Azkar bota zuen amua Ionek eta batzuk segituan egin genuen kosk. Data ere jarri genuen, irailaren 15, 16 eta 17ko asteburua. Helburua bakarra: bulegoan hasi eta Aizkorriraino oinez joatea, motxila hartuta eta bidean lo eginez.
Azken astea eguraldi iragarpenei begira aritu ostean, eta azken orduko gaixotasuna dela eta Unairen bajarekin, han abiatu ginen Ion eta biok ostiral arratsaldez. Badira aste batzuk erronkaren hasiera moldatzea erabaki genuela: bulegoan beharrean Elgoibarren hasi genuen ibilaldia. Arrazoi nagusia egunaren iraupena zen, eguna gero eta motzagoa da eta Eibartik irtenda gutxienez ordubete gehiago beharko genukeen.
Motxila handia lepoan hartu eta han abiatu ginen Elgoibarko tren geltokitik ostiraleko 14:15ean. Hasiera gogorra genuen aurretik: elgoibartarren mendiak neurtzeko erabiltzen duten neurria: Karakatea. GR-285aren marka zuri-gorriei jarraituz ordu eta berrogeita bost minutu behar izan genituen tontorrera. Egunaren zati aldapatsuena eginda genuen. Markei jarraitu besterik ez genuen egin behar Irukurutzetaraino eta 17:15ean iritsi ginen bertara.
Handik Dolmenen Ibilbidearen marka zuri-horiak izan genituen bidelagun, lehenengo Elosuko atsedenlekura eta ondoren Gorlako kantinara. 17 kilometro eginda helmuga hurbil genuen eta ezagun batekin topo egin ostean, garagardo bat edan genuen bertan. Ederra!
Handik hiru kilometro t'erdi genuen aurretik Antzuolako Trekutzeraino, bertako Gaztelu Gain elkartearen babesean baikenuen lo egiteko asmoa.
Afari-legea egin, toldoa jarri, hurruneko ekaitza etorriko ez zela pentsatu eta oheratu egin ginen. Gauerdian, baina, haizean toldoa mugitu zigun eta handik gutxira euria hasi eta elkartearen teilatupean jarri genuen lo-zakua.
Laburpena: 21 kilometro, 1100 metroko goraka metatutako desnibela eta 480 metroko beheraka metatutako desnibela, iraupena (geldialdiak barne) 5 ordu eta 34 minutu.
Proiektuko etapa luzeena eta taldekide bion memorian iraganean Biozkornako lepora igotzeko malda izugarria dantzan. Baina mingaina dantza eta arin hasi genuen ibilaldia goizeko 8retan Deskargara bidean. Lehenengo aldaz-behera.
Errepidea gurutzatu eta malda ederra izan genuen aurrean Arrolaraino. Han egin genuen topo Oñatiko VIII. Mendi martxako partaideekin. Haientzat 22. kilometroa zen eta goizeko 11tan hara iristean 4 ordu oinez zeramatenekin egin genuen topo. Norbaitek hala esan arren, kosta egin zitzaigun ibilbide guztia oinez egin zutela sinistea. Abiadura ederrean zihoazen ba!
Handik aurrera, Arranoaitz, Oregi eta Jentiletxeraino mendi-martxako partaideen kontrako zentzuan joan ginen, eguneko ibilbide-zati animatuenean. Gorostiagako gurutze ondoko aterpean mokadutxoa egin genuen 12:00ak inguruan Udanaraino jaitsiera hasi aurretik. Lainoa ondo sartuta zegoen Aizkorri inguruan, baina gure helmuga zen Biozkornako lepoa garbi zegoen.
Jaisten hasi eta berehala, Oñatiko Mendi Martxa Laburreko partaideekin egin genuen topo. Eurek 22 kilometro bakarrik zituzten aurretik eta berehala Oñatirako jaitsierari ekin behar zioten. Hala ere taldetxo horren atzetik, berehala zetozen Mendi Martxako "erratzak" marka guztiak jasotzen. Berriz bere bakarrik jarraitu genuen Udanaraino.
Udanan zerbait jan, iritsi berri zen Legazpiko txirrindulari bati argazkia atera eta berriketan egon ginen 14:00tan berriz ere gorako bideari ekin arte. Orduan zetorren txarrena, Biozkornako leporainoko igoera. Udanako 515 metroetatik (hori dio errepideko kartelak), Biozkorniaren ia 1.200 metroetaraino, guztira 5 kilometro inguru. Gure buruari 2 orduko epea eman genion hara heltzeko eta han ekin genion bideari.Bion buruan, aurreragoko ibilaldi baten (bakoitzak bere kontura egindakoan), ikusitako iturria zegoen. Eta iturri horretara iristea zen helburua, azken aldapa hasten den tokiraino, han berriz ere mokadutxo bat han eta azken aldapari ekiteko. Generaman mapan, ordea, ez zegoen iturriaren berri, eta momentu baten bideari jarraitu genion lepora eramango gintuen GRetara goizegi hurbildu aurretik eta agian tartetxo horretan galdu genuen iturria. Hala ere bagenuen ura oraindik, beraz ekin egin genion gorakoari.
GRarekin berriz bat egin genuen tokian, atsedena hartu, urdaiazpiko sandwitxari kosk egin eta berriz ere gorako bidea. Kilometro eskas genuen aurretik eta 16:00tako epea egingarria zen oraindik. Maldan gora hasi eta nahiz eta bide nekeza izan 16:04 minutuan iritsi ginen lepora. Ondo egindako kalkulua! Hura poza gurea!
Bide batez, Biozkornako lepotik dagoen bista ederrarekin gozatu genuen, batetik Anboto eta Udalatx, Karakate edo Gorostiaga, Barrendiolako urtegia, eta Larrunarri eta Aralar ere bai. Ordurako Aizkorri garbi zegoen eta eguzki printzen batek ere berotu zuen gure aurpegia.
