Eibarko periferiatik

John Le Carrék sortutako espia haren moduan, hotzetatik agertu zen Magnus Carlsen 2004ko apirilean Dubaiko xake irekian. 13 urte besterik ez zituela lortu zuen Maisu Handi bihurtzeko behar zuen bere hirugarren emaitza eta horrela eman zuen haren berri ChessBase webgune ezagunak, bere izenarekin hitz-jokoa eginez: "Magnificent Magnus".

Sei hilabete geroago, Calviàn ezagutu nuen. 2004ko Xake Olinpiada jokatu zen bertan eta epaile lanetan aritu nintzen. Hoteletik jokalekura eramaten gintuen autobusean, lagun batek hitz egin zidan Magnusi buruz eta bere entrenatzaile Sigmen Agdestein entrenatzaileari buruz. Maisu Handi titulua lortu eta gutxira, 4 hilabete eskasera, liburua argitaratu baitzuen entrenatzaileak: "Wonderboy. How Magnus Carlsen became the youngest chess grandmaster in the world". Autobusetik jeitsi bezain laster joan nintzen argitaletxearen standera eta liburua erosi nuen.

Handik pare bat egunera, urriaren 28an, nire inguruan jokatu zuen Norvegiako taldeak eta Magnus han zegoen lehenengo jokalariari dagokion taulan jokatzen. Hantxe atera nizkion bi argazki horiek. Gerora txapelketa guztietan ikusi nuen laranja zukua dirudien hori duen botila aldamenean duela jokatzen. Arrakastaren arrazoia? Agian bai.

Liburuan azaltzen dituen partidak eta esperientziak ikusita jokalaria gero eta gehiago gustatzen hasi zitzaidan. Denetik jokatzen zuen eta partida eder askoak gainera. "13 urterekin, nola da posible!" nioen nerekiko.

2007an itsukako munduko kopa antolatu zuten Bilbon, han etorri zen Magnus eta bertan lortu nuen, antolakuntzaren laguntzaz, bere liburua sinatuta lortzea. "To Mikel" sinple baten ostean sinadura, besterik gabe. Tipo arrunta zirudien.

2008ko irailean munduko 6. jokalaria zela Bilbora etorri zen Magnus Grand Slameko Maisuaren Finalera eta klubeko guztiok zoratuta gelditu ginen bere partidekin. Txapelketa hartan sekulako gorakada egin zuen zerrendan, baina 2009ko urrian Nanjingo txapelketa era bikainean irabazi ostean 2010eko urtarrilean bihurtu zen Nazioarteko Federakuntzaren zerrendako buru 2810 puntu izugarrirekin, aurretik Kasparov handiak lortutako 2851tik gero eta gertuago.

Ez zen, baina, hor bukatu bere goraldia. Nazioarteko Federakuntzaren Grand Prix-ari uko egina zion 2008an eta ondoren jokatzen zituen txapelketa gehienak irabaztera dedikatu zen. Orduandik Wijk aan Zee, Bilbo, Nanjin, Errumania, Londres eta beste hainbat lekutan ibili da. Famatu egin zen G-Star arropa markaren modelo lanetan aritu zelako eta baita Garry Kasparov handia bere entrenatzaile izan zelako ere.

2013ko urtarrilean Garry Kasparoven marka hautsi eta 2861 puntura iritsi zen Nazioarteko Federazioaren elo zerrendan, otsailean bere marka hautsi eta sekula inork izan duen puntuaziorik altuenera iritsi zen 2872ra hain zuzen ere. Marka izugarria zalantzarik gabe eta guztion ahotan izan zen orduan ere Magnus, Euskadi Irratian esaterako.

Eta hori horrela iritsi zen 2013ko Munduko Txapelketarako Hautagaien Txapelketa. Aspaldiko partez munduko jokalari onenen artean jokatuz erabakiko zen nork zuen Viswanathan Anand Munduko Txapeldunarekin jokatzeko eskubidea. Xakearen mundua Londresera begira egon zen martxoaren 14tik apirilaren 2ra. Bertan, munduko 8 jokalari onenetakoak elkarren aurka itzuli bitan aritu ziren nor baino nor. Carlsen irten zen garaile infartozko azken txandaren ostean. Bezperakoa ere izugarria izan zen, Radjabovi partida sinestezin hura irabazi zionekoa.

