Harrikadak

En castellano

Irutxuloko Hitzan urriaren 18an argitaratutakoa.

Realaren antzera, lo geratzea erabaki du gizarte honek. Biktimaren papera jokatzen ikasi dugu eta, primeran moldatzen garenez, bertan goxo gaude.

Biktima izateak badu berarekin beste ondorio bat: etengabe kexatzearena. "Dena da kaka zaharra". Ondo. Demagun hori horrela dela, kaka erraldoi baten gainean gaudela eserita. Kexatzeaz aparte, zer egiteko gauza gara? Esango dizuet: ezer gutxi! Berdin-berdin jarraituko dugu eguneroko hipotekak pagatzen, ez bakarrik bankuekin etxebizitza ordaintzeko sinatuta ditugunak.

Gainera, bertakoak vs. kanpokoak sua piztea erabaki dugu beste behin. Eta ez zait batere gustatzen. Izan ere, lagun batek dioen bezala Kovacevic bertakoa da, hemen egiten duelako lan eta hemen bizi delako (irakurri Gernikako Estatutua).

Nire eguneroko bizimoduan ohikoa den taberna batean kamarero falta dute, udan zerbitzu gutxiago eskaini behar izan dituzte gabezia horregatik. Aurreko batean zerbitzari batek zioen kanpoko langileak ez direla gu bezalakoak. Ez horixe!

Handik gutxira, beste taberna bateko ugazabak esan zidan kanpokoek hemengoek baino laguntza gehiago zituztela. Horiek arauaren salbuespen izango zirela ihardetsi nion. Hark ezetz, iturri onetik zekiela berak hori.

Langileak ere kezkatuta gaude: kanpokoek hemengoek baino soldata kaskarragoak onartzen dituzte eta hori denen kalterako da. Jopelas! Goazen denon lan baldintzak hobetzera. Prest gaude? Ez.

Mataróko lagun batekin egon nintzen berbetan aurreko batean. Kataluniako herri honek 116.000 biztanle inguru ditu. Zifra ofizialei erreparatuz gero, etorkinak (gaur egun etorkin kondizioa dutenak) populazioaren % 20 dira (laguna bizi den auzoan % 30). Gehienak magrebiarrak, portzierto.

Donostia. 2005eko datuak. Erroldan izena emandako etorkinen kopurua % 4,6koa da (% 1,1 da Europar Batasunekoa). Konparatu datu hauek goiko paragrafoan botatakoekin. Badago alderik, ezta?

Denok dugu barruan arrazista bat. Ezin duguna da gure oinarrizko sen hori puzten utzi. Arrazakeria albo batera utzita, arrazionalizatu ditzagun gure beldurrak. Eta, batez ere, etsaia zein den argi izan dezagun.

Post Scriptum: Boris Matijas kazetariak serie polita osatu du etorkinei eginiko elkarrizketekin.

Jackie; Eva; Childo; Eric; Silvia, Mohamed eta Willy; Jean Pierre; Moustafa; Khaoula; Su Quin; Sasha eta Jelena; Ghassan.

Urriaren 21ean gaurkotua: Mataroko nire lagunak, Mariak, bidali dit pdf lotura herri horretako datu ofizialen berri zuzena izateko. Berak dioenez, hark emandako daturen bat aldatzen da, baina aldaketak ez du nik esan nahi nuena desitxuratzen.

Propaganda. Prentsa-oharretik egokitutakoa.

2004aren hasieran Ernest Lluch Kultur Etxeak abian jarri zuen Erakusleihoa programa. Hilean behin, arratsaldeko 19:30etan, areto nagusian esperimentatzeko asmoz sortutako formatu txikiko ikuskizunak aurkezten ditugu. Emanaldiak dohainik izaten dira.

Denbora tarte honetan 19 ikuskizun programatu ditugu: Uztail Oparo Ostean (Harkaitz Cano, Igor Calzada eta Oianko Txoperena), Tüsüri, Tzesne, Esqalera poésika, Xabier Erkizia, Pako Aristi, Yolanda Castaño, Mugaldekoak (Edu Zelaieta, Beñardo Goietxe eta Raul Garcia), Itzalak (Iban Zaldua, Jabier Muguruza eta Roberto Yaben), Gaizka Sarasola, Zura, Antzerkiola Imaginarioa, Ahulkiak (Harkaitz Cano, Patxi Santamaria eta Itziar Lamuedra), Larrujolearen semena, Iglu (Joseba & Maddi Irazoki), Ez Ezetz & The Uk ezin, Bilbo Dub Jukebox (Paddy Rekalde), Emetik bertso-kabareta eta Arrotz Begi bertso-trama.

Denboraldi berriari hasiera emateko, urriaren 19an Erloju Lehorrak ikuskizunaren azken saioetako bat ikusteko aukera izango duzue. Bertan, Mikelazulo elkarteko kide diren Idoia Beratarbide (pintura), Antxon Gutierrez (musika) eta Oier Guillan (hitzak) egileek hartzen dute parte.