Ur trago bat eta Artzanburu inguratu genuen Arantzutik Durutik zehar datorren PR-3006aren marka zuri-horiekin bat egin arte. Bion irakasle izandako lagun batekin topo egin eta gure buruari Urbiako fondara 17:00etarako iristeko epea jarri genion eta hala izan zen. Beherakoan erritmoa bizitu genuen antza eta 17:00ak baino lehenxeago iritsi ginen Urbiara. Zain genuen bertan txorizo pintxo ederra!
Artzain batekin berriketan egin eta gure lankide biren zain egotea besterik ez genuen egin behar. Urbiako ermitaren alde baten dagoen aterpean lo egiteko asmoa genuen eta bertara joan ginen gure trasteak uztera.
19:00tan agertu ziren Maite eta Zaloa, eta elkarrizketa atseginean egin genuen afari-legea Urbiako fondan, bertako plater konbinatu bat aurrean genuela eta zaldi zein behien zarata artean hartu genuen lo, berriz ere oinaztargien beldurretan eta inguruko katu bat zelatan genuela hartu genuen lo.
Laburpena: 25 kilometro, 1375 metroko goraka metatutako desnibela eta 930 metroko beheraka metatutako desnibela, iraupena (geldialdiak barne) 8 ordu eta 3 minutu.
Esnatu, gosari legea egin eta motxila handiak ermita ondoko elkartean utzita (eskerrik asko bertako kideei!), 9:00tan egin genion Urbiatik Aizkorriko gurutzera doan ohiko bideari.
Abiatu aurretik ermita ondoko elkarteeko lagunei esker, Urbiako ermita eta bertako historia ezagutzeko aukera izan genuen. Gaur egun, urtean behin bakarrik irekitzen da ermita, San Inazio egunean, baina barrutik ederra eta oso ondo zainduta dago. Eskerrik asko benetan aukera hau eskaintzeagatik!
Eguraldi ona zegoen oinez ibiltzeko, baina haizea zebilen, eta asko nabaritzen zen Arbelarko txaboletan gora hasi ginenean.
Gure lehenengo asmoa, Aketegira zuzen igotzea zen, baina parera iristean behelaino itxia zegoen eta ideia atzera bota genuen. Metro batzuk aurrerago, ordea, Aketegi erpinera igotzeko bidezidorra hasten den tokira iristean, lainoa desagertu egin zen eta berehala bertara igotzeari egin genion. Goiko aldean, baina, haize zakarra zebilen. 10:30tan egin genuen gailurra.
Tontorrera igo, argazkia egin, zerbait jan eta behera egin genuen, Zegama-Aizkorri maratoiaren puntuen aurkako norantzan Aizkorriko gurutzeraino. 11:10ean bertara iristean bakarrik geunden gailurrean. Eguraldia ona zen baina haizea zakarra.
Aterpean mokadu bat jan eta beherantz abiatu ginen, Oltzako zelairantz. Basoko bide zoragarrian zehar, gorantz zihoan hainbat lagun-talderekin topo egin genuen. Ia 12:30ak ziren Oltzako zelaian, eta aterpeko lagunekin 13:00ean genuen zita gure motxilak hartzeko.
Zegama-Aizkorri mendi-maratoiko puntuei segika hasi ginen berriz ere bide eder gora-beheratsu baten zehar eta 13:05ean iritsi ginen gure zitara. Motxilak hartu eta fondan ondo irabazitako pintxoa genuen zain.
Beherako bidea egitea besterik ez zitzaigun gelditzen, Urbiatik Arantzazura jaisten den bidea hartu eta ordubete inguruko ibilaldiaren ostean, 15:10ean Arantzazuko santutegiko atean geunden.
Laburpena: 15 kilometro, 515 metroko goraka metatutako desnibela eta 950 metroko beheraka metatutako desnibela, iraupena (geldialdiak barne) 6 ordu eta 8 minutu.
Ideia ederra izan zen benetan Ionek bota zuena, nahiz eta ibilbidea gogorra izan (61 kilometro eta 3000 metroko goraka metatutako desnibela), oso ondo pasatu genuen bidean, gure abenturatxoak ere bizi izan genituen eta bide berri batzuk ezagutzeko ere balio izan zigun.
Ah, eta nola ez, Euskal Herrian bertan, etxe ondoan egin daitezkeen zeharkaldi erako ibilbide bat egin daitekeela erakusteko ere. Sarri urrutira joaten gara horrelakoak egitera, baina gertu ere badaude ibilbide hauek egiteko aukera eta baliabideak.
Honez gero ezaguna da OpenStreetMap zerbitzua, mapen Wikipedia bezala ere ezagutzen da. Era kolaboratiboan editatzen den mapa da. Oso erabilia da munduan zehar eta baita mendian ibiltzen den jendearen artean. Mendizaleek erabiltzen dituzten hainbat tresnaren datuak OpenStreetMapetik datoz, tresnaren bat esateko azkenaldian ezagutu ditudan Windymaps edo Organic Maps telefonorako aplikazioak aipatu daitezke baina agian ezagunagoak diren Strava edo Garminek ere erabiltzen dituzte.
Mendirako OpenStreetMapen estilo erabilgarri bat OpenTopoMap da, bertan sestra-kurbak era argian azaltzen dira, kolore biziagoak dituzte lur mota ezberdinek eta mendi-izen eta iturriak nabarmenduta agertzen dira. Nik adibidez OpenTopoMapen kapa erabiltzen dut telefonoan OruxMaps erabiltzen dudanean edo ordenagailuan qMapShack-ekin ibilbideak prestatzen ditudanean.
Orain dela pare bat urte Gipuzkoako Mendizale Federazioak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak gipuzkoanatura.eus webgunean bildu zituzten lehen bakoitzak bere webguneetan argitaratzen zituzten Gipuzkoako ibilbide homologatuen fitxak. Ibilbide homologatuak GR edo PR bezala ezagutzen dira eta mendiak ikusi ohi ditugun marka zuri-gorri eta zuri-horiekin markatuta egoten dira. Marka horiek erabiltzeko baimena mendizale-federazioek dute Euskal Herrian tokian tokiko administrazioarekin elkarlanean eta kasu bakoitzean ardura maila ezberdinarekin.