Eta hori horrela, ia mundu guztiaren faborito joan zen Chennaira, bere aurkariaren etxera Munduko Txapelketako matxa jokatzera. Lehenengo bi txanda azkarren ostean, ia 6 orduko bi berdinketa etorri ziren. Joan zen asteburuan, ostiralean eta larunbatean, Carlsenek mahai-kolpea eman zuen eta, Radjaboven aurka Londresen egin bezala, bere abantaila apurra garaipen bihurtzea lortu zuen. Ananden aurpegia esanguratsua zen prentsaurrekoan: "ahal nuen guztia egin dut baina ezin irabazi" zioela zirudien, Leontxo Garciak ere horrelaxe deskribatu zuen El País egunkariko artikuluan "Ananden ezina".

Hurrengo bi partidak berdinketarekin bukatu ziren, Carlsenek laburbildu zuen prentsaurrekoan azken berdinketa: "Defentsa berlindarra jokatu dit, bariante solidoena jokatu diot, yada-yada-yada, eta goazen antidopina egitera". Horren ostean, gerta zitekeen modurik txarrenean galdu zuen Anandek atzo, huts handi bat eginda. Jokaldi batek ihes egin zion analisian, ez ordea Carlseni, ia makina baten gisa kalkulatzen duen jokalariari.

Eta gaur, ia 5 orduren osteko berdinketa burrukatu baten ostean sei puntu t'erdirekin Magnus Carlsenek Munduko Txapeldunaren titulua lortu du. 

Nigel Shortek 140 karaktere baino gutxiago behar izan zituen atzo Carlsenena laburbiltzeko:

End of an era... #AnandCarlsen

— Nigel Short (@nigelshortchess) November 21, 2013

Eta horrela izango dela dirudi. Atzetik ere ate-joka datoz gazteak. Fabiano Caruana (italiarra) eta Anish Giri (holandarra), Magnus baino 2 urte eta 4 urte gazteagoak hurrenez hurren, munduko 20 jokalari onenen zerrendan daude.

Aldatuko den beste gauza bat txapelketak jarraitzeko modua izango da. Kasparov eta Karpoven garaietan partidak herriko plazan jarritako taula mural handietan jarraitzetik, partidak internet bidez jarraitzera pasatu gara azken urteotan.

Baina munduko txapelketa honek, YouTube eta Twitterren erabilpen izugarria izan du. Partidak, komentario eta guzti, internet bidez jarraitu ditugu (bide batez, zorionak Lawrence Trent eta Susan Polgarri egin duten lan bikainarengatik) eta baita zuzenean komentatu ere. Jokalari eta xake-zaletu asko bakarrik ez, eliteko jokalariak ere aritu dira Twitterren partidak komentatzen. Hor ikusi ditugu Nigel Short, Hikaru Nakamura, Fabiano Caruana, Ruslan Ponomariov, Anish Giri edo Garry Kasparov bera ere bai, batzuk aipatzearren zuzenean egunerako euren iritzi eta barianteak ematen. Akabo paperezko aldizkariak, eta hurrengo eguneko kronikak. Egunkarian kronikak irakurtzen ditugunerako komentario guztiak eginda daude jada interneten.

Eta aldi baten bukaera beste zentzu baten izatea ere espero dut: Carlsenek txapela irabaztea mendebaldearentzat ona izan behar da. Aspertuta gaude FIDEren txapelketa guztiak ustelkeriaren inguruan hazitako jauntxoen herrietan antolatzen. Xakea Khanty-Mansisk, Sotxi, Taxkent edo Elistatik irten eta New York, Los Angeles, Berlin, Londres edo Oslora joan behar da. Horrela bakarrik lortuko dugu jendeak ezagutzea "hori errusiarren kontua da" gehiago entzun beharrik gabe.

Magnus Carlsen, Munduko Txapeldun berria

Argazkia Chessdom webgunetik hartuta dago

Zalantzarik gabe, datorren astean San Andres egunez 23. urtebetetzea ospatzeko inoiz imagina zenezakeen oparirik onena jaso duzu.

Zorionak Magnus eta urte askotarako izan dadila!

Aurrez aurre egungo Txapelduna, Viswanathan Anand, indiarra baina Madrilen bizi dena; eta Magnus Carlsen, norvegiarra, 22 urtekoa eta Nazioarteko Federakuntzaren zerrendaburua, sekula jokalari batek lortu duen puntuazio altuena izan duena (2872 puntu 2013ko otsailean).