Poesiak, narrazioak, musikak eta pinturak bat egiten duten lan honen asmoa da, umorea baztertu gabe, pertsona orok bizitzan dituen erabaki behar eta inflexio puntuen inguruan gogoeta egitea. Egunerokotasunean gauzatzen diren utopia propioen aldeko borroka txikiak, amets handiak eta kontraesan gertuak aurkitu ditzake bertan ikusleak, zortzi pertsonaiaren istorioak eta zortzi poemetan barrena.

Azaroaren 16an, berriz, Julia Cristina musikariak "Viéndola venir" ikuskizuna estreinatuko du. Dulce Chacón, Flavia Company, Chantal Maillard, Cristina Peri Rossi eta Eli Tolaretxipi poeten lanak musikatu ditu, besteak beste. Emanaldiari jarri dion azpititulua "exaltaciones de la subjetividad" da.

Urtea amaitzeko abenduaren 14an Karmelo C. Iribarren poeta donostiarraren irakurraldia izango dugu.

Herenegun ikusi nuen Zabaldun elkarrizketa potoloa egin ziola Bartzelonako Euskal Etxeko norbaitek Toni Strubelli. Atzo kanpoan egon nintzen egun osoan, baina gaur goizean irakurri ondoren, Tonik dioenak merezi duela esan dezaket.

Hori bai, ez nago ados bere ikuspuntuarekin: haren iritziz, eta laburbilduz, euskaldunok kataluniarrek baino hobeto defendatzen ditugu erroak. Nik, berriz, hemengo zero akats herria ez dut ikusten eta hango intxaurrak, urrutikoak agian, gureak baino ugariagoak eta hobeak direla uste dut. Egia da bi errealitateak ondo baino hobeto ezagutzen dituela Tonik.

Elkarrizketa goitik bera jarri dut gazteleraz hemen. Gauza bat aipatzearren, ondorengo hau aipatuko dut. Blogariak galdetzen dio Correllenguari buruz, hango Korrika, eta hau erantzuten du Tonik:

"Eta arrakastatsua da gainera. Baina horri buruz ez du La Vanguardiak ezer esango. Euskal Herrian, Diario Vascok berak ere lehen orrialdean aterako du, errealitatetik at geratuko da bestela. Euskaldunek gaitasun ikaragarria duzuelako, militantziatik abiatuta, gizartea aldatzen duten gauzak sortzeko. Ikastolen sarea izan daiteke adibide on bat".

Diario Vasco aipatu duenez, duela urtebete Gipuzkoan konpetentzia egiten saiatzen ari den periodikoaren ohitura txar bat ekarri nahi dut hona gaur. Noticias de Gipuzkoak badu jende askok, nik tartean, irakurtzen duen koadrotxo bat 3. orrialdean, "¿Sabía que…?" izenekoa. Askotan, irakurri ondoren, pentsatu dut zer nolako txorakeriak jartzen dituzten. Gaurkoa, berriz, Diariok eta Correok ez lukete hobetuko:

"¿Sabía que… en un restaurante de la Parte Vieja donostiarra, Javier Clemente lanzó una apuesta a sus compañeros de mesa a que la Real bajaba a Segunda y nadie se atrevió a aceptarla?"

Niretzat horrelako txutxumutxu merkeak publikatzea kalte egiten dio, lehenik eta behin, hori argitaratzen duen komunikabideari; bigarrenik, ez du ezer aportatzen; hirugarrenik, Vocento taldearen giputxiak vs. bizkaitarrak tradizioa kaskarrenaren adibide onenetakoa da…

Eta hementxe geratuko naiz. Ez dut bide honetatik jarraitu nahi...

En castellano

-Gero eta jende gehiago dator kanpotik.

-Bai, horrela da, baina oraindik oso gutxi dira.

-Hemengoei ematen ez zaizkien laguntzak jasotzen dituzte beraiek.

-Ez dut uste horrela denik.

-Bai, gertutik ezagutzen dudan kasu bat kontatuko banizu...

-Noski, beti egongo dira salbuespenak.

-Hemengo jende askok ez du eskatzen laguntzarik.

-Lo daudelako.

-Lotsa dutelako.

-Berdin zait. Mundu globalizatuan bizi gara. Onerako eta txarrerako.

-Nik ez ditut gauzak horrela ikusten. Hemengoei esku bat bota behar zaie.

Nahikoa zela erabaki dut. Hemengoak vs. kanpokoak sailkapena ez dut nik ulertzen.

Hau da, lagun batek dio Kovacevic bertakoa dela, hemen bizi eta lanean ari delako.

Atzo, Mataróko lagun batek esan zidan 116.000 biztanleko herri horretan % 20etik gertu dela etorkin (datu ofizialak). Mariak dio bere auzoan % 30etik gora.

Badatoz, badatoz, tse-tse; badatoz, badatoz, tse-tse.