Webgune hori argitaratu zenean bertan informazio asko zegoela ikusi nuen, urrutira joan gabe, Gipuzkoako Foru Aldundiaren GR sare guztiaren ibilbide ofizial guztiak. Lanean komentatu nuen eta Garik Waymarkedtrails webgunea erakutsi zidan. Bertan OSMko maparen gainean hainbat ibilbide homologatu agertzen ziren, eta datuon iturria OSM bera zen. Nola? OSMn bertan daude kargatuta ibilbideak? Bai!
Beraz pixka bat inbestigatu eta ibilbide horiek nola markatuta zeuden deskubritu genuen: erlazioak dira eta etiketa berezi batzuen bidez ibilbidearen datuak eta waymarkedtrails bezala webguneetan agertzeko kolore-kodeak zituzten.
Beraz, Gipuzkoa Natura webgunea oinarri hartuta, Gipuzkoako GR ibilbide guztiak hartu eta zuzendu egin nituen bertan, izenak ondo jarriz, etapa guztiak markatuz eta homologaziorik gabeko ibilbideak kenduz. Horrela agertarazi nituen adibidez GR-121en etapa guztiak mapan. Bide batez Wikipedia eguneratzeko ere aprobetxatu nuen (gaztelaniazkoa ere editatu nuen, eta laster baten etorri zen izen guztian gaztelaniazko grafiarekin 'zuzendu' zizkidan laguna).
Eibar inguruan ere baditugu hainbat ibilbide homologatu, eta azkenaldian Kalamua inguruko ibilbideak antolatzen jardun dugu Eibarko Klub Deportiboak, Elgoibarko Morkaiko Mendizale Elkarteak, Gipuzkoako Mendizale Federazioak eta Eibarko eta Elgoibarko Udalek. 2020 hasieran egindako proposamen baten ostean "Kalamua azpiko ermitak" izenarekin Arraten hasi, Akondiako San Pedrotik pasatu, Kalamuako lautadara joan, San Pedro bisitatu eta Arizmendi baserrien ingurutik Arratera itzultzen den ibilbidea diseinatu genuen. Federazioak homologatu zuen 2021 bukaeran eta PR-GI-215 kodea ezarri zion, bideak markatu zituen, oraintsu informazio panelak berritu ditu eta laster egongo dira posteak eta seinaleak bere tokian.
Hori aitzakia hartuta, OpenStreetMapen bertan zeuden ibilbide zaharrak ezabatu eta berria markatu nuen joan zen astean. Edizio hori zuzenean egin nuen Twitchen, azkenaldian zuzenekoren bat edo beste egin ditut hainbat frikikeria egiten eta hau horietako bat izan da. Hemen duzue bideo hori:
Eta badirudi lan hori norbaiti erabilgarri izan zaiola. Garik berak komentatu zuen Twitterren OSMko datu horiek ikusita egin zuela asteburuan ibilaldia. Eskerrik asko zure hitzengatik!
Uste dut oso garrantzitsua dela ibilbide hauek OSM bezalako zerbitzuetan kargatzea. Ondo dago Foru Aldundiak eta Mendizale Federazioak kudeatzen duten GipuzkoaNatura webgune horretan erreferentziazko informazioa jartzea, baina jendeak ez du webgune hori ezagutzen. Ahalik eta jende gehienarengana iristeko, datuok era librean eta berrerabilgarrian partekatu behar dira, eta mapei dagokionez hori OpenStreetMapen egin behar da. Gainera datuok era zuzenean kargatuta Waymarkedtrails bezalako zerbitzuekin edonoren esku jar daitezke. Urrun joan gabe zuzenekoan zehar lagun batek aipatu zuen Basecamp mahaigaineko programarako ere badagoela ibilbide homologatuen kapa bat, eta seguraski datu horiek OSMtik etorriko dira!
Uste dut oso garrantzitsua dela Gipuzkoako Mendizale Federazioak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak lan hau serio hartzea eta Gipuzkoa Natura webgunea egiten egin duten bezalako lan ona egitea datuok OSMra kargatzen. Waymarkedtrails hori begiratuz gero ematen du Bizkaian lan hori egin dutela. Ibilbide guztietan ohar bat dago Bizkaiko ibilbideak Waymarkedtrailsen begiratzeko esanez.
Aurten gabonen inguruan eta ondoren ere bai, Gipuzkoako hainbat txokotan ibiltzean, mapan agertzen diren PR asko mapan gaizki daudela konturatu naiz. Poliki poliki gipuzkoanatura.eus-eko ibilbideak begiratzen hasiko naiz eta eguneratu ere egingo ditut ahal badut. Baina homologazioen informazioa Mendizale Federazioak eta Aldundiak dute, eta eurak izan beharko lirateke lan hori egiteko arduradunak.
Ah, eta aldaketak egitea ez da zaila, bideoan ikusten den bezala oso erraza da. Urrutira joan gabe, larunbatean bertan zuzendu nuen Leintz Gatzaga inguruan GR 282 eta GR 121aren zatitxo bat, bertatik klubeko irteeran pasatu ostean.
Hemen duzue orain dela bi urte argitaratu nuen errezeta erreferentzia gisa. Azken finean osagaiak eta kopuruak lehengoaren antzekoak edo berberak dira, baina oraingoan dokumentatuta ditut eta saiakera guztietan kopuru berak erabiltzen saiatzen naiz. Hona hemen:
Hona hemen emaitza, ikusi nola gelditzen diren ogiak. Lastima ezin direla ikutu, baina gainera aurrekoak baino bigunagoak eta jateko atseginagoa gelditzen da.