Partidak larunbatean hasi ziren eta interneten sekulako jarraipena izan zuten. Indiako 15:00tan hasten dira partidak, Euskal Herrian goizeko 10:30ak direnean, eta larunbatean sekulako ikusmina zegoen matxaren inguruan. Askoren iritziz, 1972an Islandian Bobby Fischer eta Boris Spasskyk jokatu zutenaren ostean garrantzitsu eta ikusgarria izango dena. Horrelako ikusminik behintzat ez da aspaldian sortu xakearen inguruan.

Indian bertan, Anand egungo txapelduna, heroi gisa tratatzen dute eta Indiako kirolari onenaren saria eman diote.

Norvegian, Carlsen ere antzeko zerbait da. Eliteko xakea nolabait normalizatu duen gazte bat da Carlsen. Sustatun bertan ere argitaratu zen bere berri 2004an Mallorcan jokatu zen xake olinpiadan egon baitzen. Ez da xakeagatik bakarrik famatu egin, G-Star erropa markaren modeloa izan zen 2010eko neguan eta orain dela gutxi iragarri dute aurten ere berriz izango dela marka berdinaren modeloa.

Txapelketa Norvegian bertan oihartzun izugarria izaten ari da. Bertako telebista partidak zuzenean eskaintzen ari da bertako jokalarien komentario eta guzti, VG egunkaria ere jarraipen handia egiten ari da eta joan zen astean Carlseni buruzko dokumental on bat eman zuen.

Asteburuan 700.000 ikusletik gora izan ditu Norvegiako telebistak txapelketa honi buruzkoak zuzenean eskaintzerakoan. Igandean %42ko share-a izan omen zuen partidak. VG egunkariaren audientziak ere gora egin du, eta asteburuan zehar 150.000 ikusletik gora egon dira egunkariaren webgunetik partidak jarraitzen. Horiexek dira ostiral goiz honetan, 5. partida hasteko ordu bi geratzen direnean Norvegiatik datozen albisteak.

GQ aldizkariak ere eman zuen honen berri eta tuit baten laburtu zuenez, bere webgunean agertutako xakeari buruzko albistea, Victoria Secreten modeloen 100 argazkiak baino ikusmin handiagoa sortu zuen

So this story about #chess is currently more popular on the site than our 100 shots of Victoria's Secret models... http://t.co/esJhxSrcQg

— British GQ (@BritishGQ) November 14, 2013

Baina partidak dirauten artean, xakelariak ere hor ibiltzen dira/gara partidak jarraitu nahian. Antolatzaileek webgune ofizialean eta YouTuberen bidez zuzeneko irudiak eta komentarioak ematen dituzte, horretarako lau gonbidatu dituzte: Lawrence Trent, Tania Sachdev, Susan Polgar eta Ramesh RBrekin. Guztiek Twitter erabiltzen dute ikusleen iritzi eta galderak erantzuteko, eta lehenengo egunean izan zen jada lehenengo polemika: antolakuntzak #FWCM2013 traola erabiltzea eskatzen zuten, ikusleok ordea #AnandCarlsen esanguratsuagoa erabili genuen. Gerra irabazi egin genuen ;)

Match hastag #AnandCarlsen vs. #FWCM2013 Organizers 0 - 1 Followers :)

— Europe-Echecs (@EuropeEchecs) November 10, 2013

Twitterren bertan, eta Norvegian, Munduko Txapelketaren matx hau TT izan da azken egunotan:

And check out which hashtags that just made it to the top Norway trends! #AnandCarlsen #nrksjakk pic.twitter.com/sZlF6lPs88

— Tarjei J. Svensen (@TarjeiJS) November 9, 2013

Zer gertatuko den? Nork irabaziko duen?

Ez dakit, jende askorentzat Carlsen faborito argia zen. Nik ez nuen garbi eta lehenengo 4 partiden ostean ez dut garbi oraindik:

Nork irabaziko duen? Ez dakit. Nik Carlsenek irabaztea nahi nuke, baina Anand oso gogorra da. Edozer gerta daiteke.

— Mikel Larreategi (@erralin) November 8, 2013

Baina lehenego bi partidetako berdinketen ostean jendeak matx hau aspergarria izango zela ere esan zuen, eta hirugarren eta laugarren partidekin lehenengo biak guztiz ahaztuarazi dizkigute. Borroka gogorra eta luzea izango da.