En castellano

Ostegun arratsaldean KMra hurbildu nintzen Periferiak izeneko topaketek aurtengoan zer eskaintzen zuten jakiteko. Dionisio Cañas poeta espainiarraren hitzak entzuteko aukera izan nuen. Tomelloson jaioa, Frantzian hezia eta Manhattan-La Manchan bizitutakoa (batez ere AEBetan, baina Espainian ere denbora asko pasatuz). Gaur egun, 60 urtetik gertu, La Manchan bizi da berriro. Han eta hemen, hemen eta han, bi mundutan bizitzea. Artistek New York-en sartzeko dituzten trabak aipatu zituen ere. Irailaren 11ren ondorioak. Telefonoa eta erantzungailuak. Horri buruz egin zuen jendaurrean hausnar.

Atzo, berriz, Donostikluba jaialdia nuen agendan. Elektronikaldia zenaren lekukoa hartu duen jaialdia. Okendora hurbildu nintzen musika elektronikoaren eremu zabalean etxeko harrobiak zer zuen eskaintzeko jakin nahian. Hantxe zegoen blogeatzen gure Processblack. Patxi Piperra publikoari eta ordenagailuari begira eseri zen, soinu frekuentziekin jolastuz, pantailak Eskorbuto taldearen irudiak erakusten zizkigun bitartean. Kul beasaindarra, berriz, gitarra eta soinu pregrabatuekin atera zen. Arratsaldeko ezustekorik ederrena Fairlight taldearen erritmo dantzagarriak eta bi partaideen jarrera. Bukaeran, Duo Tonoren dance kluba. Lastima publikoa donostiarra izatea!

Mokadutxo bat jan ondoren, Gazteszenara igo ginen. Bartzelonako 12Twelve laukotearen emanaldia eta Jack The rapper bizardunaren show-a ikustera. Gauak jarraipena zuen, baina nire gorputzak ezin zuen gehiago.

Bukatu dira udako jaialdi erraldoiak Donostian. Beste giro batean gaude jada murgilduta. Lastima jende gutxik mugitzen duela ipurdia Bainuetxean. Eta ez da, kasu honetan behintzat, dirua aitzaki.

Ez dugu apenas ahaleginik egiten proposamen berriak ikusteko.

Post Scriptum: ederto jorratzen du azken kontu hau Lo jaunak.

En castellano

Xabier Lasak igandetan Berria egunkarian duen tartea irakurtzeko ohitura dut, irratigintza munduko gaiei errepaso eginez idatzitako zutabea. Domekan aipatu zuen arrotza egiten zitzaiola Pedro G. Larraganek Radio Euskadin, gauez, egiten dituen titularren errepasoan el artikulua gehitzea Deia, Gara edo Berriari. Honela zioen:

"Ezin ohitu: Barkatuko digu Pedro G. Larraganek txaplatak izatea eta huskeria berarekin etortzea bigarrengoz. Euskaldun baten belarriak ezin baitira ohitu Deia, Gara eta Berria egunkariak gaztelaniazko el artikulua aurretik jarrita entzutera. Juaristi Gara-ko kazetari eta REko tertulianoak ere ohartarazi izan du, baina Larraganek bereari eusten dio, tick baten modura".

Astelehen gauean, Larraganen tartea entzun nuen Radio Euskadin. Pedrok adierazi zuen elipsia egiten zuela: "El (diario) Gara". Hala ere, hemendik aurrera saiatuko zela ohitura hori aldatzen.

Irrati horretan badago Mikel Arregi izeneko beste kazetari bat, goizetan errepideen egoerari buruzko informazioa ematen duena. Honek kontrako ohitura du: hau da, la artikulua kentzea Ertzaintza edo Policía Foralari buruz ari denean. Hots, "Ertzaintza informa" edo "Policía Foral informa" esaten du (atzo, ordea, "La Ertzaintza" esan zuen). Ez dakit zuek, baina nik la artikulua faltan botatzen dut kasu horretan.

Tarte horrekin ari garenez, badirudi garai bateko beste ohitura txarra desagertze bidean dagoela: tarte hori información útil (informazio erabilgarria) gisa aurkeztearena, informatiboaren gainerakoa ez-erabilgarria, inutila, izango balitz bezala.

Uste dut gero eta okerrago idazten eta hitz egiten dugula, pentsatzeko eta irakurtzeko gero eta denbora (edo gogo) gutxiago dugulako.

Post Scriptum: zenbat akats egin ditut goiko bost paragrafoetan? Hobe ez jakitea.

En castellano

Pasa den ostiralean lurperatu egin zuen Diario Vascok Dvorame. Ez modu duinean, ez. Malamaneran: "La oferta de los viernes de DV se potenciará desde la próxima semana con el nuevo suplemento SDV que heredará lo mejor del DVorame y otros contenidos de entretenimiento orientados de cara al fin de semana. Las páginas de la Guía del Viernes de hoy sirven de paréntesis en espera de SDV".

Duela hamar egun deitu zidaten Diario Vascotik. Elkarrizketa egin nahi zioten Elena Odriozolari Dvoramen argitaratzeko. Irudigilearen telefonoa eman ondoren, hor bukatu zen nire lana.