2020-01-06 Buetraitz, 1320
2020-01-12 Orixol, 1132
2020-01-25 Mendibil, 613
2020-02-02 Uarrain, 1344
2020-02-23 Intzako Dorrea, 1430
2020-05-30 Arbelaitz, 1506
2020-05-31 Andarto, 1074
2020-06-13 Erlo, 1030
2020-06-14 Aranguren, 1149
2020-06-20 Urakorri, 1304
2020-07-10 Hernio, 1078
2020-07-18 Joar, 1417
2020-07-19 Txameni, 1299
2020-08-09 Pardarri, 1396
2020-09-12 Trekua, 1265
2020-10-17 Artxueta, 1345
2020-10-18 Munagirre, 781
2020-10-19 Usako atxa, 912
2020-10-20 Arrugaetako atxa, 669
2020-10-21 Saibi, 954
Horietaz gain abuztuko gure ibilaldiko gailurrak ere hor daude, hiru mila metrotik gorako pare bat gailurrekin, Gran Facha eta Petit Vignemale.
Eta urteari amaiera emateko, sorpresatxo bat: azken orduko gonbidapen bat medio Jon eta Virginiarekin Aizkorrira joateko plana egin genuen abenduaren 31rako. Elur asko egonda erraketak hartuta joan ginen. Zoritxarrez ez genuen gailurra egitea lortu, behe-lainoak eta haizeak atzera egitera eraman gintuzten Aketegi parean ginela. Hurrengoan izango da!
Eta 2021ean zer? Ikusiko dugu murriztapenak nola doazen, baina uste dut edukiko dudala azken 20 igoerak egiteko aukera. Ondoren zerrenda online bidaltzea besterik ez da geldituko, mendi batzuk baditut begiz jota... Ea, mendi kontuetan behintzat, 2021a 2020 bezain oparoa den.
Mizpirak, mizpillak edo mixpillak. Sekula jan gabe nengoela eta horrela amaitu zen elkarrizketa, Wikipedia irakurri eta lanera itzuli ginen. Egun batzuk beranduago, ordea, Eibarko merkatu plazan baserritar bati ikusi nizkion mizpirak. Lanean komentatu eta joan zen ostiralean libra bat erosi nion Maria Pilarri.
Aurrez galdetu egin nion mizpiren inguruan, sekula jan gabe nengoela eta ea nolakoak ziren edo. Eman zizkidanak oraindik usteldu gabe zeudela esan zidan (gogor-gogorrak zeuden, intxaurrak bailiran) eta egun batzuetan mahai gainean uzteko. Otzaratik bat hartu eta eskuarekin zapaldu zuen zulo antzeko aldetik barruko fruitua ateratzeraino. Sagar egosi antzeko fuitua irten zen barrutik ez jateko ere antzeko zaporea, ez dakit nola azaldu. Hori bai, barruan 4 edo 5 hezur txiki. Tripetarako oso onak dira hazur hórrek esan zidan Maria Pilarrek.
Eta hemen ditut mahai gainean, lehengoan jan nituen batzuk eta bihar bulegora eramango ditut, guztion artean dastaketa egiteko.
Maria Pilarrek beste gauza bat ere esan zidan: oraingo gazteek ez dituzte ezagutzen mizpirak, eta hamen plazan ez baina San Andresetako ferixan asko saltzen dira.Ba bulegoko gaztenak eman zizkigun guri ezagutzera 😂 😂
Aprobetxatu oraintxe amaitzen ari dira-eta, agian datorren astean ez da mizpirarik geratuko.
Uztailaren lehenengo egunetan elkartu eta iaz egin genuen antzeko ibilaldi bat egitea pentsatu genuen. Antolatutako bi ibilbide begiz jo genituen, 3000 ibones eta Alta Ruta de los Perdidos izenekoak, baina beranduegi zen euretan abuzturako plaza lortzeko, eta gure kontura egin behar izan genuen antolaketa.
Mapa bat eskuan eta aterpeak erreserbatzeko hainbat webgune (bat, bi) bestean hartuta ibilaldia antolatzeari ekin genion. Horrela Sallent de Gallego hartu genuen abiapuntu eta Frantziar eta Espainiar Pirinioetako hainbat aterpe eta mendilepotatik pasatzen zen ibilbidea antolatu genuen, hauxe irten zitzaiguna:
Norbaitek atseden egun bat tartekatzea beharrezko ikusi zuen eta Gavarnie aukeratu genuen horretarako, herri gisa egokia zelakoan.
Egun bakoitzerako hainbat ibilbide planifikatu genituen, gure gogo, indar eta eguraldiaren arabera batzuk ala besteak aukeratzeko, tontorren bat ere sartu genuen plangintzan eta azkenean egin ere bai. Hemen duzue GPX gisa egin genuen ibilbidea, bai guztia fitxategi baten eta baita etapa bakoitza bere aldetik ere. Mapa gainean marraztutako trackak dira, ez dira grabatutakoak, baina gu pasatutako bideetatik doaz.
Aukeratutako bideak onak izan arren, ibilbideak gora behera askokoak irten zaizkigu, desnibel handiegiak egun bakarrerako eta gainera jarraian... baina egia esateko nahiko erraz egin ditugu eta arazo larregi barik.
Bereziki Frantzia aldeko aterpeek harritu gaituzte. Hango afariekin nahiko beldurtuta joan ginen gure taldeekidetako batzuk orain dela urte batzuk egindako beste ibilaldi batzuetan izandako esperientziak kontuan izanda, baina guztiz aurkakoa izan da, aterperik onenak Frantziakoak izan dira afari kontuei dagokionez, eta bat aukeratzekotan Chalet du Clot: jende atsegina, logela ona, kokalekua zoragarria eta afari-gosariak mundialak.
Eta ikusitakoa zer? Zaila da deskribatzea... Arremouliteko aterpearen aurreko lakua gainean Arriel gailurra zuela, Gaubeko aterpea aurrean Vignemaleren horma ikusgarriarekin, Gavarniko aterpea bertako zirkura begira eta eibartar lagunak zituen langilearekin, Respomuso eta Bachimañako inguru ederrak, iboiak, lakuak, aintzirak, potzuak eta errekak.
Etapa bakoitzeko argazkiak eta nondik norakoak ikusi eta irakurri nahi badituzue hemen dituzue.
Datorren urtean ere egingo dugu beste zerbait. Lizarraldek esan ohi duen bezala, biba gu!