Txapelketaren inguruko informazio apur bat gehiago Euskarazko Wikipedian ere irakurri dezakezue.

Lehenengo lau partiden kronikak ere irakurri ditzakezue, adibidez The Week In Chess aldizkariarenak:

• Low key draw in first game (1. partida)
• Anand's turn to steer for a draw (2. partida)
• Carlsen again fails to cause Anand problems with white (3. partida)
• Anand survives "basically lost position" against Carlsen (4. partida)

Sustatu.com-en argitaratutako artikulua.

Apirilean irakurri nion Gariri Twitterren zero-zabor filosofia hartu zuen Californiako familia baten inguruko artikulua. Momentuan irakurrita harrigarria egin zitzaidan. Gu hemen zaborrarekin zer egin jakin ezinda eta hemen bultzatzen denaren izenarekin Californiako familia honek bere bizimodua egina zuen.

Abuztu hasieran, berriz gogoratu nintzen artikulu harekin eta liburu bat ere idatzi zutela nuen gogoan. Asko pentsatu gabe erosi eta Kindlera jeitsi nuen.

5-Ren filosofia darabil familia honek: Refuse-Reduce-Reuse-Reciclye-Rot, hau da, Baztertu, Gutxitu, Berrerabili, Birziklatu, Konpostatu. Baina ordena horretan. Hau da, Berrerabili bakarrik Baztertu edo Gutxitu ezin duzuna, Birziklatu bakarrik Baztertu, Gutxitu edo Berrerabili ezin duzuna, eta abar.

Liburuaren hasiera oso argigarria da beren bizimodua azaltzeko: erosketatik hasita, haurrek eskolara eramaten duten janarira, guztia zero-zaborrera bideratuta dute. Hasteko, erosketara euren kristalezko poteak eramaten dituzte, bertan hartzeko haragia, oilaskoa, arraina edo gazta. Dena soltean edo pisura erosten dute eta horretarako euren oihalezko boltsa eta kristalezko poteak eramaten dituzte. Dendatik janariarekin bakarrik irteten dira, ez plastikozko boltsarik, ez erosketa tiketik, ez ezer.

Uau! Hori eguneroko (beno, erosketa astean behin bakarrik egiten dute) bizitzarako kolpe handia da ogia edo yogur poteak erostetik haragia erosteraino. Jakina, horrek etxeko bizitza guztia aldatzen du: janariak antolatzeko modua, garbiketa egitekoa, gordeketa....

Liburuaren hasieran kontatzen dituen gauzak egingarriak iruditzen zaizkit puntu bateraino, bakoitzaren borondatearen arabera lor daitezkeenak. Liburuan aurrerago joanda aipatzen dituen kontuak, ordea, oso urrun ikusten ditut. Sekta baten saartu den pertsona baten tankera hartzen diot.

Hala ere, aukera ezin hobea iruditu zait azken aldian asko erabiltzen den zero-zaborraren kontu hau, zaborraren bilketatik harago heltzen den zerbait dela ikasteko. Zero zabor-aren kontua ez da atez-ateko bilketarekin edo 5. edukiontziarekin hasten, baizik eta 5-Retako lehenengoaren: Refuse edo Baztertu. Horrekin hasi beharko ginateke, supermerkatuko edo okindegiko poltsak baztertzen.

Aurten ere xake-bidaia egin dugu abuztua hasteko. Aurtengo helmuga Bretainia izan da, bertako Plancoët herrian jokatu dugu txapelketa eta Saint Cast-le-Guildon hartu dugu ostatu.

Goiza edo arratsaldea libre izan dugun egunetan etxe ondoan genuen hondartzara joan ohi ginen. Lekua sobera izaten zen bertan, alde batetik tamainagatik eta bestetik jende asko ez zelako egoten. Baina nabarmenena isiltasuna zen.

Zure aldamenean zeudenen hitz erdirik ere ez zen entzuten. Munduaren beste puntan inork sekula bisitatu ez duen hondartza bat zirudien. Umeak jolasean bai, baina isiltasunean. Eta kotxeak hondartza ondoan uzteko tokia besterik ez.

