Amatiño

Axularreneko zintzarria

Amatiño 2015/02/26 23:55

Etxean dudan tresnarik maitatuenetakoa bi joaredun lepoko txiki bat da, ardientzakoa-edo neurriz. Axularreneko baserrian eman zidaten, opari, 1972an. Artean laborari-jendea bizi zen Urdazubiko etxerik ospetsuenean. Hurrengo hamarkadan, demokraziarekin eta Nafarroa erakundetzearekin batera, etorri ziren eraberritzeak, oroitarriak eta bertan jaiotako Pedro Agerre Azpilkueta idazleari zor zitzaizkion omenaldiak.

Pedro Axular idazlearen jaiotetxea, Urdazubin. Gaur egun eta 1972an, nik ezagutu nuenean

Hutsaren hurrengo dakit nik etnografiaz eta ez natzaio ezein adituri joan azalpen eskaka, baina esango nuke –edo sinetsi nahi nuke— zahar samarra dela, aspalditxokoa, antzinakoa-edo. Arrazoi bi ditut bart gauekoa ez dela sinesteko.

Batetik, lepo-ingurua ez da kate, uhal edo soka antzeko lokarria, zumitzezkoa baizik. Nolabaiteko espal bihurrria da, ikaragarri malgua, batere lotura edo itxiturarik ez izan arren, aitaren batean kendu-ipinikoa.

Bestetik, joare baten mihia burdinazkoa bada ere, bestearena hezurrezkoa da edo, hobeto esan, animaliaren (abere?) baten hagina ematen duena. Gainera, lepoko zumitza landua dago, apal asko baina landuxea, apaindua alegia.

Zer nahi delarik, Axularreneko bertako tresna, bene-benetakoa. Auskalo noizkoa den. Segurutik ez da, ezin izan, Pedro Agerre teologo salamankariak mutikotan inoiz erabili izandakoa. Baina, kontrakorik ere ez dit, behar bada, inork frogatu ahal izango.