Lagun batek esan dit lagun batek esan diola

(Deian gaur argitaratutako zutabea. Sail luze bateko lehenengoa izango denez, izena jarriko diogu sailari: "Bertan Bilbo", Iñigo Aranbarrik duela egun batzuk bere artikulu bati emandako izenburu bera erabiliz)

Pauso txikiak

Urte bi eta erdi joan dira azkenekoz sentsazio hau izan nuenetik. Egia esan, Bilboko kaleetatik lasai paseatzeak, mendira joateak eta neure buruarentzako denbora hartzeak ematen duen sentsazioa behin baino gehiagotan izan dut azken urte bi eta erdian, baina beti pentsamendu txar batekin atzean: hau egiten ari banaiz, da benetan egin behar dudana ez nabilelako egiten. Pentsamendu gaiztoa da, gupidagabea, bakean uzten ez zaituen mailua. Baina amaitu ditut derrigorrez egin beharreko horiek, gozamena eman eta arnasa kendu didaten lan horiek, eta orain aske nabil Bilboko kaleetatik, eta nire pausoek ez daukate beste jendearen pausoen antzik. Edo igual badaukate, igual nire pausoak oraintxe dira, hain justu, besteenen berdinak. Baina hauexek dira nire pausoak, eta hori da onena. Nire pausoak orain lasaiagoak dira, eta geratu egiten dira eskaparate guztien aurrean, baita arropa dendetako eskaparateen aurrean ere, eta noizean behin kale izkina batean geratzen dira eta jendeari begira jartzen naiz.

Aurtengo zutabeetan, gaurtik hasi eta ekainaren amaiera arte, Bilboko Zazpi Kaleetatik paseatzen ibiliko naiz. Aurtengo zutabeetan ni agertuko naiz, beharbada zutabegintzaren legeen kontra, zutabegintzak legerik badu. Barkatuko didazue ausardia hori. Bilboko kaleak agertuko dira, eta Bilboko jendea eta kale horietatik paseatzean bururatzen zaizkidan gogoetak. Ez dakit zer irtengo den esperimentu honetatik, ez dakit hausnarketa interesgarririk edo bilbotarren estanparik eskainiko dudan, ez dakit tabernetako jendearen berbak jasoko ditudan edo kritika sozialik egingo dudan, ez dakit ze modutan agertuko naizen ni eta ez dakit ezer berririk aurkituko dudan, baina badakit paseo ederrak emango ditudala, eta kafea hartuko dudala amama zaharrekin Artekaleko degustazioetan, eta pintxo morunoak jango ditudala marokoarrekin Iturribiden, eta inork ez didala kenduko denbora niretzat izatearen gozamena. Eta gero zuei kontatzearen gozamena. Ez da asmo handia. Nire pausoa bezain asmo txikia da.

Eguneroko liturgiari jarraituz, gaur ere Anjel Lertxundiren zutabea esku artean hartu dut. Eta sorpresa.

Blog

Komikietako onomatopeia bat ematen du (blog!), baina sarean jartzen den dietario pertsonal bat da blog bat. Egunkaria, baina ez ezkutua. Julen Gabiriak estreinatu berri du bat urtearekin batera, «lagun batek esan dit lagun batek esan diola» lemarekin. Egilearen hausnarketak, burutazioak, egunean eguneko inpresioak irakurtzeko aukera izango dugu hemendik aurrera. Baina Julen ez da lehendabizikoa: gero eta goiz parte gehiago eskaintzen diot blog batetik besterako matxinsalto lanari, klikatu hemen eta sakatu han, euskal panoraman ugariak baitira, eta estilo askotarikoak, azken boladan sortu diren blogak. Eta, egia esan, horrek asko lasaitzen gaitu Amagoia, Sustrai eta ni: gure paperezko zutabeon antzeko zutabe digital horien ugaritasun eta maila ikusita, gure zuzendari txit hiztunak ez du hitz askorik gastatu beharko gure ordezkoak konbentzitzen.

-----------------------------------------------------------------------------

Hori gertatzen zait niri beti: proiektu politak agertzen zaizkidala muturren parean, eta konturatu orduko burua bero-bero eginda daukadala, eta hamazazpi ideia etortzen zaizkidala batera, elkarri estropezu eginik eta batak besteari hanka zapaldu diolako barkamena eskatu barik.