Hara joan aurretik, eta baita ostean ere, gure kostaldeko pare bat hondartzatan egon nintzen eta espektakulua guztiz kontrakoa: aldamenekoarentzako (edo hondartza guztiarentzako) hitz egiten duena, haurrak negarrez, harea batetik bestera botatzen duena, ... Ah, nola heldu bertara? Hiru kilometro aurretik kotxeak errepide bazterrean... Garraio publiko maitea!

Deskantsatzeko eta lasaitasuna bilatzen duenarentzat guztiz gomendagarriak Bretainiako hondartza horiek. Pixkat urruti daude eta ura hotza dute (oso hotza), baina lasaitasunaren itsasoa dira.

2012ko uztailean Hizkuntza Eskolan matrikulatzea erabaki nuen. Astegunetan probetxuzko zerbait egin nahi nuen eta hizkuntza bat ikastea ondo etorriko zitzaidala pentsatu nuen. Hizkuntza Eskolaren webgunera sartu eta lehenengo aukera ingelesa izan zen. Bide batez behingoz tituluren bat ateratzeko aukera izango nuen. Orain artez, zorionez ez dut horrelakorik behar izan, eta nola edo hala moldatu naiz ingelesez. Aukera paregabea iruditu zitzaidan hizkuntza eskolakoa.

Mailakatze-testa egin eta maila horretarako matrikulatzear nengoela, norbaitek esan zidan eskaera handia egoten zela eta gerta zitekeela plazarik ez lortzea. Hori ikusita eta jada hizkuntzak ikasteko zorria barruan izanda, beste hizkuntza baten ere, bada ez bada, matrikulatzea erabaki nuen. Bi aukera nituen Eibarren: frantsesa eta alemaniera. Lehenengoa sekula ez zait gustatu. Bigarrena zaila dela entzun izan dut beti. Bigarrena modan dago inguruan, Alemania indar handia hartzen ari da-eta Europan. Beraz, asko pentsatu gabe alemanierako A1en matrikulatu nintzen.

Uztailaren bukaeran iritsi zen mezua, alemanieran hartu ninduten!

Urriaren 1ean hasi zen odisea. Ezezagunez betetako klase baten sartu eta han agertu zen irakaslea guztia alemanieraz hizketan. Ikastolako 5. maila etorri zitzaidan burura: ingeles irakaslea klasean sartu eta behin eta berriz "I am Ane" esaten hasi zenekoa. Hemen berdina izan zen, bakarrik "Ich heiße Maitane" esan zuela.

Asteak joan eta asteak etorri, gauza gehixeago esaten eta idazten ikasi dugu: aditzak, izenen generoak, pluralak, zenbakiak, astegunak, akusatiboa eta datiboa (latinean bezala) eta beste hainbat esaera eta kontu. Andreas gure irakasle-lagun alemaniarrak ere irakatsi dizkigu Bayerneko ibaiak, nola ospatzen dituzten gabonak edo nolakoak diren aratusteetako karrozak.

Oso urte ederra izaten ari da, talde ederra tokatu zait gainera eta ondo pasatzen dugu. Astean birritan guztiz deskonektatzeko aukera ematen dit. Ah, eta ikasi ere ikasi dut, urtarrilean Munichen egon nintzenean hitz apurrak ulertzen nituen eta denda baten ordaindu ere egin nuen alemanieraz.

Benetan gustura nago eta ez dut zalantzarik datorren urtean ere jarraituko dudana, ordutegiak ondo badatozkit behintzat. Aukerarik baduzue apuntatu zaitezte Hizkuntza Eskolan, aukera ezinhobea da hizkuntza bat ikasteko-eta.

Gaur bertan horietako toki baten ondotik pasatu naiz: Aldatze gaineko eskolatik. Igande goizeko isiltasunean, bertako frontoian pelotan jolasten zebilen baten zarata besterik ez zen entzuten. Haizearen uluekin, agian txoritxoren baten txorrotxioak, baina besterik ez.

Ni ez nintzen Alfako ikasle izan. Juan Antonio Mogel ikastolaren erakin bat zen Alfa, baina ni Iturburun ibili nintzen. Agian Alfa izan behar zen nere lekua, aita Alfako langilea zen-eta. Uste dut pare bat aldiz joan ginela Alfara klasera. Elurra izango zen arrazoia seguraski. Nahiz eta elurra egiten zuen gehienetan Iturburura bertara ere iristen ginen gu. Autobusa igotzen ez bazen oinez igotzen ginen. Leihoak itxita, pertsiana batzuk jasota eta beste batzuk jeitsita. Atzealdetik begiratu eta utzita dagoen eraikin bat dirudi. Aurretik begiratu eta ate nagusian kate berri-berri bat, funda laranja batekin atea ixten. "Propiedad Privada" kartela besterik ez da falta.