Ostiral goizean, aspaldiko partez, erosi egin nuen diarioa. Bezperan irakurri nuenez, hura izango zen azken Dvorame-a. Sorpresa hartu nuen Elenari eginiko elkarrizketa gehigarri horretatik kanpo ikusi nuenean. Alde batera begiratu, bestera begiratu, inon ez zegoen Dvorame-ren arrastorik. Norbaitek, azken egunetan, azken orduetan, erabakiko zuen ez zuela merezi azken gehigarri hori kaleratzeak. Eta kitto. Oharra jarri eta amaitutzat eman.

Pena ematen dit Iñaki Zaratarengatik. Gaztea nintzenean aski gustura irakurtzen bainuen gehigarria. Eta bera izan zen produktuaren sortzaile, Miguel Larrea zuzendari zen garaian.

Duela hamabi urte Miramar Jauregian eginiko jardunaldi batean egon nintzen, EHUren Udako Unibertsitatean. Gazte jendeari begira eginiko gehigarriei buruzko mahaingurua antolatu zuten arratsalde hartan. Zarata hantxe zegoen. Berak esan izan du beti, Dvorame zela Espainia Estatuko lehen gazte gehigarria, prentsa tradizionalari dagokionez.

Kontua da Dvorame malamaneran enterratu dutela eta lerro hauen bidez esan nahi nion Iñaki Zaratari egin diotenaz konturatu garela (irakurlearekiko errespetu falta ahaztu gabe).

Nire esker ona, Zaratiegi.

Arratsaldeko 19:15etan hasi zuen bere jarduna Vicent Partalek. Arazo tekniko batzuk egon ziren eta ezin izan genuen pantailan ikusi berak prestatutakoa. Dena dela, komunikatzaile aparta da eta ez zuen batere arazorik izan nahi zuena behar den bezala adierazteko. Aurrekariak

Domeinuaren lorpena, 11 urteko lanaren ondorio da, kultura eta hizkuntza baten errekonozimendua.

Baga, Unibertsitatea

Tim Berners-Leek, World Wide Web-aren asmatzaileak (eskerrik asko e-gor), lehen webgunea 1991ko abuztuaren 6an jarri zuen sarean. Handik gutxira, 1992an, etorri zen lehen webgune katalana. Castellóko Jaume I Unibertsitateak moldatu zuen. Webgune hori mundu mailan sortu ziren lehen ehun webguneen artean dago. Katalanez eta ingelesez egindako unibertsitatearen oinarrizko aurkezpena zen.

Hiru unibertsitateren paper garrantzitsua aipatu zuen: Castellóko Jaume Ia, Universitat de Illers Balears eta Catalunyako Politecnica.

Internet 1995 urtean ailegatu zen etxeetara. Bitartean, unibertsitatea izan zen interneteko sarbidea eta ohitu egin zuten jendea internet katalanez erabiltzen.

Gainera, unibertsitate hauek Pangea bezalako proiektuekin unibertsitatea gizarte mugimenduetara zabaldu zuten.

Biga, sare lokala

Urte horretan ere, 1995ean, sortu ziren interneteko lehen enpresa katalanak.

Munduan globalak agintzen duenean, Kataluniako sarea lokala bihurtzen da. Sare lokal horiek sendoak dira eta hurrengo hamar urteetan proiektua bermatzen aritu ziren lanean.

Bitartean, ikuspegi global horren porrota gertatzen da. Hau da, .com fenomenoaren leherketa, Amerika Latinoa konkistatu nahi zuten enpresa espainiar haiek guztiak. Terra.com eta enparauen porrotak, dortokaren ereduari irekitzen dio bidea: hau da, komunitate lokalak, eredu jasangarri bakarra.

Gaur egun, fenomeno hau hobeto ulertzen da, baina urte konplikatuak bizi zituztela esan zuen Vicent-ek. Eskerrak katalana identifikatzeko oinarrizko lan sendoa eta ona egin zen.

Higa, kanpoko bisibilitatea

Arazoa kanpoko bisibilitatea zen eta horretarako kanpaina ezberdinak egin zituzten, besteak beste webguneak katalanez indexatzea: hau da, html-n jarri hura katalanezko edukia zela. Kanpaina hau arrakastatsua suertatu zen.

Lluís de Izaguirre informatikariak lortu zuen katalana zer den adieraztea formula matematiko baten bidez. Kosta egin omen zitzaien errumanieratik eta okzitanieratik desberdintzea, baina lortu egin zuten.

Hori lortu ondoren, Google erraldoiak bere interesa agertu zuen. Gaur egun bilatzaile handi guztiek katalanezko bilaketak egiten dituzte.

Une hori, kanpoko errekonozimendua lortzearen unea, garrantzitsua izan zen: guri begiratu, asmo sendoak ditugu-eta.

Katalanezko edukiak sortzerakoan, hizkuntza hori modu masiboan erabiltzen dela demostratzen duzu. Horrela, netscape bezalako enpresa batek, katalanez atera zuen haien produktua.