Eta sartzen naiz proiektuan, ondo neurtu barik zer den aurrean dudana, eta gustura murgiltzen naiz, harik eta norbaitek esaten didan arte egunero irakurtzen duela ez-dakit-ze egunkaritan idazten dudana, edo irakurri duela nire ez-dakit-ze liburu, edo beti jartzen duela ez-dakit-ze irrati berbetan ari naizenean, edo, askoz ere larriagoa dena, egunero gose amorratuz itxaroten duela blogean idatziko dudana. Glup, blog. Bai, komikietakoa ematen du.

Eta bertigoa sortzen zait horrelakoetan. Begira duzuna nor den dakizunean, batzuetan gertatzen da harentzat idazten duzula, eta hori murrizketa itzela da idazteko moduan. Inoiz gertatu izan zait egunkarietako zutabeekin, baina ez askotan. Gaur, berriz, konturatu naiz bloga tresna handia dela, idazlearen lan estilo patxadatsua goitik behera gainditzen duena. Izan ere, Jordi Sierra i Fabrak folio erdia bost minutuan eta txortaldia hamarrean egiten duen moduan, nik denbora gehixeago behar izaten dut. Folioari buruz ari naiz. Euskal gatazka konpontzeko behar dudan denborari buruz nahiago dut berbarik ez egin, lagunok!

Baina bertigoaren kontu hori da mozoloa naizelako, etxeko koaderno batean (Unypapel markakoa, tapa gogorrekoa, anillekin) patxadaz idatzi beharrean mundu guztiari begira idazteko tentazioa sartzen zaidalako, burutik pasatzen zaidana konpartitzeko gogo zoroa izaten dudalako. Noizbait espabilatuko naiz, eta burutazio txiki bat idazteko hamar egun hartuko ditut lasai-lasai, eta gaur zuzenketa bat egingo dizkiot eta bihar beste sei, eta akaso egunen batean argitara emango dut edo akaso ez.

Tira, ohitu beharra dugula, Julenziano. Eta bloga, egunero berritutako bloga, idazlearen patxada hori baino zerbait biziagoa da, bat-batekoagoa: bertsolaritzaren mailara heltzen ez bada ere, idazlearen artisautzatik apur bat urruntzen dena. Garai batean bertsotan ibili nintzen, eta itxi banuen, bat-batekotasunak sortzen zidan artegatasunagatik itxi nuen. Gauzak ezin perfektu egin, beti hobetzeko zerbait bertso batean edo bestean, eta sufritu. Horregatik eta gehiagogaitk miresten ditut bertsolariak. Blogarekin, berriz, gozatzen ari naiz. Bat-batekotasun handikoa iruditzen zait (denbora tarte txikietan idatzi behar dudalako, lan kontuak direla eta), baina gozatzen ari naiz. Gustuko saltsan nago, gustuko hizkeraren bila, gustuko irakurle bati idazten, gustuko kontuekin, epe barik, egunkarietako neurririk barik, eta gustuko medioan, literaturatik hur eta askatasunetik hur. Joango naiz ikasten apurka-apurka, eta, bien bitartean, idatzi egingo dut, lasai, pantailaren beste aldean nor dagoen pentsatu barik, honen edo haren gustuetara lerratu barik, ni biluz-biluzik agertzen.

Hara. Azkenean idazlearen jardunari buruzko saiotxo bat irten zait. Nire penak eta doloreak, eta, zelan ez, satisfazioak (satisfazioa da, esate baterako, Sarrerakoa mezuari erantzun dioten lagunen animoa. Horrelako irakurleak izango ditudala jakinda, erraz idazten da blogean). Bada, gaurko hausnarketa honek jarraipena izango du, ez dakit noiz baina izango du. Literaturako doloreek eta satisfazioek jarraipena duten modu berean.

Gaurtik hasita, egunero-egunero Euskal Herriko egunkarietako kultura atalak orraztu nahi ditut, deklarazio interesgarrien bila. Hori izango da blog honetako "Berbak" atala, gehien eguneratuko dena.

Bertan jasotako hitzak sakonak izan daitezke, edo, beharbada, duten arinkeriagatik aukeratuko ditut; edo polemikoak edo, beste barik (eta ez da gutxi), interesgarriak izan daitezke. Deklarazioak aukeratzeko arrazoia, beraz, aldakorra izan daiteke.