Etxeko kajoi baten gordeta duzun telefono zaharrari 2. bizitza emateko modua GPS gisa erabiltzea da. Horretarako mapak eta ibilbideak bertan kargatzea besterik ez duzu egin behar.
Batari eta besteari programa nola erabiltzen nuen erakutsi ostean, oinarrizko jarraibideekin bideo batzuk egitea okurritu zitzaidan eta azken egunotan horixe egin dut.
Nik OruxMaps erabiltzen dut telefonoa GPS gisa erabiltzen dudanean (Play Storetik deskargatu daiteke 4 € inguru ordainduta edo webgune ofizialetik apk gisa). Play Storen dagoen "Mapas de España" ere erabili daiteke, OruxMapsen klon bat da, baina oinarrian funtzionamentu berbera du.
Hemen dituzue bideoak:
Eibartarrak zerrendan aipatu zen orain dela gutxi Sarteiren gaur egungo egoera kaskarra (informazio gehiago javitxooren blogean) eta gaur, beste lantxo baten aitzakian, inbestigazio lanetan aritu gara lagun batzuk. Hona hemen han egindako argazkiak.
Ohikoa nuen laranja zukua eta kafesnea hartzetik beste era baterako gosarietara pasatu naiz azken urte hauetan. Lehenengo gailetak kendu, gosaritako "zerealak" gehitu, ondoren xigortutako ogia, gero nik neuk egindako ogia, gero zukua kendu eta fruta osoa sartu, eta azkenaldian muesli hau.
Mueslia zereal, fruitu lehor, ezti eta esne edo jogurtarekin jan ohi den janaria da, normalean gosari edo askari gisa jaten dena. Orain arte, inoiz supermerkatuetan erosi izan dut muesli paketeren bat: olo malutak izan ohi dituzte osagai nagusi gisa eta hainbat fruitu lehor. Beti gosaritako "zerealen" antzera jan izan nuen muesli hori: esnearekin nahastu eta aurrera. Hala ere, grazia handirik ez zidan egiten: ez ziren kurruskariak eta nahiko arina-edo iruditzen zitzaidan.
Orain dela aste batzuk, ordea, mueslia beste era batera jateko modua ikasi nuen. Oraindik noizean behin, YouTubeko Easy German kanaleko bideoak ikusten ditut (alemaniera ikasten hasi nintzen, baina utzi egin nuen orain dela 4 edo 5 urte), eta hango bideo baten emakume batek "Bircher mueslia" gosaldu zuela esan zuen. Bircher-Benner abizeneko mediku batek "asmatu" omen zuen errezeta, ez zuen dirudienez gosaritarako asmatu, baina horrela erabiltzen omen du jendeak. Oinarrian hauxe omen da jatorrizko errezeta (horixe dio Wikipediak):
Ikusi jatorrizko errezeta hau egiteko pausuak bideo honetan, gutxienez nahasketaren konsistentzia ikusteko. Hala ere, ehundaka errezeta ezberdin aurkitu ditzakezu Interneten. Gehienek aldaketatxoren bat egiten diote Bircher-Benner medikuaren errezetari. Nik, bati eta besteari irakurri ostean, hauxe erabili dut azken aste hauetan:
Guztia ontzi handi baten nahasten dut eta hozkailuan sartzen dut. Hurrengo goizerako olo malutek eta pipek likidoa hartu egiten dute eta guztia nahasketa eder bihurtzen da. Gosaltzeko nahasketa horretatik bi edo hiru goilarekada eder hartzen ditut eta zerbaitekin nahasi: batzuetan esne hotz gehiago botatzen diot, bestetan zatitutako urrak edo intxaurrak gehitzen dizkiot gainetik edo fruta fresko pixka bat (marrubi edo ahabi batzuk, laranja zati batzuk, ...), edo gazta freskoa ere bai. Ahoan zerbait kurruskaria izan nahi baduzu, granola pixka bat ere bota diezaiokezu (etxean egindakoa adibidez).
Jamie Oliver sukaldariaren bertsioa ere probatu nuen, nahasketari esnea bakarrik bota beharrean, esnea, platano bat eta kakao hautsa batera birrinduta egindako irabiakia gehitzea. Hau ere ederra.
Probatu eta esango didazue!
San Blas opilek bi lan nagusi dituzte: opila bera eta gaineko zuria. Osagaiak zati bakoitzarentzat bereiziko ditut
Opilak egiteko lehenengo lan mahai gainean irinarekin sumendi bat osatu behar da. Ez erabili irin guztia, utzi 100 bat gramo erabili gabe. Sumendiaren erdira gainontzeko osagai guztiak bota eta dena ondo oratu guztia bateratu arte. Orea pixka bat umela igartzen baduzu, gehitu gutxinaka gutxinaka bota gabe utzi duzun irina. Horrela oreak behar duen beste irin hartuko du. Azkenean mahaian itsasten ez den ore bat osatu behar duzu. Orea prest dagoenean, ordu laurden inguruz mahai gainean trapu batekin estalita utzi.
Atsedenaren ostean 450 gramo inguruko lau zati egin (gutxi gora behera) eta arrabolarekin edo eskuarekin luzatu eta nahi duzun forma eman. Kontuan izan gero labean sartu beharko duzula, beraz labean duzun lekua ondoen aprobetxatzeko moduko forma eman. Ohikoa da opilek koska batzuk izatea kanpoaldean.
Labea 200 ºCtara berotu eta ondo berotuta dagoenean opilak bertara sartu. Ez dago labean edukitzeko denbora finkorik, orearen egoera eta labearen araberakoa baita, beraz kolore pixka bat hartzen hasi arte-edo eduki ditzakezu. Ondoren labetik atera eta gaineko zuria eman.
EGUNERAKETA 2023-01-30: zuria egiteko modua aldatu egin dut, emaitza askoz hobea lortzen dudalako horrela.
Egiteko gelditzen den gauza bakarra labetik atera berri diren opilak gaineko zuriarekin margotu edo estaltzea da. Oso garrantzitsua da opilak labetik atera berri margotzea, horrela gaineko zuria berehala lehortuko delako.