Aipatzekoa ere hizkuntz bolondresek eginiko lana, batez ere softcatalá elkartearen bidez, beraiek itzuli baitituzte guztiak.

Hori da bidea, software librearena, eta ez Microsoft-i dirutza ematea.

Beste urrats garrantzitsua Yahook eman zuen: katalana ohiko hizkuntza gisa sartu baitzuen. Honela, Californiako Yahoo-ren egoitzan, badago katalanez lanean diharduen pertsona bat.

Bilatzaile espainiarrek, bitartean, katalanari ez-ikusiarena egiten diote, baina inkesta handietan interneteko 18. tokian ageri da hizkuntza hori.

Honek guztiak ondorio biderkatzailea du: enpresa eta erakunde ez kataluniarrek kasu egiten diete. 20 hizkuntza erabilienen artean dago eta Hamburgoko Udalaren webgunea , Ryanair, etab. katalanez daude.

.cat mugimendua

Hau guztiau adierazi ondoren esan zuen: "eta orduan hasi ginen .cat mugimenduarekin". Hori 2001 urtean gertatu zen.

Kataluniako parlamentua saiatu zen .ct domeinuarekin eta ez zuen lortu.

Iratxe Esnaolak esplikatu zuen ondorengo mahainguruan, pantaila baten laguntzaz, ICANNek TLD (Top Level Domain) edo lehen mailako domeinuak bi taldetan banatzen dituela:

cc-TLD, estatu-kodeak.

g-TLD, orokorrak: hiru multzotan banatuak:

Historikoak: .com, .net, .org, gov…

Ez babestuak: .biz, .info, .pro…

Babestuak, komunitate bati lotutakoak: .museum, .aero, .coop…

.cat elkarteak, Amadeo Abril abokatuaren lidergoaz, erabaki zuen domeinu babestuen bidetik jotzea. Hau da, bide politikoari uko eginez, hizkuntza eta kultura kataluniarra ordezkatuko lukeen .cat domeinuaren bila joan ziren.

Bide politikoari uko egiteak (estatu kodeen ataka itxita dauka ICANNek) lurraldea ez aipatzea esan nahi du. Eta honela, katalana hizkuntza global gisa aurkeztu zuten.

Kanpaina 2002 urtean abiatu zen, 98 elkartek eta 68.000 hiritarrek bultzatuta. Negoziazio prozesu luzea eta gogorra izan zen, baina 2005eko irailaren 16an ICANNek onetsi zuen .cat domeinua.

ICANN erakundearekin sinaturiko kontratua 1.000 orrialdetik gorakoa da. Edozeinek du domeinu horren baitan katalanezko webgunea erregistratzeko eskubidea, salbuespenak salbuespen (delinkuentzia antolatua), beti ere hizkuntza eta kultura horrekin duten harremana frogatuz gero.

Ondoren, .cat fundazioa sortu zuten, kontratuak hala aginduta. Bertan, enpresa, elkarte eta norbanakoak daude ordezkatuak. Ez omen da zaila fundazioa gobernatzea.

ICANNek baimendutako enpresek egiten dituzte erregistroak eta bide hori 2006ko otsailaren 13an abiatu zen. Hasiera batean, usurpazioak ekiditeko, lehentasunezko eskubideak eman ziren, baina apirilaren 13tik atea zabalik dago edonorentzat. Gaur egun 15.000 domeinutik gora (18.000 eskabide) daude.

Laburpena

Katalanera benetan erabiltzen den hizkuntza da, era masiboan gainera.

Gainera, informazioari dago lotuta (hizkuntza modernoa) eta horrek sinesgarritasun plusa ematen dio.

Gizarte zibila, unibertsitateekin batera, gai izan da ingurune arrakastatsua eraikitzeko, enpresa eta gobernuen gainetik pasatuz.

Garrantzitsua da esatea ere kataluniera hizkuntza globala dela: globalizazioa eta kanpoko bisibilitatea.

Kanpoko errekonozimendua: argi eta garbi dago honek barruan ondorio onak dituela (harrotasun puntua).

Bidea zabaldu edo itxi

Galdera: .cat lortzeak bideak zabaldu ditu edo gaur egun atezain hobea dago eta zailagoa da bide hori jorratzea?

Vicent-en ustez, bidea ireki du. ICANN 10 domeinu berri emateko prest egon daiteke (Eskozia tartean). Oso erakunde zurruna da, gogorrak dira, baina garbi jokatzen du. Bidea ez da erraza (ezin da bertara bi orri eta power point batekin joan), atzean proiektu sendoa erakutsi behar da.

ICANN-eko ordezkariek amesten zutena zen katalanek beren eskabidea erretiratzea. Arazo larriak izan ditzaketelako hemendik aurrera (adibidez, .islam balizko eskabidea).

Hizkuntza globala, glokala

Patxi Gaztelumendik zoriondu zuen, lehenengo aldiz entzuten zuelako hizkuntza minorizatu bateko kide bat bere hizkuntza globala dela esanez, negarrik egin gabe azalduz. Hori eta glokal terminoa esplikatzea eskatu zion.