Batzuetan nire komentarioa gehituko dut, eta besteetan, igual gehienetan, ez. Egun batean deklarazio horiek sakon aztertuko ditut, eta beste batzuetan geroko utziko dut lan hori, edo akaso galdera hutsak botako ditut airera, inork bolean hartu nahi baditu. Edozelan ere, ez izan dudarik, "Berbak" ataleko deklarazioek hausnarketaren bat piztuko dute nire barruan, hausnarketa horiek momentuan plazaratu zein ez. Agian horretarako baino ez du balioko "Berbak" atal honek: zalantzarako eta galderarako tartetxo bat sortzea, zuengan eta nigan.

---------------------------------------------------------

Jordi Sierra i Fabra (Bartzelona, 1947) idazleak esandakoak dira beheko hauek, gaur, El Correok argitaratutako elkarrizketa batean:

Gaur eguneko gazteak

Uste dut martxa falta zaiela. Batzuetan pentsatzen dut ni maisua izango banintz, nire lana ez zela irakastea izango, baizik eta esnaraztea. Helduak baino inteligenteagoak direla uste dut, eta eurek badakite, baina ez dute lizentzia hori erabili nahi, eta ez dute jakin-minik. Kuriositaterik gabe, bizirik baina hilda egongo dira, eta horixe esaten diet.

Haur eta Gazte Literaturako gai tabuak

Azken urteotan hainbeste zentsura egon denez, autore asko autozentsurara heldu dira; izan ere, nobela gogorrak egiten bazituzten, argitaratuak ez izateko arriskua zuten (...). 2003an, nerabetasuneko lesbianismoari buruz idatzi nuen nobela (...) sariketa literario batera bidali behar izan nuen, irabazi eta argitaratu ahal izateko. Gai tabuak daude. Nahiago izaten da burua ezkutatu. Nerabetasunaren gai hori, adibidez. Pertsona batek noiz deskubritzen du homosexuala dela, 30 urterekin? Ez, nerabetasunean. Eta, jakina, nola jarri hori liburu serio eta zorrotz batean, gaia eskolan planteatzeko balioko duen liburu batean! Baina kontuz: gazteei zer eta nola irakurri esan nahi izaten zaienean, gero nola pentsatu ere esan nahi izaten zaie.

Idazteko modua

Batzuek diote larregi idazten dudala eta, ondorioz, ez ditudala nire liburuak zaintzen. Ez ditudala zaintzen? Urteak ematen ditut gidoia lantzen, baina gero arin idazten dut. Niretzat, denbora funtsezkoa da. Bost minutu folio erdia da, eta hamar minutuan, berriz, zuk eta nik ume bat egin dezakegu.

Asmo on guztien antzera, blog hau ere urtarrilaren 1ean inauguratu dugu.

Luistxo Fernandez lagunak abenduaren 10ean oparitu zidan, eta geroztik orria txukuntzen ibili gara, tresna hau erabiltzen ikasten eta zertarako erabiliko dudan pentsatzen. Probatan emandako hiru aste hauen ostean, Armayrutik irten eta hala nahi duzuen guztien pantailetara heldu nahi nuke. Nire aldetik, beraz, eskerrik asko Luistxori eta Codesyntaxeko lagunei.

Egun batzuk lehenago, Xabier Mendigureni esan nion ni ez nintzela gai izango blog bat aurrera eramateko. Ez nukeela blog bat sortuko. Gero gertatu zena gertatu zen eta aukera bi izan nituen: koherentziaz jokatu eta Luistxori ezetz esatea, edo adurrari eutsi ezinda baietz esatea. Ez nuen galdera hori planteatzeko astirik ere izan, eta, koherentzia bazterrean utzita, baietz esan nuen. Eta hementxe nago, apurka-apurka sortzen ari den euskal blogosferaren barruan, oraindik ere jakin ez arren gai izango ote naizen blog hau aurrera eramateko.

Hasteko, zapatisten estiloan, urtarrilaren 1ean inauguratu dugu, eta horrek beti ematen du itxura ona, urtearekin fuerte hasi eta aurrerantzean zintzo jarraitzearen itxura. Ahaleginduko naiz asmo hori ez dadin itxura soila izan.

Mendigreenek zera idatzi eban aurreko baten bere blogean, Top manta & edredoning mezuan : "Belaunaldi berriei begira, eta ohitura sexualei dagokienez, hau ez dela Espainia esaten segitu ahalko dugu beraz, urte askoan".

Nik ez dakit Euskal Herria Espainiagaz edo zegaz konparau behar dan, baina atzo oso irudi adierazgarria ikusi neban, eta zer pentsau nabideño-festibo bat etorri jatan burura.