Baina Alfara itzuliz, zer dago han? Erabiltzen da zerbaiterako? Garai baten, Juan Antonio Mogel ikastolak bere ikasleak Iturburun bildu zituenean, garai hartan Unibertsitate Laboralean zegoen Hizkuntza Eskola Ofiziala Alfara ekarri behar zutela esan zuten. Gero, ordea, Ignazio Zuloaga institutura ekarri zuten, honek bere ikasleen erdiak hezkuntza erreformaren ostean galdu eta gero.

Atzetik belarrak eta zikinkeriak jango duela dirudien honetan inork inoiz pentsatu du zerbait eraikin honentzat? Erabiltzen da egun zerbaiterako? Nork erabiltzen du? Norena da?

Azken hilietan zihar makina bat bidar entzun doguz gure inguruko politikuak atez ate zakarra batzeko sistemiari buruz diskutitzen. Hainbesteraino heldu da kontua ezen atez ateko batze horren aldeko eta kontrako plataformak eta firma-batziak sortu dirala.

Azken barrixa Bergaratik etorri da: sistema horren kontrakuak zakar-poltsak balkoietan zintzilik ipini dittue eta referenduma eskatu dabe herrixak gai horren inguruan erabagi daixan. Sineskaitza ein jata hasiera-hasieratik kontu honek euki daben postura ideologikua: Bilduren inguruko mundu guztia atez atekoaren alde posizionau da, eta EAJ, PSE eta PPren ingurukuak aldiz aurka. Eta alde eta aurka zelan gainera! Ezinezkua da ideia politikuak zaborraren kontura hain zuzen eruatia, ezinezkua!

Nere ustez kontua gaizki kudeatu dabe alde bixek. Instituziñuek egin bihar daben galderia zera da: zaborra birziklatzia derrigorrezkua izan bihar da ala ez? Lehenengo galdera honi erantzun, eta gero hasi zaborra batzeko sistema egokixa zein dan erabagitzen. Neretako erantzuna garbixa da: bai, derrigorrezkua izan bihar litzake birziklatzia. Eta hori zelan lortzen da? atez ate zaborra batuz? kontenedorekin? munizipalak etxera bialduta multak ipintzen? Ba ez dakit, baina hori erabakitzeko bozkatzen doguz 4 urtero politikuak.

Eta udalera eta Diputaziñora be proposamen hori luzatuko neuke: erabaki lehenengo birziklatzia derrigorrezkua ala hautazkua izan bihar dan, eta gero erabaki sistemia.

Argazkia, Bilbo Hiria Irratiaren webgunetik ekarritakoa da bere CC-BY lizentziari esker.

Joan zen astean, urtarrilaren 3an, elkarrizketa egin zidaten Euskadi Irratiko Faktoria saioan Magnus Carlseni buruz. Urtarrilaren 1ean argitaratu zen Nazioarteko Xake Federakuntzaren zerrendan, lehenengo postuan dago norvegiar gaztea eta gainera bera da historian zehar zerrenda horretan puntuazio handiena izan duen jokalaria Gary Kasparoven puntuak gaindituta. Hemen entzun dezakezue, Euskadi Irratiari esker, elkarrizketa duzue.

Irailaren 27an hasi zen Ameriketako Estatu Batuetan The Big Bang Theory telesailaren 6. denboraldia. Eta hurrengo egunean, gutxi gora behera, hartu nuen erabakia: denboraldi honen euskarazko azpitituluak prestatuko ditut.

Ez dut gogoan nork gomendatu zidan telesaila, baina oso ona iruditzen zait. Ezagutzen ez duzuenontzat, telesailak Sheldon Cooper doktorearen eta bere lagun Leonard Hofstadter, Howard Wolowitz, Rajesh Kootrappali, Penny, Bernadette eta Amy Farrah Fowler lagunen istorioak kontatzen ditu. Sheldon, Leonard eta Rajesh fisikariak dira, Howard ingeniaria, eta Penny, Bernaddete eta Amy euren neskalagunak (edo ez). Telesaila umorez beteta dator, batez ere Sheldonen izaeragatik (bere burua perfektutzat dauka eta memoria eidetikoa dauka) eta lagunen izaera eta jarrera frikiegatik.