Vicent-ek esan zuen glokalak direla, begirada lokala eskaintzen diotelako globaltasunari. Errorik gabeko globaltasuna arriskutsua da. Eta begirada lokalak, bakarrik, ez du ezer aportatzen. Gai global guztiak interesatzen zaizkie. Jendeak haiek entzutea bilatzen dute.

Joan Fusterren esaldia (valentziarra izatea katalana izateko gure modua da) bereganatu zuen: "katalana izatea globala izateko gure modua da".

Argi du Vicent-ek global izateak ez duela zerikusirik demografiarekin. Ingelesa eta frantsesa kenduta gainerako hizkuntza guztiek ez dute balio munduan ibiltzeko, global izateko.

Haren ustez, hiztunaren jarreraren baitan dago: norberaren hizkuntzak ez du balio behar etxean bakarrik erabiltzeko. Adibide gisa, Barcelona futbol taldea aipatu zuen ("mes que un club"). Bitxia izan zela pasa den urtean Txina eta Japonian izandako biran bertakoak katalanez kantatzen entzutea. Mentalitatea da gakoa.

Noski daudela mugak, baina ez duzu zure identitatea ezkutatu behar. Edozein hizkuntza izan daiteke globala nahi izanez gero (erabili internet, komunikabideak, unibertsitatea).

Bultzatzaileak eta finantzabideak

Eneko Astigarragak galdetu zuen .cat kanpainaren bultzatzaileak zeintzuk ziren eta zer nolako finantzabideak izan zituzten.

.cat elkartea sei lagunek osatzen zutela esan zuen, Amadeo Abril abokatuaren gidaritzapean. Erakunde ezberdinetako pertsonak bildu ziren, baina pertsona horiek ez zituzten erakunde horiek ordezkatzen, indibidualki zeuden bertan.

Sei lagunez osaturiko talde horren inurri lana isilpean egin zen, era diskretoan. Vicent-ek esan zuen herrialde guztiak ondo funtzionatu zuela, bakoitzak bere papera betez: banketxeek dirua eman zuten, politikariak isilik egon ziren, elkarte ezberdinek babesa eta konfiantza eman zieten, Montilla ministroak ere, nahiz eta ez egon alde, ICANNek galdetu zionean, Espainiako gobernuak ez zuela ezer esateko adierazi omen zuen, gai pribatua zela. PPri ez zioten ezer esan, zertarako?

Lana egiterako orduan erraztasun hauek izan zituztela, besteak beste, inork ez zuelako uste helburua lortuko zutela. Gero, fundazioa sortutakoan bai egon direla sesioak, baina eramangarriagoak dira helburua lortuta.

Vilaweb

Partal kazetaria da eta atari horren fundatzailea. OJDk dio 250.000 irakurle dituztela eta EGMk herrialdeko 6. egunkari jarraituena dela.

Horretan funtsezkoa da Vilaweb-ek produktu ttikiekin duen harreman ona: "ez dago Kataluniako internet-en Midas erregerik".

Hamaika urteko kazetaritza proiektua da, prentsa tradizionalarekin deseroso, ez oso pozik, zeudelako. Komunikabide alternatiboa da, baina baita masiboa ere. Garai bateko Liberation periodiko frantsesaren espiritua aldarrikatu nahi zuen, ez oraingoa. "Ezkerreko periodikoa gara, baina eskubiko irakurleak izatea poztekoa da. Lider papera nahi dugu".

Hau da, ez dute Letiziaren haurdunaldiaren berri eman haien medioan, Danimarkako edozein printzesaren haurdunaldiaren berri ematen ez duten bezala.

Konfidentzialen moda horren kontra daude: kalitatezko kazetaritza nahi dugu.

Atea zabalik dago edonorentzat: parte hartzeko gonbita da, komunitatea(k) sortzeko gonbita.

Kazetariaren profila eta papera aldarrikatzeko proiektua da. Periodiko bat besterik ez gara, baina berrikuntzarako joera eta ahalmena baloratzen dugu: aukerak bilatu behar dira, ero moduan, gainera. Adibidez, otsailean, internet bidezko telebista abiatu dute. Eduki horiek eMulen, iTunes-en, youtube-n jartzen dituzte ere. Ez dakite zer egiten ari diren, baina frogak egiten ari dira, ea zer atera daitekeen ikusteko.

Orokorra

En castellano

Ostiralean erakusketaren inaugurazio jendetsua izan genuen (50en bat lagun). Aurkezpenean Patxi Gaztelumendik Mutilmedia.com-en utzitako komentario batean Vicent Partalen esaldia aipatu nuen: "euskaldunek ez duzue zuen burua batere estimatzen". Pribatuan esandakoa zen hori, baina Vicent-ek ere aipatzen du antzeko zerbait bere blogean.

"Alhora, però, són molt durs amb ells mateixos. Jo crec que massa. La capacitat de diàleg que vaig veure ahir era molt més que destacable però tothom reclamava més i més i criticava amb duresa el que definien com excés de capelletes. Jo els deia que tingueren més confiança en ells mateixos".