Erletxetatik pasetan zarienak (eta besteak be bai) jakingo dozue han bertan, rotondan, Fiore putetxea dagoala. Aurreko baten be euki gendun hemen horren gaineko eztabaida, Kortederrako tunelean egoten diran prostituten ingurukoa.

Fiore putetxe kuriosoa da. Galdakoko San Silbestrean, esate baterako, eurek ipinten dabe podiumaren atzeko publizidaderik handiena, eta apur bat surrealista izaten da ikustea karrerako irabazleak han, euren domina eta lorakaz, eta atzean, munduko letrarik handienakaz, "FIORE". Halanda ze, ez da leku ezkutua edo iluna, Galdakoko (Usansoloko, zintzo jokatuz) Olimpo putetxea dan moduan edo ezagutzen dodazan (kanpotik e!) putetxe gehienen moduan.

Eta gabonetan be kolorinak ipinten dabez eta neoiak eta ZORIONAK erraldoi bat. Ondo ipinitakoa gainera, hara bazoaz zoriona espero dozu eta. Beste kontu bat da bertan lan egiten dabenen zoriona edo zorigaitza.

Kontua da atzo fijau nintzala beste apaingarri bat ipini dabela aurten: Santa Claus edo Papa Noel horreetako bat, balkoitik zintzilik. Ez dakidana da putetxera sartzen dabilen ala putetxetik urtetan, ze ez deutsat arpegia ikusi, eta ezin jakin larri doan ala lasaituta datorren. Baina azkenean sentsazino bategaz geratu nintzen: beti atzerritarrak gu baino lehen. Igual hurrengo urtean Olentzerok eskalauko dau putetxeko balkoia, baina aurrekaria atzerritarrak ipini dau.

Vaya Semanitako esketx baten agertzen zan moduan, ez da gauza bera esatea "Hola, soy Jimmy Carter y vengo a mediar en el conflicto vasco" edo esatea "Hola, soy Jonan Fernandez y vengo a mediar en el conflicto vasco" (kontuan eukinda zer dan "conflicto vasco" hori, VSkoen esketxean Carterrek busti egiten eban eta Fernandezek ez).

Eta ez da gauza bera imajinetea Santa Claus larrua joten edo Olentzero larrua joten. Sinesgarritasun kontua da dana, bistan da. Eta Santa Clausek badauka, bere bizioso arpegi horregaz. Olentzero eta Mari Domingi, barriz, pipa erretan eta gantxilloa egiten imajinetan dodaz.

Neure aldetik, urte barrirako Santa Clausen sinesgarritasun bera desio deutsuet danori, Fiorera joateko beharrik izan barik, ahal dala.

Bagenkian bertsolari idazleak dagozala, bertsolari marrazkilariak be bai, bertsolari musikariak... baina oin espezie barri bat sortu da bertsolaritza hibridoan: bertsolari dantzaria. Martxa honetan, ekitaldi multidisziplinarretarako hombre/mujer-orquesta bakarra kontratauko dabe, eta berak bakarrik egingo dau bertsotan (ofiziotan be bai: berak bota bertsoa eta berak erantzun -eta bera gaijartzaile-), dantzan eta txalapartan. Gainera, bertsolari horrek musika-taldea badauka (seguru badaukala), kontzertua be bai. Euskal kulturaren pack-a!

Martitzenean, Diario Vascon, Arturo Garcia izeneko kazetari-edo batek, perla hau idatzi eban:

"El Plateruena albergó por la mañana los bertsos de Lizaso, Iturriaga y Andoni Egaña, que registró una buena entrada de público. Ya por la noche llegó el proyecto musical que lidera Jon Maia, al frente de la Karidadeko Benta, aventura ecléctica en forma de fanfarria heterodoxa que presentó en directo los temas recogidos en su segundo disco Amore Amore.

Maia hizo ayer doblete porque también ha colaborado, en su faceta de dantzari, en el proyecto a dúo del txistulari Jose Ignazio Ansorena y el pianista Joserra Senperena, grabado en concierto el pasado agosto en Chillida Leku, donde ambos mezclan en directo música tradicional y jazz y que ayer repasaron también en compañía de Kirmen Uribe y Andoni Egaña, quienes aportaron bertsos y poemas."