Opilak denbora batez parrila baten gainean utzi hozten joan daitezen eta ondoren mahai gainean utzi. Parrila baten jarriz gero, azpitik ere ondo lehortuko dira. Normalean gauetik goizera gaineko zuria ondo lehortzen da.
Eta zuk, nola egiten dituzu zure San Blasak?
Iaz egin nuen bezala, hemen 2019ko nire mendien zerrenda eta bakoitzean ateratako argazkietako batzuk.
Lac Long de Liat
100 mendien leihaketak dioen bezala, 20 bakarrik kontatu ditut, zerrenda guztia mendiak.eus webgunean ikusi daiteke:
Pare bat nabarmentzekotan Alluitzen buzoia jartzen izan ginenekoa dago. Hemen klubaren webgunean ondo azalduta irteeraren arrazoia. Irteerak oihartzuna izan zuen, gainera, Durangaldeko Anboton agertzeaz gain Euskadi Irratian ere elkarrizketa egin zidaten kontu honen harira :)
Bestalde Dulantzen izan ginenean Urbasan zehar elurretan egun ederra pasatu genuen, hotza baina ederra. Hurrengo baten hango ingurumariak eguraldi onarekin eta laino gabe ikustera joan beharko dugu.
Sant Maurici lakua eta atzean "Els Encantants" gailurrak
Horietaz gain beste irteera "handi" batzuk ere nabarmendu nahiko nituzke: klubarekin Pirinioetan (Aran bailaran) eta Europako Mendietan izan nintzen. Pirinioetan Tuc de Marimanha (2679 m.) eta Mauberme (2881 m.) igo genituen. Europako Mendietan, aldiz, Morra de Lechugales (2443 m.) eta Samelar (2229 m.), besteak beste. Abuztuan, lehenago azaldu nuen bezala, Carros de Foc izeneko ibilbidea egiten izan ginen Catalunyako Pirinioetan, han ibilbidea egiteaz gain, hainbat gailur ere egin genitue : Montardo (2833 m.), Ratera (2861 m.) eta Saburó (2912 m.).
Morra de Lechugales gailurreko buzoiaEta 2020rako... ba ez dakit, datorrena etorri dadila. Hasteko urtea Urkon hasi dugu. Ea 2019a bezalakoa datorren 2020 hau. Mendian ikusiko dugu elkar.
Aigüestortes eta San Maurizioko parke nazionalaren lurretan dauden aterpetxeetako zaindariek Carros de Foc izeneko ibilbidea asmatu zuten orain dela urte dexente, euren aterpetxeetatik zehar pasatzen zen ibilbide bat osatuz eta hainbat egunetarako naturarekin kontaktua erraztuz.
Helburua aterpetxe guztietatik pasatzea da, bakoitzean pasaporte erako orri baten zigilua jartzen da horrela guztietatik pasatu zarela ziurtatuz. Hasiera eta bukaerako aterpetxea berberak izan behar dira. Gure kasuan Estany Long izeneko aterpetxetik hastea pentsatu genuen, nahiz eta bertan lorik egin ez. Hona hemen gure ibilbidea:
Hona hemen egin genuen bidea GPX track bezala. Ibilbidean zehar, aterpetxetik aterpetxera gailurrik egin gabe joan daiteke, baina etapa batzuk laburrak zirela-eta, gailur batzuk egin genituen: Montardo (2833 m.), Ratera (2861 m.) eta Saburó (2912 m.). Gainera Peguera (2984 m.) igotzen saiatu ginen baina ez ginen gailurrera heldu bidea garbi ikusi ez genuelako.
Toki zoragarria da parke nazional hau. Bista ikusgarriak, mendiak, harriak eta ura. Ura toki guztietan: errekak, lakuak, potzuak, aintzirak, urtegiak...
Argazki eder askoak ere egin daitezke bertan, berdin da goizean goiz, egunean zehar edo arratsaldez. Eguzkiak eta paisaiak lagundu besterik ez du egiten horretan.
Eta aterpetxeak denetakoak aurkitu ditugu. Azkena, Colominakoa gustatu zitzaigun batez ere: guztiz berrituta, ikuspegi paregabea eta tratu ezinhobea. Hala ere, ez ziren atzean geratu Saboredoko aterpe txikia edo lehenengo eguneko Ventosa i Calvell.
Beste noizbait bisitatzeko bezalako tokia, zalantza gabe. Argazki gehiago hementxe dituzue.
3sat Alemania, Austria eta Suitzako alemaniera hizkuntza gisa duten telebisten artean sortutako kate publikoa da, wikipedian irakurri dezakezue gehiago berari buruz.
Gauza zera da, goizero kate horretan "Alpenpanorama" izeneko programa bat ikusi nuela eta bertan ordu erdi inguruz Alpeetako hainbat txokotako webcama erakusten zuten, bertako eguraldi iragarpen, tenperatura, altuera eta informazio gehiagorekin. Internet bidez ere ikusi daitezke momentu honetako irudiak.
Etxean, bere garaian erositako satelite bidezko telebista deskodegailu bat nuen, etxeko satelite zulora engantxatu nuen eta bertan agertu ziren hainbat kanaletakoen artean, bat 3sat zen. Orain, noizean behin gogoratzen banaiz jarri egiten dut eta goizeko 7:30tan txundituta Alpeetara begira gosaltzen dut, Tirol aldeko musikarekin lagunduta gainera
ETBk ere horrelako zerbait behar du: webcamak jarri Euskal Herriko txoko batzuetan eta berauek erakutsi bai webgunean eta baita egunero ere pare bat bider (horrela Eguraldirako irudiak ere izango dituzte). Helburua bikoitza: gure herrian dauden txokoak ezagutaraztea eta bertako eguraldia erakustea. Hainbat eta hainbat jendek eskertuko nuke zalantzarik gabe, goizean telebista piztu eta Arantzazun lainoa ikusten den ala ez ikustea, Gamarrako eliza puntan zikoina etorri den ikustea, Bakioko hondartzan olaturik dagoen ikustea, Larrundik Hondarribi ikusten den ala ez ikustea, edo Belaguan lehenengo elurtea egin duen ala ez ikustea.
