basque model, normalean, iruditzen zait niri, honela izaten da:

1. Dena petitcomitean, itxian lotu.
2. Dirua lortzeko crowdfunding (edo, modu prosaikoagoan ere, dirurik tartean izan barik, babesa lortzeko deia izan daiteke hau, Herriari egiten zaiona; baietza eta atxikimendua bilatzen da edonola ere, ez eztabaida eta sormen kolektiboa).
3. Argudio espiritualak 2 justifikatzeko, 1 aipatu ere ez.

Salbuespenak badaude, dena den. Nik ezagutzen dut baten bat, zorionez.

Agian Crowdsourcing behar ote dugun... ideiena batik bat.

Pozten naiz Twitterrek bere interfazea euskaratzeko aukera zabaldu duelako azkenean. Borondatezko lanean oinarrituko da, eta horrek akaso uzkur jartzen ditu batzuk, baina uste dut metodo bera erabili zela bere garaian Facebook edo Google-ren lehen bertsioak euskaratzeko, eta alde horretatik nik ez dut eragozpen handirik Kaliforniako miliotsu berriei laguntzeko, euskaldunontzako metodo praktikoena horixe baita, egin beharrekoa guk geuk egin eta ez kexatu.

Dena den, badaude gauzatxo batzuk...

Jana eta menuak. Aspaldi esan nuen: menuak baino, jana da inportantea. Gaur arratsaldez mintegi batean izango naiz Bilbon (Internet eta hizkuntza aniztasuna, sarrera doan), eta ideia hori errepikatzeko asmoa neukan (ingelesez, bide batez). Motibo gehiagorekin gaur.

Pertsonak, nukleo sinbolikoa. Twitter oso-oso inportantea dela uste dut. Sare sozial baino gehiago, hedabide apurtzaile bat (disrupzioa dakarrena). Kultura transmisiorako gakoa, komunitate baten bizitasunaren adierazle, meme-en iturri eta bideratzaile, esperientzia estetiko bat ere bai (eta lastima de Fermin Etxegoien ez enteratu izana). Twitterren euskara egotea oso inportantea da, eta bereziki, funtsezko informazioa eta iritzia euskaraz mugituko duen erdigune edo nukleo txepetxiano bat gorpuztea. Ezagutzen nautenek badakite halako kanpaina bitxi batean nabilela aspalditik: Mila euskal intelektual Twitterrera. Frakaso bat izan da, neurri handi batean, orain arte. Baina ez dut etsitzen, eta orain bariante batekin nabil: Mila euskal intelektual Twitterrera, banan banan. Pertsonalki, oso harro nago azken hilabete pare honetan neure iritziz oso ahots koalifikatuak gehitu ditudalako Twitterrera:

• Ana Morales.
• Onintza Enbeita.
• Mikel Irizar (bueno, honek akaso jasotzen dituen erantzunei kaso gehiago egin behar lieke).

Horrelakoekin ekartzen da euskara Twitterrera, menuak itzultzen baino hobeto. Lander Arbelaitz kazetari gazteak meritu handia du gaur Twitter euskaratzeko aukera izateagatik, eta zoriondu behar dugu denok. Baina ez berak ez neuk ez inork ez du komentzitu Pello Zubiria tuiteatzen hasteko (Goardia Zibilak ere ezingo duela badakigu, eta hala ere... JODER PELLO YA TE VALE). Neure ustez, menuak itzultzea baino egiteko funtsezkoagoa da hau: Lortu zerbait esateko daukan euskaldun bat Twitterrera ekartzea. Gutariko bakoitzak ezagutzen du Twitterren guk baino gauza inportanteagorik esango lukeen pertsonarik. Komentzitu ditzagun. Bakoitzak bana.

Inbidia. Nik azpitituluak itzultzen ditut. Oso tarteka, batzuetan film onak, eta beste batzuetan ez hain onak. Tabarra ere ematen dut, benga, itzuli zuk hau edo gogoko duzun hori... Oso arrakasta mugatuarekin. Twitter itzultzen jende mordo bat hasi da bart gauean, tartean nik zerbait azpititulatzeko proposatu izan diedanik. Zer egingo diogu ba. Hala ere, film bat azpititulatzea, hemendik aurrerako ondare bat sortzea da, 20 urte barru ere balioko duena. Eta zuk azpititulatu duzuna seme-alabekin, lagunekin edo maitaleekin partekatu eta disfrutatzea plazer handi bat da. Gaur, neure bakardadean, Bollywood-eko hit bat itzultzen hasi naiz; hindieraz da audioa, numerito musikal eta guzti jarriko dut euskaraz. Mundua pittin bat hobetzeko balioko duelakoan, ni aurrera noa. Azpitituluena ez bazaizue erakargarria iruditzen, beste alternatiba bat proposatuko dizuet: Wikipedia.

Amaitzeko, Twittereko interfazea (edo inor komentzituz euskaldungoaren erdigunea bera ere) euskaratzera zoazenoi, aholku bat: kontuz idiotekin.