Harrapazank! Hemen albistea osorik

Atzo egunkari guztietan agertu zan Pamielak eta Arteolak lau disko-liburu argitaratu dabezala. Seguruenik Durangoko izarretako bat lau horreen artean dago: hain zuzen be "Henry Bengoa Inventarium" disko-liburua. Berrian eta beste egunkarietan be agertu zan, baina Garan azaltzen zan zehatzen, zelan Atxagak-eta Eibarren egin eben "Henry Bengoa"-ren lehenengo irakurketa. Hemen dozue:

«Orain dela ia 30 urte Iturralde, Sarrionandia, Jon Juaristi, Ruperrek eta nik neronek Pott Banda osatu genuen Bilbon, eta aldizkari bat atera genuen gure sentitzeko modua adierazteko», gogoratu zuen idazleak. «Hamar urte geroago, talde hartako batzuek neguak luzeegiak zirela pentsatu genuen eta zerbait egin behar genuela. Orduan ‘Henry Bengoa inventarium’ izeneko irakurketa egitea erabaki genuen». Eta egin zuten, jarraitu zuen Atxagak, zerbaiten aurka. «Batez ere ordu eta giro hartan ohiko ziren kontzertu literarioen aurka egin genuen, oraindik ere egiten dira piano eta ahots biribil batekin. Baina baita garbi geneukalako ez zela Mahoma etorriko mendira eta guk jo behar genuela irakurlearengana». Hala, hartu paperak, hartu lau mikrofono eta bidean jarri ziren. «Eibarren egin genuen aurreneko saioa, oso asaldadurik zeuden 300 bat gazteren aurrean. Pentsatu genuen halako saio bat gainditu eta gero, beste guztiak gaindituta zeudela».

Zuetako nonor izan zan 300 gazte asaldatu hareetako bat? Zelan bizi izan zenduen emanaldi ha? Ze giro egoan?

Eibartar batek zera idatzi deust gaur, Markos Gimenoren gainean:

"Ermura bisitxa ein netsan ta kamiseta bi enkargau. Umetatik eskola laguna, oso mutil argi, injenioso, azkarra da. Ta zerrenda hortaz aparte beste palindromo batzuk asmatu ditxu. Batzuk akojonantiak dira!!! Badao bat Bogart-ena, primerakua, baña eztot gogoratzen. Adi eon, laster modan jarrikoitxu ta. Nik kamisetetarako beste ideia bat banekan ta gustau ein jakon. Hori be erabilliko dauala esaeban."

Loreak Mendian barria Eibarren sortuko ei da! zer eta, gainera, palindromoakaz...

Eta kamixeta horreen barri zelan euki geinke eibartar bihotzez baino ez garenok? Matrallakoren blogean argazkia ipinita igual? Eta eskuratzeko?

Gaur goizean Kokein taldearen musikagaz izartu naz. Hasikeran lo egon naz, nire irratia berez ixiotzen dan horreetakoa da eta. Eta izara artean kieto geratu naz, erdi lo erdi izarrik, ezagutzen ez neban musika hori entzuten, gozetan. Gero, lokutoreak esan dau Kokein zala, eta erabaki dot dosia handitu egin behar dodala eta, ondorioz, diskoa erosiko dodala. Eguna ondo hasi da eta, momentuz, ondo doa.

Oin Bizkaie! aldizkarian alkarrizketa hau topau dot. Guap@-guap@ urtetan dira danak, Jatsu barne:

Askok ezagutuko dozue Athleticen himno zaharra:

Tiene Bilbao un gran tesoro,
que adora y mima con gran pasión.
Su club de fútbol, de bella historia,
lleno de gloria y mil veces campeón.

Athletic, Athletic Club, de limpia tradición,
ninguno más que tú lleva mejor blasón.
Del fútbol eres rey, te llaman el león,
y la afición el rey del futbol español.

Cantemos pues los bilbainitos
a nuestro club con gran amor,
para animarlo con nuestro himno,
el santo himno del Alirón.

Alirón, Alirón,
el Athletic es campeón.

Egia esan, ez naz bape futbolzalea. Txikitan oso txarra nintzan eta beti portero egoten nintzan, eta igual horregaitik. Kontua da futbola itzelezko tostoia iruditzen jatala. Mundialak eta holangoak ez, horreek gustetan jataz. Kuriosoa.