Hainbat webcam zerbitzu badaude (gure kostaldeko hainbat AZTIren KostaSystem zerbitzuak ematen ditu), baina hau ikusgarriagoa litzateke, telebistan zuzenean ematea egunean pare bat aldiz. Hor doako ideia ETBko pentsalarientzat.
Urtarrilean bazkide naizen Urkizu Gain elkarte gastronomikoaren zuzendaritza hartu nuen beste hiru lagunekin batera (beste baterako utziko dut kontu hau, ze oso interesgarria da nola elkarte gastronomikoek zuzendaritzen txandekin zein ondo funtzionatzen duten, eta nola kirol elkarteei ez zaien okurritzen funtzionatzeko sistema hori ezartzea).
Aurreko zuzendaritzak utzitako paperen artean, Eusko Jaurlaritzaren Elkarteen Erregistroaren idatzi bat zegoen, haren arabera gure eta beste hainbat elkarteren zuzendaritza aldaketak erregistroan inskribatzeko espedienteak bertan behera uzten ziren. Webgunean sartu eta ohar handi bat agertu zitzaidan bertan: "2018ko urriaren 2tik aurrera, izapideak elektronikoki bakarrik egingo dira". Webguneko dokumentazioa irakurtzen hasi nintzen eta han zioenaren arabera Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkidearen gaineko 29/2015 Legeak bere 14.2 artikuluan ezarri zuen pertsona jurididiko guztiak derrigortuta zeudela administrazioaren era elektronikoan tramiteak egitera.
Hori ikusita Eusko Jaurlaritzaren webgunean tramiteak elektronikoki egiteko betebeharrak irakurtzen hasi nintzen: pertsonaren ziurtagiria, elkartearen ziurtagiria, borondatzeko ordezkaritza, ... eta beste hainbat hitz potolo aurrean izan ostean nola jokatu ikusi nuen: aurreko presidente gisa erregistroan inskribatuta zegoen pertsonak egin behar zuen zuzendaritza berria inskribatzeko tramitea. Hori horrela pertsona horrekin geratu nintzen, ea ziurtagiririk zuen galdetu nion eta ezetz esan zidanean azkar egiteko ziurtagiri baten bila joan ginen: Gizarte Segurantzak nabigatzailean zuzenean instalatzen den ziurtagiri bat ematen du FNMTk jaulkitakoa. Horrekin Jaurlaritzaren sistemara sartu ginen eta han lehenengo sorpresa: Jaurlaritzaren aurrean aurreko presidentearen ordezkaritza iraungita zegoen. Ez dakit nola demontre den hori posible, oraindik ere presidente gisa agertzen zelako... Azkenean pare bat idatzi egin genituen berak eta nik sinatuta eta guztia elektronikoki bidali genuen erregistrora. Orduan etorri zen lehenengo sorpresa, dena elektronikoki egin arren erantzuteko 3 hilabeteko epea zutela esan baitziguten. Oso ondo, eta bitartean bankuan sinadura aldatu ezinda? Benetan? Beno, azkenean astebeteren buruan inskribatu zuen Jaurlaritzak Zuzendaritza berria eta hortxe bukatu zen tramitazio elektronikoa.
Benetan guztiz deitoragarria iruditzen zait 39/2015 Legeak ezarritako derrigortasuna. Ezin da izan berdin tratatzea enpresa handi bat eta lagunen artean osatutako elkarte gastronomiko bat nahiz eta biak pertsona juridikoak izan. Nire kexa Arartekora eraman nuen, baina harek ebatzi zuen nire eskubideak ez zirela urratu azken finean tramitazioa ongi egin nuelako. Espainiako Herriaren Defendatzailean ere jarri nuen 39/2015 Legearen inguruko kexa, baina hark esan zidan Arartekoak nire gaiaren inguruan ebazpena emanda zuela eta ez zela sartuko ezer erabakitzera.
OHARRA: norbaitek laguntza nahi badu bere elkartearen (berdin zait kirol elkartea, elkarte gastronomikoa edo beste era bateko elkartea) zuzendaritza aldatzea edo erregistroarekin tramiteren bat egitea, esan eta lagunduko dizuet.
Itzul gaitezen baina artikulu honen jatorrizko arrazoira. Twitterren publikoki kexatu ostean ikusi nuen bazegoela horrelako tramiteekin guztiz nazkatutako jendea (bat, bi, hiru), eta beraz elektronikoki egindako tramitazioen inguruko informazioa eskatzea erabaki nuen.
Hasieran esan bezala Espainiako Kongresuak onartutako 29/2013 Legeak herritarroi administrazioaren esku dagoen informazioa eskatzeko eskubidea onartzen digu eta administrazioak derrigortzen ditu horrelako tramite bat prest izatera eta herritarroi eskaerak egin eta erantzuteko bideak ezartzera.
Jendearen kexak ikusita zera ikusi nahi nuen: ea tramiteak elektronikoki egiteko derrigortasunak tramitazioetan eraginik izan duen, hau da, ea orain lehen baino tramite gehiago ala gutxiago egiten den. Nire ustez erantzuna "gutxiago" izan beharko litzateke, baina datuak behar nituen horretarako.