Aspaldidanik ez dut jarraitzen telesailik hemengo telebistetan. Ezin dut telebisten kanal aldaketa, ordutegi aldaketa eta putadekin. Nire gainetik daude. Horregatik Internet bidez lortu eta ikusten ditut. Horrela hasi nintzen 24 ikusten (telesaila Antena 3ek guztiz maltratatu ostean) eta baita Lost ere (naiz eta Cuatro-k ahalegin handia egin). Gainera horrek bertsio originalean eta ingelesezko azpitituluekin ikusteko aukera eman dit, horrela nire ingelesa hainbeste gal ez dadin.

Hori horrela eta Luistxok abiatutako azpitituluak.com proiektua ikusita, telesailaren azpitituluak itzultzen hastea erabaki nuen. Nire lehen azpitituluak izateko, gainera lana pelikula oso baten azpitituluak egitea baino errazagoa izango zela uste nuen, atal bakoitzak 20 minutuko iraupena baitu (gutxi gora behera 500 bat esaldi).

Eta nire sorpresa hirugarren atalarekin etorri zen. Azpitituluak prestatzera nindoala bidelagun bat topatu nuen. Igor Gaminde (@GaurDaBihar) bildu zen proiektura eta berak itzuli zuen 3. atala! Hori horrela hortik aurrerako atalak erdibana itzuliko ditugu (prest daude 4. eta 7. atalak eta berehala egongo dira 5. eta 6.ak).

Beraz, TBBT atsegin baduzue, edo kuriositate hutsez euskarazko azpitituluekin ikusi nahi baduzue badakizue, lortu azpitituluak.com-etik The Big Bang Theory telesailaren euskarazko azpitituluak. Animatu, ahal baduzue lagundu eta mesedez, komentatu zer iruditu zaizuen! Eskertuko dizuegu!

Hau ere bada kultura, eta milioitzak ordaindu gabe telesailak erosten eta bikoizten. Eta bide batez, ea ikasten duten gure telebistek TDTa erabiliz hizkuntza bat baino gehiagotako azpitituluak jarri ditzaketela eta pelikula eta telesailak jatorrizko bertsioan ere eskaini. Joan zen astean, esaterako, Antena 3ek James Bonden Casino Royal eman zuen. Azpitituluak gaztelaniaz bakarrik zeuden eta gainera sinkronizatu gabe, ia bi segunduko atzerapenarekin irteten ziren. Sinkronizazioa garrantzitsua da!!!

Argazkia Wikipediatik atera dut. Argazkia: Wikipediatik aterata https://en.wikipedia.org/wiki/File:The_Big_Bang_Theory_main_characters.png

Urteroko ohiturari jarraiki eta Plone Fundazioak egindako deialdiari erantzunez, San Franciscon bildu ginen munduko Plonelariak urteroko Plone Konferentzian. Lau egunetan zehar, azaroaren 3tik 6ra artean, San Franciscoko State Universitik Market Street-en duen egoitzan, hainbat eta hainbat hitzaldi eta aurkezpen ikusi genituen.

Dexterity, Diazo, Transmogrifier, XML, ZPT, Python eta beste hainbat eta hainbat buzzworden inguruan aritu ginen. Zalantza gabe asko aprobetxatuko dugun konferentzia izan da aurtengoa ere, beste hainbat urtetan ezagututako aurpegiak berriz ere ikusi, kontaktuak egin, eta munduko Plonelariak zertan dabiltzan ezagutzeko aukera aparta ematen baitigu konferentziak. Gainera, komunitateari produktua erabiliz hartutakoa itzultzeko modua ere bada nolabait, Plone erabiltzeagatik ez baita inolako royalty edo lizentziarik ordaindu behar-eta.

Hala ere, harainoko bidaiak San Francisco ezagutzeko aukera ere eman zigun. Domusantu eguneko zubia-zela eta egun batzuk lehenago joan ginen Lur eta biok eta turista plantak egiteko astia ere eduki genuen.