Eta azken aldian, futbola gustau zein ez, notiziak leidu zein ez, derrigorrez entzun doguz Athleticek Haziendagaz daukan zorraren gaineko albisteak. Batzuen ustez, 12 milioi euro. Beste iturri batzuetatik, 29. Kontuak kontu, kanpotik kontu-ikuskaritzarik egiten ez dan bitartean, benetako datuek jai daukie. Futbola mundu iluna da, eta holako gauzetan oindino ilunagoa.

Ba bueno, atzo gabean Athleticen asanblea egin zan. TeleBilbaok zuzen-zuzenean emon eban, azpian publizitate rotuloak sartuz ("Asador El Puente Colgante", "Lavandería San Mamés" eta horrelakoak).

Bazkideetako bat urten zan berba egitera, Castellanos bat, eta argi esan eban: "...el Athletic ha defraudado ha Hacienda... somos defraudadores..." eta holakoak. Segituan ebagi eutsan direktibako kideetako batek: "no podemos consentir que hable así del club que representa a Bizkaia... ante todo siempre hay que respetar a un club como el Athletic... y no hemos defraudado a Hacienda". Holakoak esan zituan. Buruz nabil, halanda be. Eta Castellanos horrek, trankil-trankil, erantzun eban: "Está bien. No hemos defraudado ha Hacienda. Debemos dinero a Hacienda, pero no hemos defraudado". Ondo egon zan.

Eta gaur goizean, izartu eta irratia ipini, eta kuña publizitario bi entzun dodaz Radio Euskadin, bata erderaz eta bestea euskeraz: Haziendagaz ez badogu kunpliduten, euskerak atzera egiten dauela, pertsona bat lan barik geratuko dala, familia bat etxe barik geratuko dala eta Bizkaiak errepide bat galduko dauela. Moralina hori beti jente txikerrarentzat da, antza. Handiak ez dira defraudadoreak: dirua zor dabe, beste barik.

Ai "Aleti-aleti klu, de limpia tradición"...

Gero eta harrituago geratzen naz, komunikabideek nerabeen gaiak tratetan dabezanean, ikusten dodanean internet beti alde batetik edo bestetik agertu behar dala, txarrerako beti, zelan ez. Eta harrituta, ikustean inoz ez jakola benetako gaiari fundamentuz heltzen, eta bai holako anekdota periferikoei.

Aurrekoan, Japoniako 9 gazte euren buruaz beste egiteko geratu ziran; antza, internet bidez zita eginda (ez dakit posta elektroniko bidez edo beste moduren batez). Eta komunikabideek behin eta barriro azpimarratzen ebena horixe zan, hain zuzen: internet bidez geratu ostean, 9 gazte suizidatu egin zirala.

Atzo beste bullying kasu bat agertu zan, guztiz erlazionautakoa gainera Hondarribiko Jokinen kasuagaz. Jakingo dozue, baina oingoan neska bat da, Jokinen ikasgelakoa. Eta kasu lazgarri ha pasau ostean, Donostiko beste institutu batera eroan eben. Ba oin, Talaia institutuko ikasle batzuek abisua pasau deutsie Donostiko beste institutuko ikasleei, neska horren kontrako presinoa egin dagien. Ba beitu, oingoan be, errua internetena, messenger-ena hain zuzen.

Berrian ez da internetik aitatzen, eta eskerrak. Baina:

1) Garan: "el «acoso» prosiguió en el nuevo centro escolar porque «a través del messenger, están organizados los acosadores» de ambos colegios"

2) Deian, Garako testu bera: "el «acoso» prosiguió en el nuevo centro escolar porque «a través del messenger, están organizados los acosadores» de ambos colegios"

3) Diario Vascon: "Al parecer, éstos habrían sido contactados a través de un chat por los adolescentes de Hondarribia que también le hostigaban, quienes les habrían puesto en antecedentes de la situación y les habrían animado a continuar con el acoso" eta titularrean: "Una compañera de Jokin que también sufrió acoso es hostigada en su nuevo colegio. Ex compañeros de la menor contactaron por un chat de internet con alumnos del nuevo centro y pidieron que continuaran maltratándola La adolescente abandonó el centro de Hondarribia tras el suicidio"

4) Correon gauza bera.

Eta abar.

Esaldi hori, "a través del messenger están organizados los acosadores", makarrada hutsa da. Jakin gura neuke zer pasauko zan Japoniako gazteek edo Hondarribikoek telefonoa erabili izan balebe... edo, txarrago ondino, kalean topo eginda berba egin balebe... "Los acosadores están organizados a través del teléfono"?