Beraz Eusko Jaurlaritzaren webgunea erabiliz bi eskaera zuzendu nituen bata Elkarteen Erregistro Nagusira eta bestea Kirol Erakundeen Erregistrora (laburbilduz: bigarrenean kirol arloko elkarteak inskribatzen dira, eta lehenengoan elkarte arrunt guztiak). Erantzuteko epea bukatzen ari zela (uste dut 20 egunekoa dela), ostiral arratsalde baten Elkarteen Erregistro Nagusiko arduradun batek deitu zidan telefonoz. Esan zidanez, jaso zuten nire eskaera eta azaldu nion zergatia. Esan zidan guztiz ados zegoela nire kexarekin, berak egunero ikusten dituela erregistroan horrelako kasuak eta gauzak erraztu beharrean zaildu egin dituela elkarte askorentzat 39/2015 Legeak. Nik eskatutako informazioa (azken urteotan paperean eta elektronikoki egindako tramite kopurua) ez zuela esan zidan, baina informatikariekin hitz egiten eta informazioa ateratzen saiatuko zela, galdetu zidan ea ardura zidan informazioa taldekatzea bere lana errazteko eta ezetz esan nion. Handik pare bat astera jaso nuen erantzuna (word dokumentua hemen) eta hemen laburpena:
URTEA |
PAPEREAN IZAPIDETUTAKO ESPEDIENTEAK |
ELEKTRONIKOKI IZAPIDETUTAKO ESPEDIENTEAK |
GUZTIRA IZAPIDETUTAKO ESPEDIENTEAK |
2015 |
5931 |
28 |
5959 |
2016 |
5692 |
115 |
5807 |
2017 |
5232 |
954 |
6186 |
2018 |
2735 |
3717 |
6452 |
0 |
1306 |
1306 |
1 2019ko datuak urte horretako urtarrilaren 1etik otsailaren 15era bitarteko aldiari dagozkio, bi egun horiek barne hartuta.
Nire harridurarako, eta hor agertzen den erritmoak jarraitzen badu, 2019an zehar aurreko urteetan baino tramite gehiago egingo dira, eta gainera guztiak elektronikoki egingo dira. Nere ustea beraz, Elkarteen Erregistro Nagusiari dagokionez ez zen zuzena.
Kirol Elkarteen Erregistroaren erantzuna, aldiz, bestelakoa izan zen (hemen PDF dokumentua): laburbilduz zera zioen: ez dutela datu hori, horretarako informazioa berregin egin behar dutela, Legeak dioela horrelako kasuetan ukatu egin dezaketela informazioa ematea, eta horixe egingo dutela. Gainera lan asko omen dute eta langile gutxi eta informazio hau emateak beren lana oztopatuko omen du.
Erantzunak atsekabetu egin ninduen, baina bere aurka erreklamazioa aurkeztu nuen Informazio Publikoaren Sarbiderako Euskal Batzordean. Nere erreklamazioaren muina zen Kirol Erakundeen Erregistroak ezin zuela esan elkarte asko dituela inskribatuta eta ezin duela informazio hori eman aldi berean elkarte gehiago inskribatuta dituen Elkarteen Erregistro Nagusiak informazioa eman didanean. Niri berdin zaidala langile asko dituen ala ez, ez da nire arazoa, baina erregistroa publikoa dela eta informazioa ere publikoa izan behar duela.
Erreklamazioa jarri eta ia hiru hilabetera, ebazpena jaso nuen. Bertan zioen baietz, nolabaiteko informazioa emateko gomendioa egingo ziola Batzordeak Kirol Erakundeen Erregistroari, nahiz eta osoa ez izan, gutxienez zerbait, baina Erregistroak emandako arrazoia ("ez dut informazio hori, informazioa berregin egin behar dut eta horrek nire lana oztopatzen du") legezkoa dela eta beraz nire erreklamazioa ukatzen zuela. Hala ere, Erregistroak emandako alegazioak bidali zizkidan eta bertan informazio apur bat ematen zidaten, azken urteetan Kirol Erakundeen Erregistroak egindako tramite kopuruak, hona hemen:
Urtea | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|
Espediente kopurua | 705 | 1086 | 615 | 706 |
2016ko kopuruaren harira "2016an Federazioen hauteskunde-prozesuak egin ziren, eta lau urtero gertatzen den gisa, Errregistroaren izapidetze kopurua areagotu zen" zioen erregistroak.
Laburbilduz, Elkarteen Erregistro Nagusiak hilabete eta erdian, Kirol Erakundeen Erregistroak urtebetean baino espediente gehiago kudeatzen ditu.
Hala ere ezin izan ditut nik nituen zalantzak uxatu: nik uste nuen espediente kopurua gutxitu egingo zela elektronikoki jarduteko derrigortasunarekin, baina badirudi ez dela horrela izan, edo behintzat datua ez da hain argia.
Ikusita administrazioaren informazioa denon informazioa dela, beste hainbat eskaera egin ditut azken hilabete hauetan kirol federazioen hainbat gairen inguruan: euskal kirol federazioi egiten zaien ikuskaritza, kirol federazioen aurrekontu defizitarioak, Euskal Xake Federakuntzaren aurrekontu eta aurrekontuen likidazioak, Euskadi Basque Country markaren inguruko kontratu baten espedientea edo Gipuzkoako eta Bizkaiko Foru Aldundiek eskola kirolaren barnean emandako baimenen ingurukoa, hemen Bizkaiaren erantzuna eta hemen Gipuzkoarena. Eta eskaera guztien erantzunak jaso ditut informazioa publikoa delako (aipatutako kasuetan hainbat Lege edo Dekretuk zehazten dute administrazioak informazio hori izan behar duela), eta eskaerak ez duelako inoren beste eskubiderik urratzen.
Ulertu behar dugu gu ere administrazioa garela, eta administrazioaren jarduna publikoa denez, guk ere eskubidea dugula administrazioak darabilen informazioa edukitzeko.
Beraz, noizbat administrazioak emandako informazioarekin zalantzarik baduzue galdetu lasai: zehaztu zein den nahi duzuen informazioa eta eskatu. Horrela bakarrik aldatuko du administrazioak pentsamoldea eta benetan herritarren zerbitzura dagoen zerbait izango da tramiteak egiteko epeak eta paperak eskatzetik harago joanda, informazioa era txukunean kudeatu eta zabaltzeko beharra ikusi beharko du.
Ogia ore-ama edo ama-orearekin (eztabaida linguistikoa hemen) egiten dudanez, lehenengo hozkailuan dudan ore-ama freskatzen dut. Beraz:
Hoztu arte itxaron eta ondoren jan edo xerratan moztu eta izoztu.
Eta gero kontatu nola atera zaizun!