Hona hemen ostiraleko nire hitzak:

Arratsaldeon. Ongi etorriak guztiak. Kultur etxearen izenean, eskerrak eman nahi dizkizuet gaurko ekitaldira hurbiltzeagatik.

Erakusketa honek Minimo du izena eta Elena Odriozolaren azken urteko lanen bilduma da.

Zer da minimo? galdetuta hona hemen bere erantzuna: "Minimo da nik lortu nahi dudana (…) Gutxienarekin dena espresatzea".

Gu ere herri minimoan, ttikian, bizi gara. Kultur etxea ere ttikia da, minimoa, Anoeta Estadioa munstrotzarraren barruan.

Honen harira, atzo hitzaldi batean egon nintzen. Hizlarietako bat Vicent Partal kazetari kataluniarra zen, nazioartean beren burua ezagutarazteko martxan jarritako ekimen baten berri ematera etorritakoa. Antolatzaileetako batek kontatu du Partalek, pribatuan, esandako gauza bat: "euskaldunek ez duzue zuen burua batere estimatzen".

Elena Odriozola bezalako artistak ditugu gurean. Gehienetan, hemen errekonozitzen ditugu kanpora ateratzen direnean. Bera bezalako artista lokal hauen lana aldarrikatu nahiko nuke: atzerrian estimatua den artista bat, baina hemen lanean ari dena.

Elena: eskerrik asko guztiagatik. Eskerrik asko ere zure lana hemen erakusteagatik.

Bukatzeko. Futbol estadioan gaude. Autobusean, hona nentorrela, Liverpool taldearen leloa ikusi dut barruko pantailan: "Ez zara inoiz bakarrik ibiliko". Uste dut hemen bildutakook hori esan nahi dizugula.

Lehenengo eguneko kronika gutxi daude eta horregatik aipatu dute batek baino gehiagok nirea (eskerrik asko). Bigarren egunean, zorionez, kronika gehiago daude. Adibidez, Mutilmediak zuzenean egindakoa, Gaztelumendirena edo IKTeroek sareratu dutena.

Larunbat goiz honetan pantailaren aurrean jarri naiz "dena esanda dago" sentsazioarekin. Josu Landak botatako hitzak, dena den, pikatu egin ditut eta uste dut, hauek behintzat, jarri behar ditudala amaraunean (besteak beste, bi urtez behin ematen duelako hitzaldia Josuk eta zirikatzailea delako haren diskurtsoa). Kataluniatik etorritako Vicent Partalenak ere jasoko ditut, zinez gizon jakintsua eta patxadatsua. Amezagarenak eta MC Gorka Juliorenak, aulkitik altxatu zenean rapeatzen hasi behar zuela uste izan nuen, ondo baino hobeto daude Mutilmedian.

Josu Landa gonbidatu zuten Susa-literatura eta Armiarma.com ekimenen partaide gisa. Gogoan daukat noiz ezagutu nuen Josu. Ez da denbora asko pasa. Odolbildua eleberria idatzi zuen eta ni Casares Kultur Etxean nengoen lanean. Bera Altzakoa denez, Fermin Muguruza gonbidatu eta biak aritu ziren solasean. Kronika hura Sustatun jarri nuen 2002ko azaroaren 22an. Josu Landa: "Hanka sartzeko eskubide osoa ematen du internetek"

Zer eskaini diezaioke euskal ziber-espazioak ziber-espazioari? "Ezer gutxi" bota zuen kategoriko. ".eus" domeinuan agian zerbait. Marka funtzioa beteko luke, erakusleiho baino.

Gaizki ulertutako modernismoa aipatu zuen: López Arriortuaren proiektuak, Panda Software inkluso. Euskal herritar unibertsalaren sindromea deitu ziona.

Globalizazioa-lokalizazioa: garai bateko import-export da berarentzat.

Zer dugu esportatzeko?

Iruñako Sanferminak, Bilboko Guggenheim eta Kontxako Badia. Pintxoak ere bai (gastronomia). Gogoratu zuen Espainiako publikoari saltzeko gazteleraz argitaratutako euskal ipuinen bilduma bati Pintxos jarri ziotela.

Gauzak karikaturizatzeko duen berezko joera aipatuz, iruzurraren osagai ikaragarria dagoela esan zuen. EAJk herri langile eta hitzeko gisa aurkeztu nahi gaitu; ezker abertzaleak, berriz, herri dinamika eta iritzi kritiko handiko herri gisa. Baina % 96tik gora, hori gezurra da egun.

Zer aldatu da Web 1.0tik?

Duela bi urte Euskalduna Jauregian emandako hitzaldian ere, Informazio Gizartea eta teknologia berriei buruzkoa, ezkor agertu zela eta gaur egungo sintomak berdintsu daudela gaineratu zuen.

Kultur edukiak bahituta jarraitzen dute. Eskuragarri % 1 dago soilik.