Handia da San Francisco, agian handitasun hori ez genuen argi hasieratik eta lehenengo egunean sekulako ibilia egin genuen (bere garaian Erroman edo Washington-en egin bezala), hotelera iristean hankak egosita eta hurrengo egunean lurrean jarri ezinda edukitzeko.

Hiriaren handitasun horretan, portuan bertan dagoen merkatu bat ikusi genuen lehenengo egunean. Asko harritzen naute merkatuek, ez dakit zergatik baina nire barnean zerbaitek esaten dit hiri handi eta kosmopolita batean (dela San Francisco, dela Londres), kaleko merkatu txikiek tokirik ez dutela eta dena izan behar dela hipermerkatu. Ba ez, azkenean hiri handietan herritar xumeak ere bizi dira, eta merkatuek ere bere funtzioa betetzen dute.

ChinaTownetik buelta bat emateak ere hiriaren handitasuna garbi erakusten du, ChinaTown bera hiri handi baten barruan aurki daitekeen hiri bat baita: guztia txinatarrentzat pentsatuta eta euren bizimodua egitera egokituta. Turistak ere dexente bertan. Batman-en taberna deskubritu genuen lehenengo egun honetan. Eta bertara abonatu ginen zalantza gabe. Batmanez jantzitako kamarero batek atenditu gintuen, Oier Gorosabelen sekulako antza zuen gainera :)

Bigarren egunean Udaletxetik abiatuta eta Golden Gate Park-en zehar Ozeano Barera joan ginen. Ez nahastu, Golden Gate Park ez dago izen bereko zubiaren ondoan, ezta urrik eman ere! Parke horrek ere hiriaren handitasuna bere horretan erakusten du. 10 bat futbol zelai luze edo gehiagoren luzera eta 3 edo 4ren zabalera du markeak. Google Maps-eko satelite bistan bikain ikusten da. Asteburua zen eta jende mordoa zegoen bertan, polizien lasterketa benefiko horietako bat ere bai tartean. Taberna eder bat ere topatu genuen arratsalde partean: Zeitgeist.

Eta Ozeano Barera iritsi ginenean... behelainoa, barkatu gandua. Ohikoa omen da gandua San Franciscon. Berehala garbitu zuen ordea eta eguna berriz ere argitu. Ibili luze horren ondoren, autobusean egin genuen buelta.

Hirugarren egunean, lehenengo egunean hartu genituen Alcatraz-erako txartelak erabili genituen. Itsasontzia hartu eta segurtasun handiko gartzela mitikoari egin genion bisita. Hotelerako buelta San Franciscoko tranbia, hauek ere mitiko, horietako baten egin genuen.

Laugarren eguna izan zen ederrenetakoa: bizikletak hartu eta Golden Gate zubian barna Sausalitoko etxe-flotagarriak ikustera joan ginen (25 kilometro guztira joanean eta beste horrenbeste itzuleran). Zalantza gabe aurten baino gehiago nekez ibiliko nintzen bizikletan: lehenengo Herbereetan eta ondoren San Franciscon. Eta Eibarren noiz? Lizarraldek bizikleta bat gomendatzen didanean :)

Bostgarren egunean, gehien gustatu zitzaigun zonaldea ikusi genuen: Haight kalea eta Haight eta Ashbury kaleen lotunea. Hor zegoen kale-bizitza benetan polita: erropa dendak, bigarren eskuko dendak, disko-denda izugarri bat, tabernak, musika, ... bizitza kalean. Handik bueltan, bazkalostean, Castrora egin genuen bisita, San Franciscoko gay komunitatearen auzora. Batman-enean garagardo bat hartuta goiz oheratzeko ordua zen, hurrengo egunean hasi baitzen Plone Konferentzia. Eta hangoak? Bada, hangoak CodeSyntaxen blogean aurkituko dituzu hemen baino hobeto azalduta. Gezurra badirudi ere Plone Konferentzietara lanera joaten gara. Hango kronika eta apunte asko ez ditugu argitaratzen, baina laburpen laburrak ez dizkiegu egiten CSko lagunei, luze eta zehatzak baizik!

Inork San Franciscora joan nahi badu, hona hemen Lur eta biok egindako ibilaldien mapa, azken egunekoa falta da, baina sartuko dut egun hauetakoren baten.

Argazkietako batzuk nireak dira eta beste batzuk Lurrenak. Seguraski onak bereak izango dira eta eskasak nereak :)