Demokratizazioa: ez da gauzatu ezta % 10ean ere. Aukera historiko bat galtzen ari gara. Eta hori besteekin batera abiatu ginela interneten (telebistarekin edo irratiarekin ez bezala).

Erakundetzearen kaltea: produkzio-bideak egituratuta dira (publikoak zein pribatuak). Eta horrek efektu negatiboak ere baditu. Fundazioak, enpresak, etab. dirulaguntzen morrontzapean daudelako. Eta, askotan, diru iturria desagertuz gero, produktua bera ere bai.

Jendeak paso egiten du, futitzen da, proiektu berrien aurrean: iniziatiba pertsonalen falta dago.

Indibidualismoa: blogosfera bai aldatu dela 1.0tik 2.0ra.

Debaterik, kritikarik eza. Ekosistema txikia da eta inor ez sumintzeagatik. Adibidea, Berriaren webgune berritua desastre bat da. Eta ez da inon aipatu kritika hori. Gure itsasargiak aurrera baino, atzera egin du azken aldaketarekin.

Diskurtso propioa sortu beharra eta aldi berean ezina: hemen aipatu zituen gaizki inportaturiko alferreko estandarrak edo klitxeak. Esate baterako, consultinga. Edozein plan egiteko, aurre-azterketa egiten da. Praktikan, baina, ez dugu txapuza gainditu.

OJD sindromea: gure errealitatean irreala da analisi kuantitaboa. Zer axola dio Sustatu edo EITB ote diren lehenak? Analisi kualitatiboa behar da.

Lizentziak eta jabego intelektuala

Josuren ustez, lizentziak (Creative Commons, etab.) gaizki inportaturiko beste klitxe bat dira. Hizkuntzaz bai, baina espirituz lokalizatu gabeak. "Komertziala / ez komertziala" eztabaida errealitatez kanpoko eztabaida da gure eremuan.

Aipatu ditzagun, aldiz, edukien bahiketak. "Auñamendi esteka ezina da. 30 minutu pasa nituen behin eta ez nuen lortu. Hor bokazio publiko falta nabaria dago" esan zuen. Euskomedia.org webgunearen lege-oharra (gazteleraz dagoena, bide batez) beldurgarria da, hipercopyright.

Eztabaida dezagun Jabeko Intelektualari buruz. Lizentzia horiek mundu anglosaxoitik datoz: errealitatea onartu eta puntu ttikienean ere betetzen dute. Gurea beste gauza bat da: pirata ez da lapurra. Errealitatea konplexuagoa da. Estatu bakoitzeko legedia dago hor eta Espainiako Jabego Intelektualaren legea injustua da.

Zer egin? Copyleft-ak onartzen du errealitatea, baina desobedientzia posible da. Ilegaltasuna/alegaltasuna bideak esploratzeko ditugu.

Armiarma.com atariko edukiak dominio publiko direla diote (blogariaren oharra: ikus Josu Landaren beheko komentarioa), baina hori ilegala da, jabego intelektuala utziezina baita egilea hil eta 70 urtera arte.

Eztabaida dago kanonaren inguruan (eztabaida inportatua, besteak beste); SGAE propioaren eztabaida ere gaizki lokalizatuta dago. Gero, kanona liburutegi publikoetan jarri nahi dute eta ez dago apenas komentariorik.

Oinordekoak: dominio publikoaren etsairik handienak (orokortu gabe). Egin dezagun kanpaina: "desheredatu zure seme-alabak, eduki sortzailea ez utzi zure familiaren esku".

Ilegalidadearen aldeko alegatorik egin gabe, copyrightdun edukiak jar ditzakegu blogetan: zer gertatuko litzateke? Ez dakigu, zeren ez dago jurisprudentziarik.

Armiarma.com-ek pirata fama omen du, baina baimenak eskatzen dituztela argitu zuen. Urtean 100en bat eskaera bideratzen dituztela eta oso gutxik esaten duela ezetz (% 3ak). Baimen horiek e-mail bidez emandakoak dira: balio dute?

Eztabaidatu baino, legearen hutsuneak baliatu ditzagun Copyleft-arekin inoiz amestuko ez genituzkeenak egiteko.

Eusko Ikaskuntzarekin izandako arazo bat aipatu zuen. Armiarma.com-en testu bat jarri zuten. Handik bi urtetara, edukia osatzeko dirulaguntza eskaera egin zutenean, Eusko Ikaskuntzakoak konturatu egin ziren eta abokatua bidali beraiengana. Eskubide industrialen urraketa leporatzen zieten, baina abokatuen arteko akordioa lortu zen: erakundearen logotipoa jarri behar izan zuten eta kitto.

Eta horrela amaitu zuen hitzaldia Josuk. Norbaitek galdetu zion debaterik gabe, zer eredu sortuko ote dugun. Josuk gauzak inportatu behar direla esan du, noski baietz, baina beti izpiritu kritikoarekin. Eta hor asko gustatu zaidan esaldia: "Hanka sartzeko eskubide osoa ematen du internetek (esperimentazio-gunea da)".

Orokorra